Аз соли 1993 инҷониб санаи 22-юми март ҳамчун рӯзи ҷаҳонии об ва захираҳои обӣ қайд мешавад. Фаро расидани санаи мазкур бори дигар инсониятро ба дарки воқеии муҳимияти об ва захираҳои обӣ барои ҳаёт ва муҳити атроф водор месозад.

Мушкилоти вобаста ба об яке аз проблемаҳои ҷиддии кураи замин буда, имрӯз ҳар сеюмин сокини кураи замин аз нарасидани об танқисӣ мекашад. Зиёд шудани шумораи аҳоливу шаҳрҳо, обистифодакунандагони соҳаи кишоварзӣ ва рушди саноат мушкилоти мавҷударо бештар кардааст.

Бо дарназардошти муҳимият ва нақши асосии об ҳамчун манбаи ҳаёт, истифодаи оқилона ва ҳифзи воқеии захираҳои обӣ, Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо ташаббусҳои арзишманд ва созанда дар ҳалли масоили обӣ ва пешгирию аз байн бурдани мушкилоти марбут ба об дар сайёра борҳо аз минбарҳои сатҳи баланд баромад карда, таваҷҷуҳи аҳли башарро ба ин масъала ҷалб намудаанд. Аз ҷумла ба пешниҳоди Тоҷикистон моҳи декабри соли 2003 Ассамблеяи Генералии СММ солҳои 2005-2015-ро даҳсолагии байналмилалии «Об барои ҳаёт» эълон намуд, ки дар доираи он як қатор чорабиниҳо муҳим сурат гирифтанд. Дар баробари ин соли 2016 ташаббуси дигари Пешвои миллат оид ба эълон доштани Даҳсолаи байналмилалии амал «Об барои рушди устувор» аз ҷониби Маҷмааи умумии СММ қабул гардид.
Ҳуқуқ ба об расман соли 1999 аз ҷониби Ассамблеяи Генералии СММ ҳамчун ҳуқуқи асосӣ эътироф шудааст. Инчунин қабули қатъномаи Ассамблеяи Генералии СММ аз 28 июли соли 2010 дар хусуси эътироф намудани таъмини об ва санитария ба сифати ҳуқуқи инсон дар шароити имрӯза қадами бузург аз ҷониби ҷомеаи байналмилалӣ мебошад. Бо ин қатънома СММ ҳуқуқи мавҷудаи инсонро ба об расман эътироф намуд.

Захираҳои обӣ яке аз боигариҳои асосии Тоҷикистон ба ҳисоб меравад. Оби нӯшидании аксарияти давлатҳои Осиёи Марказӣ аз Тоҷикистон сарчашма гирифта, зиёда аз 60 фоизи захираҳои оби софи ин минтақа дар Тоҷикистон ташаккул меёбанд. Новобаста аз он, ки қисми зиёди захираҳои об дар Тоҷикистон тавлид меёбанд, мушкилоти таъмини аҳолӣ бо оби нӯшиданӣ пурра ҳал нашудааст. Тибқи иттилои расмӣ ҳоло 51% аҳолии кишвар ба оби тоза дастрасӣ надошта, бо фаро расидани фасли гармо, хусусан дар аксар биноҳои истиқоматӣ мушкилоти таъмин бо об ба вуҷуд меояд. Ҳолатҳои аз оби ҷӯю ҳавз ва чашмаҳои кушод истифода бурдани аҳолии деҳот, ки ба талаботи санитарӣ ҷавобгӯ нестанд, ҷой доранд, ки боиси афзоиши бемориҳои сироятӣ мегардад.

Қонуни ҶТ “Дар бораи таъмини амнияти санитарию эпидемиологии аҳолӣ” мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот, шахсони воқеӣ ва ҳуқуқиро вазифадор намудааст, ки дар сурати номутобиқатии сифати об ба талабот ва қоидаҳои санитарӣ ҷиҳати пешгирӣ, боздошт ё манъи истифодаи объектҳои обии зикргардида, оид ба рушди системаи таъминоти мутамаркази об тадбирҳо андешанд.

Ин ҳама далелҳои ҷойдошта гувоҳи он аст, ки бояд ҳифз ва истифодаи мақсадноки об ва объектҳои обӣ аз ҷониби аҳолӣ риоя гардида, барои ҳифз ва нигоҳдории ин сарвати бебаҳо бояд чораҳо андешида шавад. Аз ин рӯ, ҳар инсони солимфикрро зарур аст, то ҳамарӯза дар муносибат бо об эҳтиёткор бошаду онро самаранок истифода намояд.

М. Салоҳиддинов, корманди Ваколатдор оид ба ҳуқуқи инсон дар ҶТ