Андешае чанд перомуни Наврӯз

Ҳамасола дар кишвар ҷашни Наврӯз бо шукӯҳу шаҳомати хоса ҷашн гирифта мешавад. Мо бахшида ба ин ҷашн назари чанде аз аҳли зиёи кишварро пурсидем, ки пешкаши хонанда мегардад.

Рустам ВАҲҲОБЗОДА, Шоири халқии Тоҷикистон:

- Пеш аз ҳама худи калимаи Наврӯз, яъне номи бузурги миллии тоҷикӣ дар ҷаҳон фарогир шуд. Наврӯз як калиди аслие аст, ки дари фарҳанги бузургро боз кардааст, инчунин дигар дарҳои бузурги фарҳангро боз хоҳад кард. Ҳамаи оинҳо, расму русум, одоб ва фарҳанге, ки дар ҳошияи ҷашни бузурги миллии Наврӯз аст, мансуб ба мо тоҷикон аст. Ҳамчунин дар айни ҳол симои маънавии моро дар сар то сари ҷаҳон муаррифӣ намудааст. Ҳамаи арзишҳое, ки ба Наврӯз марбутанд, дар китобҳо ба сурати илмӣ ва бадеӣ дарҷ шудаанд. Наврӯз як ҷашни бо ҷузъиёташ таъриф шуда аст.

Хушбахтона, ҳамаи он арзишҳое, ки дар ҷашни Наврӯз дарҷ гардидааст, падидаҳои нек ба ҳисоб мераванд. Падидаҳое, ки ҷанбаъҳои инсонӣ, маънавӣ ва башарӣ доранд. Рози муваффақияти Наврӯз ҳам дар ҳамин аст, ки аз тарафи ҳамаи қавмҳо ва миллатҳои ҷаҳон пеш аз ҳама миллатҳои ҳамсояи мо то ҷое таърих ва фарҳангашон бо мо тафовут доранд, ҷашни Наврӯзро бидуни тафовут пазируфтанд. Мо бояд ба оинҳо ва суннатҳое, ки аз таърих ба мо мондааст, инчунин дар фарҳанги Наврӯз таъриф ва боқӣ мондааст, пойдору содиқ бимонем.

Рудобаи МУКАРРАМ, раиси Кумитаи иҷроияи Ҳаракати ваҳдати миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон:

- Наврӯз ҷашни сирф мардумӣ ба ҳисоб рафта, новобаста аз фасли баҳор оинҳои он дар сиришту тинати ҳар як қавму миллат дар ҳама давру замон аз худ дарак медиҳад. Мавриди сухан аз муаррифии Тоҷикистон ба ҳайси сарзамини ҳавзаи Наврӯз чунин гуфта метавонем, ки халқи тоҷик чун маҳди тамаддуни башарӣ аз даврони қадим хеле муассир ва нақши меҳварӣ дошт.

Дар ҳама давру замонҳо новобаста аз ҳаводиси иҷтимоию сиёсӣ Наврӯз ҳамеша дар тинат ва рӯзгори мардум аз худ дарак медод ва бо як шукӯҳу шаҳомати хоса ҷашн гирифта мешуд. Даврони соҳибистиқлолӣ баробари дигар арзишҳо ва муқаддасоте, ки халқи тоҷик ба шарофати сиёсати Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соҳиб шудаанд, Наврӯз низ шаҳомати хосаро касб намуд. Вазифаи аввалиндараҷаи мо ин аст, ки оинҳои Наврӯзиро нигоҳ ва пос дорем. Зеро яке аз оинҳои асосии Наврӯз пеш аз ҳама такмили инсон аст. Ҳамчунин яке аз рукни дигари Наврӯз такомули донишу маърифат ва хираду ҷаҳонбинӣ аст ва месазад, ки ин унсурро нигоҳ дорем.

Нигорахон ҒАФФОРЗОДА, муовини якуми раиси Кумитаи кор бо занон ва оилаи назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон:

- Дар фарҳанги ниёгонамон Наврӯз яке аз ҷашнҳои қадимтарин ҳисоб гардида, аҷдодони мо онро ҳамчун оғози сол, оғози бедоршавии табиат ҷашн мегирифтанд. Наврӯз наслҳои имрӯзро бо мероси ғании маънавии худ ба аҷдодони гузашта мепайвандад.

Имрӯз маҳз бо ташаббуси бевоситаи Пешвои миллат Наврӯз чаҳонӣ гардидааст ва онро бо шукӯҳу шаҳомати хоса аксари кишварҳои дунё ҷашн мегиранд. Наврӯз ҷашнест, ки тамоми сокинони кишварро сарҷамъ мекунад. Мардумро муттаҳид месозад, то онҳо аз аҳволи ҳамдигар хабаргирӣ намоянд, меҳру муҳаббати худро ба якдигар иброз намоянд.

Эҳсон САФАРЗОДА, сармуҳаррири маҷаллаи “Маърифати омӯзгор”:

- Истиқлоли давлатии Тоҷикистон, ки бузургтарин омили саодатмандии миллат аст, ба таҷлили бавусъату пуршукӯҳи Наврӯзи хуҷастапай имконоти созгору мусоид фароҳам овард. Гузашта аз ин, Наврӯз ба як рукни муҳими муттаҳидиву ҳамбастагии мардум табдил ёфт ва истиқлолу ваҳдатро дар кишвар таҳким бахшид. Дар баробари ин, иди Наврӯз дар муаррифии фарҳанги кишвар дар арсаи ҷаҳонӣ мусоидат намуда, мақому манзалат ва таҷлили он пайваста фарогиру муассир мегардад.

Халқи мо беҳтарин орзую умеди худро, қабл аз ҳама, бо Наврӯз, яъне соли нави аҷдодии хеш пайванд медиҳад. Наврӯз пайки шодиву сурур, шукуфоиву зебоӣ, оғози кишту кори баҳорӣ, эҳёи табиат аст. Ин иди зебои ниёгони мо, ки дар ҳама давру замонҳо аз ҷумлаи бузургтарин ҷашнҳои миллӣ ва ойини зиндагисози мардум ба ҳисоб меравад, ҳамчун рамзи корҳои баҳорӣ ва файзу баракати сол, пеш аз ҳама, ба кишоварзон неруву илҳоми тоза ато мекунад. Аз ин рӯ, бояд ҷашни байналмилалии Наврӯз ҳамасола бо тамоми анъанаҳои худ таҷлил карда шавад ва барои пос доштан таҳкиму муаррифии он зарур аст, ки шуруъ аз оила то муассисаву ташкилоту идораҳо таърих, фарҳанг ва анъанаву арзишҳои Наврӯз ба ҳар нафар, хусусан, наврасону ҷавонон омӯзонида шавад.

Азизбек МАВЛОНОВ, рӯзноманигор:

- Наврӯз як фарҳанги фавқулода беназирест, ки дар он хосияти шоистаи инсондӯстӣ ва инсонгароӣ ниҳон аст. Тоҷикистон пас аз чандин асрҳои сукуту хомушӣ бо пешоҳангии хосу наҷибаш ва ташаббусҳои бемислу монандаш ба Наврӯз умри дубора бахшид ва онро дар сатҳи ҷаҳонӣ ба гунаи як фарҳанги безаволи башарӣ муаррифӣ ва зери ҳимояти ҷаҳонӣ қарор дод.

Бо гузашти солҳо маълум мешавад, ки Наврӯз ҳамчун ҷашни эҳёи табиат бо фалсафаи навгароияш тавонист, фарҳанги боғановати миллат ва фалсафаи зиндагии халқи тоҷикро аз бомдоди таърих то ба имрӯз ба ҷаҳониён маррифӣ кунад. Тоҷикистон барои ҳамеша зодгоҳ ва ватани дурахшони Наврӯз ҳаст ва боқӣ мемонад. Он гунае, ки мо Наврӯзро таҷлил мекунему кулли муштоқони Наврӯзро ба хонаи худ - хонаи умеди тамоми тоҷикзабонони олам ҷамъ меоварем, худ баёнгари он аст, ки ҷаҳониён Тоҷикистонро ҳамчун ватани арзандаву шоистаи Наврӯз қабул дорад. Магар аз ин дида зиёдтар муаррифӣ мешавад? Фарҳанги истиқболу таҷлил аз Наврӯзро бояд гиромӣ дошт, ҳифз кард ва ба ҷаҳониён пешниҳод сохт.


Таҳияи Таҳмина
ЮСУФӢ, “ҶТ”