ҶОМЕА
Чоршанбе 24 Апрел 2024 05:16
4955
Ҳамасола, 14-уми октябр дар Тоҷикистон ҳамчун Рӯзи соҳибкорон ҷашн гирифта мешавад. Аз соли 2014 инҷониб қариб ҳар сол дар ин рӯз Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо соҳибкорон ва сармоягузорони ватаниву хориҷӣ вохӯрӣ анҷом медиҳанд ва вобаста ба ин рӯз форумҳои байналмилалӣ, конфронсу симпозиум ва нишастҳо баргузор мегардад.

Воқеан ҳам нақши соҳибкорон дар пешрафти Тоҷикистон назаррас буда, он барои расидан ва баланд бардоштани самаранокии фаъолияти корхонаҳо ва ҳамдастии онҳо дар мӯътадилсозии молиявӣ, ба ҷойҳои кории нав таъмин намудани аҳолӣ ва афзун кардани бозори истеъмолӣ нақши муҳим мебозад. Ин аст, ки дар рушди Тоҷикистон саҳми соҳибкорон кам нест. Яке ба бунёди корхона ва дигаре бо сохтани хонаҳои истиқоматӣ саҳми худро дар рушди Тоҷикистон мегузорад. Бинобар ин, Ҳукумати Тоҷикистон фазои иқтисодии озод ва як қатор имтиёзҳоро барои соҳибкорон фароҳам овардааст, то ки соҳибкорон бе мушкилӣ фаъолият намоянд. Аммо, бо вуҷуди таъмини ин ҳама имтиёзҳо, соҳибкорон то чӣ андоза дар рушди кишвар фаъолити назаррас доранд, мавзӯест, ки мо ин навбат онро мавриди баррасӣ қарор хоҳем дод.

Муовини сардори Раёсати тадқиқоти масъалаҳои соҳибкорӣ ва инкишофи бахши хусусии Маркази тадқиқоти стратегии назди Президенти Чумҳурии Тоҷикистон Аминҷон Одиназода оид ба дастгирии соҳибкорон ва нақши онҳо дар рушду нумуи кишвар қайд намуд, ки бо дарназардошти аҳамияти бузурги бахши хусусӣ, Ҳукумати мамлакат ҳамеша ба такмил додани механизмҳои озоди иқтисодӣ, сода гардонидани низоми андозбандӣ, ислоҳоти сохторҳои молиявию бонкӣ ва суғурта, ки бо дастгирӣ ва рушди бахши хусусӣ мусоидат мекунад, татбирҳои зарурӣ андешида истодааст.

Номбурда гуфт, ки бо мақсади таъмини рушди минбаъдаи фаъолияти соҳибкорӣ ва инкишофи бахши хусусӣ дар ҷумҳурӣ як силсила ислоҳоти муҳим ва ҷиддӣ амалӣ шуданд, ки мақсади асосии онҳо, пеш аз ҳама, афзоиши мунтазами тавлиди маҳсулоти ватанӣ, муҳайё сохтани ҷойҳои нави корӣ, истифодаи самараноки захираҳои мавҷуда ва ба ин васила, баланд бардоштани сатҳи некуаҳолии мардум мебошад.

Дар натиҷаи роҳандозии сиёсати дастгирии фаъолияти соҳибкорӣ ва фазои сармоягузорӣ, ҳиссаи бахши хусусӣ дар ташаккули маҷмӯи маҳсулоти дохилӣ мунтазам афзуда истодааст. Зиёда аз ин, мавқеи Тоҷикистон аз рӯи арзёбиҳои Бонки ҷаҳонӣ «Пешбурди тиҷорат» дар доираи ду нишондиҳандаи асосии танзимкунандаи пешбурди фаъолияти соҳибкорӣ, яъне дастрасӣ ба захираҳои қарзӣ ва андозбандӣ, дар миёни 189 кишвар сол аз сол боло рафта истодааст, ки ин аз боз ҳам беҳтар гардидани шароити мусоид барои пешбурди тиҷорат, баланд гаштани сатҳи рақобатпазирии иқтисодиёти миллӣ ва мутобиқ гардидани он ба низоми иқтисоди ҷаҳонӣ дар кишвари мо дарак медиҳад”,- илова намуд ҳамсуҳбати мо.

А. Одиназода қайд кард, ки дар натиҷаи пиёда сохтани тадбирҳои муассири давлатӣ дар самти дастгирии бахши хусусӣ ва пешниҳоди имтиёзҳо ба фаъолияти соҳибкорӣ ҳамсола дар нишондиҳандаҳои ин бахши муҳими иқтисодиёт тамоюлҳои мусбат ба назар мерасад.

Ба гуфтаи ӯ дар натиҷаи пешниҳоди имтиёзҳо ба фаъолияти соҳибкорӣ ва таъмини шароити мусоиди ташаккули соҳа аз ҷониби давлат, ҳамарӯза саҳми соҳибкорон ҳамчун нерӯи созанда дар ободонии Ватани азизамон ва баланд бардоштани сатҳи некӯаҳволии мардум бараъло эҳсос мешавад.

Коршиносон имрӯз саҳми соҳибкорӣ ва сармоягузориро дар беҳтар намудани сатҳу сифати зиндагии аҳолӣ тавассути таъмини рушди устувори иқтисодӣ, шуғли аҳолӣ ва истеҳсолоти ватанӣ муҳим арзёбӣ мекунанд, зеро соҳибкорӣ ба навовариҳои илму техника, тағйироти талабот ва вазъи бозори ҷаҳониву минтақавӣ ба зудӣ мутобиқ шуда, дар ин замина, ба роҳ мондани истеҳсоли маҳсулоти рақобатпазирро таъмин менамояд. Ба гуфтаи онҳо дар чанд соли охир дар соҳаи пешбурди соҳибкорӣ ва ҷалби сармоя як силсила ислоҳоте анҷом дода шуд, ки ба беҳтар намудани фазои сармоягузорӣ, кам кардани монеаҳои маъмурӣ ва дахолати давлат ба фаъолияти хоҷагидории субъектҳои соҳибкорӣ равона гардидаанд.

Муовини директории Институти иқтисодиёт ва демографияи Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, доктори илмҳои иқтисод Аброр Мирсаидов бар он назар аст, ки соҳибкорӣ на танҳо дар маънии маҳдуд чун фаъолияти иқтисодии махсус, ки дар асоси сармояи хавфӣ барои гирифтани фоида равона шудааст, балки вай организми иҷтимоӣ мебошад, бо туфайли сифати шахсияти соҳибкор ва дар натиҷаи ба вуқӯъоии самараи амали якҷояи он инкишофи сифатии ҳаёти иҷтимоиву иқтисодии ҷомеа сурат мегирад.

Мавсуф гуфт, ки соҳибкорӣ дар мамлакат пас аз солҳои 2000-ум босуръат инкишоф ёфт. Афзоиши теъдоди соҳибкорони хурд ба равандҳои эволютсионӣ, сатҳи мутобиқгардии аҳолӣ ва хонаводаҳо ба шароити нави хоҷагидорӣ, ҳамзамон бо густаришу такмилёбии муҳити беруна (таркиби ниҳодӣ) алоқаманд аст. Масалан, агар дар давраи солҳои 2000 - 2005 соҳибкории хурди амалкунанда аз 1342 то 1669 адад афзуда бошад, пас дар давраи солҳои 2005-2015 аз 2865 то 5176 адад ва ё 80,6% зиёд шудааст.

Ба андешаи А.Мирсаидов соҳибкорӣ дар даврони Истиқлолият нисбат ба солҳои 90 - ум дар сатҳи баланд қарор дошта, қонунҳои қабулгашта ба манфиати соҳибкорон аст. – Мо, агар рушди соҳибкории инфиродии имрӯзаро ба солҳои 90–ум қиёс кунем, тафовутро бараъло мебинем. Имрӯз, давлат асосҳои қонунии ин фаъолиятро муайян ва такмил дода, қонунҳое қабул намудааст, ки ба манфиати соҳибкорон аст. Бинобар ин, имрӯз соҳибкории инфиродӣ рушд кардааст. Вақте шахс ба соҳибкории инфиродӣ машғул мешавад, на танҳо даромад мегирад, балки санъати соҳибкориро аз худ менамояд, тафаккури иқтисодиаш фарох гашта, ба соҳибкории хурд, миёна ва калон қадам мегузорад”, - илова намуд ҳамсҳубати мо.

Бояд қайд намуд, ки бо дастгирии Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо мақсади рушди соҳибкорӣ ва дастрасӣ ба захираҳои қарзии имтиёзнок соли 2013 МД «Фонди дастгирии соҳибкорӣ» таъсис дода шуд, ки ҳадафи он маблағгузории фаъолияти субъектҳои соҳибкорӣ тавассути пешниҳоди қарзҳои имтиёзноки давлатӣ мебошад.

Дар робита ба ин, сардори шуъбаи ҷалби сармоягузорӣ ва қарздиҳии Муассисаи давлати Фонди «Дастгирии соҳибкорӣ»-и назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Ҷумахон Шарипов қайд намуд, ки муассиса аз аввали фаъолият (соли 2014) то имрӯз 168 адад субъекти соҳибкориро дар ҳаҷми 243,6 млн. сомонӣ дастгирӣ намуда, ба 158 субъекти соҳибкорӣ дар ҳаҷми 199,5 млн. сомонӣ қарзҳои имтиёзнок ҷудо намуд, ки ин 50 шаҳру ноҳияҳои ҷумҳуриро фаро гирифта, ба соҳаҳои гуногуни иқтисодиёти ҷумҳурӣ рост меояд.

Номбурда гуфт, ки нишондиҳандаи мазкур аз он шаҳодат медиҳад, ки дар минтақаҳои ҷумҳурӣ корхонаҳои нав ба фаъолият сар карда ва ё корхонаҳои амалкунанда иқтидори истеҳсолии худро афзоиш медиҳанд, ки ин омил ба ҳаҷми афзоиши андоз ба буҷети мамлакат ва ташкили ҷойҳои нави корӣ мусоидат мекунад.

“Боиси тазаккур аст, ки яке аз самти асосии дастгирии фаъолияти соҳибкорӣ аз ҷониби ҳукумат ин фароҳам овардани фазои озод ва дастрасии соҳибкорон ба қарзҳои имтиёзноки давлатӣ маҳсуб меёбад. Фонд ҳимоя ва дастгирии соҳибкориро яке аз афзалиятҳои муҳими сиёсати пешгирифтаи Ҳукумати Тоҷикистон шумурда, маблағгузории фаъолияти субъектҳои соҳибкориро тавассути пешниҳоди қарзҳои имтиёзноки давлатӣ ба роҳ мемонад”,- илова намуд Ҷ.Шарипов.

Ёдовар мешавем, ки дар Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳоло барои фаъолияти соҳибкорӣ, истеҳсоли мол ва хизматрасонӣ, таъсиси корхонаҳои истеҳсолӣ ва хоҷагиҳои деҳқонӣ имтиёзҳои зиёдеро пешбинӣ намудааст, ки ҳадафи он пеш аз ҳама, дастгирӣ ва рушди соҳаҳои гуногуни иқтисодӣ ва иҷтимоӣ мебошад. Ин аст, ки тибқи маълумоти Кумитаи андози назди Ҳукумати Чумҳурии Тоҷикистон ба ҳолати 1 августи соли 2018 дар ҷумҳурӣ 312,6 ҳазор субъекти хоҷагидорӣ фаъолият мекунад, ки нисбат ба аввали сол 11321 адад зиёд аст.

Сардори шуъбаи рушди маъмурикунонии андози Кумитаи андози назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Собир Вазиров гуфт, ки қонунгузории андоз ҷиҳати идомаи тадбирҳои дастгирии рушди соҳибкорӣ бо роҳи ҳавасмандгардонӣ ва пешниҳоди имтиёзҳои андозӣ пайваста такмил меёбад. Ба гуфтаи ӯ дар қонунгузории андоз сабукиҳо ва имтиёзҳои андозӣ ба соҳаҳои гуногуни иқтисодӣ ва категорияҳои васеи субъектҳои соҳибкорӣ пешбинӣ шудаанд ва ҳавасмандгардониҳо ва имтиёзҳои андозӣ ҷузъи муҳими системаи андози Тоҷикистон ба ҳисоб мераванд.

Ба гуфтаи С. Вазиров муқаррароти зикргардида гувоҳи он аст, ки имтиёзҳо, пеш аз ҳама, на ба субъектҳои алоҳида, балки ба соҳаҳои афзалиятноки иқтисодиёт, аз ҷумла кишоварзӣ ва фаъолият оид ба истеҳсоли молҳо пешбинӣ шудааст.

Хулоса, имрӯз саҳми соҳибкорон дар пешрафту шукуфоии Тоҷикистон назаррас буда, онҳо дар зери ҳимоя ва дастгирии Ҳукумати кишвар қарор доранд. Аз ин рӯ, онҳоро зарур аст, ки бо дарки маъсулият ва аз рӯи қонунгзории амалкунанда фаъолияти худро ба роҳ монда, дар пешрафту ободии кишвар саҳми арзандаи худро гузорнад. Дар навбати хеш давлат ва Ҳукумати кишвар низ пайваста кӯшиш намуда истодаанд, ки барои фароҳам овардани фазои боз ҳам мусоиди соҳибкорӣ корҳои назррасро ба сомон расонанд.

Садбарги РАҲМИДДИН, “ҶТ”

Эзоҳи худро нависед



Рамзҳо дар расм

Рӯзнома

Назарсанҷӣ

У вас нет прав на участие в данном опросе.

Тақвим

Дш Сш Чш Пш Ҷ Ш Яш
27 28 29 30 1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31

Октябр 2021 c.