Дар ривояте омадааст: шахсе савори хар мерафт ва аз мушкилоти зиндагӣ бо ҳамсафари хеш, ки ӯ ҳам савори маркаб буд, шиква мекард. Ҳамсафари пурмағзу хирадманд ба рафиқи ношукр ва шокии худ гуфт: “Фалонӣ, ҳамин ки савори хар ҳастӣ, Худои хешро дуруд бифрист. Агар ӯ туро хар мекард ва харро ё савори дигарро бар пушти ту мешинонд, чӣ чора доштӣ?” (Порча аз китоби “Хушбахт будан мехоҳед”-и Мирзо Шукурзода).

Имрӯзҳо тамоми ҷомеаи башариро мушкилоти моддию маънавӣ фаро гирифтааст. Ба назди ҳар касе равем, аз душвориҳои зиндагӣ менолад. Он гуна менамояд, ки ҳама кас дар тараддуди раҳонидани худ аз ин бунбаст аст. Дар роҳу ҷода, коргоҳу хона ҳама роҳе барои раҳоӣ аз ин буҳронро мекобанд ва барои илоҷи мушкилоти худ пайваста дар талошанд. Шикваҳое, чун “мушкилам зиёд аст” ё худ “проблема дорам”, сари ҳар қадам ба гӯш мерасад.

Яке ба назди равоншинос, дигаре ба назди духтур мераваду аз мондашавии ҷисму руҳи худ шикоят мекунад. Баъзе дигар ба назди кадоме аз дӯстонаш меравад, ки назар ба худаш пешрафта ва комёбтар аст ва роҳи расидан ба ин роҳро мепурсад. Нафарони дигар ба назди устоди худ рафта, роҳу чораи аз мушкилӣ растанро ҷӯё мешаванд. Яъне, ин сарсонии тамоми башарият аст, ки пайваста дар такопӯянд, то роҳи беҳтару осонтар барои кам шудани мушкилашонро ёбанд.

Агар умқан назар афканем, бо мушкилӣ сипарӣ шудани ҳаёти инсонҳо хоси имрӯзу дирӯз нест, балки он аз аввал бахше аз зиндагии одамонро ташкил медод. Зеро маҳз дар ҳолати ҳалли мушкилиҳо мо аз лаззату кайфияти зиндагӣ бурхурдор мешавем. Ҳамин аст, ки инсонҳо ҳолатҳои зиндагиро дар тафовут гузошта, чунин мепиндоранд: агар дурӣ ва ҷудоӣ намебуд, ҳаргиз лаззати мулоқотро пай намебурдем; агар нодорию фақр намебуд, аз сарватмандӣ ва дороӣ бехабар будем; агар ғаму андуҳ намебуд, бо хушию хурсандӣ ошно намешудем; агар ранҷу машаққат намебуд, лаззатро ҳис намекардем; баъд аз гуруснагӣ серӣ ва баъд аз ташнагӣ сероб шуданро дарк намекардем; баъд аз шабзиндадорӣ истироҳату хобидан ва баъд аз беморӣ саломатӣ эҳсос намешуд.

Маълум мешавад, ки ҳар мушкилӣ дар фарҷом некӣ бор меорад. Аммо тасмим барои хуб бартараф кардани мушкилӣ нақши созгор мебозад. Зеро тасмими нодуруст мушкилии дигар мезояд. Ба таври мисол, дар аксари хонаҳо мушкилоти оилавӣ вуҷуд дорад. Шояд занеро хулқи шавҳар нописанд ва қобили бардошт нест. Бинобар ин, мехоҳад ҷудо шавад. Аммо дур нест, ки аз ин ҷудоӣ эҳсоси танҳоӣ ба ӯ ғалаба мекунад ва дигарбора орзу мекунад, ки кош ҳалли мушкилиро на ба ин гуна ҷӯё мешуд. Яъне, хоҳони ҷудоӣ ва қатъи робита шудан аз тасмими нохуби зан дарак медиҳад.

Дар ривояте чунин омадааст: “Рӯзе ду мард назди устоди худ омада, аз ӯ пурсиданд: фосилаи байни дучор шудан ба мушкилӣ ва роҳи ҳал ёфтан чӣ қадар аст? Устод андаке тааммул карду гуфт: фосилаи мушкилии фард ва роҳи наҷоти ӯ аз он мушкилӣ ба андозаи фосилаи зонуи ӯ то замин аст. Яъне, вақте инсон дучори мушкилӣ мешавад, бояд ибтидо худро ба нуқтаи сафар бирасонад. Нуқтаи сафар вақтест, ки инсон дар муқобили холиқи ҳастӣ зону мезанад ва аз ӯ мадад меҷӯяд. Баъд аз ин нуқтаи сафар фард метавонад ба по хезад ва бо эътимод ба ҳамроҳии коинот даст ба амал занад. Бидуни ин эътимод ва таваккал барои ҳеҷ мушкилӣ роҳи ҳалле пайдо нахоҳад шуд. Боз ҳам мегӯям: фосилаи байни мушкилие, ки инсон дорад, бо роҳи чораи ӯ фосилаи байни зону ва заминест, ки бар он истода аст”.

Донишмандон дастур медиҳанд, ки барои рафъи мушкилот бояд корҳои зеринро амалӣ намуд: “Дарк ва шинохти мушкилот, таърифи саҳеҳи мушкилот, дар мавриди мушкилот таҳқиқ ва ҷустуҷӯи воқеият ба мақсади бармало кардани муҷиботи аслии он ва эҷоди пешниҳодҳои ҳархела ва интихобҳои мутасовӣ ва арзёбӣ аз ҷанбаҳои мусбат ва манфии ҳар кадоми он”.

Табиист, ки мо – инсонҳо ҳар лаҳза худро дар муҳосираи душвориҳо меёбем ва баъзан дар ҳалли баъзеи онҳо роҳгум мезанем. Дар асл, дар аксар вақт барои ҳалли мушкилӣ тамоми роҳҳо баста нест, балки роҳҳои зиёде вуҷуд дорад. Танҳо ҳалли мушкилӣ аз ҳар фард шеваҳои оромиш ва пуршикебоӣ ва талошро талаб мекунад. Шиква кардану аз фикр дар баҳри пуртӯғёни он фурӯ рафтан чораи ҳал нест. Балки муборизаи пайваста дар аксар маврид ба ҳалли он оварда мерасонад.