ФАРҲАНГ
Сешанбе 23 Апрел 2024 05:45
6757

Имрӯз 66 баҳор, 66 хазон, 66 сармо ва 66 гармои умри як марди зиндагӣ ва ҳунар пушти сар шуд. 66 саҳифаи сабзу зарду сиёҳу сафеди дафтари зиндагии як марди хирад навишта шуд. 66 истгоҳи роҳи ҳаёти як марди мусофири ҷодаи инсонӣ дар гузашта монд. 66 фасли як шоҳасар хотима ёфту саҳифаи наве боз гашт. 66 соли умри неки як марди донишманду соҳибмаҳорат сар омаду соли навин аз умраш оғоз гашт. Ин марди ҳунару хирад, ҳунарпешаи театр ва синамои тоҷик, устод Муҳаммадҷон Шодиев аст.

“РӮЗНОМАНИГОР НОЗИМӢ”

Муҳаммадҷон Шодиевро дар ҷомеаи имрӯза бештар аз рӯи нақши “рӯзноманигор Нозимӣ” мешиносанду мавриди эҳтирому эътирофи хосса қарор медиҳанд. Дар сатҳи баланди касбиву ҳунарӣ бозидани ин нақш воқеан маъруфият ва обрӯю эътибори шахсиву касбии Муҳаммадҷон Шодиевро дар миёни аҳли ҷомеа боз ҳам баландтар бардошт. Силсилафилми “Дар орзуи падар”, ки аз рӯи асари устод Кароматуллоҳи Мирзо ба навор гирифта шудаасту Муҳаммадҷон Шодиев дар он яке аз нақшҳои асосӣ – “рӯзноманигор Нозимӣ”-ро бозидааст, на танҳо дар Тоҷикистон, балки дар ҷумҳуриҳои ҳамзабонамон Афғонистону Эрон хуш истиқбол шудааст.

Муҳаммадҷон Шодиев дар як мусоҳибааш бо хабарнигори сомонаи “Рӯзгор” соли 2013 дар ҷавоб ба суоли “Дар муаррифии шумо нақши театр зиёд аст ё синамо?” иброз доштааст: “Синаморо миллионҳо нафар тамошо мекунанд. Масалан, филми “Маҳдӣ” ё “Дар орзуи падар” моро на танҳо дар Тоҷикистон, балки дар Афғонистону Эрон муаррифӣ намуд. Ё филми “Парвози занбӯр”, ки ман дар он нақши асосӣ мебозидам, дар Фаронса ва фестивалҳои байналмилалии Аврупо намоиш дода шуд. Ё филми режиссёри араб Абдулло Саидро дар мамолики арабӣ тамошо кардаанд.”

36 СОЛИ ФАЪОЛИЯТИ БОСАМАР

Ҳунарманди шоистаи Тоҷикис-тон Муҳаммадҷон Шодиев аз соли 1984 то имрӯз дар Театри давлатии академӣ-драмавии ба номи А.Лоҳутӣ фаъолият дорад. Расо 36 соли умри хешро бо фаъолияти назаррасу пурсамар дар ин боргоҳ сипарӣ кардааст. Дар ин муддат ӯ дар театр беш аз 50 нақшҳои мухталиф офарида, дар байни мухлисони ҳунар шинохтаву маҳбуб гардидааст. Нақшҳои саҳнавиаш: Борбад аз "Ғуруби Аҷам", Хизирхон аз "Фарёди ишқ", Азиз аз "Дуел", Балъамӣ аз "Шоҳ Исмоил", Гурдуй аз "Баҳроми Чӯбина", Қодирқул аз "Бой ва хизматгор", Шариф Исматӣ аз "Имтиҳон", Мавлавӣ аз "Офати нафс", Тибалт аз "Ромео ва Ҷулетто" ва даҳҳои дигар нақшҳое мебошанд, ки бо маҳорати баланди касбӣ офарида шуда, аз ҷониби театршиносон баҳои баланд гирифтаанд. Нақшҳои синамоияш: Анор аз "Парвози занбӯр"- и Ҷамшед Усмонов, Абдулло аз "Муҳоҷир"- и Собит Ал Валӣ, директори мактаб аз "Маҳдӣ", Устод аз "Шамсиддини Шоҳин", Озар аз "Муҳити 44-46", Нозимӣ аз силсилафилми "Дар орзуи падар" ва ғайра.

НАМОИШНОМАИ “МУҲАББАТ”

Тирамоҳи соли 2013 дар саҳнаи театри Лоҳутӣ намоише бо номи “Муҳаббат” бо коргардонии Муҳаммадҷон Шодиев ба саҳна гузошта шуда буд. Дар робита ба ин, аниқтараш қабл аз ба саҳна гузоштани ин намоиши театрӣ дар як мусоҳибааш бо рӯзноманигорон гуфта буд, ки ин намоишномаро ба хотири кӯмак ба муаллифи асаре, ки намоишнома аз рӯи он офарида шудааст, таҳия ва пешкаши тамошобинони театр гардонида буд.

Намоишнома аз рӯйи асари шодравон Шарофиддин Сайфиддинов рӯйи кор омадаву таърихчаи ҷолибе дорад. Дар ҳамин ҷо метавон боз як паҳлуе аз ҷавонмардӣ ва хоксории устод Муҳаммадҷон Шодиевро шоҳид гашт. Нақшаи таҳия кардану рӯи саҳна гузоштани намоишномаи “Муҳаббат” аз он ҷо маншаъ мегирад, ки рӯзе устод Муҳаммадҷон Шодиев бо Арбоби шоистаи санъати Тоҷикистон устод Тӯрахон Аҳмадхонов вохӯрда суҳбат мекунад. Дар аснои суҳбат устод Аҳмадхонов аз меҳмон шуданашон ба хонаи шодравон Шарофиддин Сайфиддинов ва шароити носозгори зиндагии эшон қисса карда, пешниҳод мекунад, ки аз рӯи асари он кас ва бародари эшон Муҳиддин Сайфиддинов – “Ҳусни ҷаҳоноро” намоишномае таҳия кунанду ба ин васила ба шодравон кӯмаке намоянд ва хушҳолаш созанд. Намоишномаи “Муҳаббат” аз рӯи асари мазкур рӯи саҳна меояд ва писанди тамошобинони театр мегардад. Ба таъкиди устод Муҳаммадҷон Шодиев ин асарро аввал дар театр хонданду қабул накарданд. Чунки асар тақрибан 40 сол пеш аз он вақт навишта шуда буд ва тарзи бандубасту масъалагузорӣ ва конфликтҳояш ҳам он қадар равшан набуд. Аз ҳамин сабаб, на танҳо дар театри ба номи Лоҳутӣ, балки дар театрҳои дигар ҳам асар қабул нашуда буд. Вале устод Муҳаммадҷон Шодиев бо як зумра ҳамкасбону ҳамкорон ба он тағйиру иловаҳои ҷиддӣ ворид намуда, масъалаҳои мубрами рӯзро ворид намудаанд.

ПОДОШИ ХИЗМАТҲОИ ШОИСТА

Ба устод Муҳаммадҷон Шодиев барои заҳматҳои бисёрсола ва фаъолияти пурсамару саҳми арзанда гузоштан дар соҳаи синамову театри тоҷик соли 2005 унвони Ҳунарпешаи шоистаи Ҷумҳурии Тоҷикистон дода шуд. Дар ин баробар бо медали “Хизмати шоиста” ва як қатор мукофотҳои соҳавии дигар қадрдонӣ шудааст.

Аз ду нафаре, ки ба истиқболи ҷашни 25-солагии Истиқлолияти давлатии Тоҷикистон соли 2016 соҳиби унвони фахрии Ҳунарпешаи халқии Ҷумҳурии Тоҷикистон шуданд, яке Муҳаммадҷон Шодиев мебошад. Дар ин баробар истиқболи гарму мухлисиҳои дӯстдорони синамову театр аз нақшҳои офаридааш дар пардаи синамо ва театр қадрдонӣ ва арҷгузории нисбатан муассиртаре мебошад, ки инро танҳо нафари эҷодкор ва ҳунарманд метавонад нисбат ба дигарон беҳтар дарк созад.

ЧАНД ҲАРФЕ БАРОИ АНҶОМ

Навиштани чанд сатр дар бораи зиндагӣ ва фаъолияти пурсамари ҳудудан 40-солаи устоди ҳунар, ҳунарпешаи варзидаи соҳаи синамо ва театри тоҷик Муҳаммадҷон Шодиев ҳанӯз кофӣ нест. Вале то ҳамин ҷойе, ки чаҳорчӯбаҳои мавҷуда имкон медиҳанд, талош варзидем, то аз паҳлуҳои зиндагӣ ва фаъолияти устод дар арафаи зодрӯзаш ба хонанда маълумоте бидиҳем. Бо ҳамин нигошта хостем, ки “Чеҳраи ҳафта”-и навбатии хешро ба хонандаи рӯзнома ошно намоем.

Эзоҳи худро нависед



Рамзҳо дар расм