ВАРЗИШ
Панҷшанбе 10 Октябр 2024 09:13
Гӯштини кураш яке аз риштаҳои варзиш аст, ки дар Тоҷикистон ҳаводорони зиёд дорад. Варзишгарони мо дар сабқатҳои дохилӣ ва хориҷӣ шарафи кишварро аз риштаи мазкур ҳимоя менамоянд. Ин навбат бо яке аз варзишгарони ин ришта Наврӯз Каримзод суҳбат намудем, ки дастовардҳояш дар ҷодаи гӯштин шоёни таҳсин аст.
- Ба варзиш аз кай майл пайдо кардед?
- Ман аз хурдӣ ба варзиш шавқу ҳавас доштам. Дили маро нисбати варзиш маҳз тағоҳоям гарм карданд. Зеро ду тағоям - Парвиз ва Фаррух Собировҳо ҳарду гӯштингиранд ва ман бо дидани тамринҳои онҳо дар толор нисбати варзиш меҳр пайдо кардам ва оҳиста – оҳиста ба ин навъи варзиш майл намудам. Онҳо маро ба тамошои тамринҳои худ мебурданд. Ҳамин тавр, шуруъ аз соли 2008 ба толор на барои тамошо, балки барои тамрин рафтам. Яъне, бо кумак ва роҳнамоии тағоҳоям роҳ пайдо кардам ба олами варзиш. Аввалин устодам дар ин ҷода Суҳроб Бозоров буд, ки ба ман нозукиҳои гӯштинро меомӯхт.
- Чӣ боис гашт, ки маҳз гӯштини курашро интихоб намудед?
- Гӯштини кураш ба монанди гӯштини миллии мост. Ҳарчанд баъзе тағйироти ҷузъӣ дар онҳо вуҷуд дошта бошад, аммо дар асл ба ҳам монандии зиёд доранд. Барои мисол, дар гӯштини миллӣ агар дар 5 дақиқаи вақти асосии мусобиқа огоҳӣ дошта бошем, мағлуб намешавем ва ба даври тиллоӣ меравем. Аммо дар гӯштини кураш ин қоида баръакс аст. Яъне, дар ин навъи гӯштин агар мо дар вақти асосии мусобиқа аз довар огоҳӣ гирифта бошем, бо ба итмом расидани вақт мағлуб хоҳем шуд.
Соли 2013 ба Чемпионати Осиё оид ба гӯштини кураш даъват шуда, дар ин сабқат сазовори мақоми сеюм гардидам. Чун гӯштини кураш ва гӯштини миллӣ ба ҳамдигар монанданд, ман аз ҳарду навъи гӯштинҳо баромад менамоям. Дар баробари инҳо боз аз намуди гӯштини тарзи ҷудо низ баромад мекунам.
- Шумо дар кадом сабқатҳои сатҳи осиёӣ ва байналмилалӣ иштирок кардаед?
- Дар якчанд чемпионатҳои осиё, чемпионатҳои ҷаҳон, Гран-приҳо аз намуди гӯштини кураш, ҷудо, қазоқ-кураш ва гӯштини миллӣ иштирок кардаам. Аз намуди гӯштини қазоқ-кураш қаҳрамони ҷаҳонам. Дар Чемпионати Осиё ҷойи дуюмро ба даст овардам. Дар Гран-при низ ба гирифтани мақоми дуюм сарфароз гардидаам. Аз намуди гӯштини миллӣ қаҳрамони Осиё ҳастам. Ҳамчунин, аз намуди гӯштини кураш дар Чемпионати ҷаҳон сазовори ҷойи сеюм ва дар Чемпионати Осиё сазовори ҷойи дуюм шудам.
- Мавсими беҳтарин дар тули корномаи варзишиатон кадом буд?
- Беҳтарин мавсими ман ин соли 2019 буд. Он сол дар Ҷоми Наврӯз оид ба гӯштини миллӣ сазовори ҷойи якум гаштам. Ҳамчунин, ҳамин сол дар Чемпионати ҷаҳон оид ба гӯштини тарзи қазоқ-кураш сазовори ҷойи аввал гаштам. Соли 2023 низ бароям соли хубу бобарор буд.
- Дар Наврӯзи имсола шумо аз навъи гӯштини миллӣ баромадҳои хубе доштед. Метавонед каме аз ин сабқатҳо ёдовар шавед?
- Албатта. Дар наврӯзии имсола аз гӯштини миллӣ сабқат намудам. Аввалин мусобиқае, ки дар он иштирок кардаам, ин чорумин мусобиқаи байналмилалӣ буд, ки барои дарёфти Ҷоми раиси шаҳри Душанбе баргузор гашт. Ман дар он сазовори ҷойи аввал гаштам. Боз моҳи июни соли ҷорӣ аввалин Чемпионати Осиё оид ба гӯштини миллӣ баргузор гашт, ки дар он низ сазовори мақоми аввал гардидам.
- Имрӯз гӯштини кураш дар Тоҷикистон дар кадом вазъ қарор дорад?
- Имрӯзҳо дар риштаи гӯштини кураш пешравиҳои назаррас шуда истодааст. Шароитҳо хуб аст ва мо - варзишгарон озодона метавонем, дар сабқатҳои хориҷ аз кишвар иштирок намоем. Роҳбарият дар соли 2024 нақшаҳои хуб тарҳрезӣ кардааст. Моҳи январи соли оянда нақша доранд, Чемпионати Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар сатҳи баланд баргузор намоянд. Мо ҳам бовар ба он дорем, ки дар солҳои минбаъда ин навъи варзиш бештар рушд хоҳад кард.
- Рушди ин навъи варзишро дар чӣ мебинед?
- Барои рушди ин навъи варзиш ба мо лозим аст, то чемпионатҳои ҷумҳуриявиро бештар баргузор намоем. Дар баробари ин, бояд дар як сол варзишгарон ҳадди ақал се ё чор маротиба дар тамринҳои дастаҷамъии хориҷи кишвар иштирок намоянд. Ҳамчунин, метавон сабқатҳои байналмилалиро низ ташкил кард, ки ин барои пешрафти риштаи мазкур ва муаррифии кишвар замина хоҳад гузошт.
- Барои ҷалби ҳарчи бештари ҷавонон ба варзиш чӣ бояд кард?
- Имрӯзҳо ҳама гуна шароит фароҳам аст. Таваҷҷуҳ ба варзишгарон бештар гашта истодааст. Варзишгарон ба мусобиқоти хориҷ аз кишвар низ сафарбар мегарданд. Варзишгаронро қадрдонӣ мекунанд. Хуллас, шароити имрӯза барои машғул шудан ба варзиш хуб аст. Барои ҷалби ҷавонон ба варзиш дигар тадбирҳои зиёдатӣ лозим нест. Ин аз худи ҷавонон вобаста аст. Онҳоро мебояд ба қадри ин ҳама пешравиҳо дар самти варзиш расида, бештар ба варзиш майл пайдо намоянд. Ҷавононро мебояд, ки ба толорҳо омада, ба тамрин машғул шаванд ва танҳо талош баҳри пешрафт намоянд.
- Дар охирин сабқате, ки берун аз кишвар иштирок кардед, ба шумо чӣ нарасид, ки ба гирифтани медал даст ёбед?
- Охирин сабқате, ки дар он иштирок кардам, ин Чемпионати ҷаҳон оид ба гӯштини кураш буд, ки дар шаҳри Ашқободи Туркманистон баргузор гашт. Тамринҳои пеш аз мусобиқа ҳама хуб буд. Аммо ин варзиш аст. Дар он бо ҳама гуна ҳолат вохӯрдан мумкин аст. Ин пеша бурд ҳам дорад, бохт ҳам. Варзиш бе бурду бохт варзиш нест. Бинобар ин, айни ҳол дилшикаста нестам. Тамринҳоро зиёд карда истодаам, то дар оянда муваффақ гардам.
- Нақшаҳои ояндаатон дар самти варзиш чӣ гунаанд?
- Моҳи январи соли 2024 баргузории Чемпионати ҷумҳурӣ аз намуди гӯштини кураш дар назар аст. Ман низ барои иштирок дар мусобиқаи мазкур омодагӣ мегирам. Мехоҳам дар сабқати мазкур иштирок карда, ба гирифтани мақомҳои назаррас даст ёбам.
Ҳошим РАҲМАТУЛЛОЕВ, “ҶТ”
- Ба варзиш аз кай майл пайдо кардед?
- Ман аз хурдӣ ба варзиш шавқу ҳавас доштам. Дили маро нисбати варзиш маҳз тағоҳоям гарм карданд. Зеро ду тағоям - Парвиз ва Фаррух Собировҳо ҳарду гӯштингиранд ва ман бо дидани тамринҳои онҳо дар толор нисбати варзиш меҳр пайдо кардам ва оҳиста – оҳиста ба ин навъи варзиш майл намудам. Онҳо маро ба тамошои тамринҳои худ мебурданд. Ҳамин тавр, шуруъ аз соли 2008 ба толор на барои тамошо, балки барои тамрин рафтам. Яъне, бо кумак ва роҳнамоии тағоҳоям роҳ пайдо кардам ба олами варзиш. Аввалин устодам дар ин ҷода Суҳроб Бозоров буд, ки ба ман нозукиҳои гӯштинро меомӯхт.
- Чӣ боис гашт, ки маҳз гӯштини курашро интихоб намудед?
- Гӯштини кураш ба монанди гӯштини миллии мост. Ҳарчанд баъзе тағйироти ҷузъӣ дар онҳо вуҷуд дошта бошад, аммо дар асл ба ҳам монандии зиёд доранд. Барои мисол, дар гӯштини миллӣ агар дар 5 дақиқаи вақти асосии мусобиқа огоҳӣ дошта бошем, мағлуб намешавем ва ба даври тиллоӣ меравем. Аммо дар гӯштини кураш ин қоида баръакс аст. Яъне, дар ин навъи гӯштин агар мо дар вақти асосии мусобиқа аз довар огоҳӣ гирифта бошем, бо ба итмом расидани вақт мағлуб хоҳем шуд.
Соли 2013 ба Чемпионати Осиё оид ба гӯштини кураш даъват шуда, дар ин сабқат сазовори мақоми сеюм гардидам. Чун гӯштини кураш ва гӯштини миллӣ ба ҳамдигар монанданд, ман аз ҳарду навъи гӯштинҳо баромад менамоям. Дар баробари инҳо боз аз намуди гӯштини тарзи ҷудо низ баромад мекунам.
- Шумо дар кадом сабқатҳои сатҳи осиёӣ ва байналмилалӣ иштирок кардаед?
- Дар якчанд чемпионатҳои осиё, чемпионатҳои ҷаҳон, Гран-приҳо аз намуди гӯштини кураш, ҷудо, қазоқ-кураш ва гӯштини миллӣ иштирок кардаам. Аз намуди гӯштини қазоқ-кураш қаҳрамони ҷаҳонам. Дар Чемпионати Осиё ҷойи дуюмро ба даст овардам. Дар Гран-при низ ба гирифтани мақоми дуюм сарфароз гардидаам. Аз намуди гӯштини миллӣ қаҳрамони Осиё ҳастам. Ҳамчунин, аз намуди гӯштини кураш дар Чемпионати ҷаҳон сазовори ҷойи сеюм ва дар Чемпионати Осиё сазовори ҷойи дуюм шудам.
- Мавсими беҳтарин дар тули корномаи варзишиатон кадом буд?
- Беҳтарин мавсими ман ин соли 2019 буд. Он сол дар Ҷоми Наврӯз оид ба гӯштини миллӣ сазовори ҷойи якум гаштам. Ҳамчунин, ҳамин сол дар Чемпионати ҷаҳон оид ба гӯштини тарзи қазоқ-кураш сазовори ҷойи аввал гаштам. Соли 2023 низ бароям соли хубу бобарор буд.
- Дар Наврӯзи имсола шумо аз навъи гӯштини миллӣ баромадҳои хубе доштед. Метавонед каме аз ин сабқатҳо ёдовар шавед?
- Албатта. Дар наврӯзии имсола аз гӯштини миллӣ сабқат намудам. Аввалин мусобиқае, ки дар он иштирок кардаам, ин чорумин мусобиқаи байналмилалӣ буд, ки барои дарёфти Ҷоми раиси шаҳри Душанбе баргузор гашт. Ман дар он сазовори ҷойи аввал гаштам. Боз моҳи июни соли ҷорӣ аввалин Чемпионати Осиё оид ба гӯштини миллӣ баргузор гашт, ки дар он низ сазовори мақоми аввал гардидам.
- Имрӯз гӯштини кураш дар Тоҷикистон дар кадом вазъ қарор дорад?
- Имрӯзҳо дар риштаи гӯштини кураш пешравиҳои назаррас шуда истодааст. Шароитҳо хуб аст ва мо - варзишгарон озодона метавонем, дар сабқатҳои хориҷ аз кишвар иштирок намоем. Роҳбарият дар соли 2024 нақшаҳои хуб тарҳрезӣ кардааст. Моҳи январи соли оянда нақша доранд, Чемпионати Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар сатҳи баланд баргузор намоянд. Мо ҳам бовар ба он дорем, ки дар солҳои минбаъда ин навъи варзиш бештар рушд хоҳад кард.
- Рушди ин навъи варзишро дар чӣ мебинед?
- Барои рушди ин навъи варзиш ба мо лозим аст, то чемпионатҳои ҷумҳуриявиро бештар баргузор намоем. Дар баробари ин, бояд дар як сол варзишгарон ҳадди ақал се ё чор маротиба дар тамринҳои дастаҷамъии хориҷи кишвар иштирок намоянд. Ҳамчунин, метавон сабқатҳои байналмилалиро низ ташкил кард, ки ин барои пешрафти риштаи мазкур ва муаррифии кишвар замина хоҳад гузошт.
- Барои ҷалби ҳарчи бештари ҷавонон ба варзиш чӣ бояд кард?
- Имрӯзҳо ҳама гуна шароит фароҳам аст. Таваҷҷуҳ ба варзишгарон бештар гашта истодааст. Варзишгарон ба мусобиқоти хориҷ аз кишвар низ сафарбар мегарданд. Варзишгаронро қадрдонӣ мекунанд. Хуллас, шароити имрӯза барои машғул шудан ба варзиш хуб аст. Барои ҷалби ҷавонон ба варзиш дигар тадбирҳои зиёдатӣ лозим нест. Ин аз худи ҷавонон вобаста аст. Онҳоро мебояд ба қадри ин ҳама пешравиҳо дар самти варзиш расида, бештар ба варзиш майл пайдо намоянд. Ҷавононро мебояд, ки ба толорҳо омада, ба тамрин машғул шаванд ва танҳо талош баҳри пешрафт намоянд.
- Дар охирин сабқате, ки берун аз кишвар иштирок кардед, ба шумо чӣ нарасид, ки ба гирифтани медал даст ёбед?
- Охирин сабқате, ки дар он иштирок кардам, ин Чемпионати ҷаҳон оид ба гӯштини кураш буд, ки дар шаҳри Ашқободи Туркманистон баргузор гашт. Тамринҳои пеш аз мусобиқа ҳама хуб буд. Аммо ин варзиш аст. Дар он бо ҳама гуна ҳолат вохӯрдан мумкин аст. Ин пеша бурд ҳам дорад, бохт ҳам. Варзиш бе бурду бохт варзиш нест. Бинобар ин, айни ҳол дилшикаста нестам. Тамринҳоро зиёд карда истодаам, то дар оянда муваффақ гардам.
- Нақшаҳои ояндаатон дар самти варзиш чӣ гунаанд?
- Моҳи январи соли 2024 баргузории Чемпионати ҷумҳурӣ аз намуди гӯштини кураш дар назар аст. Ман низ барои иштирок дар мусобиқаи мазкур омодагӣ мегирам. Мехоҳам дар сабқати мазкур иштирок карда, ба гирифтани мақомҳои назаррас даст ёбам.
Ҳошим РАҲМАТУЛЛОЕВ, “ҶТ”
Эзоҳи худро нависед