Ҳамагӣ даҳ – ёздаҳсола буд, ки аз падар ятим монд. Ҳарчанд давронӣ шӯравӣ мардум то андозае рӯзгори серу пуре дошт, лек барои хонадони Шоҳин душвор афтид. Зеро оила бе саробон монд. Модари хонадон, зани муштипар маҷбуран сахт ҷон мекоҳонд, то рӯзгорро пеш бурда тавонад.

Шоҳини писарбача марди калонии хонадон маҳсуб меёфт. Лозим омад дастёри модар бошад. Дар ҳама корҳо. Модар низ ба хотири панҷ фарзанд дубора шавҳар карданро ба худ раво надид.

Модар аз саркори дастаи пахтакорон боисрор хоҳиш намуд, Шоҳинро ба узвияти даста бипазирад. Саркор хоҳиши ӯро бенатиҷа нагузошт. Медонист, ки рӯзгузаронӣ барои эшон душвор аст. Аллакай дар дувоздаҳсолагӣ узви хоҷагӣ шуд, Шоҳин. Ҳамин тавр, ӯро лозим омад бо бачагии хеш бармаҳал падруд гӯяд.

Бачагию наврасии ӯ миёни майдонҳои нопайдоканори пахтазор ва парвариши пилла гузашт. Бо ягонаю нарм кардан, сарчинкунии ниҳолҳо. Зери дорупошии тайёраи он замон маъруфи “Кукурузник”. Кишоварзон миёни пахтазор ҷунбуҷул доштанду якбора аз куҷое тайёра, чун калхоти чӯҷабар пайдо мегардид. Болои мардуми заҳматкаш доруи заҳрогинро пошида ва парвозкунон дартоз гузашта мерафт.

Парвози тайёра хеле паст буд. Чархҳои овезонаш ба нӯги пахтаҳои то миён қадкашида, гоҳо расида мегузашт. Каландҳоро партофта, ба ҳар тараф пош мехӯрданд, деҳқонон. Ва баръало мушоҳида мегашт, ки сарнишин ба ҳоли эшон ханда дошт.

Доруи заҳрогин мисли чангу ғубор аз зери қанотҳои тайёра, ба атроф пош мехӯрд. Рӯи замин, баргу пояи наврустаи ниҳолони пахта, сару рӯи деҳқонон, хӯрданиҳои даруни бастаҳо сари мазраъ гузоштаи эшон, коҳилона мерехт. Ва аз худ из мегузошт. Изе ба монанди нуқтаҳои хурди хокистарии моил ба зардӣ.

Нисфирӯзӣ бошад, мардуми заҳматкаш хӯрданиҳо, аксар вақт нонро такондаю афшонда, истеъмол мекард. Ҳатто парво надоштанд, ки заҳри тавассути тайёра пошида шуда, ба саломатии эшон таъсир мерасонад ё не. Аз ҷумла, Шоҳин ҳам.

Бо фарорасии баҳорон роҳбарони хоҷагӣ ба мардуми деҳот тухми кирми пилла тақсим мекарданд. Тавассути саркорони дастаҳои пахтакорӣ. Ҳар хоҷагӣ нақшаи муайяни пилласупорӣ ба зимма дошт. Лек на ҳама дар манзили худ парвариши тухми пилларо ба уҳда мегирифт.

Ҳарчанд ба буҷаи оилавӣ аз парвариши пилла маблағи иловагӣ ворид шавад ҳам. Рӯзгори тинҷу осуда ва ҷои кори доимӣ дили мардумро ба парвариши пилла гарм намекард. Зеро лозим меомад қариб ду моҳ овора аз пайи парвариши пилла шуд. Илова бар он натанҳо биноҳои иловагӣ, ҳамчунин манзили зистро ҳам мебоист ба анборхона табдил дод.

Пас аз супурдани пилла манзили истиқоматӣ аз ахлоти майдаи кирми пилла ва навдаҳои тут, ки барги он хӯроки ин навъ ҷонварон маҳсуб меёфт, пур шуда мемонд. Тоза кардани он заҳмати зиёдро талаб дошт. Ҳамчунин, бӯи бад то чанд муддат ба машом мерасид. Ин ҳол писанди на ҳар кас буд.

Баръакси дигарон, мавсими пиллапарвариро модари Шоҳин гӯё интизорӣ мекашид. Зеро он воситаи хубе буд, барои дарёфти маблағҳои иловагӣ ва пешбурди рӯзгор.

Саҳар аз хоб хеста, то вақти мактабравӣ Шоҳин табарча дар даст болои ниҳолҳои тут мебаромад. Навдаҳоро бурида, ба манзил мекашонд. Навдаҳои пурбаргро ҳамчун ғизо, ба катакҳои пур аз кирмакҳои пилла мегузошт. Чун дастёр, ҳамроҳи модар.

Модар медид, ки ба писарчаи хурдсолаш хеле душвор аст. Дилаш ба ҳоли ӯ месӯхт. Лек чора набуд. Рӯзгорро мебоист пеш бурд. Ҳамагӣ ба сини чил расид, аммо чинҳо бармаҳал дар чеҳраи зебои ӯ из гузоштанд. Аз ранҷи зиндагӣ. Бо вуҷуди ҳама душвориҳо ӯ шод буд. Аз он ки дар паҳлу дастёре дорад. Дар симои писарчаи хурдсолаш Шоҳин. Ин вазъ дилашро ба зиндагӣ гарм мекард.

Даруни пахтазори қадкашида, машғул ба сарчинкунии ниҳолҳо ба андеша мерафт Шоҳин. Андешаи бепадарӣ. Беихтиёр аз чашмонаш ашк мерехт. Аз танҳоӣ ва бекасӣ. Аз ҳамсолон ва атрофиён. Аксар бо ӯ муносибати хуб надоштанд. Чун бе падар буд, писандаш намекарданд.

Аз дасти ҳамсолон азият мекашид. Баҳудаю беҳуда озораш медоданд. Ҳангоми бозии якҷоя, аз ҷумла футбол бисёр вақт гирифтори таънаи эшон мегардид:
— Э, сағирара чиву бозии футбол чи? Туба зада наметонаву...

Мабодо бо яке аз ҳамсолон гапаш мегурехт. Шаллоқи бародари калонии ҳамсол ҳатман ӯро интизор буд.

— Ҳа, сағира, додарама хафа кардӣ–а? – дӯғу пӯписакунон мушт бардошта мешуд ба сараш. — Ту худат, кӣ? Як бесоҳиб! Агар дигарбора додарама хафа кунӣ, зада дандонҳоятро мешиканам!

Зери шаллоқҳои бешумор хешро ҳақир, бесоҳиб ҳис мекард. Аз алам бо дард, ҳиккасзанон мегирист. Аз беҳимоятии хеш.

Ашк дар чашмон он рӯзҳое ба ёд меовард, ки падар дар қайди ҳаёт буд. Касе ҷуръат надошт беҳуда ӯро ранҷонад. Ақаллан, бародаре калон аз худ медошт, кор ранги дигар мегирифт. Афсӯс танҳост.

Ҷияни падараш, ки дар ҳамсоягии онҳо зист дошт, дар чунин вазъи душвор ба ҷои ёрӣ расондан, баръакс ба душман табдил ёфт. Ҳар лаҳза баҳонае кофта, бо зани муштипар муноқиша мекард. Бештар сухану дашномҳои қабеҳ дар забонаш буд.

Ноаён вақт гузаштан дошт. Шоҳин ҳамроҳи ду додар ва хоҳарчааш ба воя мерасиданд. Ҳама душвориҳои ҳаёт батадриҷ қафо, пушти сар мерафт. Дар пичаҳои модар бошад, сафедӣ пайдо шуд.

Ранҷи зиндагӣ ва душвориҳои он, муносибати бади атрофиён, бахусус ҳамсолон, дар қалби Шоҳин мебоист изи нохуб мегузошт. Ва аксуламале аз ҷонибаш нисбати эшон зоҳир мегардид. Аммо ин тавр нашуд. Бо вуҷуди ноҷӯриҳои рӯзгор дили нарм ва бекина дошт.

Мактаби миёнаро хатм намудаю ба хизмати аксарӣ даъват шуд. Пас аз хизмат изҳор дошт, ки машғули идомаи таҳсил мешавад. Додари калонияш низ мактабро хатм кард. Ӯ ҳам мехост таҳсилро давом бахшад.

Ба душвориҳои рӯзгор нигоҳ накарда, модар монеъ нашуд. “Майлаш, хонанд, босавод шаванд. Фардо нагӯянд, ки бепадар буданд, хонда натавонистанд”, – чунин буд посухи модар ба пурсиши занони деҳ.

Ҳангоми таҳсил Шоҳин то нимрӯзӣ дар донишгоҳ таҳсил дошту пасон дар корхонаи истеҳсолии бофандагӣ заҳмат мекашид. Барои ёрӣ расондан ба аҳли байт.

Пас аз хамти мактаби олӣ солҳои зиёд заҳмат кашида, комёб ҳам шуд. Сину солаш ба ҳади нафақа расида наберадор гашт. Лек ёди падар ҳеҷ гоҳ аз лавҳи хотираш зудуда нагардид. Падар дар ҳаёти Шоҳин ба мисли зузанаб буд. Нақше гузошту дарҳол ғайб зад.

Суруди Нозияи Кароматулло “Ёди падар”–ро бештар шавқи шунидан дошт. Дар танҳоӣ ва ашк мерехт. Бо ёди падар. Набераҳо рағбати боборо ба шунидани ин суруд пай бурда, хандакунон изҳор медоштанд:

— Э, бобора бин, чира гӯш дора?

— Нозияра, ёди падар мехона–ку?

Хандаи беғамонаи наберагонро шунида, ботинан дуо мекард. То ин ки азоби ятимӣ ҳамеша аз эшон дур бошад. Тавре ин вазъро худ аз сар гузаронд.
Хурд аз падар ятим монд ва аз дидор, навозишҳои ӯ сер нагардид...