ФАРҲАНГ
Панҷшанбе 25 Апрел 2024 06:37
7885
Халқи тоҷик аз қадим ба мусиқӣ рағбати зиёд дош-та, дар хонадони ҳар як тоҷик асбобҳои мусиқиро вохурдан мумкин аст. Табиист, ки садои мусиқӣ ва навозишҳои форами миллии тоҷик ҳангоми ҷамъомадҳо дар хонадони мардуми деҳот зиёд танинандоз мегардад. Санъати мусиқии тоҷикро агар меросӣ низ гӯем, хато нахоҳем кард. Чунки дар баъзе оилаҳо онро касби аҷдодӣ гуфта, пос медоранд. Хонаводаи Абдураҳмоновҳо низ ба санъати навозандагӣ ва сарояндагӣ таваҷҷуҳи зиёд дошта, аз насл ба насл онро мерос мегузоранд. Ҳамин аст, ки Адиба зери суруду мусиқӣ ба воя расидааст. Ӯ имрӯз давомдиҳандаи касби бобою падари хеш буда, баҳри инъикоси ҳунару маҳораташ талоши зиёд дорад. Адиба дар озмуни ҷумҳуриявии “Тоҷикистон - Ватани азизи ман” иштирок намуда, сазовори ҷои дуюм гаштааст. Атрофи санъати навозандагӣ, маҳорат, иштирок дар озмун ва истеъдоду салиқаи ҳунармандӣ бо Адиба Абдураҳмонова суҳбат оростем.

-Сароғоз аз айёми кӯдакӣ ва ворид шудан ба дунёи мусиқӣ каме нақл мекардед?

- Дар оилаи санъаткор ба дунё омадаам. Бобоям шодравон усто Ғулом асбобҳои мусиқӣ месохт. Инчунин дар вақтҳои холӣ ба навохтани асбобҳои омоданамудааш машғул мегардид. Падарам низ дар баробари омӯзгор будан, ба мусиқӣ майли зиёд дошта, асбобҳои мусиқии миллии думбура, рубоб, тор, дутор ва сеторро менавохту дар маҳфилҳои деҳа сурудхонӣ мекард. Фазои мусиқӣ дар зиндагии ман низ бе таъсир намонд. Чунки санъати мусиқӣ дар шарёнҳои хунам ҷорӣ буда, зери навозишҳои форами мусиқӣ ба дунё омадаам. Ҳамин буд, ки аз хурдӣ ба санъат майл намуда, кӯшиш мекардам, ки аз уҳдаи навохтани асбобҳои мусиқӣ бароям.

- Аввалин асбоби мусиқии навохтаатон кадом буд?

- Ҳанӯз дар 9-солагӣ ба навохтани асбобҳои мусиқӣ шурӯъ намудам. Аввалин асбоби мусиқие, ки ба пуррагӣ навохтанашро омӯхтам, думбура буд. Баъдан ба навохтан ва омӯхтани рубоб, тор, дутор, сетор ва дигар асбобҳои мусиқӣ машғул гардидам.

- Дар ҷодаи навозандагӣ киро устоди худ медонеду маҳорати сарояндагиро аз кӣ омӯхтед?

- Ман, ки дар оилаи санъаткор ба воя расидаам, аввалин устодам бобоям ва падарам мебошанд. Нозукиҳои навохтани асбобҳои мусиқиро аз бобоям ва сурудхониро бошад, аз падарам омӯхтам. Бо заҳматҳои эшон тавонистам, дар ҷодаи интихобнамудаам мавқеи худро пайдо кунам. Ва имрӯз бо итминон гуфта метавонам, ки аз уҳдаи навохтани асбобҳои мусиқии миллӣ ба хубӣ мебароям. Бо сурудхонӣ низ дар чандин чорабиниҳои вилоятӣ ва ҷумҳуриявӣ иштирок карда, сазовори ҷойҳои ифтихорӣ гардидаам.

Соли 2006 баъди хатми мактаби миёна ба Донишкадаи давлатии фарҳанг ва санъати Тоҷикистон ба номи Мирзо Турсунзода дохил гардидам. Аз он замон иштирокам дар озмунҳо оғоз гардид. Соли 2014 дар шаҳри Кулоб ба ифтихори ёдбуди навозандаи мумтоз, шодравон Рустами Абдураҳим озмуни “Навозандаи беҳтарин” баргузор гардид. Дар ин озмун зиёда аз 200 нафар навозанда иштирок намуданд. Аввалин маротиба дар ин озмун иштирок намуда, хушбахтона сазовори ҷойи аввал гардидам. Озмуни мазкур бароям дари муваффақиятро боз намуд. Дар дигар озмунҳо низ барои иштирок маро даъват менамуданд.

- Бо кадом ҳунармандони кишвар ҳамкорӣ доред?

- Бо ҳунармандони Қасри фарҳанги ноҳияи Данғара ҳамкории зич дорам. Баъзан аз эҷодиётам сурудҳоро оҳанг мебанданд. Инчунин бо санъаткорони асили кишвар, монанди Давлатманд Холов, Саидқул Билолов ва Файзалӣ Ҳасанов ҳамкорӣ дорам ва баъзан суруду навозишҳоямро онҳо баҳогузорӣ мекунанд. Аксар вақт навозишҳоямро ба тағоям Баҳром Қодир, ки оҳангсоз мебошанд, нишон дода, хатоҳоямро ислоҳ менамоям.

- Айни ҳол дар куҷо кору фаъолият доред?

- Аз соли 2006 инҷониб дар соҳаи санъат кору фаъолият мекунам. Тӯли 2 сол дар қасри фарҳанги ноҳияи Ховалинг ба ҳайси муовини директор фаъолият намудам. Аз соли 2017 инҷониб дар театри ҷумҳуриявии мусиқӣ-драмавии ноҳияи Данғара ба ҳайси ҳунарманд фаъолият дорам. Тӯли ин солҳо зиёд кӯшиш намудам, ки нозукиҳои санъати мусиқиро омӯзам. Ҳар як сухан ё тавсияи устодону ҳаммаслакон бароям сармашқи кор аст.

- Дар репертуари худ чанд сурудро оҳанг бастаед?

- Зиёда аз 50 суруду навозишҳоро оҳанг бастаам. Аксари онҳо навозишҳои падарам ва сурудҳои ҳунармандони кишвар мебошад, ки бозхонӣ мекунам. Дар чандин чорабиниҳои фарҳангии вилоятӣ низ иштирок намудаам. Инчунин маҳорати шеърнависӣ низ дорам. Дар вақтҳои холигӣ ба эҷоди шеър машғул мешавам.

- Чуноне ки огаҳ ҳастем, дар озмуни ҷумҳуриявии “Тоҷикистон -Ватани азизи ман” иштирок намудед, озмун чӣ гуна гузашт?

- Соли 2020 бароям соли муваффақиятҳо буд. Чунки дар озмуни ҷумҳуриявии “Тоҷикистон - Ватани азизи ман” иштирок намудам. Аз оғоз то анҷом ин озмун бароям пур аз хотироти нек гардид. Маҳз тавассути ин озмун бо ҳунармандону доварони касбӣ ошнои пайдо намудам. Инчунин аз баромаду иштироки ҳар як довталаб ба худ дарсе омӯхтам. Роҳ ёфтан ба чунин озмунҳо ба ҳар кас муяссар намегардад. Иштирок дар озмуни ҷумҳуриявии “Тоҷикистон - Ватани азизи ман” аз иштирокчиён маҳорату истеъдоди фавқулодаро талаб менамояд.

- Бо тавсияи кӣ дар ин озмун иштирок намудед ва оё аввалин маротиба буд, ки дар озмуни мазкур иштирок кардед?

- Албатта, бо хоҳиши худ ва тавсияи аҳли хонавода дар ин озмун иштирок намудам. Ин соли дуюм аст, ки дар озмуни мазкур иштирок доштам. Соли 2019 бо сабаби хуб набудани вазъи саломатиам дар даври ҷумҳуриявии озмун иштирок карда натавонистам. Соли сипаригардида бошад, дар ҳамаи даврҳои озмун иштирок намудам. Ва хушбахтона, сазовори ҷойи дуюм гардидам. Бояд қайд намоям, ки ҳангоми иштирок дар озмун бароям ягон душворӣ пеш наомад. Кӯшиш мекардам, ки бе омодагӣ ба саҳна набароям.

- Дар ҷараёни баргузории озмун чанд навозиш эҷод кардед ва чӣ қадар вақт сарф шуд?

- Омода намудани ҳар як навозиш вақти ба худ хосро талаб менамояд. Дар ҷараёни озмун се навозиш эҷод кардам, ки дар маҷмӯъ як моҳро дар бар гирифт. Навозишҳое, ки дар озмун эҷод намудам, аз ҷониби устодон баҳои баланд гирифтанд. Ягон навозишам баҳои паст нагирифтаасту дар озмунҳо бе натиҷа намондаам.

Эзоҳи худро нависед



Рамзҳо дар расм