Ба гӯшаҳои гуногуни кишвар сафар менамоем. Суғду Рашт, Хатлону Бадахшон ва соири шаҳру навоҳии кишвар ҳамагӣ хонаи озоду оростаи мост. Аз чизе бим надорем. Роҳҳои ҳамвору кӯтоҳшудаи камхатар, деҳоту қасабаҳои обод ва мардуми дар пайи меҳнату зиндагӣ машғулро мебинему дар дил шукронаи ҳастии худ менамоем. Таровате, накҳате ва қаноатмандие дар вуҷуди худ эҳсос менамоем. Хотири ҷамъу осуда аҷаб неъмати бебаҳоест. Чун ба маҳзари маҷмуи ин ҳама неъматҳо менигарем, саволе аз мо посух меҷӯяд, ки муҷиби ин ҷараёни босуботро сабаб чист? Ҷавоби кӯтоҳе дари андешаҳоро мекӯбад: Ин ҳама файзу баракат аз сулҳу ваҳдат аст.

Инак қариб бист сол боз дар фазои сулҳу оромӣ миллати тоҷик дар пайроҳаи тақдир қадам мезанад. Фалсафаи ҳаёт аст, ки чун дар таҳлили андешаву фикре дармемонем, раҳоии нахустин бароямон аз ин печидагии андеша қиёс мебошад. Оғози солҳои навадумро бо ҷараёни ҳаёти имрӯза қиёс менамоем. Он давраҳо бо ҳарос ба манотиқи гуногуни кишвар сафар менамудем ё умуман аз сафар даст мекашидем. Чӣ ҷойи пӯшида, ки силоҳбадасту ғоратгар ҳам аз пеши роҳ мебаромад, маҳалгаро ҳам моро дар ҷое бо дилозорӣ пешвоз мегирифт ва аз ҳама асосӣ - эътимоди байниҳамдигарӣ вуҷуд надошт. Ҳар шахси солимфикр боре андешад, ки чӣ суд буд аз чунин як фазои пур аз ҳаросу ҳаром? Бо қазоват ва ҳукми виҷдону имон бояд иқрор гашт, ки феълан ин маризиҳову касифиҳо дар ҷомеаи мо нест. Шукр мегӯем, ки миллат бо сипари ваҳдат дар ҷодаи ваҳдат баъди садсолаҳо камоли нав меёбад.
Дар оғози солҳои навадуми асри гузашта раҳмати худовандӣ буд, ки Эмомалӣ Раҳмон масъулияти саробонии миллатро бар дӯш гирифт. Он рӯзҳо мулки тоҷик дар коми оташ буд. Аз дарҳо садои оҳу фиғон меомад ва додгаре вуҷуд надошт. Ҳокимиятҳову ҳокимиятдорон зуд-зуд иваз мегаштанд. Ғаразмандҳое, ки дар сари ҳокимият қарор мегирифтанд, бо умри кӯтоҳи салтанати худ ҳатто ҷисман нест мешуданд. Миллатро бо силсилаи саҳнаҳои сохта бадхоҳони аҷнабӣ ба фанои комил бурдан мехостанд. Он айём нафари ҷонфидое барои наҷоти миллат лозим буд. Ин фард Эмомалӣ Раҳмон шуд. Аз забони муйсафедони рӯзгордидаву дар чанд сохт зиндагикарда мешунидем ва мешунавем: «Ин фарзанди як деҳқони хокпош дилу нияти пок доштааст. Ризои Худост, ки ӯ ба ин маснад сазовор гашт ва тавонист, ки кори хайр - миллатро сарҷамъ карданро анҷом диҳад». Ба андешаи боло ҳар яки мо бояд қоил бошем, ки дар ҳақиқат хости худовандист, ки ин фард рисолати бузургеро ба иҷро расонида тавонист. Ӯ миллат, давлат ва халқи овораву сарсонро наҷот дода тавонист. Садриддин Айнӣ бо сад озор дар асри гузашта оҳанги ҳастии миллатро баланд нигоҳ медошт, Бобоҷон Ғафуров ба ҷаҳониён ҳуҷҷати тоҷиконро пешниҳод кард ва ахиран Эмомалӣ Раҳмон ин миллатро аз миёни тӯфон наҷот бахшид. Ӯ мардонавор дар қавли худ истод. Дар давоми зиёда аз бист сол садҳо асноди меъёриву ҳуқуқӣ қабул гардиданд. Аммо барномаи кории ӯ аз оғоз як ҷумла буд, ки дар иҷлосияи таърихии соли 1992 иброз гардид:
- Баҳри истиқрори сулҳ дар Тоҷикистон ва бозгашти ҳама гурезаҳо ман тайёрам ҷони худро нисор намоям.
Ӯ ин ваъдаи худро амалӣ намуд. Ба миёни обу оташ рафт, чандин бор ба пояш оташ ангехтанд ва аз баҳри худ, ки гузашта буд, аз чизе натарсид. Ҳама зинаҳоро бо ҷасорат паси сар намуд ва ба ҳадафҳои накӯву хайраш муваффақ гашт. Андешае дар қонунҳои сиёсатсозиҳо матраҳ аст, ки «зӯру тавон омили аслии ҳокимиятро дар даст доштан аст». Аммо аз ин шева болотар маҳбубият аст, ки вақте як нафар эътимоди як халқро сазовор мешавад. Дар таърих шахсиятҳое буданд, ки яроқу артиши тавоно ва захоири бузурги иқтисодиро дар ихтиёр доштанд. Бо ин ҳама натавонистанд, ки пойдории ҳокимияташонро таъмин намоянд. Аммо Эмомалӣ Раҳмон дар рӯзҳое зимоми ҳокимиятро ба даст гирифт, ки на артиши комил вуҷуд дошту на имконияти иқтисодӣ, ки ба он такя намояд. Низом фалаҷ буду ба нестӣ расида буд. Ӯ бо дили поку нияти нек оташи ҷангро хомӯш намуда, миллатро ба ҳам овард. Душманони дохиливу аҷнабӣ тибқи сенарияҳо бояд ҳама чизро ба коми нестӣ мебурданд ва Тоҷикистонро ба Афғонистони дуюм табдил медоданд. Ҳамин ҷо қиёси дигар барои мо Афғонистони ҳамсояи ҷангзада аст. Халқи мазлуми Афғонистон дар ягон давру замон гунаҳкор нест ва ҷангу мухолифати дар ин диёр давомдошта ҳеҷ гоҳ ҷанги афғонҳо нест. Ангезаи оташи низоъ дар ин мулк аз берун аст, чунонки дар кишвари мо низ замоне ҳамин ҳадаф пайгирӣ мешуд. Ин миллати азияткашидаро низ дар роҳи сулҳу субот як чунин пешвое лозим аст, ки нахуст аз баҳри ҷону манофеи фардӣ гузашта бошад. Фарде бошад, ки ҳамаи мардумро ба ҳам орад ва ҳамаро дӯст дораду бо як чашм нигарад. Танҳо ин гуна дилу ният наҷоти онҳо буда метавонад.
Имрӯз миллати тоҷик Пешвои худро эътироф дорад. Касе ӯро пешво насохт, балки ӯро сулҳу ваҳдати сохтааш пешво намуд. Як нигоҳ моҳияти мафҳуми пешворо ба мо собит менамояд. Миллати тоҷик дар миёни оташу даргирӣ қарор дошт ва ниёзманди сулҳу сафо буд. Сулҳ бо миллат ҷамъ гашту миллат сарҷамъ гардид. Ин сулҳро маҳз Эмомалӣ Раҳмон сабаб гашт. Баъди ин эъмори бинои ваҳдат ҷараён ёфт, ки он ҳам сиёсати пешгирифтаи ин абармард аст. Чун миллату сулҳу ваҳдат ба ҳам меояд, табиист, ки дар саргаҳи он як нафар бо номи Пешво қарор мегирад, ки ин пешво Эмомалӣ Раҳмон аст. Акнун ин Пешво миллатро ба сӯи қуллаҳои баландтари мурод мебарад. Мардуми Тоҷикистон бояд мутмаин бошад, ки файзи ин сулҳу ваҳдат давомдор аст. Марҳум Қаҳҳор Маҳкамов – аввалин Президенти Тоҷикистон ва чун як сиёсатмадори бузург ҳамагӣ як сол пеш аз марги худ дар яке аз маҳфилҳо иброз дошта буд, ки агар ҳамин ҷараёни сулҳу созандагӣ халалдор нагардаду идома ёбад, як-ду даҳсола баъд Тоҷикистони моро дар роҳи пешрафту тараққиёт шинохта намешавад. Ин таъбир умеди беканори ҳар як оилаи тоҷик аст. Татбиқи ғояҳои миллии мо дар дарки амиқи ҳамин сулҳу салоҳест, ки онро як нафар чун кафил бар дӯш дорад.
Миллати тоҷик пешвои худро чун як шахсияти маҳбуби дилҳо эътироф менамояд. Ин миллат ҳанӯз ба ӯ ниёзмандиҳои зиёд дорад. Бахусус, дар чунин як шароити ҳассоси тираи сиёсатҳои ҷаҳонӣ, ки миллату халқиятҳои алоҳида ба осонӣ ҳама чизро аз даст дода истодаанд. Ғафлатҳо кишварҳоро ба нобудӣ бурда истодаанд, ки дар ин қисматҳои сохта аксаран роҳнамоёни бидуни масъулияти ин кишварҳо муҷриманд. Чӣ суд аз фирефташавиҳои бепоя, ки худ бо дасти худ мулки худро оташ мезананд... Аммо пешвои садоқатманди тоҷикон сулҳи тоҷиконро бо масъулияти том ҳифз намудааст ва менамояд. Андешаҳои пасипардагӣ дар бобати имону эътиқод нисбат ба Пешвои сарсупурда бесуботу бепоя аст. Ӯ садду монеаи ягон дину эътиқод нест, балки ӯ садди устуворест, ки намехоҳад ба мазҳабу дину эътиқоди аҷдодии ӯ халал ворид шавад ва дар зери сояҳо бори дигар ҳастии миллати тоҷик бо хатар мувоҷеҳ гардад. Ӯ фарди мусалмонест, ки ҳар кадом кору икдомаш бо «бисмиллоҳ…» оғоз меёбад ва аз баракати он «бисмиллоҳ» кори нотамом надорад. Акнун аз мо - ҳар як фарзанди миллати тоҷик танҳо як рисолат тақозо мешавад, ки эҳтирому ҳифзи ин ваҳдату сулҳи гаронарзиш аст. Он чи аз Эмомалӣ Раҳмон барои сохтани як фазо вобаста буд, барои мо муҳайёст. Бояд мо ҳамагӣ дар таҳкими ин фазову ин бино, ки сулҳу ваҳдат ном дорад, мусоидат намоем. Дӯстиву рафоқату бародарии мо, ҳамдигарфаҳмиву эҳтироми қавмиву диниву мазҳабии мо ва меҳнати софдилонаву дилсӯзона садоқати мо нисбат ба пешвои миллату бақои ояндаи миллат аст. Миллати тоҷик ҷонибдори сулҳу ваҳдат аст ва ин сулҳу ваҳдатро як нафар кафил буда метавонад, ки ӯ Пешвои ин миллат аст.

Сангин ГУЛОВ,
Бахтиёр ҚУТБИДДИНОВ,
муаллимони факултети журналистикаи ДМТ