Рӯзи газет. Пас аз оне ки шумора пурра омода шуду масъули чоп шитобон ба чопхона рафт, ба қавле як оҳи сабук кашида, дар пайи муҳокимаи мавзӯъҳои ҳафтаи навбатӣ афтодем. Баъд аз радду бадал кардани мавзӯъҳои мубрам ҳамроҳи муҳаррирони шуъбаҳову хабарнигорон барои мувофиқаи як мавод, ки мебоист дар ҳафтаи нав рӯи чоп ояд, вориди дафтари сармуҳаррир шудам. Сармуҳаррири рӯз-нома – Шодихони Назарро дар суҳбати самимӣ бо як марди миёнсоли хушсалиқае дарёфтам. Пас аз салому алайк ва ҳолпурсии кӯтоҳе суҳбати мо ба самти дигар тоб хӯрд.

Дар рафти суҳбат маълум гардид, ин марди хушнамову хушсалиқа - Муҳаммадсодиқ Назаров омӯзгор аст. Ҳамин гуна суҳбати мо қӯр гирифт ва муаллим аз хотираҳои даврони кӯдакиву наврасӣ ва ҷавониаш қисса кард. Ӯ чунон бо тамкин ва муаддабона суҳбат мекард, ки гумон кардам, ҳатман бояд муаллими фанни забон ва адабиёт бошад. Аммо ӯ омӯзгори фанни физика буд. Аз фурсат истифода бурда, доири фаъолияти омӯзгорӣ дар шароити имрӯз, махсусиятҳои таълими фанни физика, шавқу ҳаваси толибилмон ба илмҳои дақиқ, аз ҷумла физика ва дигар паҳлуҳои соҳаи маориф суҳбат кардем, ки фишӯрдааш манзури хонанда мегардад.

- Чӣ шуморо ба омӯзгорӣ овард?

- Дар солҳои наврасиву ҷавонии мо омӯзгорон аз табақаи соҳибэҳтиром ва элитаи ҷамъият маҳсуб меёфтанд. Маҳз ҳамин чиз буд, ки ҳар хонандаи мактаб орзуи омӯзгор шуданро дар дил мепарварид. Ба ҷуз ин омӯзгорӣ дар ҳама давру замон касби пуршараф ва ифтихоровар аст. Ман аз қатори ҳамин гуна толибилмон будам ва ягона орзуи кӯдакиам омӯзгорӣ буд, ки шукр ба он расидам.

- Давоми фаъолияти зиёда аз чилсолаи омӯзгорӣ муҳимтарин дастовардатон чӣ буд?

- Муҳимтарин дастоварди ман, ки ҳамеша бо он ифтихор мекунам, ин меҳру ихлос ва муҳаббату садоқати шогирдонам аст, ки аз ҳар бозёфти дигар гаронарзиштар аст. Барои як инсон новобаста аз оне, ки дар куҷо кор мекунаду дорои чи касб аст, ба даст овардани эътимоди атрофиён дастоварди гаронарзиш аст. Дар баробари ин вақте мебинам, шигордоне, ки дирӯз ба онҳо дарс гуфта будаму имрӯзҳо дар вазифаҳои баланди роҳбарӣ менишинанду дар хизмати халқу диёри хешанд, болидаруҳ мегардам.

- Метавонем бо дилпурӣ изҳор дорем, ки имрӯзҳо устод Назаров ба мақсадҳои ниҳоии хеш расидаву муваффақ аст?

- То андозае чунин ҳам ҳаст. Ман то имрӯз тамоми талошу заҳматамро ба хотири камол ёфтани насли наврас сарф кардам ва гумон мекунам, ки умр бар ҳадар нарафтааст.

- Чун шумо аз фанни физика, ки яке аз шавқовартарин фанҳост, дарс мегӯед, ба назаратон имрӯзҳо то куҷо наврасони мо ба ин фан ва умуман фанҳои табииву риёзӣ шавқ доранд?

- Аз мушоҳидаҳо бармеояд, ки солҳои охир таваҷҷуҳи наврасону толибилмон аз фанҳои гуманитарӣ дида, ба фанҳои табииву риёзӣ бештар гардидааст. Мо ҳамарӯза шоҳиди онем, ки толибилмони мо барои беҳтар омӯхтани ин фанҳо талоши дучанд менамоянд. Масалан, агар 5-10 сол қабл аз як синф, ки агар 25 нафар бошанд, 2-3 нафар ба ин фанҳо таваҷҷуҳ мекарданд, имрӯзҳо шумори онҳо дар синфҳо ба 10-15 нафар мерасад. Ин ҳам бошад, аз шумори хонандагони аълохон. Яъне, метавон гуфт, ки аз 50 фоиз зиёди хонандагон ба илмҳои табииву риёзӣ шавқ доранд.

- Ин равандро агар ба замони толибилмии шумо муқоиса кунем, ба кадом натиҷа хоҳем расид? Чун аз мушоҳидаҳо маълум мегардад, ки дар даврони Иттиҳоди Шуравӣ мо олимоне, ки ба таҳқиқи илмҳои табииву риёзӣ машғул буданд, хеле кам доштем. Ҳатто ангуштшумор. Аксари олимони мо дар илмҳои гуманитарӣ дастболо буданд. Ба назари шумо сабаб дар чӣ буд?

- Дар замони мактабхонии мо ҳам талабагон ба ин фанҳо таваҷҷуҳ доштанд, аммо ҳукуматдорони давр барои ба камол расонидани ин гурӯҳи толибилмон чандон завқманд набуданд. Ёдам ҳаст, ки мактабҳои махсуси таълими ин фанҳо танҳо дар Маскав, яъне пойтахти ҳамондавраи ИҶШС буд. Дар дигар мамлакатҳои собиқ Иттиҳоди Шуравӣ наврасонро ба дигар чизҳо саргарм мекарданд. Бо вуҷуди оне ки дар кишвари мо ҳам дар он давра заводу фабрика ва неругоҳҳои гуногун сохта шуда буд, аммо ҳама мутахассисон аз Маскав меомаданд. Ба мо ё бовар надоштанд ё хоҳиш.

Аммо имрӯзҳо мушоҳида мешавад, ки пеш аз ҳама Ҳукумати кишвар барои ҷалби ҷавонон ба омӯзиши илмҳои дақиқ ҳавасманд аст. Таъсиси мактабҳои махсуси ин фанҳо, ташкил кардани озмунҳои мактабиву ноҳиявию ҷумҳуриявӣ ва дигар дастгириҳои давлату Ҳукумати кишвар, ки дар саргаҳи он Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон меистанд, бозгӯи таваҷҷуҳи бесобиқаи Ҳукумати кишвар аст.

- Чун аз озмунҳо ҳарф задед, гуфта метавонед, ки ба ҷуз аз боло бурдани шавқи хонандагону донишҷӯён баргузории озмунҳои мазкур, махсусан озмуни ҷумҳуриявии “Илм – фурӯғи маърифат” боз чӣ манфиат оварда метавонанд?

- Вақте ки озмуни ҷумҳуриявии “Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст” эълон гардид, мо шоҳид будем, ки дар ҷомеаи мо як таҳаввулоти ҷиддие ба миён омад. То ин замон, ки агар танҳо нафарони ба илм сарукордошта ё омӯзгорону донишҷӯён китоб мехариданду мехонданд, баъд аз он тамоми қишрҳои ҷомеа ба китобхонӣ рӯй оварданд. Аллакай фарҳанги хариди китоб роиҷ шуд. Ин барои як миллат дастоварди хеле бузург аст.

Дар баробари ин озмуни “Илм – фурӯғи маърифат” ҳам, ки махсусан барои шавқмандони илмҳои табииву риёзӣ пешбинӣ шудааст, барои рушди минбаъдаи кишвар такони ҷиддӣ хоҳад бахшид. Мо дар марҳилаҳо ва солҳои баъдӣ шоҳиди он хоҳем шуд, ки ихтирооти наврасону ҷавонони мо ба истеҳсолот роҳ меёбанд ва ба ин васила рушди минбаъдаи кишвар пурра таъмин хоҳад шуд. Ва ин ҳоло оғози кор аст.

- Аз назари як омӯзгор ҷомеа ё давлате, ки ба илмҳои дақиқ рӯй меорад, дар пешорӯи худ чӣ чизро хоҳад дид?

- Ояндаи дурахшонро. Аз таҷрибаҳо ва донишҳои андӯхтаам бо боварӣ метавонам гӯям, ки ҳар ҷомеае, ки ба ин илмҳо рӯй меорад, дар оянда бениёз хоҳад буд. Чун ба ин васила иқтисодиёт боло меравад, техникаву технология пешрафт мекунад ва дар умум давлат рӯ ба рушд мениҳад.

Шарҳи ҳол:
Муҳаммадсодиқ Назаров омӯз-гори фанни физика дар Гимназияи ҷумҳуриявии ноҳияи Данғара мебошад. Солҳои 1970-1975 дар Донишкадаи давлатии педагогии шаҳри Кӯлоб (ҳозира Донишгоҳи давлатии Кӯлоб ба номи А. Рӯдакӣ) таҳсили илм кардааст. Аз соли 1975 инҷониб ба ҳайси омӯзгор фаъолият дорад. Дар рушду бакамолрасонии кадрҳои ноҳия саҳми назаррас дошта, шогирдонаш имрӯзҳо дар вазифаҳои гуногун дар хизмати халқанд. Хизматҳояш дар сатҳи ноҳияву ҷумҳурӣ бо сипосномаву ифтихорнома ва дигар туҳфаҳо қадрдонӣ шуда, Аълочии маориф ва илми кишвар мебошад.