Хабарҳои кӯтоҳ
Сешанбе 23 Апрел 2024 12:40
Эътирозҳои умумии густурда, ки дар яке аз кишварҳои қашшоқи қораи Африқо ва собиқ мустамликаи Фаронса - Мали аз моҳи июн идома дошт, билохира бо исёни ҳарбиён табаддулот рӯх дод. Ба иттилои хабаргузории Рейтер ҳарбиён президент ва аъзои ҳукуматро ба ҳабс гирифта, ваъда додаанд, ки вазъи муътадилро барқарор ва баҳри баргузории интихобот дар муҳлатҳои мақбул мусоидат хоҳанд кард.
Яке аз исёнгарон полковник Исмоил Бор намояндагони ҷомеаи шаҳрвандӣ ва ҳаракатҳои сиёсиро даъват намуда, аз онҳо хоҳиш кардааст, барои гузаштан ба марҳилаи дигари сиёсӣ ба муҳокимаи шартҳо пайваст шаванд.
“Кишвари мо дучори парокандагию беҳокимиятӣ гашта, ба он хавф таҳдид дорад. Асосан бо айби афроде, ки ба тақдираш масъуланд. Мо барои ба даст овардани ҳокимият саъй намекунем, аммо ба муътадил будани вазъ мароқ дорем. Маҳз тавассути он мумкин аст, интихоботи умумӣ сурат гирифта, имкон аст дар кишвар сохторҳои устувор барпо шавад”, - изҳор доштааст ӯ.
Созмони иқтисодии кишварҳои Африқои ғарбӣ табаддулоти давлатиро дар ин кишвар тарафдор нест. Ҳатто таҳдид намуд, ки нисбати исёнгарон таҳримҳо ҷорӣ хоҳад кард. Кишварҳои узви созмон сарҳадҳои худро ба рӯи Мали баста, амалиётҳои молиявиро қатъ гардониданд. Ҳамчунин, намояндагони Мали дар доираи ин созмон аз муҳокимаи масоили гуногун дур карда шуданд.
Роҳбари Иттиҳоди Аврупо доир ба саноат Терри Бретон изҳор дошт, ки баҳри вақтҳои наздик баргузор шудани интихоботи нав дар Мали сахт пофишорӣ хоҳад кард. Дар Чин бошад, баён доштанд, ки баҳри ивази сохти мавҷуда, тариқи зӯроварӣ муқобиланд. Котиби матбуотии президенти Русия Дмитрий Песков изҳор намуд, ки дар Маскав ба рӯйдодҳои ин кишвари африқоӣ бодиққат назора доранд.
Котиби генералии СММ Антониу Гутерреш дар навбати хеш талаб намуд, ки президенти боздоштшуда аз ҷониби исёнгарон бе ягон шарти пешакӣ ҳатман озод карда шавад. Илова бар он, Шӯрои амнияти ин созмони бонуфузи байналмилалӣ бо ташаббуси Фаронса ва Нигерия вазъи ин кишварро муҳокима намуд.
Дар дохили кишвар низ амалкардаи исёнгарон мавриди мазаммат қарор гирифт. Вазири корҳои хориҷӣ Тебиле Драме, ки роҳбари ҳизби эҳёи миллӣ ба ҳисоб меравад, табаддулотро маҳкум ва даъват кард, ки тартиботи конститутсионӣ барқарор шавад. Ба андешаи вазир, вазъи рӯхдода, хилофи савганди ҳарбӣ ва сарқонун аст. Ӯ ҳамчунин зикр намудааст, ки воқеоти рӯхдода, ба заволи кишвар оварда мерасонад ва ҳизбаш даъват дорад, ки президент Иброҳим Бубакар Кейту дарҳол озод шавад.
Табаддулотгарон эълон намуданд, ки дар кишвар Кумитаи миллии наҷоти мардум таъсис хоҳанд дод. Тавре намояндаи исёнгарон иттилоъ додааст, кумита “дар назди мардум ва таърих уҳдадор шудааст, ки идомаи вуҷуд доштани давлатро таъмин созад”. Дар ин маврид сарҳадҳои Мали то дастурҳои минбаъда баста хоҳанд шуд.
Пас аз он ки президент ва аъзои ҳукумат ба ҳабс гирифта шуданд, сарвари давлати Мали истеъфояшро эълон кард. Мухолифон ҳукуматро ба ришвахорӣ ва исрофи маблағҳо айбдор намуда, чунин меҳисобанд, ки роҳбарият бехатарии сокинони кишварро таъмин карда натавонист. Тайёрае, ки президенти Мали истифода мебурд, 40 миллион доллар арзиш доштааст. Барои яке аз кишварҳои қашшоқи қора магар ин харҷи беҳуда нест? Маҳз чунин исрофкориҳо боиси сар задани табаддулот гардид.
Т. ДАВЛАТ, “ҶТ”
Яке аз исёнгарон полковник Исмоил Бор намояндагони ҷомеаи шаҳрвандӣ ва ҳаракатҳои сиёсиро даъват намуда, аз онҳо хоҳиш кардааст, барои гузаштан ба марҳилаи дигари сиёсӣ ба муҳокимаи шартҳо пайваст шаванд.
“Кишвари мо дучори парокандагию беҳокимиятӣ гашта, ба он хавф таҳдид дорад. Асосан бо айби афроде, ки ба тақдираш масъуланд. Мо барои ба даст овардани ҳокимият саъй намекунем, аммо ба муътадил будани вазъ мароқ дорем. Маҳз тавассути он мумкин аст, интихоботи умумӣ сурат гирифта, имкон аст дар кишвар сохторҳои устувор барпо шавад”, - изҳор доштааст ӯ.
Созмони иқтисодии кишварҳои Африқои ғарбӣ табаддулоти давлатиро дар ин кишвар тарафдор нест. Ҳатто таҳдид намуд, ки нисбати исёнгарон таҳримҳо ҷорӣ хоҳад кард. Кишварҳои узви созмон сарҳадҳои худро ба рӯи Мали баста, амалиётҳои молиявиро қатъ гардониданд. Ҳамчунин, намояндагони Мали дар доираи ин созмон аз муҳокимаи масоили гуногун дур карда шуданд.
Роҳбари Иттиҳоди Аврупо доир ба саноат Терри Бретон изҳор дошт, ки баҳри вақтҳои наздик баргузор шудани интихоботи нав дар Мали сахт пофишорӣ хоҳад кард. Дар Чин бошад, баён доштанд, ки баҳри ивази сохти мавҷуда, тариқи зӯроварӣ муқобиланд. Котиби матбуотии президенти Русия Дмитрий Песков изҳор намуд, ки дар Маскав ба рӯйдодҳои ин кишвари африқоӣ бодиққат назора доранд.
Котиби генералии СММ Антониу Гутерреш дар навбати хеш талаб намуд, ки президенти боздоштшуда аз ҷониби исёнгарон бе ягон шарти пешакӣ ҳатман озод карда шавад. Илова бар он, Шӯрои амнияти ин созмони бонуфузи байналмилалӣ бо ташаббуси Фаронса ва Нигерия вазъи ин кишварро муҳокима намуд.
Дар дохили кишвар низ амалкардаи исёнгарон мавриди мазаммат қарор гирифт. Вазири корҳои хориҷӣ Тебиле Драме, ки роҳбари ҳизби эҳёи миллӣ ба ҳисоб меравад, табаддулотро маҳкум ва даъват кард, ки тартиботи конститутсионӣ барқарор шавад. Ба андешаи вазир, вазъи рӯхдода, хилофи савганди ҳарбӣ ва сарқонун аст. Ӯ ҳамчунин зикр намудааст, ки воқеоти рӯхдода, ба заволи кишвар оварда мерасонад ва ҳизбаш даъват дорад, ки президент Иброҳим Бубакар Кейту дарҳол озод шавад.
Табаддулотгарон эълон намуданд, ки дар кишвар Кумитаи миллии наҷоти мардум таъсис хоҳанд дод. Тавре намояндаи исёнгарон иттилоъ додааст, кумита “дар назди мардум ва таърих уҳдадор шудааст, ки идомаи вуҷуд доштани давлатро таъмин созад”. Дар ин маврид сарҳадҳои Мали то дастурҳои минбаъда баста хоҳанд шуд.
Пас аз он ки президент ва аъзои ҳукумат ба ҳабс гирифта шуданд, сарвари давлати Мали истеъфояшро эълон кард. Мухолифон ҳукуматро ба ришвахорӣ ва исрофи маблағҳо айбдор намуда, чунин меҳисобанд, ки роҳбарият бехатарии сокинони кишварро таъмин карда натавонист. Тайёрае, ки президенти Мали истифода мебурд, 40 миллион доллар арзиш доштааст. Барои яке аз кишварҳои қашшоқи қора магар ин харҷи беҳуда нест? Маҳз чунин исрофкориҳо боиси сар задани табаддулот гардид.
Т. ДАВЛАТ, “ҶТ”
Рӯзнома
