ВАРЗИШ
Шанбе 20 Апрел 2024 07:30
9461
Соли 1958 кӯҳнавардон Уоррен Ҳардинг, Уэйн Мюррей ва Ҷорҷ Уютман дар тӯли 47 рӯз бо кумаки ресмонҳо ва машаққати зиёд ба кӯҳи Эл Капитан (Калифорния, ИМА) расиданд. Аммо пас аз 60 сол, Алекс Ҳоннолди 32-сола ин масирро танҳо давоми 56 сония ва он ҳам бошад, бе ҳеҷ ресмони муҳофизатӣ фатҳ намуд.

ШАВҚИ КӮДАКӢ

Алекс Ҳоннолд 17-уми сентябри соли 1985 дар штати Калифорния таваллуд шудааст. Мисли аксари кӯҳнавардони бузург, Алекс Ҳоннолд ҳам аз кӯдакӣ ба кӯҳнавардӣ муҳаббат дошт. “Ӯ аз гаҳвора кӯҳнавард буд ва ҳамеша кӯшиш мекард, ки ба ҷое барояд. Агар ман ӯро намеёфтам, ҳатман болои ҷевон ва ё болои яхдонро хабар мегирифтам, чун ҷойи дӯстдоштааш ҳамеша баландӣ буд”,- ба ёд меорад модари варзишгар.

САҲМИ ПАДАР

Вақте ки Алекс 10 сол дошт, падараш ӯро ба толори варзишӣ, ки дар он ҷо девор барои кӯҳнавардӣ буд, номнавис кард. Ва ҳамин тавр Алекс тақрибан тамоми давраи кӯдакии худро онҷо сипарӣ намуд.

Дар айёми наврасӣ ӯ дар мусобиқаҳои ҷумҳуриявӣ ва байналмилалӣ оид ба кӯҳнавардӣ ширкат мекард. Аммо ба гирифтани ҳеҷ ҷоизаву мақоме мушарраф намегашт. “Ман барои ба даст овардани натиҷаи дилхоҳ истеъдод ва қувваи кофии ҷисмонӣ надоштам. Бачаҳое, ки бо ман ба толори варзишӣ мерафтанд, ба осонӣ ба монеаҳое, ки ман моҳҳо баромада наметавонистам, мебаромаданд”,- қайд мекунад Алекс.

ҶУБРОНИ ИШТИБОҲ

Он чизе, ки дар вуҷуди варзишгар намерасид, бо шавқу завқ ва тамринҳои мунтазам ҷуброн мекард. Пеши чашми ҳамсолон ӯ ба таври фавқулода рушд мекард. Баъдан кор чунин шуд, ки натанҳо назди ҳамсолону ҳамсабақон, балки дар ҷаҳони кӯҳнавардӣ беназиру беҳамто гардид.

МАРГИ ПАДАР

Вай мактабро бо баҳои аъло хатм карда, ба Донишгоҳи Берклии Калифорния дохил шуд ва ихтисоси муҳандисиро ба худ интихоб кард, аммо, замоне ки 19 сол дошт, падараш аз исти ногаҳонии қалб даргузашт. Ин ҳодиса ба равони Алекс таъсири манфӣ расонид ва ӯ то муддате сару калобаашро гум карда, чи кор карданашро ҳам намедонист. Ва ҳамин тавр, таҳсилро тарк кард ва аз ҳамон вақт тамоми вақти худро ба кӯҳнавардӣ бахшид.

ИНТИХОБИ РОҲИ ПУРХАТАР

Соли 2008, вақте ки Алекс 23 сол дошт, микроавтобуси модарашро гирифта, қариб тамоми иёлотҳоро саёҳат кард ва ҳамаи масирҳои душворгузаре, ки кӯҳнавардони дигар фатҳ намуда буданд, ба осонӣ гузашту ҷодаи ҷиддитаре барои хеш меҷуст. Сарпарастӣ ва хароҷоти хоксорона имкон дод, ки дар бораи ҷустуҷӯи кор фикр накунад ва он чизе, ки аз падар мерос гирифта буд, ба он қаноат намуду дунболи ҳадафи хеш гардид.

Алекс метавонист дар як рӯз ба қуллаҳои Астромен ва Рострум бе мушкилӣ барояд. Ду кӯҳе, ки барои фатҳ намуданаш дилхоҳ кӯҳнаварди ботаҷриба якчанд рӯз омодагӣ мегирифт. Дар Африқо назди даҳҳо тамошобинони ҳайратзада ӯ ба санги ҳамсони девори азим, ки 20 -метр баландӣ дошт, бе ҳеҷ омили кумаккунанда баромад ва исбот намуд, ки қиссаи одам - анкабут дур аз ҳақиқат нест. Ӯ баъд аз фатҳи ҳар як қулла бидуни ресмони муҳофизатӣ китф дарҳам кашида, ишора мекард, ки ин ҷодаҳо барояш ҳеҷ монеае пеш намеоранд.

ФАТҲИ ҚУЛЛАИ “НИМ ГУБАЗ”

Аввалин озмоиши ҷиддӣ барои кӯҳнавард, баромадан ба қӯҳи “Ним Губаз” буд. Қабл аз ӯ касе ҳатто кӯшиш накарда буд, ки ин кӯҳи ҳамсони девор ростро фатҳ намояд.

Хунсардӣ ва нотарсии Алекс ҳатто кӯҳнавардони пуртаҷрибаро ба ҳайрат меовард ва мутахассисони тиб ҳатто зарур донистанд, варзишгарро аз ташхис гузарониданд, то муайян намоянд, ки дар мағзи ӯ ҳормонҳои тарс вуҷуд дорад ё на. Натиҷаи ташхис нишон дод, ки ҳормонҳои тарс дар майнаи варзишгар умуман вуҷуд надоранд.

Алекс оромии худро дар масирҳои марговар ба таври оддӣ шарҳ дода иброз дошт:

“Шумо бояд ба қобилиятҳои худ сад фоиз боварӣ дошта бошед ва ҳангоме, ки масиреро умеди тай намудан доред, бояд мутмаин бошед, ки ҳеҷ газанде бар шумо намерасад ва маҳз чунин боварии сад дар сад шуморо бар муроди дил мерасонад”.

Фатҳи Қуллаи “Ним Губаз” наздик буд Алексро ба хоби абад равон кунад. Баромадан ба ин кӯҳ барои шоҳи кӯҳҳо падидаи ҷадид набуд ӯ ҳамасола онро фатҳ мекард, аммо ҳар бор бо таҷҳизоти кумакрасон. Соли 2010 қарор кард, ки бе ҳеҷ омили кумаккунанда ӯ бояд қулларо фатҳ намояд. Ва чунин ҳам кард. Аммо ҳангоми оромона ҳаракат намудан, баногоҳ пояш аз ҷойи интихобгардида хато хурд ва ӯ танҳо бо ду ангушт ҷисмашро дар шах нигоҳ медошт. Алекс бори аввал дар ҳаёти худ ба воҳима афтод. “Ман чӣ кор карда истодаам?”, “Тамом, ин ҷо ҷаҳаннами ман хоҳад шуд”. Чунин фикрҳо айни воҳид дар зеҳнаш мечархиданд, аммо дигарбора худро ба даст гирифта, умед баст, ки хатарноктар аз шубҳа бар худ хатари дигаре вуҷуд надорад ва пойро ба девор ҷафс намуда, роҳро давом дод ва муваффақ шуд, ки хатарноктарин масирро бидуни олоти ҳимоявӣ фатҳ намояд.

Он рӯз муқоваи тамоми рӯзномаҳои машҳурро расми Алекс Ҳоннолд, ки дар девори “Ним Губаз” овезон буд, зеб медод. Хонандагон ба расм бо чашми ҳайрат менигаристанд ва дар мағзашон ҷой дода наметавонистанд, чи гуна инсон метавонад, вазни худро бо ду ангушт ва он ҳам бошад, байни харсангҳо нигоҳ дорад.
Ниҳоят, Алекс коре кард, ки бояд мекард. Бар тарсу ҳаяҷонаш ғалаба карду имтиҳони вазнинро бо муваффақият паси сар намуд.

Барои ҳар як кӯҳнавард чунин комёбӣ тантана буд, аммо Алекс боз ҳам китф дар ҳам кашида, аз худ норозӣ буд. Ӯ бовар дошт, ки қуллаҳои баландтаре аз “Ним Губазро” метавонад фатҳ намояд.

Пас аз фатҳ кардани “Ним Губаз” ӯро ба телевизион даъват карда, мусоҳибаҳо меоростанд ва ниҳоятан шуҳрати ӯ аз доираи кӯҳнавардӣ берун рафт.

ФАТҲИ ЭЛ КАПИТАН ВА Ё ҶОДАИ МАРГ

Чунин менамуд, Алекс ҳама чизро дар ҳаёт ба даст овардааст, чун масири хатарноке намонда буд, ки ӯ напаймуда бошад, аммо худи Алекс ба фатҳи кӯҳи дастнораси “Эл Капитан” фикр мекард.

Бояд гуфт, “Эл Капитан” баландтарин ҷодае мебошад, ки анқариб ҷойи пой мондан надорад ва шабеҳ ба як девори ҳамвори 1000 - метра аст, ки бе банд баромадан ба он аҳмақие беш нест. Баромадан ба ин кӯҳ, ҳатто дар дили Алекси хунсард ҳам ваҳму даҳшат меафканд.

Аз соли 2009 то соли 2016 Алекс анқариб 50 маротиба бо кумаки ресмони муҳофизатӣ Эл Капитанро фатҳ намуда буд, аммо умеди охиринаш баромадан ба ин “девори марг” бидуни ҳеҷ таҷҳизоти ёрирасон буд.

Орзуи иҷрои амали ғайриимкон замоне ба нақша гирифта шуд, ки Алексро гурӯҳи наворбардорӣ бо роҳбарии кӯҳнаварди касбӣ Ҷимми Чен барои таҳияи филми мустанад дар мавриди корномаи ӯ даъват намуд. Ҷимми аллакай дар бораи баромадан ба қуллаи Меру дар Ҳимолой филми мустанад таҳия карда буд ва ҳоло мехост, ки баромадан ба кӯҳи Эл Капитанро наворгирӣ кунад. Ҳар як узви дастаи Чен - аз коргардан cap карда, то наворбардору равшанидиҳанда кӯҳнаварди дараҷаи як маҳсуб меёфтанд. Аммо бо чунин ҳайат ҳам наворбардорӣ аз рафти баромадан ба девори сангин хатарнок буд, чун моҳи июни соли 2016 ду кӯҳнаварди ботаҷриба ҳангоми фатҳи ҷодаи мазкур афтида, ҷон бохта буданд. Ба ғайр аз хавфи хаёт, инчунин гурӯҳро омилҳои ахлоқӣ низ азоб медод, чун меандешиданд, ки филми онҳо метавонад, боз ҳам боиси марги як фарди дигар гардад.

Бо хоҳишу пойфишории Алекс билохира ҳайат маҷбур шуд, то барои наворгирии филм омодагӣ гирад. То он дам, тавре дар боло ҳам қайд кардем, Алекс борҳо бо ресмон ба болои кӯҳ баромада буд, ки ҳар ваҷаби ҷодаи душворгузар дар зеҳнаш боқӣ монда буд.

“Ман аниқ медонистам, ки чӣ кор кунам. Бисёре аз сангҳои Эл Капитан бо ман ҳамсони дӯстони кӯҳна гардида буданд”,- қайд мекард Алекс.

3 июни соли 2017, Алекс Ҳоннолд чанд соат пеш аз субҳ дар микроавтобуси худ бедор шуда, баъди як субҳонаи гиёҳӣ ва ба пои Эл Капитан ҳаракат кард. Наворбардоре, ки ӯро ҳамроҳӣ мекард, мушоҳида намуд, ки дар чеҳраи варзишгар умуман осори тарс нест. Ҳаракатҳояш низ ниҳоят ором буданд.

“Алекс ба боло баромаданро оғоз кард” - садо баланд кард Ҷимми Чен.

Филмсозон ба ҳаяҷону изтироб мушоҳида мекарданд, ки пайкари лоғарнамои Алекс ҳамсони анкабут ба девори сангин мебаромад, ки ҳатто тамошояш даҳшатовар буд.

Алекс зуд ва дилпурона ба боло ҳаракат мекард, кунун масири аз ҳама душворгузар, ки ӯро Алекс “санги ташвиш” меномид. варзишгарро имтиҳон мекард. Ӯ маҳз аз ҳамин ҷодаи кӯҳ хавфи бештар дошт, чун борҳо ҳангоми ҳаракат бо банд пояш лағжида буд, аммо ин дафъа як лағжиш бар ивази хатми ҷонаш анҷом меёфт, чун дигар банде набуд, ки ҷонашро раҳонад.

Ӯ бо эҳтиёт “санги ташвиш”-ро гузашт ва акнун хавфи афтидан бартараф гардида буд. Аммо наворбардорон наметавонис-танд мустақиман ба Алекс нигоҳ кунанд. Танҳо дурбини наворбардорӣ тоби дидани ҳаракатҳои Ҳоннолди нотарсро дошту бас.

Вақте ки Алекс Ҳоннолд “Эл Капитан”-ро фатҳ кард, бори аввал аз худ изҳори қаноатмандӣ намуд ва эҳсос кард, ки кори ғайричашмдоште анҷом дод.
Дар тӯли чанд моҳ филми сабтгардида 20 миллион доллар даромад ба даст овард, ки ин муваффақият байни филмҳои мустанади ҳама давру замон беназир буд. Ҳамин тавр, филм соли 2017 ба гирифтани ҷоизаи Оскар байни филмҳои мустанад мушарраф гардид.

Пас аз фатҳи “Эл Капитан”, ки матбуот онро яке аз бузургтарин дастовардҳои варзишӣ дар таърих номид, аз Алекс хабарнигорон суол карданд, ки боз кадом масири душворгузареро умеди фатҳ кардан доред. Варзишгар оромона табассум намуда ҷавоб дод: “Магар аз Эл Капитан дида ҷодаи душвортареро медонед?!”.

ОХИРСУХАН

Бояд иқрор шуд, ки кӯҳнавардӣ душвортарин навъи варзиш маҳсуб ёфта, танҳо як фисади варзишгарони ҷаҳон ёрои ба ин навъ варзиш машғул шуданро доранду бас. Пас, ба хотири ҷуръату тавони Алекс Ҳоннолд ва фатҳи қуллаҳояш метавон таҳсин гуфт.

Яҳё МАҲМАДНАБИЕВ, “ҶТ”

Эзоҳи худро нависед



Рамзҳо дар расм

Рӯзнома

Назарсанҷӣ

У вас нет прав на участие в данном опросе.

Тақвим

Дш Сш Чш Пш Ҷ Ш Яш
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 1 2 3 4 5

Апрел 2024 c.