Санаи 13- уми ҳамин моҳ шоири хушбаёну хушсухану шинохтаю маҳбуб Озарахш истиқбол гирифт як соли дигари рӯзгорро. Ҳама ҳаводору ихлосмандон бо истифода аз ҳар роҳу восита шоирро шодбош гуфтанду таҳният. Мо низ хостем аз ҷумлаи онҳо бошем ва бо ин муносибат суҳбате низ анҷом диҳем ва сайр кунем дар дунёи пур аз ангезаю шӯру шавқи Озарахш. Ҳамин гуна бо устод суҳбати телефоние анҷом додему шунидем қиссаҳоро аз рӯзгору эҷоду фаъолияти ин шоири шинохта.

НИГОҲЕ ДАР ЧАШМИ РӮНАМО
Соли нав ҳар бор аз нав кӯҳна месозад маро,
Ман ба зидди кӯҳнасолӣ солро нав мекунам.

- Чанде пеш таҷлил кардед аз зодрӯзу қарор гирифтед дар соле як кам аз шаст. Солманд шуданҳо чӣ эҳсос медиҳад бароятон?

- Ман одаме ҳастам, ки синну сол ва вақту замонро он қадар ба назар намегирам. Чунки зиндагии эҷодкор дигар ва тақвим дигар. Аммо чӣ мекунем, ки мо ҳам як одами заминӣ ҳастем. Бисёр хуш буд, ки дар ин зодрӯз ҳам аз чор тарафи Тоҷикистону берун аз он дӯстон тамос гирифтанду таҳният гуфтанд. Яъне ин ҳама самимияту муҳаббат бароям танҳо эҳсоси хушнудию фараҳ мебахшанд.

- Беҳтарину арзишмандтарин ҳадяи мелоди имсола чӣ буд?

- Ба андешаи ман барои як шоир арзишмандтарин ҳадя ҳамин аст, вақте як ҳаводор аз куҷое тамос мегирад ва аз эҷодиёташ чизе мехонаду муборакбодаш мегӯяд. Баъдан барои ҳар инсон беҳтарин ҳадя хотири ҷамъ аст, ки ман низ хушбахтона дар ҳалқаи хонаводаи сарҷамъшудаи худ будаму канори азизонам. Ҳамчунин бо дӯстону аҳли адаби вилоят низ ҷамъ омадем, ки бисёр хубу хотирмон буд.

- 59 сол чӣ боқӣ гузошту чӣ бурд бо худ?

- 59 сол дар назари ман хеле чизро бурд...

Ман дар субҳи зодрӯзам як ғазал гуфтам, ки чунин аст:

Ҳар дамам овоз дорад, омадӣ, рафтӣ, чӣ кардӣ?
Пурсише бо роз дорад, омадӣ, рафтӣ, чӣ кардӣ?

Рӯзҳо мегузаранд, аммо ҳамин санаи мелод ба мо як ишора мекунад, ки аз мелод то ин мелод чӣ кардем? Одамизод ҳама миранда аст. Аммо эҷодкорон умри дубора доранд. Умри дубораашон осори онҳост. Барои ман низ чизе агар ин ҳама сол боқӣ монда бошад, ҳамин як осоракам аст.

- Дар рӯзгоратон ҳаст соли тафовутдору хосе?

- Зиндагии мо силсилафилмеро мемонад, ки ҳам шодию ғамҳо дорад, , ҳам хандаю ашкҳо. Аммо дар миёни онҳо ҳастанд рӯзҳое, ки руйдодҳояшон равшантар аз дигарон аст. Ба монанди он соле, ки ба гирифтани унвони баланди Шоири халқӣ аз ҷониби Сарвари давлат мушарраф шудам. Ҳамчунин соле, ки Худованд имтиҳон карду мубталои беморие шудаму боз умри дуборае ба даст овардам. Ё соле, ки соҳиби фарзанд шудам он қадар шод будам, ки гӯё аввалин падари рӯи дунёям ва соле, ки “Девони ишқ”- и ман чоп шуд, эҳсос менамудам, ки гӯё дунё як девон асту он девон дар дасти ман аст.

- Ин ҳама сол бештар барои худ зистед ё дигарон?

- Ман бештар талош кардам барои дигарон бизиям, аммо баъдан дарк кардам, ки ҳамон зистан барои дигарон низ зиндагӣ кардан барои худ будааст.

- Як дӯсти шумо дар бораатон ҷое гуфта, ки агар хоҳад ҳам наметавонад кина бигирад. Пас, ин муддат ба ҷойи кудурату нафрат чӣ гуфтеду чӣ кардед бо бадхоҳону ҳасудон?

- Ман бадхоҳе надорам ва намехоҳам дошта бошам. Чунки ҳарчанд аз замони бемор шудани ман чандин муддат гузаштааст, аммо то ҳол ба ҳар куҷо, ки равам як модар ё падари бароям ношинос мегӯянд, ки ҳангоми бемор буданат бароят дуо кардем. Дар миёни ин ҳама некхоҳон ман дигар ҳатто бовар намекунам, агар касе гӯяд, ки бадхоҳи ман аст. Агар ягон нафаре ҳам, ки бад мехоҳад ман чизе намегӯям ва ҳаволааш мекунам ба Худо.

- Чиро беқаророна мунтазиред аз оянда?

- Ман аз оянда хеле умедвор ҳастам монанди ҳамаи мардуми сайёра. Нахуст аз оянда интизорам оромиши олам ва тинҷию осудагии тамоми мардуми рӯи дунёро новобаста аз нажоду миллат.

- Имрӯзҳо бо гузоштани гом дар роҳи як соли ҷадид чӣ андешаҳост дар сару чӣ нақшаҳост дар пеш?

- Ман аслан дӯст надорам гуфтани нақшаро. Чунки Худо табассум мекунад, ки ин одамакон нақша мекашанд. Аммо хеле дӯст дорам, ки ба ҳамин наздикиҳо дар Роғун маҳфили шеъре баргузор кунам барои онҳое, ки барои кишвари мо барқу рӯшноӣ истеҳсол мекунанд. Дигар нақшаҳо эҷоди ашъори тоза аст. Зеро ҳар эҷодкор бояд ҳамеша худро нав гардонад ва тоза эҷод кунад.

ГУФТОРЕ ДАР “РАДИОИ ХОТИРА”
Ба ин дунёи баргардон чӣ овардӣ, ки хоҳӣ бурд?
Ҳавасмандону дилбандон чӣ овардӣ, ки хоҳӣ бурд?

- Зодгоҳи шумо рустои зебоест ҷо шуда дар як кунҷи меҳан ва ном дорад Урметан. Чӣ давру давронро пушти сар кардед онҷо?

- Деҳаи Урметан шаҳри афсонаи ман аст. Он ҷо беҳтарин рӯзҳою айёмро бароям додааст. Падарам омӯзгори фанни адабиёт ва суруду мусиқӣ буданд. Модарам низ як зани хонанишин ва як шахсияти фарҳангсолори худодод буданд. Нохонда медонистанд. Мо бо бародарону хоҳарон пайваста нишаста, сурудхонӣ мекардем ва ҳамсояҳо аз ҳар ҷо сӯи хонаи мо сар мекашиданду моро тамошо мекарданд. Омӯзиш дар мактаби деҳа ҳам бароям дарси зиёди зиндагӣ додааст. Ин аст, ки то ин дам ҳарчӣ навиштаам, пеши чашмам Урметан аст бо ҳамон манзараҳои зебову мардуми бофарҳангаш. Ман соли 1980 аз деҳа баромадам. Аммо Урметанро ҳамеша аз пушти худ эҳсос мекунам, ҳамчун дасти дуои волидон.

- Чаро аз ҷониби шумо барои таҳсил интихоб шуд риштаи рӯзноманигорӣ. Нигорандаи матолибе будед дар рӯзномаҳо ё ровии хушсадое дар ҷашну чорабиниҳо?

- Ман рӯзноманигориро интихоб накардаам. Рӯзноманигорӣ маро интихоб кард. Чунки ман аслан мактабро бо баҳои аъло хонда будам. Аз он, ки дар дарси математика низ зиёд фаъол будам, муаллимамон бароям иловагӣ дарс медоданд ва мехостанд дар ҳамин самт таҳсилро идома диҳам. Аммо бародарам гуфтанд, ки ман мехоҳам ту ҳуқуқшинос бошӣ. Ман низ инро қабул кардам ва рафтем барои супоридани ҳуҷҷат ба факултаи ҳуқуқшиносӣ. Вале бо он сабаб, ки дар ҳуҷҷатҳоям имзои раиси комсомоли ноҳия набуд, маро қабул накарданд. Баъдан хостам худро дар факултаи филология озмоям. Аз он дилпур будам, ки аз имтиҳонҳои ҳар факултет хоҳам гузашт. Аммо аз иншо бароям баҳои се гузоштанд, ки аз ин зиёд дилсард гардидам. Бо гузашти чанд вақт фаҳмидам, ки иншои ман бо дигаре иваз гардида будааст. Аммо ин қиссаи дигар дорад.Ҳамин тавр, ман донишҷӯи Донишгоҳи давлатии Тоҷикистон шудам.

- Айёми донишҷӯӣ бо гузаронидани чӣ рӯзҳое пушти сар шуд?

- Донишҷӯии ман бештар дар сафар гузаштааст. Чунки ҳамчун овозхон тариқи озмун аъзои ансамбли “Наврӯз”- и донишгоҳ шуда будам ва аз Урметан якбора сафар кардам ба Африқо. Баъдан дар Афғонистон, Австрия ва якчанд кишварҳои дигар низ сафар кардаю сурудхонӣ намудаем. Ёдам ҳаст, ки як устодам гуфта буданд, ки агар ин бача дар гӯши ман суруд хонад ҳам, аз ман баҳо намегирад. Аммо вақте як рӯз дар як туй сурудхонӣ мекардам, дидам, ки арӯс духтари ҳамон устод аст. Пас, ҳамин гуна шуд, ки ман дар наздашон ҳам сурудхонӣ кардам ва ҳам баҳо гирифтам. Он замон ба мо устодони воқеан хубе дарс мегуфтанд.

- Ҳангоми корманд будан дар Кумитаи телевизион ва радио мардум бинандаи симо ё сомеи садоятон буданд?

- Ман он замон дар радио бо чанде аз ҳамсолони худ ҳамчун муҳаррир фаъолият мекардам ва яке аз аввалин гуфтугӯҳои мустақими радиоиро низ мо гузаронида будем. Он вақт дар радио фаъолият кардан, талаботи душворе дошт. Ин буд, ки дар онҷо ман ҳам дарси бузурги рӯзноманигорӣ ва ҳам инсонигариро омӯхтаам.

ЭЪҶОЗ ДАР ЭҶОД
Маро гармию сардиҳои олам дарси ҳастӣ дод,
Зимистону баҳорон офтобосор меоям.

- Водоркунанда барои эҷоди аввалин шеъргуна чӣ буд? Таъкиде, эҳсосе ё аҳдофе?

- Ман аз кӯдакӣ бо шеър бузург шудаам. Падарам шеър мегуфтанд ва то ҳол мегӯянд. Устод Гулназар борҳо ба ман мегуфтанд, ки падарат аз ту шоиртар аст. Ин аст, ки падарам барои шеър гуфтани ман зиёд талош кардаанд. Аз кӯдакӣ маро пайваста ба аз ёд кардани шеър талқин мекарданд. Шеъри аввалинро низ бо таъсири ҳамон муҳиту кӯшишҳои падарам навиштам. Вақте ба падарам нишон додам гуфтанд, ки писарам ту шоири хуб мешавӣ, аммо бояд бештар талош кунӣ. Ҳоло чун ба ёд меорам он гуфтаҳоям аслан шеър набудаанд. Вале падарам маро дар ин ҷода дилгарм мекарданд.

- Муҳарририи он нахустнавиштаҳоро кӣ анҷом медод?

- Ман шеърҳоямро то замони донишҷӯӣ ба устоде нишон надодаам. Дар маҳфилҳои донишгоҳӣ иштирок мекардам, аммо ба худ мегуфтам ҳоло онҳо хуб пухта шаванд, баъд нишон хоҳам дод. Он замон маро ҳама ҳамчун овозхон мешинохт. Соли 1984 аввалин бор як шеърамро бо номи “Беди маҷнун” ба устод Гулназар Келдӣ нишон додам. Устод аз ман пурсиданд, ки мактаби миёнаро дар куҷо хатм кардаам. Ман ҳам посух додам, ки дар Урметан. Устод бо табассум гуфтанд, ки чӣ гуна мумкин аст, ки аз Урметан баъди устод Қутбӣ Киром касе шеър гӯяд? Ҳамин тавр ду шеъри маро устод барои чоп шудан дар маҷаллаи “Садои шарқ” интихоб карданд.

Баъдан шеърҳоямро ҳамроҳи як ҳамсабақам назди устод Бозор Собир бурдем. Устод баъди хондан пурсиданд, ки ин шеърҳоро худат навиштаӣ? Гуфтам бале. Баъдан устод гуфтанд, ки баъди панҷ рӯз наздашон биёем. Мо боз бо ҳамон ҳамсабақам дубора омадем назди устод Бозор Собир. Барои ҳардуи мо бархурди устод нисбат ба шеърҳои ман ҷолиб буд. Устод Бозор аз байни шеърҳо ду шеърро интихоб намуда буданд ва онҳоро ба дас-там доданду гуфтанд барои нашр ба ҳафтаномаи “Адабиёт ва санъат” барам. Ҳарду шеър ҳам қариб 80% дигар шуда буд. Ман рад кардам ва ба устод гуфтам, ки ин шеъри шумо шудааст ва ман наметавонам онро нашр кунам. Баъдан устод аз миёни зиёда аз бист шеърам се шеъри дигарро интихоб карданд, ки ҳамагӣ як ё ду калимааш тағйир ёфта буд. Ҳамин тавр онҳо бо сарсухану як рӯбоӣ ва соядасти устод дар ҳафтаномаи “Адабиёт ва санъат” нашр шуд. Он рубоие, ки устод дар дастхати худ навишта буданд, то ҳол барои ман як муждаи раҳкушое барои олами шеър аст.

- Устод Лоиқ чӣ гуна баҳогузорӣ намуда буданд аввалиншеърҳоро?

- Вақте, ки ман ғазали “Хез модар, ки мусофирписарат омадааст”-ро дар назди устод хондам, бароям дуо доданд ва таъкид карданд, ки бояд бештар омӯзаму чизҳои ҷолибтар офарам.

Боиси ифтихори ман аст, ки устод Лоиқ ҳамчун падари маънавӣ дар туйи мо соқӣ ва минбаъд ҳамеша раҳнамою маслиҳатгари мо буданд.

- Аввалин китоб чӣ гунаю бо роҳнамоии кӣ расид ба нашр?

- Китоби аввалини ман “Аз чашмасор омадаам” мебошад, ки бо сарсухани худам, ки ҳамчун саломнома ба хонандагон эҷод карда будам, чоп шудааст. Аммо бо дуои устодон.

- Шумо дар 36- солагӣ соҳиб шудед узвияти Иттифоқи нависандагонро. Инро подоши кадом эъҷози эҷодатон мешуморед?

- Ман албатта, бо интихоби устодонам аъзои Иттифоқи нависандагон гардидам. Ҳамроҳ шудан ба гурӯҳи адибони бузурги ин иттифоқ, ки дар саргаҳи он поягузорони адабиёти мо Садридддин Айнӣ ва Мирзо Турсунзода меистанд, бароям воқеан мояи сарфарозӣ буд. Он замон танҳо ҳамон аввалин китобам нашр шуда буд.

- Шумо ба офаридани намоишномаҳои театрӣ низ даст задаед. “Сафедор”, “Равзанаи умед”, “Афсона ё ҳақиқат”, “Гулҳо намемиранд” ва чанде дигар намунае аз онҳост. Майл ба эҷоди онҳо аз куҷо шуруъ шуд?

- Ман дар саҳна зиндагӣ кардааму овозхонӣ намудаам. Ҳамин гуна аст, ки як замоне дар одам як қуввае пайдо мешавад, ки онро гоҳе бо суруд гоҳе бо шеър ва гоҳе ҳамин гуна жанрҳои дигари адабӣ мебояд нишон дод. Ҳамин тавр, ман низ ҳамкориро бо театри наврасони шаҳри Хуҷанд шуруъ кардам ва қариб 10 намоишномаи театрӣ офаридам.Баъдан ҳамроҳи устоди равоншод Шарофиддин Сайфиддинов низ кор кардаем ва бо пешниҳоди устод ман матни операи “Пулод ва Гулрӯ”- ро дигар кардам. “Пулод ва Гулрӯ”- ро, ки аз замони босмачигарӣ қисса мекарданд, бо “Хуршед ва Маҳноз”- и даврони истиқлол иваз кардам. Ҳамин гуна ман бо театрҳо ҳамкорӣ доштаму ҳанӯз ҳам дорам.

- Соли 2019 унвондори Шоири халқии Тоҷикистон гардидед. Чӣ тавсифу чӣ таъкидро шунидед ҳангоми гирифтани он аз ҷониби Сарвари давлат?

- Гирифтани ин унвон аз дасти Пешвои миллат барои ман баробар бо беҳтарин достони раҳнамоӣ ва ҳадяи қисмат буд.
Шоири халқӣ будан чунин маъниро дорад, ки ту дар назди халқат зиёдтар қарздорӣ ва бояд ҳамеша пайванд бо ин мардум бошӣ.

“ЧУН ОЗАРАХШ ДАР РАҲИ ЯК ШЕЪРИ ТОЗАРАХШ...”
Муҳаббатномаҳо, эй Озарахш, аз ҳар чӣ бисёранд,
Барои ишқро арзанда будан дӯст бояд дошт.

- Шоир, яъне кӣ? Нафаре бо дунёву диди ба худ хос ё касе одию шабеҳ ба ҳамагон?

- Як инсони одӣ аст, ки зиндагӣ мекунад. Аммо дунёяш дигар аст. Шоир дунёи рангину ҷолиб дорад. Ӯ бояд ҳамеша донандаи илмҳои замони худ ва ҳамдарду ҳамнафаси халқаш бошад.

- Шумо ҷое мегӯед, ки ҳамаи дардҳои ҷомеа аз синаи шоир мегузарад. Пас, бештар рӯ овардани шуморо ба мавзӯъҳои иҷтимоӣ омил ҳамин аст?
- Дар ҷомеа будану дарди онро нашинохтан хоси шоир нест. Шоир бояд як чизе эҷод созад, ки як нафар гӯяд, ки ин дарди ман аст. Ҳарф бояд нафас кашад. Ман низ агар шеъри хубе ҳам нагуфта бошам, аммо шеъри хубро мешиносам ва дарк мекунам, ки чӣ миқдори он эҳсоси ҳақиқисту чӣ миқдораш дурӯғ.

- Имрӯз вазъи шеъри муосири тоҷикро чӣ гуна арзёбӣ мекунед?

- Дар назари ман шеъри Тоҷикистон ҳамчун равшантарину самимитарин шеъри форсӣ менамояд. Ман шеъри муосири тоҷикро, хусусан баъди устод Лоиқу Бозору Гулрухсору Фарзонаю дигарон поёнтар аз шеъри муосири Эрон намегузорам. Танҳо шеъри тоҷикро муаррифӣ бояд кард. Имрӯз баъзе мунаққидони мо ба он хотир, ки худ сатҳи назаре надоранд, ки пеши ҳамзабононамон шеъри моро ҳимоя намоянд, бегонапарастӣ мекунанд. Барои мо саҳнаи шеъри муосири Эрону Афғонистон саҳнаи имтиҳон аст. Мо бояд бидуни ҳеҷ тафриқае ҳамроҳи онҳо бошем. Ман бовар дорам, ки шеъри шоирони бузурги мо метавонад дар қатори ашъори шоирони мумтози Эрону Афғонистон қарор гирад ва по ба пои онҳо равад. Имрӯз шоирони ҷавоне низ дорем, ки баробари ҷавонони ин ду кишвар шеър мегӯянд.

- Шумо яке аз шоиронед фаъол дар шабакаҳои иҷтимоӣ. Дорои гурӯҳи фейсбукии “Озарахш ва Фарзона” мебошед, ки шеърҳои тозаэҷоди шумо онҷо корида мешаваду аз онҳо ҳазорон истифодабаранда ғизои маънавӣ мегирад. Ба андешаатон имрӯз барои як эҷодкор сокин будан дар ин фазо то чӣ ҳад муҳим аст?

- Барномагардони он гурӯҳ духтарам Шаҳнавоз аст. Аммо ман ҳам гоҳе- гоҳе ба он ҷо сар мезанам. Хубии ин фазо дар он аст, ки вақте шумо як ғазали навро он ҷо мекоред, дар муддати кӯтоҳ метавонанд як ё ду ҳазор нафар онро хонанд. Аммо хонанда аз хонанда фарқ дорад ва дар зери баъзе аз шеърҳои хому нотайёре, ки муаллифонашон худро шоир шуморида, он ҷо мегузоранд, баъзан аз ҳад зиёд васфу тавсифҳои беҷо навишта мешавад, ки ин ҷойи баҳс аст. Масалан, як нафар як китоби худро дар кадом гӯшаи Аврупо шояд дар як маркази компютерӣ чоп мекунаду дар ин фазо бо ифтихор аз он мегӯяд ва чандин нафари дигар таърифҳои бардурӯғ он ҷо менигоранд, ки хонандаи адабиётро мехоҳанд гӯл бизананд. Манзур шудани як шоир дар ҷомеа ва давру замон имтиҳонҳои сахттаре дорад. Гоҳе як мунаққид аз роҳи дӯстию ошноӣ ба нафаре хидмати хирсона мекунад.

Мутаассифона, ман шоҳиди он будам нафароне, ки шеърро қазоват мекунанд, ,худашон ба шеъргӯӣ пардохтаанд ва маълум шуд, ки на аз вазн бохабаранду на аз қофия ва на аз мантиқ. Мунаққиде, ки бе риё ба осори адабиёт баҳо медиҳад вақт аст.

Шеъре, ки сурудааст шоир сари вақт,
Сабт аст чун нақши санг дар хотири вақт.
В-арна ба ҳазорсолаи хотираҳо
Не шеър расад зиндаю на шоири вақт.

- Шуморо мегӯянд шоири таронанавис. Зиёде аз шеърҳоятонро мо мешунавем бо садои сарояндагон. Аз кай шуруъ шуд ин ва чӣ гуна бароятон даст дод эҷод намудан мувофиқ бо пардаҳои мусиқӣ?

- Дар Тоҷикистон низ бояд чун дигар давлатҳо мактабе ташкил шавад, ки он ҷо шоироне бошанд, ки танҳо тарона эҷод мекунанд. Зеро таронасароӣ хеле мушкил аст. Барои ин бояд ҳам шеърро хуб бидонӣ ҳам аз мусиқӣ огоҳ бошӣ. Чун овозхонон низ ҳамеша ниёз доранд ба як шеъре, ки ба дарди мардум хӯраду ба дили шунавандааш расад. Ман бисёр хушнудам, ки зиёде аз сарояндагони ватанӣ ва хориҷӣ аз ман хоҳиш мекунанд, ки барояшон шеър эҷод кунам. Он ҳама мушкилиҳои эҷод табдили лаззат мешавад агар ногаҳон аз куҷое таронаеро мешунавӣ, ки матнаш моли туст.

- Бо ин ҳама фаҳмиши хуб доштан дар соҳаи мусиқӣ ва дорои садои форам будан, нахостед сароянда бошед?

- Ман бисёр мехостам сароянда бошам. Аммо корҳои техникии овозхонӣ хеле зиёд аст.

- Шеърҳои худро зиёдтар мехоҳед дар қироати кӣ ва дар сурудани кӣ шунавед?

- Ҳар касе мехонад аз ман беҳтар мехонад ва ман ҳамаи онҳоро меписандам.

ҲЕҶ ФАРЗОНА НАОЯД БА ТУ, ЭЙ ФАРЗОНА!
Қасам ба шаб, қасам ба шаб! Фақат туӣ, фақат туӣ!
Паёми субҳидам ба лаб фақат туӣ, фақат туӣ.

- Зиндагии ду эҷодкор дар зери як бом чӣ гуна пушти сар мешавад?

- Хуб мегузарад. Мо бисёр озодона зиндагӣ мекунем. Баъзан дар бораи шеър суҳбат ҳам намекунем. Кӯшиш мекунем, мавзӯи суҳбати мо дар бораи рӯзгору дигар чизҳои он бошад. Аммо дар дохили онҳо низ шеър ҷараён мегирад. Мо низ мисли дигарон бо гоҳе каму гоҳе зиёд доштанҳо ва гоҳе афтодану гоҳе бархостанҳо зиндагиро пеш мебарем.

- Ҷое мегӯед, ки бояд ба бонуи хеш сипос бигзорам, ки бо қаҳрамонӣ маро тоқат мекунад. Ин ба он хотир аст, ки басо эҳсосиед?

- Аслан, қариб ними мардони олам ин гапро гуфтаанду мегӯянд. Чун мардон як кам дағал мешаванд ва занҳоянд, ки бо нозукӣ онҳоро таҳаммул мекунанд. Ман шоҳиди он шудаам, ки бонуи ман барои ба воярасонии фарзандонамон чӣ қадар заҳмат кашид. Ҳамчунин барои ман, ки дар ягон қолаб намеғунҷидам чӣ қадар азобҳо паси сар кард. Аз ин рӯ, занро дар мақоми зан нигоҳ доштан, кори мард аст.

- Замони ҳукмронии бемории ҳамагири коронавирус шумо низ мубтало шудед ба он ва ҳамсаратон шуданд парасторатон. Чӣ рӯзҳои мушкилро паси сар кардед он замон?

- Вақте ман эҳсос кардам, ки ин беморӣ дар вуҷудам пайдо шудааст, ӯ бо ман рафт то беморхона ва дигар ҳамонҷо бо ман монд. Барои ӯ зиёд мушкил буд. Ӯ дар қатори ҳамаи ҳамон табибону ҳамширагон канори ман буду барои зуд шифо ёфтанам талош мекард. Ман як рӯз чашм пӯшидаму баъди 11 рӯз чашм кушодам ва дигар дар миён чӣ шуду чӣ гузашт хабар надорам.Ҳамсарам шоҳиди ҳамаи он воқеаҳо ҳаст ва бароям нақл кард, ки шуниданаш хеле сангин буд.

- Шумо бо ҳам гоҳе дар рақобати эҷодӣ қарор мегиред?

- Не. Мо агар тавонем, ҳамдигарро пурра месозем. Ман ҳеҷ гоҳе ӯро рақиби худ намешуморам. Фарзонабону шоире нест, ки бо дигарон муқоиса шавад. Чун ӯ дунёи худу шеъри худро дорад ва ӯро ман дар қатори беҳтарин шоирони форсизабон мегузорам.

- Чанде пеш дар шабакаи иҷтимоии “Фейсбук” бахшида ба зодрӯзи шумо озмуне ҷараён дошт, ки иштирокдорони он аз ҳар гӯшаву канор шеъреро аз ашъори шумо ва шоира Фарзона қироат мекарданд. Шумо худ ҳар яке аз онҳоро дидед ва баҳогузорӣ намудед?

- Ин озмунро мо ташкил накарда будем ва пас аз он ки аллакай шуруъ шуда буд, мо огоҳ шудем ва гуфтем бигзор, ки бошад. Мо натавонистем ҳамаи онҳоро пурра гӯш кунем. Аммо то қадри имкон онҳоро шунидем ва хеле бароямон хушоянд низ буд. Ман намедонам ташкилкунандагони ин озмун барои ғолибон чӣ туҳфаҳо омода кардаанд, аммо барои ҳар нафаре, ки хеле хуб хонданд, китобҳои хондание ҳадя хоҳем кард.

- Фардои шумоянд имрӯз се фарзанд. Тарбиятдидаи ду шоир буданҳо онҳоро бурда сӯи кадом самту соҳа?

- Вақте кӯдак дар хонае ба камол мерасад, ки дар болои мизаш китоб гузошта шудааст, ҳатман онро варақ мезанад. Яъне муҳити оила барои ояндаи фарзандон хеле таъсиргузор аст. Фарзандони мо низ имрӯз ҳар яке равонанд пайи илму фарҳанг. Аммо бояд бигӯям, ки онҳо аз мо дида донотаранд. Онҳо донандаи хуби забонҳои хориҷианд, ки аз ин зиёд сарфарозам.

- Озарахшро метавон инсони хушбахт хонд?

- Бале. Аммо он чизе, ки маро хушбахттар месозад, оромиши олам аст.

- Дар 60 –солагӣ худро дар куҷою бо киҳою чӣ гуна дидан мехоҳед?

- Намехоҳам пешгӯӣ кунам. Аммо ҳар куҷое бошам, мехоҳам пайванд бо хонандагони азизам бошам.