Ба толори маҷлисгоҳ судяи ҷавони рӯйсурх, ду машваратчӣ: марди калонсоли айнакдор ва бофандазани фабрикаи чоруми Иттиҳодияи истеҳсолии нассоҷии тоҷик даромаданд.

Аҳли толор, ки бо даъвати котиба қомат бардошта буданд, бо ишораи дасти судя зуд ба ҷойҳои худ нишастанд. Раискунанда маҷлиси судиро кушода, ҳайати судро эълон кард ва ба котиба фармуд, ки хулосаи айбдоркуниро хонад. Мардум қироати котибаро бо шавқ гӯш мекард. Хулосаи айбдоркунӣ як қатор кирдорҳои судшавандаро оид ба содир кардани қаллобӣ дар бар мегирифт.

Судшаванда чашмонашро пӯшида, қомати мавзунашро ба чапу рост алвонҷ дода, котибаро гӯш медод ва гӯё аз овози навозишомезаш лаззат мебурд.

- Судшаванда хезед! - амр кард судя, ҳамин ки хониши котиба ба охир расид. - Худатонро гунаҳкор меҳисобед?

Зан оромона аз ҷой хест, табассуми дилфиребе ба раисикунанда ҳадя карда, ба рақс даромад. Китф ҷунбондаю абрӯ паронда, бадани нозукашро ларзондаю чашмак зада, дастони дарозашро чун мор ба ҳаракат дароварда, рақси Малика Қаландароваро пешкаши тамошобинон гардонд.

Ҷавонмарди дар сафи пеш нишаста, аз тӯҳфаи раққоса ба ваҷд омада, бо овози баланд эҳсосоти дилашро ба забон овард:

Ба вақти рақси мавзунат, ба чашмони пурафсунат,
Кабутар дар ҳаво, оҳу ба саҳро гашта мафтунат.

Аз қатори боло марди шоирнамое ба ӯ пайравӣ намуд:

Комде аз тараннуми хабараш,
Рақси бисмил фишурд болу параш.

Ранги рӯи судя парид, аз лолу карахтӣ сухан ба забон оварда наметавонист. Рӯи машваратчии марди калонсол арғувонӣ гашта, бо чашмони аз ҳайрат калон кушода ба раққоса менигарист. Бофандазани хандонрӯй тоқат накарда, қиқирос зад. Мавҷи хушҳолӣ тамошобинонро фаро гирифт. Оқибат судя ба худ омада, қаҳролуд нидо сар дод.

- Судшаванда тартиботро риоя кунед! Фаромӯш накунед, ки ҳуқуқи аз толори маҷлисгоҳ бароварданро дорам.

Дар ҷавоб зани парипайкар ба рақси дигар гузашт. Занг задану даъватҳои таҳдидомези судя ба судшаванда таъсир намерасониданд. Раисикунанда дасту по хӯрда танаффус эълон кард ва пас аз лаҳзае таъинотро омода намуд.

- Бо сабаби он ки, - судя ба хондани таъинот шурӯъ кард, - судшаванда Каримова Зулайхо ба саволҳо ҷавоб надода, кирдори ӯ аз гирифтори бемории руҳӣ дарак медиҳад, суд ба хулоса омад, ки ӯро барои гузаронидани ташхиси судӣ - руҳӣ ба беморхонаи марказии ҷумҳуриявии равоншиносӣ фиристад…

Қисми хулосавии таъинотро мардуми дар толор нишаста нашуниданд. Зеро ки дар ҳамин лаҳза раққоса таҳти қиву чув ва қарсакзании тамошобинон ба рақси чакани кӯлобӣ гузашт.

Дар беморхона раққоса аз ҳисоби девонаҳо гурӯҳи ҳунарӣ ташкил намуд. Ҳар рӯзи истироҳат ба маризон, табибон ва хоҳарони шафқат намоиши шавқовар гузаронида, пас аз як моҳ як бегоҳӣ ногаҳон ғайб зад…

- Гурехта ба куҷо мерафтед? - муфаттиши қадпасти касалнамо чашм аз рӯи зебои раққоса наканда, саволи аввалинашро дод.

- Ба Россия рафтанӣ будам, - саҳл худро нороҳат ҳис кард раққоса. - Донистам, ки дар ин ҷо маро зиндон интизор аст ва майдони маҳоратам танг шуд.

- Чӣ хел ба даст афтидед? - муфаттиш гарчанде, ки аз маълумоти ба даст оварда донад ҳам, пурсишро ба худ эб донист.

- Хеле хуб пардоз карда, сару либоси фақирона пӯшида, бо шиносномаи қалбакӣ аз фурудгоҳи шаҳри Чкаловск чипта харида, дар толори интизорӣ мунтазири ҳавопаймо будам, - бо пушаймонӣ ба савол ҷавоб гардонд айбдоршаванда. - Новобаста аз ин тағйироти ҷиддӣ маро ҷабрдидае шинохта, ба милиса арз менамояд ва худам бехабар кормандони фаврӣ - ҷустуҷӯйӣ ба дастонам завлона заданд.

- Зайнаб, Зинат, Зебо, Зуҳра… ва аслан номи ҳақиқиатон?

- Маро падарам Зулайхо ном мондааст, - зан бо мамнуният ба савол посух гардонд. - Вобаста ба ҳолати кор ва вазъи рӯҳии ҷабрдидаҳо номамро иваз мекардам.

- Ва дар маҷмӯъ…

- Ва дар маҷмӯъ дувоздаҳ занҳои сода, зудбовар ва даҳаняларо ба доми фиребу найрангам дароварда, ҳуҷҷатҳои манзили истиқоматиашонро гирифта, аз бонкҳо маблағи бе дарди миён ба даст оварда, бо айшу ишрат зиндагӣ мекардам.

- Ин усул чӣ тавр ба сарат омад? - муфаттиш аз ҳунари қаллобии айбдоршаванда ба ваҷд омада буд.

- Ҳамин ки дар ҷумҳурӣ нооромиҳо ва ҷанги шаҳрвандӣ оғоз гардид, - Зулайхо бо афсӯс ба баҳри хотираҳои ғамангезаш ғарқ гардид, - ба касби мо, раққосаҳои тӯйгард, халал ворид шуд. Хулласи калом, рақси мо дигар ба ҳеҷ кас лозим набуд. Ба ҷойи шодию сурур дар ҳавои сарзамини ғамзадаи ман танҳо овози гиряю фиғон, нолаю фарёд парвоз дошт. Ба чӣ кор машғул шуданамро намедонистам ва аз дастам ҳам ҳеҷ кор намеомад. Баъзе ҳамкасбонам ба аъмоли зишт даст заданд. Вале ман ба ин амал нафрат доштам. Рӯзе дар троллейбус нишаста шоҳиди гуфтугӯйи ду ҳамҷинсам гардидам. Оне, ки калонсол буд, ба ҳампаҳлуяш бо зарда гуфт:

- Чӣ, ҳамин хел лабу лунҷатро овезон карда мегардӣ?

- Охир, чӣ кор кунам? - ҷавоб гардонд ҷавонзан ва дарҳол домани гиряро сар дод.

- Ақаллан ҳуҷҷатҳои хонаро бурда, аз бонк пул қарз гир ва ба савдогарӣ машғул шав,
- насиҳат кард зани калонсол. - Ба умеди мардакат нашав. Худо медонад, ки ӯ дар ғарибӣ ба чӣ кор машғул аст. Эҳтмол зан гирифта, туву фарзандонашро кайҳо фаромӯш кардагист. Дар Русия чӣ бисёр занҳои сафедаки бешӯ. Ё ба дасти нашъаҷаллобон афтида, кунҷи маҳбасхонаро иҷора гирифтагист. Қотиле барои маблағ шуда, ба синааш корд зада ба дарё партофтагист. Кӣ медонад, ки боз ба чи ғаму кулфтҳои дигар дучор омадагист. Фикри фарзандонатро бубин. Дар асоси ҳуҷҷатҳои манзили истиқоматиам бонк ба ман қарз дод ва дар бозори Корвон нуқтаеро ба иҷора гирифта, кам ҳам бошад ҳар рӯз кадре даромад ба даст меорам ва шукри Худованди карим кӯдаконамро аз гуруснагӣ наҷот дода истодаам….
Ҳамин маслиҳат ба ман писанд омад. Дар кӯчаву бозор, ошхонаву мағоза сайди худро бо забони ширину бо ваъдаҳои осмонбӯс ба доми макру фиреб дароварда, ҳуҷҷатҳои хонаҳояшонро гирифта аз бонк қарз мегирифтам ва бо кайфу сафо дода мешудам.

- Тавре дар урфият мегӯянд: давидани гусола то каҳдон, - муфаттиш зарбулмасали халқиро дар мавридаш ба забон овард.

- Айби худам шуд, - айбдоршаванда пешона чин кард. - Ҳушёриро аз даст додам. Дар назди дарвозаи бозори Шоҳмансур интизори сайди навбатӣ рост меистодам. Ҳамин вақт аз бозор кампираки русе баромад. Дарҳол ёрии худро пешниҳод кардам. Розӣ шуд. Борашро то манзили истиқоматиаш бардошта бурдам. Зимни як пиёла чой нӯшидан мақсадамро баён кардам. Кампирак таклифамро пазируфт ва илтимос кард, ки пагоҳ барои гирифтани ҳуҷҷатҳои хона ҳозир шавам. Ман аз куҷо донам, ки ин кампираки албастӣ собиқ корманди прокуратура будааст. Чун субҳи содиқ ба ҳуҷрааш қадам мондам маро милисаҳо пешвоз гирифтанд. Он тарафаш ба шумо маълум.

- Бале, ин тарафашро қисса накунед ҳам мешавад, - розӣ шуд муфаттиш ва ҷумлаи охиринро дар протоколи пурсиш қайд намуд.

- Шаб аз нисф гузашт, - раққоса ҳамёза кашид. - Ман монда шудам. Истироҳат кардан мехоҳам.

- Таклифатон қабул, - муфаттиш варақро назди айбдоршаванда гузошт. - Ана, дар ин ҷо имзои муборакатонро гузореду ба шумо истироҳати бо фароғат орзу мекунам.
Раққоса бо ҳаракати чусту чолок ва басо зебанда имзо гузошта аз курсӣ қомат бардошт. Ба дар наздик шуда қади мавзунашро тоб дода пурсид:

- Суд маро ба муҳлати дуру дароз равонаи зиндон мекардагист?

- Эҳтимол! - номуайян посух гардонд муфаттиш ва парвандаи ҷиноятиро ба сандуқи оҳанин гузошта дарашро қуфл кард.

 Зариф ҒУЛОМ, нависанда