Ба озмуни "РАИЯТПАРВАР"

“Мо ҳашт ятими бепадарем, ҳашт духтари беболупарем...”. Ин суханро гуфту гиря гулугираш кард, - духтараки падаргумкардаро. Ӯ назди Ҷаноби Олӣ дигар ҳарфе гуфта натавонисту ашк аз чашмонаш ҷорӣ шуд.

“Шумо бепадар нестед бачам. Падари шумо давлат, падари шумо Роҳбари давлат. Шумо худатона бе падару модар нагӯед. Руҳафтода нашавед бачам, нигоҳубин мекунем, вазифаи Роҳбари давлат ҳамин аст”, - гуфтани Ҷаноби Олӣ ба духтарак неру мебахшад. Чеҳрааш шукуфт, бори гарони бепадарӣ, ки болои шонаҳояш буд, гӯё дар як лаҳза аз шонаҳояш бардошта шуд. Дар чеҳраи Роҳбари давлат симои падарашро дид, ки ҷуръат пайдо кардаву ташаккур ва миннатдорӣ баён намуд.

Аз мисраъҳои хондашуда хулоса кардан мумкин, ки шеъраки оддиву самимӣ ҳарфи дили ятимдухтарест, дар фироқи падар ва шояд чандин шаб хоб нарафтаву барои рози дилашро ба Президенти маҳбуб расонидан, онро батакрор қироат карда. Аммо замони вохӯрӣ танҳо ду мисраашро қироат карда тавонисту халос. Зеро дил пур буду розшунав дар рӯ ба рӯ...

Ин муколама зимни вохӯрии Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо сокинони ноҳияи Тоҷикобод дар соли 2008 сурат гирифта буд. Маълум гардид, ки падари духтарак дар солҳои душвор дар соҳаи маорифи кишвар заҳмат кашидаву чанде пеш аз дунё гузаштааст. Аз миёни фарзандони ятиммонда, яке ҳамин духтарак буд, ки дарди дили оиларо дар назди Ҷаноби Олӣ бароварду худро лаҳзае ҳам бошад сабук ҳис кард.

Ба ҳамин монанд соли 2008 зимни суҳбати Ҷаноби Олӣ бо сокинони ноҳияи Ванҷ ятимдухтараке баромад намуд, ки тибқи квотаи Президентӣ дар Донишгоҳи давлатии шаҳри Хоруғ таҳсил мекард. Ӯ бо буғз дар гулӯ аз надоштани сарпаноҳ ва мушкили доштааш дар раванди таҳсил ба Роҳбари давлат роз кушод. Маълум гардид, ки падари духтарак дар солҳои ҷанги шаҳрвандӣ дар мақомоти ҳифзи ҳуқуқ кор кардаву барои барқарор гардидани сохти конститутсионии ҷумҳурӣ саҳм гузоштааст. Аммо дар рафти адои вазифа аз тарафи душмани нохалаф кушта мешаваду ҷигаргӯшаҳояш ятим мемонанд. Бо супориши Роҳбари давлат ин оила бо манзили истиқоматӣ таъмин ва дар идомаи таҳсил ва корашон ба онҳо кӯмак расонида шуд. Имрӯз онҳо дар пайи адои масъулият ва рӯзгори худанду аз падари маънавиашон, Пешвои маҳбуби миллат миннатдор.

ҶАНГИ ЯТИМСОЗ

Хонандаи гиромӣ, ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ, ҷанги хонумонсӯз ва ҷанги падаркушро дар умум метавон ҷанги ятимсоз гуфт. Зеро дар натиҷаи ин хунрезиҳо зиёда аз 150 ҳазор нафар, асосан падарони ҷавон ба ҳалокат расиданд, ки дар лонаашон аз 1 то 5 нафар кӯдак ятим монд. Ҷаноби Олӣ дар яке аз баромадҳояшон гуфтанд, ки 55 ҳазор кӯдак дар натиҷаи ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ бе падару модар монда буданд. Аз як тараф талошҳо барои расидан ба сулҳ, аз тарафи дигар мушкили иқтисодии давлат, вазъи иҷтимоии аҳолиро ниҳоят сахт намуд. Ноноварони даҳҳо ҳазор хонавода куштаву захмӣ ва бе ному нишон гашта, ҳоли кӯдаконашон рӯз ба рӯз бадтар мешуд. Президенти ҷумҳурӣ зимни сафару суҳбатҳояшон бо сокинон дар манотиқи кишвар аз мушкили мавҷуда ба хубӣ бохабар мешуданд. Аз ҷумла, ҳоли ятимону бепарасторон ва маъюбон барояшон риққатовар будаву бештари ҳолат бо ашк дар чашмон ба сухани онҳо гӯш медоданд. Новобаста ба ҳамаи мушкилии мавҷуда аз ҳамон солҳо Роҳбари давлат ба масъалаи ташкили мактаб-интернатҳо, парваришгоҳҳо ва дигар муассисаҳои ҳифзи иҷтимоии ятимону маъюбон ва бепарас-торону ниёзмандон дастуру супоришҳои мушаххас медиҳанд.

ШИНОХТИ ХУДУ ХУДО

Дар натиҷаи ҳамин таваҷҷуҳ, шуруъ аз соли 1995 қарорҳои дахлдори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи таъсиси Литсей-интернат барои ятимон, бепарасторон ва кӯдакон аз оила-ҳои ниёзманд, парваришгоҳҳо, мактаб-интернатҳо ва дигар муассисаҳои иҷтимоӣ имзо гардид. Ин ҳуҷҷатҳои сарнавиштсоз дар фаро гирифтани ятимону бепарасторон ба мактаб-интернатҳо ва ба ҳаёти ояндаи онҳо таъсири амиқ гузоштанд. Агар ба ҳодисаҳои сиёсии соли 1995 назар афканем, мебинем, ки марҳилаи ҳассоси гуфтушунидҳо бо мухолифин дар дохил ва хориҷи кишвар оид ба имзои созишномаи сулҳ мебошад. Аммо маҳз дар ҳамин марҳила имзои Қарори Ҳукумат оид ба таъсиси литсей-интернату хонаи кӯдакон аз ятимпарварӣ ва ҳисси баланди инсондӯстии Ҷаноби Олӣ муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон гувоҳ мебошад.

Ӯ дар солҳои душвори ҷанги шаҳрвандӣ худу Худоро хуб шинохт. Аз рӯйи фармудаҳои Худову бузургон амал намуд. Сари ятимонро сила зад, якеру рӯйи дастон гирифту аз рухсораҳои хоколудаш бӯса кард, дигареро дар рӯзҳои сарду душвор либоси гарм пӯшонид ва дар сари як миз бо онҳо ғизо хӯрд. Ба он хотир ятимонро дар гирди худ шинонд, ки як лаҳза ҳам бошад, ғами бепадариву бемодариашонро аз дилҳояшон берун кунад. Ин марди раиятпарвар талош менамуд, то пеши роҳи хунрезӣ гирифта шавад, кӯдакони дигар ятиму бепарастор нашаванд, аммо иддае аз худбохтаву худфурӯхтаҳо, ки бо кафки даҳон болои риш номи Худову расулро барои расидан ба ҳадафҳои нопок истифода мебурданд, ба куштани ҷавонон идома медоданд. Барои онҳо на силаи сари ятим аҳамият дошту на ҳаёту таълим ва ояндаи онҳо. Хушбахтона, ба рағми ҳамаи душманҳои дохилию хориҷӣ, бо азму талоши хастагинопазири фарзанди фарзонаи миллат, раиятпарвару давлатмеҳвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соли 1997 миллати тоҷик ба сулҳи пойдор расид. Дигар кӯдакҳо аз ятимшавӣ эмин нигоҳ дошта шуданд. Онҳое, ки то ин вақт аз заҳри ҷанги шаҳрвандӣ дар амон намонда падару модари худро аз даст дода буданд, дар оилаи бузурги миллату давлат аъзо шуданд. Акнун онҳо фарзанди Президент, фарзанди давлати худ мебошанд. Аз парваришгоҳ, мактаб-интернату донишгоҳи олӣ то ҷойи кору зиндагии мустақилона рафтани онҳо зери назорати Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аст. Яъне, дуову фотеҳаи онҳоро дар роҳи касбомӯзиву пой гузоштан ба ҳаёти мустақилона, маҳз Роҳбари давлат медиҳанд.

ЯК БОБО

Маҳз бо супориши Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон тӯйи хонадоршавии садҳо нафар ятими кул ташкилу гузаронида шудааст, ки имрӯз дар хонаи ободашон хандаи кӯдакони хуштолеъ баланд мебошад. Бештари ин кӯдакон як бобо доранд, ки ӯро ном Эмомалӣ Раҳмон аст. Бинобар ҳамин онҳо нахустин шуда шеър дар бораи қаҳрамониҳои бобо аз бар мекунанд. Ӯ падари танҳо фарзандони худ не, балки падари ҳазорҳо ятиму бепарастор аст. Борҳо аз минбари баланд эълон намуданд, ки ятимон фарзандони мананд, онҳоро бепадару модар нагӯед. Маҳз ҳамин суханҳо садҳо қалби шикастаро шод, ашки ғами ҳазорҳо чашмони намборро ашки шодӣ, лонаи вайронаи садҳоро обод ва ҳазорҳо умеди гумгаштаро барқарор намуд. Ятимон дигар маъюсу рӯҳшикаста нестанд, зеро қуввати дилу нури чашмон доранд, ки онро ном Эмомалӣ Раҳмон аст.

РАИЯТПАРВАР

Зимни ҳар як сафарашон ба шаҳру навоҳии кишвар Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо ятимону ниёзмандон вохӯрии махсус доир мекунанд. Ҳарфи дили онҳоро мешунаванд ва дар ҳалли мушкили доштаашон саҳм мегузоранд. Ҳарчанд ятимон зери ғамхории давлату ҳукуматанд ва дар таҳсилу зиндагӣ барояшон имкониятҳои муайяне пешбинӣ гардидааст, боз дар ҳар дидору мулоқоташон бо ятимон Пешвои миллат барои дохил шудани онҳо ба донишгоҳу донишкадаҳо, таъмин бо ҷойи хоб ва дигар шароити зарурӣ ба масъулин дастуру ҳидоятҳо медиҳанд. Бараъло намудор мешавад, Роҳбари давлат ятимонро хеле хуб дарк мекунанд, медонанд, ки кӯдаку наврас ҳарчи мехостаашро аз падару модар талаб карда метавонад ва ятимон, ки бо амри тақдир ин ду неъматро надоранд, танҳо дар назди Президент метавонанд дилашонро холӣ намоянд. Охир онҳо дар симои Пешвои миллат падари худро дарёфтаанд. Барои ҳамин ӯ Президенти раиятпарвар аст.

Ҳар вақте ятиме дар наздаш баромад кардаву гиря мекунад, ба даври чашмонаш ашк ҳалқа мезанад, ки нишон аз раҳмдилии Пешвои миллат мебошад. Эҳсос мешавад, ки барояш таҳаммул кардан душвор аст, аммо устувор мемонад, имкон медиҳад, ки ятимон дилашонро холӣ намояд ва баъдан бо суханҳои таъсирбахш онҳоро ором мекунад, ба дилашон гармӣ меорад ва ояндаи дурахшонашонро кафолат медиҳад. Бинобар ҳамин ӯ Пешвои розшунаву ғамбарори ятимон мебошад. Аз ин рӯ, ӯ раиятпарвар аст.

ӮСТ...

Дар мавриди ятимпарварии Пешвои миллат менависаму пеши чашм воқеаи соли 2005-ум рухдода дар ноҳияи Қумсангир (ҳоло Ҷайҳун) ва суҳбати сарироҳии Президенти кишвар бо сокинон намудор мешавад. Он сол дар ноҳияи Қумсангир заминларза бо хисороти молию ҷонӣ ба қайд гирифта шуда буд. Сокинон аз Роҳбари давлат оид ба беҳтар намудани шароити рӯзгор дархостҳо мекунанд, аммо дар миён хонуме бо гиряи дилрешкунанда ба Ҷаноби Олӣ хабар медиҳад, ки як хонавода аз хешу ақрабҳояш дар натиҷаи офати табиӣ ҳалок шудаанду аз онҳо як кӯдаки 5-сола ятим мондааст, вале ӯ шароити нигоҳубинашро надорад. Пешвои раиятпарвар нахуст кӯдакро ба оғӯш мегиранд, аз он ки гиря мекард, бо суханҳои ширин ором менамояд ва бо садои руҳбаландкунанда мегӯянд: “Гиря накун. Ҳоли бачай калон мешавӣ. Ранги мавори Президент мешавӣ, мехонӣ. Чиба гиря мекунӣ? Мошинда савор кунед...”. Ин манзараро бе оби чашм наметавон тамошо намуд. Зеро ашки ғаму шодӣ якҷоя ба даври чашмон меояд. Ашки ғам аз он меояд, ки бо ин ё он сабаб нафаре ятим мемонад ва ашки шодӣ ба он хотир, ки миллату давлат Роҳбари ғамхору ятимпарвар чун Эмомалӣ Раҳмон дорад. Ӯст, ки ятимонро соябон, ғамхор, падар, роҳнамо ва кӯдакони онҳоро бобо мешавад. Инро гӯянд раҳмдилию раиятпарварӣ. Бовар дорам, ки раиятпарварии Пешвои миллат мактаби бузурги тарбият гаштаву омӯзиши он барои ҷаҳониён шарт асту зарур.

Дар бораи хизматҳои Пешвои миллат ҳазорҳо саҳифа ҳам барои навиштан камӣ мекунад. Мо чанд саҳифаи онро аз нигоҳи худамон пешниҳоди шумо намудем. Ҳама мехоҳад ва умед мекунад, ки ҳеҷ фарзанди диёр ятиму бепарастор нашавад. Барои ин ҳамаи моро зарур аст, ки дар атрофи Пешвои раиятпарвар муттаҳид шавем, истиқлолу озодии Ватанро ҳифз намоем, ваҳдати миллиро боз ҳам таҳким бахшем ва розшунаву такягоҳи ҳамдигар бошем.

Бо Пешвои раиятпарвар ба сӯйи ояндаи боз ҳам дурахшон!

Мансур ШОҲИЁН,
рӯзноманигор