Миёни мардум мақоле бештар аз дигар масалҳо сари забон аст: "Аз як даст садо намеояд". Мақолест, ки маънии асосии шоиста зиндагӣ кардан дар он чун хуршеди оламтоб зоҳир аст. Масали мазкурро метавон ба ҳайси шиори олии ватандорӣ низ унвон кард. Чуноне ки дар ободии як оила саҳми ҳар як аъзои он хеле муҳим аст, дар ватандорӣ низ нақши ҳар даст дар сохтани ватани аз ҳар ҷиҳат пешрафта нақши аввалиндараҷаро мебозад. Дарки ин маънӣ ватану ватандоронро ҷониби ваҳдату якдилӣ мебарад. Ватандорони асил ризо ҳастанд, ки ҷисму ҷонашон фидои Меҳан шавад. Розӣ буданду ҳастанд, ки сарашон чу санги сохтмон истифода шавад, то Ватан обод бошад. Розиянд, ки чашмашон чун тиреза ва хунашон барои рангу бори девораҳои Ватан ба кор биравад, то Меҳан дар арсаи ҷаҳон боз ҳам зеботар ҷилва намояд.

Дубора созамат Ватан,
Ба хишти ҷони хештан.
Сутун занам ба сақфи ту,
Ба устухони хештан…

Худшиносии миллӣ аз шинохти хеш ва фарзонфарзандони Ватан сарчашма мегирад. Арҷ гузоштан ба оинҳои аҷдодӣ, ҳифзи арзишҳои моддӣ ва маънавии миллат волотарин корест, ки инсонҳои соҳибватан баҳри исботи ҳуввияти миллии худ бояд анҷом бидиҳанд.
Шинохти хислату хўи фарзандони баору номуси миллат ва огаҳӣ аз кору пайкор ва осори мондагори онҳо амали саҳлу содае нест, балки он самимият ва ҷустуҷӯи хосаро аз ҳар соҳибватан тақозо мекунад.
Дастаҷамъона амал намудан дар анҷоми амалҳои шоистаи ватандорӣ шабеҳи қарсакест, ки бо ду даст зада мешавад. Албатта, ин маъниро ватандоре дарк менамояд, ки зинаи аввали инсон будан - худшиносиро гузаштааст. Зеро то агар одам мақому мартабаи худро дар дунёи ҳастӣ мушаххас накунад, наметавонад, на барои шоистагии худ хизмат намояд, на баҳри шоистагии Меҳан. Агар кас худшинос набошад, чӣ гуна мерасад ба мақоми баланди ҳуввияти миллӣ? Ин маъниест, ки шарҳи он дар осори назмӣ ва насрии адибони гузаштаву имрӯзи мо саҳеҳ шарҳ ёфтааст. Бедили Деҳлавӣ ба ин маънӣ чӣ зебову чӣ фаҳмо таъкиде доранд:

Мабари гумон, ки муфтӣ ба Худо расида бошӣ,
Ту зи худ нарафта берун ба куҷо расида бошӣ...

Дар воқеъ, камол он аст, ки аз худ огоҳ бошӣ. Худро бишносӣ ва дарк намоӣ, ки одамӣ чӣ арзише дорад. Дар ин сурат метавонӣ қадами устувори худро ба ҷодаи ватандорӣ ва мақоми шинохти мафҳуми худшиносии миллӣ бигзорӣ! Дигар адӯе метавонад, ки ватандори худшиносро дар ҷодаи ватандорӣ аз раҳ бизанад? Дигар кӣ қодир аст, ки ҷавони худшиносро ба созмонҳои ифротию террористӣ ҷалб созад? Кадом созмоне қодир аст, ки ҷавони огоҳу худшиносро ба номи диндорӣ ба ҷабҳи қатли башарият бикашад? Кадом сомонаи иҷтимоии ифротие метавонад, ки ҷавони огоҳу худшиноси истифодабарандаи интернетро водор ба ҷонибдории матолиби иғвогаронаашон созанд? Ҳеҷ кас ва ҳеҷ ниҳоди ифротию тундгароёнае қодир нест, ки ҷавони огоҳу худшиносро аз доираи ватанхоҳию ватанпарастӣ берун созад.

Пас, бояд худшинос буд ва ҳуввияти миллиро чун маънии асосии ватандориву инсонӣ донист. Чӣ гуна метавон ба ин мақом расид? Албатта, омӯзиши пайвастаи илм, дилбастагӣ ба маориф ва фарҳанги зиндагӣ дар асри нав, ҳамзамон ба чашми дил мушоҳида намудани пешрафту шукуфоии Ватан. Боз чӣ? Эътимод набастан ва думболи онҳое нарафтан, ки аз рӯи кинаву адоват нисбати давлату миллати мо андешаҳои пурғаразона меофаранд ва баҳои илмиву инсонӣ додан ба чунин ғаразномаҳо. Ҳарфи охир ва аз ҳама муҳими ватандори воқеӣ бояд чунин бошад: "Набояд дар он андеша буд, ки Ватан барои мо чӣ мекунад. Бояд бар он буд, ки мо баҳри Ватан чӣ мекунем". Дар ин сурат Ватан моро дар канори худ гирифта чун модари самимиву ғамхор парвариш мекунад. Дигар метавонем бо сари баланд бигӯем: "Мо ватандорем"!!!

Бахтиёр РАҲМОНИЁН,
рӯзноманигор