ФАРҲАНГ
Ҷумъа 19 Апрел 2024 07:26
3774
Ин марди поктинату хоксору бомаърифатро чандин сол боз мешиносам. Ӯро дар дили худ “табибу ҳозиқи дилҳо” меномам. Дар воқеъ, ӯро дар ноҳияи Файзобод ба забони фаҳмотари халқӣ “кордиолог” ва духтури дил мегӯянд ва бо ин касбу сифат мешиносандаш. Бо забони фаҳмои дигар ӯро кутоҳакак Ёров ҳам мегӯянд.

Ҳамчун табиби муолиҷавӣ ва мутахассиси огаҳ дар миёни мардум маъруф аст. Дар рафтор, гуфтор ва кор муносибати фарқкунанда дорад. Дар дили одамон роҳёфтаест, ки аксаран бо эҳтироми хос номашро дар ҳозиру ғоибаш мегиранд. Муомилаи дағал бо корафтодаҳо надорад ва мушкилашонро зуд осон мегардонад. Асрори муваффақияташ надоштани тамаъ ва доштани тинати поки инсонии ӯст. Бисёр мехостам, ки дар борааш чизе нависаму ҳамин инсонгариву одамгарияшро ба дигарон чун намунаи ибрат талқин намоям. Ҳангоми чизе рӯи саҳифа овардан доиман қиёсе маро дар баёни ҳадаф роҳнамо мегардад. Инҷо низ қиёсе ҳаст.

Соле қабл чун дар аёдати беморе дар яке аз беморхонаҳои пойтахт будам, шоҳиди муколамаи аҷибе шудам. Дар дохили як палата панҷ нафар беморони дил мехобиданд. Духтури табобаткунандаи зоҳиран 30-35-сола бо дуруштӣ ва қавоқи овезону дили нохоҳам фишори хуни “патсиент” ё “клиент”-ҳои худро месанҷид. Рафтораш ончунон қабеҳ буд, ки ғазаби касро меовард. Дар як кунҷи палата хилъати сафед дар китфам, худро чунин вонамуд мекардам, ки гӯё ба суҳбату рафтори ӯ коре надораму чизеро намешунавам.

- Бачам, аҳволам хуб нест. Шаб хобам намебарад. Хаёл мекунам аъзои баданам месӯзад, сарам дард мекунад. Шаш рӯз шуд, ки…

- Хасисӣ када шиштӣ. Хӯҷаинатро гап зан, миёнша маҳкам бубандад. Пулро биёрад, масъалаатро бинем. Чанд рӯз шуд, ки гуфта истодаам... - сухани модари бечораи куҳансолро бурида бо қаҳр гуфт он табиб.

Он модари бечора хомӯш монд. Ба ваҷоҳаташ нигоҳ кардам ва эҳсос намудам, ки чашмонаш пуроб шуданд. Баъд аз он ки табиб аз палата баромада рафт, орому дилсӯзона аз он модар пурсидам:

- Холаҷон, доруҳои шуморо нахариданду наоварданд, ки духтур дурушт муносибат намуд?

- Э бачам. Ҳашт рӯз шуд хобам. Доруҳову хизматҳояшон аллакай аз ҳазор сомонӣ зиёд шуд. Аммо мегӯянд, ки ҷарроҳӣ кардан даркор ва бояд чор ҳазор доллар биёрем. Пул надорем. Хӯҷаинам чанд рӯз мешавад, ки дар ҷустуҷӯи қарз аст. Мумкин пагоҳ ҳамроҳи ягона писари дардмандам аз кадом банке қарз гиранду ин ҷарроҳии сабилмонда гузаронида шавад. Муҳлат додааст, агар пула наоранд, маро пеш мекунанд. Кош мемурдаму барои хонаводаам чунин мушкилро пеш намеовардам.

Аз саволи додаам пушаймон гаштам ва хаёл кардам, ки ба захмҳои дили ӯ намак пошидам. Ҷавоби он модар маро ҳайрон кард ва ба худ андешидам, ки шояд зарурат ба ҳамин гуна ҷарроҳӣ шудааст ва шояд ҷарроҳӣ вазинин будааст, ки нархаш низ андак нест.

Чанд рӯз пас, бегоҳӣ боз ба ҳамон палатаву ҳамон беморхона рафтам. Он модар рӯи кат менишаст. Аз ӯ аҳволпурсӣ намудам. Гуфт, ки пулро овардему ҷарроҳӣ карданд. Ҳайрон шудам, ки кай ва чӣ хел ҷарроҳӣ карда бошанд? Се рӯз қабл ҳамин ҷо будам. Одатан баъди ҷарроҳӣ бемор чанд рӯз бояд дар вазнинхона (реаниматсия) хобад. Бароям тамоман муаммо гашт, ки ин чӣ гуна ҷарроҳии “чорҳазордоллара”-и дил бошад, ки аллакай бемор оҷилонаву озодона мешинаду ҳатто дар палата қадам гузошта мегардад. Ҳамин қадар фаҳмидам, ки кадом рагро, ки канали хунрав будааст, иваз мекардаанд. Фарз кардем, ки қонунан чунин бошад. Аммо намешавад, ки нархи кушодани ин “канал” арзонтар бошад. Чор ҳазор доллар! Ин муодили 35 ҳазор сомонӣ. Илова ба ин 2-3 ҳазор сомонии дигар барои хобонидану табобати чандрӯза. Одамони нодор куҷо мераванд? Шояд таъбири “Пул надорӣ, касал нашав” дуруст бошад. Воқеан, он рӯз табибро дидам, ки дар берун димоғаш чоқ буд.

Аз ҳама дардовару нангин бароям муносибати дурушти ҳамон духтури дил буд, ки чун як қассоб муносибат менамуд. Аз шунидам дар он палата ба дигар беморон низ ҳамин гуна ҷарроҳӣ пешниҳод гардидааст. Шояд ман дар баёни мавқеи мухолифи худ ҳақ набошам ва шояд ҳамин гуна “ҷарроҳиҳои тақдирсози оперативии гароннарх” ҳам бошанд. Ин масъаларо таҳқиқ кардан ҳам намехоҳам. Фақат аз Худо илтиҷо дорам, ки канали хунгарди ягон фарди миёнаҳолу қашшоқ маҳкам нашавад. Инҷо як саҳнача аз “Лаҳзаҳои гуворо” пеши назар меояд: автомобилеро, ки сӯзишворӣ надорад, соҳиби бехабараш вайрон гуфта назди усто мебарад. Устои беинсофу беимон бошад, даҳҳо айбро ба мошин далел меораду соҳиби даромади муфт мешавад. Амон, амон ва боз амон аз табобату рафтори он табибе, ки агар ҳамсони он устои мошин ҳунару инсоф дошта бошад. Ингунаҳо, ки каҷпаҳлу зада шаб сари дастархон ҳамроҳи фарзандонашон мешинанд, боре ба худ савол медода бошанд, ки нозу неъмати ҳаррӯза бо кадом заҳмат ба даст меояд? Пули пур аз оҳу нолаи қарзгирифтаи бечораву нодорҳо барояшон болаззат бошад? Дар мавриди “хизматҳову ҳаққи хизматҳо”-и табибон шахсан мегӯям: “Ҳалолаш бод, он табиберо, ки табобат мекунаду нарх намегузорад, одамвор муносибат карда, тамаъ намекунаду шифо мебахшад ва баъд ба ӯ соҳибони бемор ихтиёран чизе медиҳанд. Ин ришва нест. Боз ҳам ҳалолаш бод! Аммо...”

Ҳамин гуна саҳнаҳову ҳолатҳои зиндагии ҳаррӯза моро водор менамояд, ки дар бораи Иброҳим Ёров барин табибони ҳақиқӣ нависем. Навиштаи ҳар як рӯзнома дар ин қолабу он қолаби манфиву мусбат ба он ваҷҳ аст, ки қаллобону фиребгарон ва бераҳмон тарбия ёбанд. Матбуот тарғиби симоҳои накӯ гуфта, доиман дар бораи инсонҳои кору пайкор менависад, ки дигарон панде гиранд. Иброҳим Ёров аз зумраи табибони поквиҷдон аст, ки ҳадафи аввалину охиринаш даво бахшидан ба беморон аст. Ӯ табобатро барои тиҷорат ба роҳ намемонад. Яке аз донишгоҳҳои тиббии Украинаро чанд даҳсола пеш хатм кардааст ва аз духтурони соҳибтаҷриба ба шумор меравад. Як замоне дар Федератсияи Русия дар клиникаҳои овозадор низ кор кардааст. Аз соли 2007 дар Беморхонаи марказии ноҳия дар хизмати мардум мебошад. Кордониву донишмандияшро аксари ҳамкорон қоиланд. Иброҳим Ёровро дар ноҳияи Файзобод аксарияти аҳолӣ мешиносанд. Ӯро ҳамчун кордиологи ботаҷриба эътироф менамоянд. Шуҳратпараст нест. Дар муносибат надидаем бемореро, ки аз Иброҳим Ёров шиква карда бошад. Мегӯянд, ки бемордор аз бемор дида бемортар аст. Ин ҷиҳатҳоро ин марди дилсӯз дарк менамояд ва бо бемордорон бо маданияту одоби хос суҳбат менамояд. Таскин мебахшад ва дар душвортарин лаҳзаҳо онҳоро дилпур месозаду нерӯ мебахшад. Роҳи осони осон кардани мушкили онҳоро пешниҳод менамояд. Ҳарчанд имкони “пул кор кардан”-ҳои зиёдро дар ин ҷову дар Русия дошта бошад ҳам, вале дар фикру муҳаббати пулу мол нест. Бештар беморони дил ва фишори хунро муолиҷа менамояд ва аксаран дар ин кор муваффақ аст.

Иброҳим Ёров дуруст мегӯяд, ки ҳар як беморӣ сабабҳо ва омилҳои худро дорад. Табиб то агар онро нафаҳмад, дар кори худ комёб намешавад. Ҳамин аст, ки ӯ нахуст ҳама сарчашмаҳову омилҳои хуруҷу афзоиши дардро табобат менамояд. Чанд дардро табобат намуда, баъдан ба табобати асосӣ оғоз менамояд ва ба мақсади ниҳоӣ низ мерасад. Иброҳим Ёров доираи донишҳову таҷрибаҳои васеъро соҳиб аст, аммо худ қоил аст, ки ҳангоми баъзе мушкилиҳо аз маслиҳати ҳамкорону собиқадорони дигар ҳазар наменамояд. Он беморие, ки муолиҷааш дар маркази ноҳия душвор бошад, зуд ба пойтахти кишвар роҳхат менависад. Борҳо ба ӯ корафтода шудаему беморони моро табобат намудааст ва раҳмат мегӯем ба масъулони Беморхонаи марказии ноҳияи Файзобод, ки инчунин мутахассионро ҷалб мекунанду нигоҳ медоранд.

Табобати дил кори осон нест. Вақте ба ӯ дар бораи нархҳои хизмату муносибату муолиҷаҳо пурсон мешавам, орому ботамкин бо нимтабассуме чунин ҷавоб медиҳад: “Намедонам... Ҳар касро гуру аъмоли худаш. Аз ҷумла маро низ. Танҳо дар баъзе маврид мо ба хориҷа тақлид карданӣ мешавем, ки он нодуруст аст. Имрӯз рекламаҳову овозаву гумонҳо баъзан шаҳрвандони моро водор месозанд, ки ба Олмону Ҳиндустон ба табобат раванд. Он табобатро дар ҳамин ҷо низ гирифтан мумкин аст. Давлату Ҳукумати Тоҷикистон ва махсусан Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоӣ таҷҳизоту дастгоҳҳои навтаринро барои хизматрасонӣ имрӯз дар кишварамон муҳайё карда истодааст...”

Ӯ дилсӯзона аз он ҳарф мезанад, ки табибони донишманди мо дар ҷумҳурӣ кам нестанд. Шаҳрвандони мо бояд баҳудаву беҳуда хароҷот насозанд ва табибони ҳақиқиро ёфта, зуд дарди худро муолиҷа намоянд. Хуллас, Иброҳим Ёров бо донишҳову собиқаи худ кордони соҳааш аст. Дар ноҳияи Файзобод табибони соҳибтаҷрибаи дигар низ дар бахшҳои гуногун ҳастанд, ки то имрӯз дар байни мардум соҳибэҳтироманд. Сӯҳроб Ҷобиров, Маснавӣ Тошев, Гулмаҳмад Нуров, Бибигул Ҳомидова, Музаффар Мирзоев, Аъзам Аҳтамов, Нигина Саъдуллоева, Фатҳулло Абдуллоев, Тоҷиддин Раҷабов ва дигарон аз ҷумлаи соҳибтаҷрибаҳое мебошанд, ки корашон барои ҷавонон омӯзанда аст. Иқдоми хуби имрӯзаи Беморхонаи марказии ноҳия он аст, ки аз таҷрибаву донишҳои амалии ин нафарон истифода мебаранд. Мо низ таманнои онро дорем, ки масъулини беморхона ҳеҷ гоҳе “ба нафақа равед”, гуфта собиқадоронро аз кор пеш намекунанд. Ҷалби ҷавонон ба кор ҳама вақт зарур аст. Аммо дар паҳлӯи ҷавонон қарор доштани соҳибтаҷрибаву собиқадорон заруртар. Зеро таҷриба волотарин мактаб аст.

Бахтиёри ҚУТБИДДИН, узви ИЖТ

Эзоҳи худро нависед



Рамзҳо дар расм

Рӯзнома

Назарсанҷӣ

У вас нет прав на участие в данном опросе.

Тақвим

Дш Сш Чш Пш Ҷ Ш Яш
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 1 2 3 4 5

Апрел 2024 c.