ИҚТИСОД
Сешанбе 20 Май 2025 08:33
Ё чӣ гуна як зани тоҷик тавонист дар соҳаи агробизнес муваффақ шавад?
Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳу-рии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Паёми имсолааш ба парлумони кишвар солҳои 2022-2026-ро дар кишвар панҷсолаи рушди саноат эълон карданд ва дар ин раванд кам нес-танд соҳибкороне, ки ба дастгирӣ ниёз доранд. Айни ҳол мо дар мавриди зане мегӯем, ки чӣ гуна ӯ аз як тоҷири кӯчак ба соҳибкори муваффақ табдил ёфта, дар соҳаи агробизнес саҳми боризи худро гузоштааст.
Уғулой Абдуллоева зане аз ноҳияи Ҷалолуддини Балхии вилояти Хатлон аст, ки роҳбарии корхонаи истеҳсоли шир ва равғани “Муҳаммад-ҷон-А”-ро ба уҳда дорад. Дар ҷомеаи имрӯзаи мо кам нестанд заноне, ки бо ҷасорату матонати худ тавонистаанд бо мушкилот мубориза баранд ва ба ин васила мушкили садҳо нафари дигарро ҳал кунанд.
ЗИНДАГИИ ТАЛХИ УҒУЛОЙ
Уғулой пас аз марги ҳам-сар чор фарзандашро ба тан-ҳоӣ ба воя расонидааст. Чун дар деҳа таъмини чор кӯдаки хурдсол мушкил буд, Уғулой барои кор ба шаҳри Душанбе меояд. Ӯ бо фарзандонаш дар хобгоҳ зиндагӣ карда, ба омода кардани панир ва фурӯши он машғул мешавад.
“Он вақтҳо мо дар хобгоҳ зиндагӣ мекардем, вале бо чор кӯдак мушкил буд. Ман панир тайёр карданро ёд гирифтам, шабона омода мекардам ва пагоҳӣ ба фурӯш мебаровардем. Ба мо дар бозори маҳаллӣ ҷой доданд ва онҷо муддате кор кардем”- ба хотир меорад ӯ.
Вай тарзи омода кардани панирро ҳангоми кор дар як корхонаи ширӣ, ки фаррош шуда кор мекард, омӯхтааст.
- Сардори коргоҳи истеҳсоли панир дар шаҳри Душанбе Аблахамӣ Мирганов ва духтараш тарзи омода намудани панирро ба ман омӯзониданд. Ҳамин нафарон сабаб шуданд, ки ин корро шуруъ кардам, аммо ба худам хеле боварӣ доштам”, - мегӯяд ӯ.
Пас аз хатми мактаби фарзандон Уғулой ба маҳалли зисти худ, яъне ба ноҳияи Ҷ. Балхӣ баргашта, дар он ҷо фаъолияти худро идома медиҳад.
ЗАНЕ, КИ ТАВОНИСТ 247 ГА ЗАМИНРО БО ОБ ТАЪМИН КУНАД
Уғулой Абдуллоева дар баробари ба тиҷорат машғул шудан, ҳамзамон як муддат роҳбарии Иттиҳодияи истифодабарандагони об дар ноҳияи Ҷалолуддини Балхиро ба уҳда дошт. Ба ин вазифа ӯро худи мардони деҳа пешбарӣ карданд. Ин масъулият ба ӯ имкон дод, роҳҳои зиёдеро барои ҳалли мушкили густурдаи камбуди дастрасӣ ба об дар Тоҷикистон таҳия кунад.
- Як беҳбудии аз ҳама муҳим дар ин самт ин буд, ки ҳоло ба ҷойи 134 гектар замин 247 гек замин об хӯрда истодааст. Дигар ин ки бо қарори Ҳукумати кишвар ҳамаи ин заминҳои корам аз андози об озод шуданд. Ҳоло мардум танҳо маблағи барқро месупоранд ва дигар аз тамоми андозҳо озоданд,-мегӯяд ҳамсуҳбати мо.
Дар баробари кори Ассотсиатсия қаҳрамони мо ба истеҳсол ва фурӯши панир машғул буд. Ӯ панирро дар хона омода мекард ва ба бозор бурда мефурӯхт. Чӣ гунае, ки худи ӯ нақл мекунад, дар аввал бо миқдори хеле кам панир омода мекард.
- Вақте мо дар аввали кор қарор доштем, ҳамроҳи духтарам панирро омода карда, дар бозори Бохтар чакана мефурӯхтем. Аллакай фурӯшандаҳои мағозаҳо мегуфтанд, ки баъзеҳо фақат панири Балхиро мепурсанду харидорӣ мекунанд. Ҳамин гуна савдои мо рӯз аз рӯз хуб шуд ва мизоҷонамон низ афзуд,”-нақл мекунад ҳамсуҳбати мо.
Уғулой мегӯяд, пас аз ҳал шудани мушкилиҳо ва ба нафақа баромадан, тасмим гирифт, ки кори Ассотсиатсияро ба уҳдаи ҷавонон вогузор кунад. Тӯли ду соли дар хона будан ӯ дар тендери лоиҳаи (АСАТ) “Беҳтар намудани рақобатпазирии агробизнес дар Тоҷикистон” иштирок намуда, ғолиб меояд ва корхонаи шахсии худро боз мекунад, ки имрӯз ягона корхонаи истеҳсоли панир дар ноҳияи Ҷ. Балхӣ аст.
ДАСТИ ХАЙР
Уғулой Абдуллоеваро ҳама-гон ҳамчун зани саховатманд ва дасткушод мешиносанд, ки бештар ба ятимону маъюбон ва ниёзмандон кумак мерасонад. Дар моҳи Рамазон низ дасташ ба шахсони ниёзманд расидааст. Ӯ дар баробари рушди тиҷорати худ, ҳамзамон чандин нафар ниёзмандро бо кори доимӣ таъмин мекунад. Уғулой мегӯяд, хайр кардан одати деринаи ӯст. Ӯ мегӯяд, зиёде аз дӯстону ҳамсинну солонашро медонист, ки пулдор буданд, вале онҳо пас аз марг бо худ чизеро набурданд. “Аз ин хотир, мо аз ин дунё чизеро бо худ намебарем ва вақте дошта бошам, чаро ҳамарӯза хайр накунам?”
Айни замон дар корхонаи маҳсулоти ширии “Муҳаммадҷон-А” танҳо занону духтарон ба кор ҷалб карда шудаанд, ки ҳамаи онҳо аз оилаҳои ниёзманданд. Ба гуфтаи ӯ, чанд нафари онҳо маъюбанд ва ба кор ниёз доранд. Хӯрокашон низ ройгон аст. Ӯ мегӯяд, онҳо чунин ҷавондухтаронро ба кор ҷалб карда, онҳоро аввал дар ин самт меомӯзонанд ва пас аз якчанд соли корӣ ҳатман барои дохил шудан дар муассисаҳои олии кишвар раҳнамоӣ мекунанд. Ҳамзамон ӯ ният дорад, зиёда аз 30 нафар занону духтарони хонанишинро дар оянда бо кор таъмин намояд.
Ӯғулой мегӯяд, ки айни замон сохтмони ошхона дар коргоҳашон идома дорад ва баъди ба истифода додани он қаҳрамони мо ният дорад, ки ҳар рӯзи шанбе аз “Хонаи меҳрубон”, хонаи ятимоне, ки дар Балхӣ ҷойгир аст, хонандагонро бо хӯроки ройгон зиёфат диҳад.
“Онҳоро гурӯҳ ба гурӯҳ таклиф мекунем ва баъдан ният дорем тарбиятгирандагони боғ-чаҳо ва нафарони маъюбро бо хӯрокҳои ройгон таъмин кунем”.
Қаҳрамони мо ба ҷавондухтарон тавсия медиҳад, ки ҳеҷ гоҳ аз рушд кардан тарс надошта бошанд, ба худ бовар дошта бошанд ва ҷасурона аз пайи амалӣ гаштани мақсаду маромашон шаванд. Кӯшиш кунанд, ки дар зиндагӣ барои худ касе бошанд ва аз касе чизеро интизор нашаванд.
НАҚШАҲОИ ОЯНДА
- Оянда мақсад дорем, ки истеҳсоли маҳсулоти шириро бештар ба роҳ монем ва истеҳсолро аз 700-1000 литр ба 1 тонна оварда расонем. Айни ҳол 14 мағозаи шаҳри Бохтар аз мо маҳсулот харидорӣ мекунанд ва аз 45 хонаводаву ду фермер шир харидорӣ мекунем,- илова кард ҳамсуҳбати мо.
Ӯ бештар аз ҳама миннатдор аз Ҳукумати кишвар аст, ки дар доираи эълон намудани мораторияи солона аз ҷониби Президенти кишвар ба кораш хеле сабукиҳо меорад.
“Дар аввал баъзеҳо маро тарсонданд ва гуфтанд, ки вақте корхона мекушоӣ, аз андоз ва дигар мақомотҳои андозситон зиёд ғам медиҳанд. Эълон намудани моратория низ аз ҷониби Президенти кишвар кори моро хеле осон мегардонад”,- гуфт бо хушнудӣ Уғулой.
Бояд гуфт, ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 16-уми март “Дар бораи эълон намудани моратория ба ҳама намуди санҷишҳои фаъолияти субъектҳои соҳибкорӣ” фармон ба имзо расонид. Муҳлати моратория ба ҳама намуди санҷишҳои фаъолияти субъектҳои соҳибкорӣ то 1 январи соли 2023 муқаррар гардидааст.
Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳу-рии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Паёми имсолааш ба парлумони кишвар солҳои 2022-2026-ро дар кишвар панҷсолаи рушди саноат эълон карданд ва дар ин раванд кам нес-танд соҳибкороне, ки ба дастгирӣ ниёз доранд. Айни ҳол мо дар мавриди зане мегӯем, ки чӣ гуна ӯ аз як тоҷири кӯчак ба соҳибкори муваффақ табдил ёфта, дар соҳаи агробизнес саҳми боризи худро гузоштааст.
Уғулой Абдуллоева зане аз ноҳияи Ҷалолуддини Балхии вилояти Хатлон аст, ки роҳбарии корхонаи истеҳсоли шир ва равғани “Муҳаммад-ҷон-А”-ро ба уҳда дорад. Дар ҷомеаи имрӯзаи мо кам нестанд заноне, ки бо ҷасорату матонати худ тавонистаанд бо мушкилот мубориза баранд ва ба ин васила мушкили садҳо нафари дигарро ҳал кунанд.
ЗИНДАГИИ ТАЛХИ УҒУЛОЙ
Уғулой пас аз марги ҳам-сар чор фарзандашро ба тан-ҳоӣ ба воя расонидааст. Чун дар деҳа таъмини чор кӯдаки хурдсол мушкил буд, Уғулой барои кор ба шаҳри Душанбе меояд. Ӯ бо фарзандонаш дар хобгоҳ зиндагӣ карда, ба омода кардани панир ва фурӯши он машғул мешавад.
“Он вақтҳо мо дар хобгоҳ зиндагӣ мекардем, вале бо чор кӯдак мушкил буд. Ман панир тайёр карданро ёд гирифтам, шабона омода мекардам ва пагоҳӣ ба фурӯш мебаровардем. Ба мо дар бозори маҳаллӣ ҷой доданд ва онҷо муддате кор кардем”- ба хотир меорад ӯ.
Вай тарзи омода кардани панирро ҳангоми кор дар як корхонаи ширӣ, ки фаррош шуда кор мекард, омӯхтааст.
- Сардори коргоҳи истеҳсоли панир дар шаҳри Душанбе Аблахамӣ Мирганов ва духтараш тарзи омода намудани панирро ба ман омӯзониданд. Ҳамин нафарон сабаб шуданд, ки ин корро шуруъ кардам, аммо ба худам хеле боварӣ доштам”, - мегӯяд ӯ.
Пас аз хатми мактаби фарзандон Уғулой ба маҳалли зисти худ, яъне ба ноҳияи Ҷ. Балхӣ баргашта, дар он ҷо фаъолияти худро идома медиҳад.
ЗАНЕ, КИ ТАВОНИСТ 247 ГА ЗАМИНРО БО ОБ ТАЪМИН КУНАД
Уғулой Абдуллоева дар баробари ба тиҷорат машғул шудан, ҳамзамон як муддат роҳбарии Иттиҳодияи истифодабарандагони об дар ноҳияи Ҷалолуддини Балхиро ба уҳда дошт. Ба ин вазифа ӯро худи мардони деҳа пешбарӣ карданд. Ин масъулият ба ӯ имкон дод, роҳҳои зиёдеро барои ҳалли мушкили густурдаи камбуди дастрасӣ ба об дар Тоҷикистон таҳия кунад.
- Як беҳбудии аз ҳама муҳим дар ин самт ин буд, ки ҳоло ба ҷойи 134 гектар замин 247 гек замин об хӯрда истодааст. Дигар ин ки бо қарори Ҳукумати кишвар ҳамаи ин заминҳои корам аз андози об озод шуданд. Ҳоло мардум танҳо маблағи барқро месупоранд ва дигар аз тамоми андозҳо озоданд,-мегӯяд ҳамсуҳбати мо.
Дар баробари кори Ассотсиатсия қаҳрамони мо ба истеҳсол ва фурӯши панир машғул буд. Ӯ панирро дар хона омода мекард ва ба бозор бурда мефурӯхт. Чӣ гунае, ки худи ӯ нақл мекунад, дар аввал бо миқдори хеле кам панир омода мекард.
- Вақте мо дар аввали кор қарор доштем, ҳамроҳи духтарам панирро омода карда, дар бозори Бохтар чакана мефурӯхтем. Аллакай фурӯшандаҳои мағозаҳо мегуфтанд, ки баъзеҳо фақат панири Балхиро мепурсанду харидорӣ мекунанд. Ҳамин гуна савдои мо рӯз аз рӯз хуб шуд ва мизоҷонамон низ афзуд,”-нақл мекунад ҳамсуҳбати мо.
Уғулой мегӯяд, пас аз ҳал шудани мушкилиҳо ва ба нафақа баромадан, тасмим гирифт, ки кори Ассотсиатсияро ба уҳдаи ҷавонон вогузор кунад. Тӯли ду соли дар хона будан ӯ дар тендери лоиҳаи (АСАТ) “Беҳтар намудани рақобатпазирии агробизнес дар Тоҷикистон” иштирок намуда, ғолиб меояд ва корхонаи шахсии худро боз мекунад, ки имрӯз ягона корхонаи истеҳсоли панир дар ноҳияи Ҷ. Балхӣ аст.
ДАСТИ ХАЙР
Уғулой Абдуллоеваро ҳама-гон ҳамчун зани саховатманд ва дасткушод мешиносанд, ки бештар ба ятимону маъюбон ва ниёзмандон кумак мерасонад. Дар моҳи Рамазон низ дасташ ба шахсони ниёзманд расидааст. Ӯ дар баробари рушди тиҷорати худ, ҳамзамон чандин нафар ниёзмандро бо кори доимӣ таъмин мекунад. Уғулой мегӯяд, хайр кардан одати деринаи ӯст. Ӯ мегӯяд, зиёде аз дӯстону ҳамсинну солонашро медонист, ки пулдор буданд, вале онҳо пас аз марг бо худ чизеро набурданд. “Аз ин хотир, мо аз ин дунё чизеро бо худ намебарем ва вақте дошта бошам, чаро ҳамарӯза хайр накунам?”
Айни замон дар корхонаи маҳсулоти ширии “Муҳаммадҷон-А” танҳо занону духтарон ба кор ҷалб карда шудаанд, ки ҳамаи онҳо аз оилаҳои ниёзманданд. Ба гуфтаи ӯ, чанд нафари онҳо маъюбанд ва ба кор ниёз доранд. Хӯрокашон низ ройгон аст. Ӯ мегӯяд, онҳо чунин ҷавондухтаронро ба кор ҷалб карда, онҳоро аввал дар ин самт меомӯзонанд ва пас аз якчанд соли корӣ ҳатман барои дохил шудан дар муассисаҳои олии кишвар раҳнамоӣ мекунанд. Ҳамзамон ӯ ният дорад, зиёда аз 30 нафар занону духтарони хонанишинро дар оянда бо кор таъмин намояд.
Ӯғулой мегӯяд, ки айни замон сохтмони ошхона дар коргоҳашон идома дорад ва баъди ба истифода додани он қаҳрамони мо ният дорад, ки ҳар рӯзи шанбе аз “Хонаи меҳрубон”, хонаи ятимоне, ки дар Балхӣ ҷойгир аст, хонандагонро бо хӯроки ройгон зиёфат диҳад.
“Онҳоро гурӯҳ ба гурӯҳ таклиф мекунем ва баъдан ният дорем тарбиятгирандагони боғ-чаҳо ва нафарони маъюбро бо хӯрокҳои ройгон таъмин кунем”.
Қаҳрамони мо ба ҷавондухтарон тавсия медиҳад, ки ҳеҷ гоҳ аз рушд кардан тарс надошта бошанд, ба худ бовар дошта бошанд ва ҷасурона аз пайи амалӣ гаштани мақсаду маромашон шаванд. Кӯшиш кунанд, ки дар зиндагӣ барои худ касе бошанд ва аз касе чизеро интизор нашаванд.
НАҚШАҲОИ ОЯНДА
- Оянда мақсад дорем, ки истеҳсоли маҳсулоти шириро бештар ба роҳ монем ва истеҳсолро аз 700-1000 литр ба 1 тонна оварда расонем. Айни ҳол 14 мағозаи шаҳри Бохтар аз мо маҳсулот харидорӣ мекунанд ва аз 45 хонаводаву ду фермер шир харидорӣ мекунем,- илова кард ҳамсуҳбати мо.
Ӯ бештар аз ҳама миннатдор аз Ҳукумати кишвар аст, ки дар доираи эълон намудани мораторияи солона аз ҷониби Президенти кишвар ба кораш хеле сабукиҳо меорад.
“Дар аввал баъзеҳо маро тарсонданд ва гуфтанд, ки вақте корхона мекушоӣ, аз андоз ва дигар мақомотҳои андозситон зиёд ғам медиҳанд. Эълон намудани моратория низ аз ҷониби Президенти кишвар кори моро хеле осон мегардонад”,- гуфт бо хушнудӣ Уғулой.
Бояд гуфт, ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 16-уми март “Дар бораи эълон намудани моратория ба ҳама намуди санҷишҳои фаъолияти субъектҳои соҳибкорӣ” фармон ба имзо расонид. Муҳлати моратория ба ҳама намуди санҷишҳои фаъолияти субъектҳои соҳибкорӣ то 1 январи соли 2023 муқаррар гардидааст.
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед