ҶОМЕА
Панҷшанбе 23 Январ 2025 02:40
Солҳои охир Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои бартараф кардани мушкилиҳои ҷойдошта дар соҳа корҳои зиёдеро ба сомон расондааст, ки ба рушди соҳа мусоидат мекунад. Ҳамчунин, кумита барои муаррифии давлат дар арсаи ҷаҳонӣ ҳамкориро бо хориҷи кишвар бештар бо роҳ мондааст. Доир ба ин ва дигар масъалаҳои марбут ба ин ниҳод суҳбате доштем бо Баҳодур Шерализода, раиси Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки фишурдаашро пешкаши хонанда мегардонем.
- Чанде пеш қатъномаи нави СММ таҳти унвони “Даҳсолаи амал барои илмҳои криосфера, солҳои 2025-2034” қабул гардид, ки ташаббуси шашуми ҷаҳонии Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аст. Нахуст доир ба ин қатънома ва ҳадафҳои он мегуфтед.
- Боиси ифтихор аст, ки 13 августи соли 2024, зимни баргузории Иҷлосияи 78-уми Маҷмаи Умумии Созмони Милали Муттаҳид қатъномаи наве таҳти унвони “Даҳсолаи амал барои илмҳои криосфера, солҳои 2025-2034” қабул гардид. Ин ташаббуси 6-уми ҷаҳонии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон буда, аз ҷониби Тоҷикистон дар ҳамкорӣ бо Фаронса пешбарӣ гардидааст. Қабули чунин ташаббуси муҳим дар шароити ҳозираи тағйирёбии иқлим, ки таъсири аз ҳама бештари он ба пиряхҳо мерасад, муҳим ва саривақтӣ буда, ҷомеаи ҷаҳонро ба пажӯҳиши амиқи илмии пиряхҳо даъват менамояд.
Дар қатънома аҳамияти ташаббусҳои марбут ба криосфера барои ноил гардидан ба ҳадафҳои рушди устувор ва татбиқи Даҳсолаи байналмилалии амал “Об барои рушди устувор, 2018-2028” дарҷ ёфта, аз ташаббуси Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба Конфронси байналмилалӣ бахшида ба ҳифзи пиряхҳо дар шаҳри Душанбе дар соли 2025 истиқбол карда шудааст. Бояд гуфт, ки ба ин ташаббус дар баробари Тоҷикистон як қатор кишварҳои минтақаҳои гуногуни ҷаҳон ҳамроҳ гардиданд.
- Кумитаи ҳифзи муҳити зист дар доираи амалишавии қатъномаи мазкур кадом нақшаҳоро тарҳрезӣ карда истодааст?
- “Даҳсолаи амал барои илмҳои криосфера, солҳои 2025-2034” барои беҳтар намудани корҳои омӯзиши илмҳои криосфера бениҳоят муҳим мебошад. Бо назардошти амалишавии ин қатънома Агентии обуҳавошиносӣ “Барномаи давлатӣ оид ба омӯзиш ва ҳифзи пиряхҳои Тоҷикистон барои солҳои 2010-2030” -ро аз нав таҳия намуда истодааст.
- Чанде пеш аввалин Конфронси миллии иқлимии ҷавонон дар пойтахт баргузор гардид, ки дар он беш аз 100 ҷавони кишвар иштирок намуд. Мегуфтед, ки ҷавонон бештар чӣ пешниҳодҳо карданд?
- Изҳороти иқлимии ҷавонони Тоҷикистон дар доираи конфронси миллии иқлимии ҷавонон – LCOY 2024 дар Тоҷикистон таҳти шиори “Тавсеаи имкониятҳои ҷавонон барои ҳифзи иқлим ва захираҳои об барои ояндаи устувор”, ки 28-29 августи соли 2024 дар шаҳри Душанбе баргузор гардид, қабул шудааст. Методологияи ин силсилаи конфронсҳо оид ба 10 усули баргузории чорабиниҳои LCOY аз ҷониби гурӯҳи кории байналмилалии LCOY дар назди YOUNGO таҳия шудааст. Дар конфронс иштирокчиён дар бораи буҳрони глобалии иқлим, сабабҳо ва оқибатҳои он барои Тоҷикистон маълумот пайдо намуда, бо раванди гуфтушунидҳои глобалӣ оид ба амалҳои иқлим шинос шуданд ва ба Конвенсияи чаҳорчӯбаи СММ оид ба тағйирёбии иқлим (РКИК СММ), Созишномаи Париж, конфронси 19-уми ҷаҳонии ҷавонони СММ оид ба тағйирёбии иқлим (COY 18) ва Конфронси 29-уми тарафҳо (КТ-29) диққати махсус доданд. Дар чорабинӣ 208 нафар ҷавон аз тамоми минтақаҳои Тоҷикистон ба таҳияи изҳорот ҷалб шуда, он ба платформаи баробарҳуқуқи намояндагони гуногуни ҷавонон табдил ёфт.
- Эълони “Рӯзи байналмилалии бузи пармашох-морхӯр, ки бо ташаббуси Президенти кишвар аз ҷониби СММ қабул гардида буд, чӣ аҳамият дорад?
- “Рӯзи байналмилалии морхӯр” 2 майи соли 2024 бо ташаббуси навбатии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз ҷониби Маҷмааи Умумии Созмони Милали Муттаҳид эълон гардид. Дар қатънома оид ба бартараф намудани коҳишёбии бесобиқаи чаҳонии гуногунии биологӣ, зарурати ҳифз ва нигоҳ доштани макони табиии морхӯр, инчунин аҳамияти ҳамкориҳои байналмилалӣ ва минтақавӣ барои ҳифзи морхӯр бо эътирофи ташаббусҳои миллӣ ва минтақавӣ таъкид шудааст.
Бо қабули ин қатънома 24 май ҳамчун “Рӯзи байналмилалии морхӯр” эълон шуд. Дар ин санад, ҳамчунин аҳамияти Конфронси 9-уми умумиҷаҳонӣ оид ба ҳайвоноти ҷуфтсуми кӯҳӣ, ки дар шаҳри Душанбе аз ҷониби Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон баргузор гардид, қайд шудааст.
Қайд кардан ба маврид аст, ки саршумори ин ҷонвари нодир дар Тоҷикистон беш аз 6000 сарро ташкил медиҳад. Ин нишондиҳанда аз он гувоҳӣ медиҳад, ки дар мамлакати мо ҳифз ва нигоҳ доштани ин ҳайвони нодир муваффақона ба роҳ монда шудааст.
- Раванди татбиқи кабудизоркунӣ дар ҳудуди ҷумҳурӣ чӣ гуна сурат мегирад? Вобаста ба ин Барномаи кабудизоркунӣ ҳам қабул гардид. Феълан дар доираи Барнома чӣ корҳо анҷом дода мешаванд?
- Аз ҷониби Кумита якҷо бо вазорату идораҳо ва дигар мақомоти марбута лоиҳаи Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи Барномаи давлатӣ оид ба кабудизоркунии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2040” пешниҳод гардида, бо Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 29 июни соли 2024, №374 қабул гашт, ки дар он тибқи талаботи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи банақшагирии стратегӣ ва дурнамосозии давлатӣ” ва қонунгузории соҳаи ҳифзи муҳити зист ва хоҷагии ҷангал, иҷрои ҳадафҳои “Стратегияи миллии рушди Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030”, конвенсияҳо ва созишномаҳои байналмилалии экологӣ, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, ташаккули муҳити зисти солим, мусоидат барои баланд бардоштани сатҳи иқтисодию иҷтимоии кишвар, барқароркунии захираҳои табиӣ, аз ҷумла ҷангалҳо дар назар дошта шудааст.
Дар доираи нақшаи амали барнома дар ҳудуди шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ дар солҳои 2025-2027 шинонидани навниҳолҳои дарахтони ҳамешасабзу ороишӣ, сояафкан ва мевадиҳанда ба миқдори 10 927 758 бех ба нақша гирифта шудааст.
Ҳамзамон, тибқи супориши Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар доираи нақшаи амали “Барномаи давлатӣ оид ба кабудизоркунии Ҷумҳурии Тоҷикистон то давраи соли 2040”, барои солҳои 2025-2027 ба Кумитаи ҳифзи муҳити зист супориш дода шудааст, ки бунёди ниҳолхонаҳо, ташкили хоҷагиҳои ниҳолпарварӣ дар масоҳати 50 га ташкил карда шавад. Айни ҳол аз ҷониби Кумита бораи ташкили ниҳолхона дар масоҳати 44,5 га дар ҳудуди шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ дар ҳамкорӣ бо мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳру ноҳияҳо ва тибқи шартномаҳои дутарафа корбарӣ шуда истодааст. “Барномаи давлатии кабудизоркунии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2040” кабудизоркунӣ, пешгирии оқибатҳои гармшавии глобалии иқлим, тадриҷан коҳиш додани партови газҳои гулхонаӣ, солимгардонӣ ва тозаю озода нигоҳ доштани муҳити зистро мақсад гузоштааст.
- Истифода ва коркарди партовҳои сахти маишӣ ҳанӯз ҳам мушкилоти асосии соҳа ба ҳисоб меравад. Барои ба танзим даровардани онҳо чӣ тадбирҳои мушаххас андешида мешаванд?
- Тибқи маълумотҳои дастрасшуда дар ҷумҳурӣ барои коркарди партовҳо аз тарафи соҳибкорони ватанӣ 71 адад корхонаи хурди коркарди партовҳо ташкил шудааст, ки онҳо партовҳои пластикӣ, қоғазпора, латтапора, оҳанпора, шишамайда ва алюминийро коркард мекунанд. Кумита 3 адад таҷҳизоти коркард ва безараргардонии фурӯзонакҳои симобдорро харидорӣ намуда, онҳоро дар шаҳрҳои Исфара, Душанбе ва Турсунзода насб кард, ки то ба имрӯз 974 923 адад фурӯзонакҳои симобдор безарар ва дар партовгоҳҳо ҷойгир карда шудааст. Инчунин, дар ҷумҳурӣ барои ҷойгиронӣ ва безараргардонии партовҳои сахти маишӣ 82 адад партовгоҳҳо фаъолият менамоянд.
Бо мақсади тоза нигоҳ доштани маҳаллаҳо, шафати роҳҳо аз шишаҳои пластикиву дигар партовҳо, шуъбаю бахшҳои ҳифзи муҳити зист дар шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ ҳар ҳафта бо иштироки шаҳрвандон, ташкилоту муассисаҳо ва дигар табақаҳои гуногуни аҳолӣ аксияҳои “Тозагии маҳал” ва “Тозагии шоҳроҳ” баргузор менамоянд.
Кумита баҳри иҷрои супоришҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ислоҳи камбудиҳо дар самти муомилот бо партовҳо, безараргардонӣ ва коркарди партовҳои сахти маишию саноатӣ тадбирҳои заруриро роҳандозӣ менамояд.
- Ноил гардидан ба ҳадафи “сифр-партов” яке аз роҳҳои кам кардани партов ба атмосфера мебошад. Дар ин самт корҳо чӣ гуна ҷараён доранд?
- Дар ин самт “Барномаи рушди нақлиёти автомобилии барқӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2023- 2028” бо мақсади баланд бардоштани рақобатпазирии иқтисодиёти миллӣ, ба тағйирёбии иқлим мутобиқ гардонидани он, ҳифзи муҳити зист ва беҳтар намудани вазъи экологии мамлакат қабул гардидааст. Барои коҳиш додани ихроҷи моддаҳои карбондор ва паст кардани газҳои гулхонаӣ дар соҳаи нақлиёт дар кишвар аксияҳои “Тозагии ҳаво” дар ҳамкорӣ бо милитсияи экологӣ ва сайёҳии ВКД, дигар амалиётҳои назоратӣ гузаронида мешаванд.
Соҳибони воситаҳои нақлиёте, ки партовашон аз меъёри муқарраргардида зиёданд, ба ҷавобгарии маъмурӣ кашида мешаванд. Аз тарафи Кумита оид ба ворид намудани электромобилҳо низ ташвиқоту тарғибот бурда мешавад. Имрӯзҳо дар ҷумҳурӣ беш аз 3000 адад электромобилҳо ворид шуда, бе таъсири манфии экологӣ мавриди истифода қарор гирифтаанд. Чунин тамоюл ва иқдом барои коҳиш додани партовҳои моддаҳои ифлоскунанда ба ҳавои атмосфера мувофиқи мақсад мебошад.
Бо қарори дахлдор Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон воридоти воситаҳои нақлиёти барориши то соли 2013 ба қаламрави ҷумҳурӣ манъ карда шудааст. Ҳамзамон, воридоти мошинҳои барқӣ ба Ҷумҳурии Тоҷикистон аз пардохти боҷи гумрукӣ озод мебошад. Нақшаи чорабиниҳои Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 30 сентябри соли 2022 №482 “Дар бораи Стратегияи рушди иқтисоди сабз дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2023-2037” мавриди амал қарор дорад. Иқтисоди сабз ба экология ва муҳити зист таъсири назаррас дорад, ки он барои коҳиш додани партовҳои моддаҳои зараровар ва ифлоскунанда кумак мекунад. Ҷорӣ намудани принсипҳои иқтисоди сабз ба ҳифзи гуногунии биологӣ ва мувозинати экосистемаҳо мусоидат мекунад, ки омили муҳими ҳифзи муҳити табиӣ ва беҳбуди зиндагии наслҳои оянда мебошад.
- Сеюмин ниммарафони байналмилалии кӯҳии Эко “Ҳафткӯл-2024”, ки дар мавзеи Ҳафткӯли шаҳри Панҷакент бо иштироки варзишгарон баргузор гардид, нисбат ба ду даври пеш чӣ бартарият дошт?
- Бартарияти сеюмин ниммарафони байналмилалии кӯҳии Эко “Ҳафткул-2024” аз ниммарафонҳои қаблӣ дар он аст, ки он синергияи варзишгарон, ҷавонон ва дӯстдорони табиатро ба вуҷуд оварда, дар натиҷа аввалин бор дар таърихи чорабинии мазкур бо ташаббуси Кумита дар мавзеи Ҳафткӯли шаҳри Панҷакенти вилояти Суғд бо иштироки беш аз 350 нафар иштирокчӣ аксияи экологии “Тозагии соҳил” ва ҳашари дастаҷамъона баргузор гардид. Ғайр аз ин, бо мусоидати Кумита имсол чорабинии мазкур мақоми байналмилалӣ гирифта, дар он беш аз 200 нафар варзишгар зиёда аз 10 давлат ширкат варзида, иштирокчиён таассуроти худро доир ба зебоии нотакрори табиати Тоҷикистон тавассути расонаҳои хабарӣ изҳор намуданд.
Тавассути чунин чорабиниҳо мо метавонем, ки тамоми қишрҳои аҳолии кишварро дар корҳои ободонию созандагӣ, беҳбуд бахшидан ба вазъи экологии маҳалҳо ва баланд бардоштани сатҳи маърифати экологӣ муттаҳид созем.
Наҷиба МУРОДБЕКОВА, “ҶТ”
- Чанде пеш қатъномаи нави СММ таҳти унвони “Даҳсолаи амал барои илмҳои криосфера, солҳои 2025-2034” қабул гардид, ки ташаббуси шашуми ҷаҳонии Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аст. Нахуст доир ба ин қатънома ва ҳадафҳои он мегуфтед.
- Боиси ифтихор аст, ки 13 августи соли 2024, зимни баргузории Иҷлосияи 78-уми Маҷмаи Умумии Созмони Милали Муттаҳид қатъномаи наве таҳти унвони “Даҳсолаи амал барои илмҳои криосфера, солҳои 2025-2034” қабул гардид. Ин ташаббуси 6-уми ҷаҳонии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон буда, аз ҷониби Тоҷикистон дар ҳамкорӣ бо Фаронса пешбарӣ гардидааст. Қабули чунин ташаббуси муҳим дар шароити ҳозираи тағйирёбии иқлим, ки таъсири аз ҳама бештари он ба пиряхҳо мерасад, муҳим ва саривақтӣ буда, ҷомеаи ҷаҳонро ба пажӯҳиши амиқи илмии пиряхҳо даъват менамояд.
Дар қатънома аҳамияти ташаббусҳои марбут ба криосфера барои ноил гардидан ба ҳадафҳои рушди устувор ва татбиқи Даҳсолаи байналмилалии амал “Об барои рушди устувор, 2018-2028” дарҷ ёфта, аз ташаббуси Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба Конфронси байналмилалӣ бахшида ба ҳифзи пиряхҳо дар шаҳри Душанбе дар соли 2025 истиқбол карда шудааст. Бояд гуфт, ки ба ин ташаббус дар баробари Тоҷикистон як қатор кишварҳои минтақаҳои гуногуни ҷаҳон ҳамроҳ гардиданд.
- Кумитаи ҳифзи муҳити зист дар доираи амалишавии қатъномаи мазкур кадом нақшаҳоро тарҳрезӣ карда истодааст?
- “Даҳсолаи амал барои илмҳои криосфера, солҳои 2025-2034” барои беҳтар намудани корҳои омӯзиши илмҳои криосфера бениҳоят муҳим мебошад. Бо назардошти амалишавии ин қатънома Агентии обуҳавошиносӣ “Барномаи давлатӣ оид ба омӯзиш ва ҳифзи пиряхҳои Тоҷикистон барои солҳои 2010-2030” -ро аз нав таҳия намуда истодааст.
- Чанде пеш аввалин Конфронси миллии иқлимии ҷавонон дар пойтахт баргузор гардид, ки дар он беш аз 100 ҷавони кишвар иштирок намуд. Мегуфтед, ки ҷавонон бештар чӣ пешниҳодҳо карданд?
- Изҳороти иқлимии ҷавонони Тоҷикистон дар доираи конфронси миллии иқлимии ҷавонон – LCOY 2024 дар Тоҷикистон таҳти шиори “Тавсеаи имкониятҳои ҷавонон барои ҳифзи иқлим ва захираҳои об барои ояндаи устувор”, ки 28-29 августи соли 2024 дар шаҳри Душанбе баргузор гардид, қабул шудааст. Методологияи ин силсилаи конфронсҳо оид ба 10 усули баргузории чорабиниҳои LCOY аз ҷониби гурӯҳи кории байналмилалии LCOY дар назди YOUNGO таҳия шудааст. Дар конфронс иштирокчиён дар бораи буҳрони глобалии иқлим, сабабҳо ва оқибатҳои он барои Тоҷикистон маълумот пайдо намуда, бо раванди гуфтушунидҳои глобалӣ оид ба амалҳои иқлим шинос шуданд ва ба Конвенсияи чаҳорчӯбаи СММ оид ба тағйирёбии иқлим (РКИК СММ), Созишномаи Париж, конфронси 19-уми ҷаҳонии ҷавонони СММ оид ба тағйирёбии иқлим (COY 18) ва Конфронси 29-уми тарафҳо (КТ-29) диққати махсус доданд. Дар чорабинӣ 208 нафар ҷавон аз тамоми минтақаҳои Тоҷикистон ба таҳияи изҳорот ҷалб шуда, он ба платформаи баробарҳуқуқи намояндагони гуногуни ҷавонон табдил ёфт.
- Эълони “Рӯзи байналмилалии бузи пармашох-морхӯр, ки бо ташаббуси Президенти кишвар аз ҷониби СММ қабул гардида буд, чӣ аҳамият дорад?
- “Рӯзи байналмилалии морхӯр” 2 майи соли 2024 бо ташаббуси навбатии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз ҷониби Маҷмааи Умумии Созмони Милали Муттаҳид эълон гардид. Дар қатънома оид ба бартараф намудани коҳишёбии бесобиқаи чаҳонии гуногунии биологӣ, зарурати ҳифз ва нигоҳ доштани макони табиии морхӯр, инчунин аҳамияти ҳамкориҳои байналмилалӣ ва минтақавӣ барои ҳифзи морхӯр бо эътирофи ташаббусҳои миллӣ ва минтақавӣ таъкид шудааст.
Бо қабули ин қатънома 24 май ҳамчун “Рӯзи байналмилалии морхӯр” эълон шуд. Дар ин санад, ҳамчунин аҳамияти Конфронси 9-уми умумиҷаҳонӣ оид ба ҳайвоноти ҷуфтсуми кӯҳӣ, ки дар шаҳри Душанбе аз ҷониби Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон баргузор гардид, қайд шудааст.
Қайд кардан ба маврид аст, ки саршумори ин ҷонвари нодир дар Тоҷикистон беш аз 6000 сарро ташкил медиҳад. Ин нишондиҳанда аз он гувоҳӣ медиҳад, ки дар мамлакати мо ҳифз ва нигоҳ доштани ин ҳайвони нодир муваффақона ба роҳ монда шудааст.
- Раванди татбиқи кабудизоркунӣ дар ҳудуди ҷумҳурӣ чӣ гуна сурат мегирад? Вобаста ба ин Барномаи кабудизоркунӣ ҳам қабул гардид. Феълан дар доираи Барнома чӣ корҳо анҷом дода мешаванд?
- Аз ҷониби Кумита якҷо бо вазорату идораҳо ва дигар мақомоти марбута лоиҳаи Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи Барномаи давлатӣ оид ба кабудизоркунии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2040” пешниҳод гардида, бо Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 29 июни соли 2024, №374 қабул гашт, ки дар он тибқи талаботи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи банақшагирии стратегӣ ва дурнамосозии давлатӣ” ва қонунгузории соҳаи ҳифзи муҳити зист ва хоҷагии ҷангал, иҷрои ҳадафҳои “Стратегияи миллии рушди Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030”, конвенсияҳо ва созишномаҳои байналмилалии экологӣ, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон онҳоро эътироф кардааст, ташаккули муҳити зисти солим, мусоидат барои баланд бардоштани сатҳи иқтисодию иҷтимоии кишвар, барқароркунии захираҳои табиӣ, аз ҷумла ҷангалҳо дар назар дошта шудааст.
Дар доираи нақшаи амали барнома дар ҳудуди шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ дар солҳои 2025-2027 шинонидани навниҳолҳои дарахтони ҳамешасабзу ороишӣ, сояафкан ва мевадиҳанда ба миқдори 10 927 758 бех ба нақша гирифта шудааст.
Ҳамзамон, тибқи супориши Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар доираи нақшаи амали “Барномаи давлатӣ оид ба кабудизоркунии Ҷумҳурии Тоҷикистон то давраи соли 2040”, барои солҳои 2025-2027 ба Кумитаи ҳифзи муҳити зист супориш дода шудааст, ки бунёди ниҳолхонаҳо, ташкили хоҷагиҳои ниҳолпарварӣ дар масоҳати 50 га ташкил карда шавад. Айни ҳол аз ҷониби Кумита бораи ташкили ниҳолхона дар масоҳати 44,5 га дар ҳудуди шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ дар ҳамкорӣ бо мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳру ноҳияҳо ва тибқи шартномаҳои дутарафа корбарӣ шуда истодааст. “Барномаи давлатии кабудизоркунии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2040” кабудизоркунӣ, пешгирии оқибатҳои гармшавии глобалии иқлим, тадриҷан коҳиш додани партови газҳои гулхонаӣ, солимгардонӣ ва тозаю озода нигоҳ доштани муҳити зистро мақсад гузоштааст.
- Истифода ва коркарди партовҳои сахти маишӣ ҳанӯз ҳам мушкилоти асосии соҳа ба ҳисоб меравад. Барои ба танзим даровардани онҳо чӣ тадбирҳои мушаххас андешида мешаванд?
- Тибқи маълумотҳои дастрасшуда дар ҷумҳурӣ барои коркарди партовҳо аз тарафи соҳибкорони ватанӣ 71 адад корхонаи хурди коркарди партовҳо ташкил шудааст, ки онҳо партовҳои пластикӣ, қоғазпора, латтапора, оҳанпора, шишамайда ва алюминийро коркард мекунанд. Кумита 3 адад таҷҳизоти коркард ва безараргардонии фурӯзонакҳои симобдорро харидорӣ намуда, онҳоро дар шаҳрҳои Исфара, Душанбе ва Турсунзода насб кард, ки то ба имрӯз 974 923 адад фурӯзонакҳои симобдор безарар ва дар партовгоҳҳо ҷойгир карда шудааст. Инчунин, дар ҷумҳурӣ барои ҷойгиронӣ ва безараргардонии партовҳои сахти маишӣ 82 адад партовгоҳҳо фаъолият менамоянд.
Бо мақсади тоза нигоҳ доштани маҳаллаҳо, шафати роҳҳо аз шишаҳои пластикиву дигар партовҳо, шуъбаю бахшҳои ҳифзи муҳити зист дар шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ ҳар ҳафта бо иштироки шаҳрвандон, ташкилоту муассисаҳо ва дигар табақаҳои гуногуни аҳолӣ аксияҳои “Тозагии маҳал” ва “Тозагии шоҳроҳ” баргузор менамоянд.
Кумита баҳри иҷрои супоришҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ислоҳи камбудиҳо дар самти муомилот бо партовҳо, безараргардонӣ ва коркарди партовҳои сахти маишию саноатӣ тадбирҳои заруриро роҳандозӣ менамояд.
- Ноил гардидан ба ҳадафи “сифр-партов” яке аз роҳҳои кам кардани партов ба атмосфера мебошад. Дар ин самт корҳо чӣ гуна ҷараён доранд?
- Дар ин самт “Барномаи рушди нақлиёти автомобилии барқӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2023- 2028” бо мақсади баланд бардоштани рақобатпазирии иқтисодиёти миллӣ, ба тағйирёбии иқлим мутобиқ гардонидани он, ҳифзи муҳити зист ва беҳтар намудани вазъи экологии мамлакат қабул гардидааст. Барои коҳиш додани ихроҷи моддаҳои карбондор ва паст кардани газҳои гулхонаӣ дар соҳаи нақлиёт дар кишвар аксияҳои “Тозагии ҳаво” дар ҳамкорӣ бо милитсияи экологӣ ва сайёҳии ВКД, дигар амалиётҳои назоратӣ гузаронида мешаванд.
Соҳибони воситаҳои нақлиёте, ки партовашон аз меъёри муқарраргардида зиёданд, ба ҷавобгарии маъмурӣ кашида мешаванд. Аз тарафи Кумита оид ба ворид намудани электромобилҳо низ ташвиқоту тарғибот бурда мешавад. Имрӯзҳо дар ҷумҳурӣ беш аз 3000 адад электромобилҳо ворид шуда, бе таъсири манфии экологӣ мавриди истифода қарор гирифтаанд. Чунин тамоюл ва иқдом барои коҳиш додани партовҳои моддаҳои ифлоскунанда ба ҳавои атмосфера мувофиқи мақсад мебошад.
Бо қарори дахлдор Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон воридоти воситаҳои нақлиёти барориши то соли 2013 ба қаламрави ҷумҳурӣ манъ карда шудааст. Ҳамзамон, воридоти мошинҳои барқӣ ба Ҷумҳурии Тоҷикистон аз пардохти боҷи гумрукӣ озод мебошад. Нақшаи чорабиниҳои Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 30 сентябри соли 2022 №482 “Дар бораи Стратегияи рушди иқтисоди сабз дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2023-2037” мавриди амал қарор дорад. Иқтисоди сабз ба экология ва муҳити зист таъсири назаррас дорад, ки он барои коҳиш додани партовҳои моддаҳои зараровар ва ифлоскунанда кумак мекунад. Ҷорӣ намудани принсипҳои иқтисоди сабз ба ҳифзи гуногунии биологӣ ва мувозинати экосистемаҳо мусоидат мекунад, ки омили муҳими ҳифзи муҳити табиӣ ва беҳбуди зиндагии наслҳои оянда мебошад.
- Сеюмин ниммарафони байналмилалии кӯҳии Эко “Ҳафткӯл-2024”, ки дар мавзеи Ҳафткӯли шаҳри Панҷакент бо иштироки варзишгарон баргузор гардид, нисбат ба ду даври пеш чӣ бартарият дошт?
- Бартарияти сеюмин ниммарафони байналмилалии кӯҳии Эко “Ҳафткул-2024” аз ниммарафонҳои қаблӣ дар он аст, ки он синергияи варзишгарон, ҷавонон ва дӯстдорони табиатро ба вуҷуд оварда, дар натиҷа аввалин бор дар таърихи чорабинии мазкур бо ташаббуси Кумита дар мавзеи Ҳафткӯли шаҳри Панҷакенти вилояти Суғд бо иштироки беш аз 350 нафар иштирокчӣ аксияи экологии “Тозагии соҳил” ва ҳашари дастаҷамъона баргузор гардид. Ғайр аз ин, бо мусоидати Кумита имсол чорабинии мазкур мақоми байналмилалӣ гирифта, дар он беш аз 200 нафар варзишгар зиёда аз 10 давлат ширкат варзида, иштирокчиён таассуроти худро доир ба зебоии нотакрори табиати Тоҷикистон тавассути расонаҳои хабарӣ изҳор намуданд.
Тавассути чунин чорабиниҳо мо метавонем, ки тамоми қишрҳои аҳолии кишварро дар корҳои ободонию созандагӣ, беҳбуд бахшидан ба вазъи экологии маҳалҳо ва баланд бардоштани сатҳи маърифати экологӣ муттаҳид созем.
Наҷиба МУРОДБЕКОВА, “ҶТ”
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед