Сухане чанд аз рӯзгори пири барнодиле, ки зиёда аз 4000 шеъру ғазал медонад

Ин марди ширинкалом, ки зода ва парвардаи водии зархези Ҳисор аст, худро ҳоҷӣ Абдусалом муаррифӣ намуд. Чун мардуми зодгоҳаш, яъне ҷамоати Мирзо Ризо бо нишони лутфу эҳтиром чунин номаш мебаранд. Дар асл зиёрати хонаи Каъба аз орзуҳои амалиношудааш боқӣ мондаву ҳанӯз ҳам, дар 82-солагӣ дарахти орзуҳояш гулҳои ношукуфта зиёд дорад...

ДИЛБОХТАИ КАЛОМИ МАВЗУН

Оре, 82 сол дорад ин пирамарди нуронӣ, ки ҳеҷ як лаҳзаи умрашро бе шеър, бе китоб, бе мутолиа, бе илмомӯзиву маърифатандӯзӣ тасаввур карда наметавонад. Ин аст, ки ҳама суханаш шеър аст, ҳар ҳарфу ҳиҷояш шеър аст, орзуҳояш шеър аст, таманниёташ шеър аст, ҳама оғозу анҷомаш шеър аст, мисли ин ки гилаш аз шеър сириштаанд. Яъне саропо шеъргуна аст ин пирамарди бофазл. Чандон ба мутолиаву аз бар кардани шеър одат намудааст, ки агар ҳар шаб як шеър аз ёд накунад, хобаш намебарад. Зиёда аз 4 ҳазор шеъру ғазалу достон аз ёд медонад, ки ҳар кадом аз 28 то 100 мисраист.

Бо садои марғуладору гӯшнавоз соатҳо шеър мехонаду хастагие эҳсос намекунад, балки бештар илҳом гирифтаву ҷисму ҷон ва руҳу равонаш роҳату оромиш пайдо мекунад. Ба суоли нахустини мо, ки дар ин синну сол чунин завқи баланд, чунин лаҳни бурро ва ҳофизаи қавӣ аз куҷо маншаъ мегирад, низ посухаш ҳамин ду мисраи шеърӣ буд:

Қомати хамгаштаи пирон нишони марг нест,
Як камон сад тирро дар хок пинҳон мекунад.

ПАЙРОҲАИ УМР

Вақте аз зиндагиномааш огаҳ шудем, ҳайратамон дучанд шуд. Чун хатмкардаи Донишгоҳи миллии Тоҷикистон бо ихтисоси муаллими химияву биология буда, солиёни зиёд ба тиҷорат машғул будааст ва як муддат дар заводи алюминийи шаҳри Турсунзода низ кору фаъолият намудааст. Сабаби асосии ба мутолиа ва аз бар кардани осори назмии адибон рӯ оварданашро бобои Абдусалом чунин шарҳ дод:

- Баъди вафоти писари 28-солаам хеле маъюсу руҳафтода будам. Дасту дилам ба коре пеш намерафт. Аз як одами зиндадилу қавиирода ба як шахси дамдузду одамгурез табдил ёфта будам. Муддате хилватнишиниро ихтиёр намудаму оқибат ба андешае расидам, ки ба мутолиаи китобу аз бар намудани абёти шоирон машғул мешавам. Эҳсос кардам, ки ин амал дарду андуҳамро кам ва қомати хамидаамро баланд мекунад. Баъди мутолиаи ҳар китоби наве як неруи хастанопазире дар ниҳоди хеш эҳсос мекардам, ки боз ҳам таҳрикам медод ба хондану хондан. Шабҳои дарозро бо мутолиаи китоб ба рӯз мебурдам. Баъдан худро миёни мардум андохтам, чун эҳсос кардам, ки танҳоӣ, улфат гирифтан бо дарду андуҳ ва дар худ пинҳон шудан чораи раҳоӣ аз дардҳо набудааст. Дар маҳфилу ҷамъомадҳо ширкат кардаву шеърхонӣ, маъракаороӣ мекардам ва ҳар бор эҳсоси қаноатмандиву шукргузориам меафзуд.

Имрӯзҳо бобои Абдусалом дар ҳама иду ҷашнҳо ва маъракаҳои ҳамдиёрон ҳамроҳи ҷиянаш Саидии Ҳисорӣ, ки табъи шоирӣ дорад, суханварӣ намудаву табъи одамонро болида мегардонад. Ҳеҷ як маъракаи хурсандии ҳамдиёронро бе иштироки ин ду нафар – ҳоҷӣ Абдусалому ҷиянаш Саидӣ тасаввур кардан ғайриимкон аст.

Худованд барои ин пири барнодил ҳама чизро ато намудааст: тани солим, табъи латиф, хотираи қавӣ, иродаи матин, ва болотар аз ҳама ифтихори баланди ватандорӣ ва ифтихори миллӣ.

Куҳансолтарин иштирокчии озмуни “Фурӯғи субҳи доноӣ...”

Соли 2019 дар даври ҷумҳуриявии озмуни “Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст”, ки дар толори Китобхонаи миллӣ баргузор гардида буд, пирамарди 82-солае аз ноҳияи Ҳисор дар ҳузури ҳайати бонуфузи ҳакамон ва намояндагони мақомоти олии кишвар бо садои буррову маҳорати баланди суханварӣ муддати тӯлонӣ шеърхонӣ намуда, соҳиби дипломи ин озмун гашт. Ҳамагон кафкӯбӣ намудаву ба ҳунару маҳораташ аҳсант мехонданд ва худи ҳамон лаҳзаҳо бо унвони Аълочии фарҳанги мамлакат сарфароз гардонида шуд. Бобои Абдусалом он лаҳзаҳоро аз лаҳзаҳои хотирмонтарини ҳаёти худ медонад.

МАҲФИЛОРОИ МАҲФИЛИ ҶАВОНОН

Маҳорати олии бо сеҳри сухан ва каломи мавзун, лафзи гуҳарбору лутфи беназир ҷалб намудани таваҷҷуҳи атрофиёнро дар маҳфилу ҷамъомадҳо дорад. “Боре бахшида ба яке аз ҷашнҳои кишвар бо ташаббуси ҷавонон маҳфиле дар назди театри опера ва балети пойтахт доир мешуд ва ман низ тасодуфан иштирокчии он гардидам, - ба ёд меорад бобои Абдусалом. - Вақте ташаббускорони маҳфил аз ҳунару маҳоратам воқиф шуданд, афсӯс хӯрданд, ки натавонистанд суханрониву шеърхониамро дар барномаи маҳфил ҷой диҳанд. Ман дар гӯшае меистодам, ки он замон як рӯзноманигор бо дастгоҳҳои наворбардорӣ наздам омада, хоҳиш намуд, ки бо ӯ ҳамсуҳбат шавам, чун ман ягона иштирокчии куҳансоли ин маҳфили ҷавонон ҳастам. Баъди лаҳзае қариб тамоми иштирокчиён атрофи мо ҷамъ шуда, бо шавқ ба суҳбати мо гӯш меандохтанд. Хуллас, ман худ бехабар қариб буд, ки маҳфилро хароб мекардам, чун дар гӯшаи дигар консерт идома дошт ва он ҷо қариб касе намонда буд...”

Тавре бобои Абдусалом иброз дошт, барои дар қалби инсонҳо роҳ ёфтан заҳмати зиёде лозим нест. Танҳо муомилаи хушу чеҳраи кушода, лутфу меҳрубонӣ метавонад шахсро дидадаро ва ба дилҳо ҷо кунад.

ПИРИ ДИЛҶАВОН

Дар маҷмуъ умри бобаракатеро паси сар намудааст ин пири дилҷавон. Ҳамсари меҳрубону фарзандони дилбанд дорад, ки ҳамаашон соҳибмаълумоту соҳибкасбанд. Аз роҳи тайкардаи худ розӣ асту шукргузор. Оре, шукри ваҳдату истиқлол, шукри неъматҳои Худованд, шукри осоиштагиву оромии кишвар ва шукри Тоҷикистони ободу сарвари оқилу дурандешамон мекунад. “Барои ман синну сол танҳо як рақам аст, муҳим таҷрибаест, ки аз рӯзгор андӯхтаем”, - мегӯяд ӯ.

НАСИҲАТ ГӮШ КУН, ҶОНО...

- Мо, насли калонсол пеш аз ҳама бояд барои ҷавонон бо кору пайкори худ, бо сухану муомилаи худ намунаи ибрат бошем, - мегӯяд бобои Абдусалом. – Вақте наврасу ҷавонеро мебинам, ки оворагардӣ мекунад, паи илму дониш талош намеварзад, беҳавсалаву бемасъулият аст, озурда мешавам. Мехоҳам аз минбарҳо барояшон фаҳмонам, ки дар ҳоле ман, як пири 82-сола садҳо китоб хондаву ҳазорҳо мисраъҳои шеъриро аз ёд карда метавонам, чаро онҳо натавонанд ки ҳатто дар як ҳафта як китоб хонанд? Албатта метавонанд! Барои ин танҳо хоҳишу завқ лозим аст ва роҳнамоии мо, калонсолон, волидон, устодон. Ҷавонон набояд ҳаминро аз ёд бароранд, ки илму дониш ва ҳунару маҳорат касро ба ҳама мартабаҳо мерасонад. Ҳаргиз аз илмомӯзӣ дур набошед, чун илму дониш андӯхтан дар ҷавонӣ аз беҳтарин фазилатҳои инсон аст. Беҳуда нагуфтаанд, ки:

Дар ҷавонӣ саъй кун, гар бехалал хоҳӣ амал,
Мева бенуқсон бувад, чун аз дарахти навбар аст.

САҶДАИ ШУКРОНА

Дар поёни суҳбат бобои Абдусалом бо шукргузорӣ аз сулҳу осоиштагии кишвар, ободкориҳои рӯзафзун ёдовар шуда, таъкид намуд, ки ин ҳама ободкориҳо ба шарофати талошу муборизаҳои ҳамарӯзаи Сарвари давлат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аст. Ва моро мебояд ҳамарӯза саҷдаи шукрона дошта бошем сӯи Худованд, ки чунин рӯзгори ободу чунин сарвари ғамхорро насибамон гардонидааст.

Мо низ ба ин пири барнодил, ки кору пайкораш, зиндагиномааш, меҳру ихлосаш, лутфу самимияташ барои насли ҷавони имрӯз бешак беназиру омӯзанда аст, тани сиҳату рӯзгори обод таманно дорем ва ин мисраъҳоро, ки батакрор аз забонаш шунидем, ҳамчун андарзи ибратомӯз барои хонандаи хушзавқи хеш муносиб дарёфтем:

Моҷарои зиндагиро, дӯстон, охир нест,
Нуктае гӯям азизон, пир нест, тадбир нест.