МАОРИФ ВА ИЛМ
Душанбе 11 Ноябр 2024 03:39
Мактабу маориф, илму ирфон, маърифату дониш барои офаридани як инсони комил дар тӯли таърих мақоми шоистаро касб намуда, дар пешрафти ҷомеа нақши муҳим ва калидиро мебозанд. Дар ҷаҳони муосир, ки ҳарчи бештар ва амиқтар ба ҷараёни инкишофи илмҳои техникӣ ворид мегардад, мақому вазифаи мактабу маориф беш аз пеш меафзояд. Аз ин рӯ, дар Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи маориф” таъкид шудааст, ки “Ҷумҳурии Тоҷикистон маорифро яке аз соҳаҳои бартариятнок эълон мекунад...”
Коллеҷи тарбияи ҷисмонии Тоҷикистон, ки яке аз боргоҳҳои бонуфӯзи таълимӣ, такягоҳи тарбия ва тайёр намудани мутахассисони соҳаи варзиш ва дорои дараҷаи таҳсилоти омӯзгорӣ барои мактабу маорифи ҷумҳурӣ маҳсуб меёбад, дар ин радиф рисолати хешро ба таври шоиста ва сарбаландона иҷро менамояд.
Маҳз дар заминаи Техникуми тарбияи ҷисмонии Тоҷикистон, ки ҳанӯз дар замони Шӯравӣ таъсисёбии он, бешубҳа, як воқеаи муҳим ва фараҳбахш дар ҳаёти маънавӣ–фарҳангӣ ва варзишии мардуми Тоҷикистон буд, соли 2002 Муассисаи давлатии таълимии Коллеҷи тарбияи ҷисмонии Тоҷикистон таъсис ёфт. Айни замон ин муассиса бо роҳнамоиву нишондодҳои сарпарасти соҳа - Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Вазорати маориф ва илми кишвар фаъолияти босамар дорад.
Тавре шоҳидем, баъди ба даст овардани Истиқлолият дар кишвар муносибат ба соҳаи варзиш ҳамчун мактаби бузурги тарбия ва воситаи муаррифии давлати соҳибистиқлол мазмуну моҳияти нав пайдо кард. Бо шарофати сиёсати Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон варзиш дар Тоҷикистони соҳибистиқлол ҳамчун ҷузъи таркибӣ ва пураҳмияти арзишҳои фарҳангӣ гашта, рушду инкишоф додани он дар байни табақаҳои васеи омма яке аз омилҳои муҳими солимгардонии ҷомеа муқаррар гашт. Сиёсати маънавиётгароёна, маорифпарварона ва фарҳангдӯстонаи Роҳбари давлат, таваҷҷуҳ ва ғамхории ҳамаҷониба ва рӯзафзуни давлат ба илму маориф, ғамхориҳои зиёд ба соҳаи варзиш дар фаъолияти Муассиса нақшу таъсири амиқ ва файзбахше гузошт. Дар маҷмуъ, имрӯз барои солимгардонии миллат ҳама дастуру ҳидоятҳо роҳандозӣ мегарданд, то ин ки тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дӯст, ёвар ва ҳамқадами доимии ҷавонону наврасон ва донишҷӯён бошад. Дар чунин шароит хоҳу нохоҳ дар назди муассисаҳои таълимии соҳаи варзиш масъулияти боз ҳам бештар зам мегардад. Боиси хурсандист, ки ин нуктаро ҳайати устодону донишҷӯёни Коллеҷи тарбияи ҷисмонии Тоҷикистон хуб дарк намудаанд.
Агар ба фаъолияти имрӯзаи муассиса нигарем, айни замон Коллеҷ бо равияҳои гӯштини миллӣ, волейбол, баскетбол, футбол, гимнастика, варзиши сабук, якҳарбаи шарқӣ ва бокс ихтисосманд омода менамояд ва дар ду кафедраи Муассиса – “Варзиш” ва “Фанҳои гуманитарӣ” зиёда аз 60 нафар устодони ботаҷриба, ки бештарашон дорои тахассуси дараҷаи олӣ, унвони илмӣ, унвонҳои соҳавии Аълочии маориф, Корманди шоистаи варзиш ва дорои дараҷаҳои варзишӣ мебошанд, ба шогирдон сабақ меомӯзанд.
Имрӯз дар Муассиса дар баробари шуъбаи рӯзона шуъбаи ғоибона низ амал менамояд ва барои таҳсили донишҷӯён маъмурият мунтазам талош менамояд, ки шароити заруриро муҳайё намояд. Аз ҷумла, дар давраи таътили тобистонаи имсола роҳбарияти Муассиса дар қисмати даромадгоҳ, саҳни бино, майдончаҳои варзишӣ, дарсгоҳҳову дигар қисматҳои Муассиса корҳои навсозию таъмириро ба роҳ монд. Замини пушти бино, ки то дараҷае намуди берунаи Муассисаро коста гардонида буд, тозаву даромадгоҳи Муассиса азнавсозиву бо гӯшаву навиштаҷотҳо ороиш дода шуд.
Маълум аст, ки таълим ва тарбия ду раванди ба ҳамдигар зичу алоқаманданд ва яке аз вазифаҳои муҳими омӯзгор тарбияи маънавии шогирд аст. Барои рушди маънавии шогирдон бошад тадбиру чорабиниҳои фарҳангӣ нақши калон доранд. Дар ин замина дар Муассиса Иттиҳодияи роҳбарони гурӯҳҳои таълимӣ амал мекунад ва ба ҳар як гурӯҳи таълимӣ роҳбарон аз ҳисоби омӯзгорони пуртаҷриба таъин гардидаанд ва як таҷрибаи хуби корӣ аз он иборат аст, ки Иттиҳодияи роҳбарони гурӯҳҳои таълимӣ бевосита роҳбарони гурӯҳҳои таълимӣ бо волидайни донишҷӯён пайваста алоқаву ҳамкорӣ доранд, ки дар кори тарбия ин омил хеле муҳим аст.
Имрӯз омӯзгорону донишҷуёни Муассиса на танҳо дар ободонии Коллеҷ, балки дар ҳашару шанбегиҳои ҳудуди пойтахт пайваста саҳм мегузоранд. Илова бар ин, донишҷӯёни Коллеҷ мунтазам ба намоишҳои театрикунонидашудаи ҷашнҳои сатҳи баланди фарҳангиву сиёсии ҷумҳуриявӣ ҷалб мегарданд.
Вақте дар бораи дастоварду натиҷаҳои варзишӣ, аз ҷумла нишондиҳандаҳои донишҷӯёни Коллеҷи тарбияи ҷисмонии Тоҷикистон сухан меравад, бо боварӣ метавон зикр намуд, ки бисёр варзишгарони собиқадору ҷаҳонпаҳлавонон таълими нахустини варзиширо аз ҳамин муассиса оғоз намудаанд. Бешубҳа, онҳо ва даҳҳо дастпарварони дигари Муассиса аз он ифтихор доранд, ки маҳз дар оғӯши ин боргоҳ парвариш ёфта, аз ҳамин даргоҳи муқаддас ба қуллаҳои баланди варзиш, илму эҷод ва шӯҳрату эҳтиром расидаанд ва бузургу соҳибном гаштаанд ва боиси ифтихор аст. Сафи онҳое, ки ин анъанаро идома дода истодаанд, имрӯз низ дар Муассиса кам нестанд. Ҷонмаҳмад Мирзоев, Ҷумъахон Яқубов, Сӯҳроб Исматов, Мадина Ғафурова, Сӯҳроб Исматов, Талабшо Мунавваров, Файзиддин Дилматов, Ислом Зуҳуров, Дилшод Саидов, Меҳрубон Муҳиддинова, Гулсунбӣ Шарифова, Фирӯз Камолов, Меҳриддин Саидов, Юнус Шарбатов, Зарангез Лоиқова, Чинигул Узбекова, Навҷавон Муллоев, Қамариддин Юсупов, Асҳобиддини Сафармурод, Марям Тошпулодова, Тоир Расулов, Мирзоҳаёт Муллоев ва боз даҳҳо нафар шогирдони дигари имрӯзаи Коллеҷ ифтихори варзиши тоҷиканду дастовардҳои боз ҳам бузург онҳоро дар пеш аст.
Дар воқеъ, ба таъкиди Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон “Омӯзгорон дар ҳама давру замон нерӯи тавоно, ташаббускори фаъол, пешбари ҷомеа ва тарғибгари ғояҳои олӣ буданду ҳастанд ва хоҳанд монд”. Дар ин замина итминон дорем, ки омӯзгорони Коллеҷи тарбияи ҷисмонии Тоҷикистон баҳри тарбияи кадрҳои баландихтисосу садоқатманд пайваста кӯшиш намуда, барои ободӣ, боз ҳам шукуфоии Ватан ва ба як кишвари пешрафта, мутамаддин ва мутараққӣ табдил додани Тоҷикистон ва дарёфти мақоми шоистаи он дар ҷомеаи ҷаҳонӣ минбаъд низ саҳм хоҳанд гирифт.
Мавлон ШАРИФОВ, узви ИЖТ
Коллеҷи тарбияи ҷисмонии Тоҷикистон, ки яке аз боргоҳҳои бонуфӯзи таълимӣ, такягоҳи тарбия ва тайёр намудани мутахассисони соҳаи варзиш ва дорои дараҷаи таҳсилоти омӯзгорӣ барои мактабу маорифи ҷумҳурӣ маҳсуб меёбад, дар ин радиф рисолати хешро ба таври шоиста ва сарбаландона иҷро менамояд.
Маҳз дар заминаи Техникуми тарбияи ҷисмонии Тоҷикистон, ки ҳанӯз дар замони Шӯравӣ таъсисёбии он, бешубҳа, як воқеаи муҳим ва фараҳбахш дар ҳаёти маънавӣ–фарҳангӣ ва варзишии мардуми Тоҷикистон буд, соли 2002 Муассисаи давлатии таълимии Коллеҷи тарбияи ҷисмонии Тоҷикистон таъсис ёфт. Айни замон ин муассиса бо роҳнамоиву нишондодҳои сарпарасти соҳа - Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Вазорати маориф ва илми кишвар фаъолияти босамар дорад.
Тавре шоҳидем, баъди ба даст овардани Истиқлолият дар кишвар муносибат ба соҳаи варзиш ҳамчун мактаби бузурги тарбия ва воситаи муаррифии давлати соҳибистиқлол мазмуну моҳияти нав пайдо кард. Бо шарофати сиёсати Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон варзиш дар Тоҷикистони соҳибистиқлол ҳамчун ҷузъи таркибӣ ва пураҳмияти арзишҳои фарҳангӣ гашта, рушду инкишоф додани он дар байни табақаҳои васеи омма яке аз омилҳои муҳими солимгардонии ҷомеа муқаррар гашт. Сиёсати маънавиётгароёна, маорифпарварона ва фарҳангдӯстонаи Роҳбари давлат, таваҷҷуҳ ва ғамхории ҳамаҷониба ва рӯзафзуни давлат ба илму маориф, ғамхориҳои зиёд ба соҳаи варзиш дар фаъолияти Муассиса нақшу таъсири амиқ ва файзбахше гузошт. Дар маҷмуъ, имрӯз барои солимгардонии миллат ҳама дастуру ҳидоятҳо роҳандозӣ мегарданд, то ин ки тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш дӯст, ёвар ва ҳамқадами доимии ҷавонону наврасон ва донишҷӯён бошад. Дар чунин шароит хоҳу нохоҳ дар назди муассисаҳои таълимии соҳаи варзиш масъулияти боз ҳам бештар зам мегардад. Боиси хурсандист, ки ин нуктаро ҳайати устодону донишҷӯёни Коллеҷи тарбияи ҷисмонии Тоҷикистон хуб дарк намудаанд.
Агар ба фаъолияти имрӯзаи муассиса нигарем, айни замон Коллеҷ бо равияҳои гӯштини миллӣ, волейбол, баскетбол, футбол, гимнастика, варзиши сабук, якҳарбаи шарқӣ ва бокс ихтисосманд омода менамояд ва дар ду кафедраи Муассиса – “Варзиш” ва “Фанҳои гуманитарӣ” зиёда аз 60 нафар устодони ботаҷриба, ки бештарашон дорои тахассуси дараҷаи олӣ, унвони илмӣ, унвонҳои соҳавии Аълочии маориф, Корманди шоистаи варзиш ва дорои дараҷаҳои варзишӣ мебошанд, ба шогирдон сабақ меомӯзанд.
Имрӯз дар Муассиса дар баробари шуъбаи рӯзона шуъбаи ғоибона низ амал менамояд ва барои таҳсили донишҷӯён маъмурият мунтазам талош менамояд, ки шароити заруриро муҳайё намояд. Аз ҷумла, дар давраи таътили тобистонаи имсола роҳбарияти Муассиса дар қисмати даромадгоҳ, саҳни бино, майдончаҳои варзишӣ, дарсгоҳҳову дигар қисматҳои Муассиса корҳои навсозию таъмириро ба роҳ монд. Замини пушти бино, ки то дараҷае намуди берунаи Муассисаро коста гардонида буд, тозаву даромадгоҳи Муассиса азнавсозиву бо гӯшаву навиштаҷотҳо ороиш дода шуд.
Маълум аст, ки таълим ва тарбия ду раванди ба ҳамдигар зичу алоқаманданд ва яке аз вазифаҳои муҳими омӯзгор тарбияи маънавии шогирд аст. Барои рушди маънавии шогирдон бошад тадбиру чорабиниҳои фарҳангӣ нақши калон доранд. Дар ин замина дар Муассиса Иттиҳодияи роҳбарони гурӯҳҳои таълимӣ амал мекунад ва ба ҳар як гурӯҳи таълимӣ роҳбарон аз ҳисоби омӯзгорони пуртаҷриба таъин гардидаанд ва як таҷрибаи хуби корӣ аз он иборат аст, ки Иттиҳодияи роҳбарони гурӯҳҳои таълимӣ бевосита роҳбарони гурӯҳҳои таълимӣ бо волидайни донишҷӯён пайваста алоқаву ҳамкорӣ доранд, ки дар кори тарбия ин омил хеле муҳим аст.
Имрӯз омӯзгорону донишҷуёни Муассиса на танҳо дар ободонии Коллеҷ, балки дар ҳашару шанбегиҳои ҳудуди пойтахт пайваста саҳм мегузоранд. Илова бар ин, донишҷӯёни Коллеҷ мунтазам ба намоишҳои театрикунонидашудаи ҷашнҳои сатҳи баланди фарҳангиву сиёсии ҷумҳуриявӣ ҷалб мегарданд.
Вақте дар бораи дастоварду натиҷаҳои варзишӣ, аз ҷумла нишондиҳандаҳои донишҷӯёни Коллеҷи тарбияи ҷисмонии Тоҷикистон сухан меравад, бо боварӣ метавон зикр намуд, ки бисёр варзишгарони собиқадору ҷаҳонпаҳлавонон таълими нахустини варзиширо аз ҳамин муассиса оғоз намудаанд. Бешубҳа, онҳо ва даҳҳо дастпарварони дигари Муассиса аз он ифтихор доранд, ки маҳз дар оғӯши ин боргоҳ парвариш ёфта, аз ҳамин даргоҳи муқаддас ба қуллаҳои баланди варзиш, илму эҷод ва шӯҳрату эҳтиром расидаанд ва бузургу соҳибном гаштаанд ва боиси ифтихор аст. Сафи онҳое, ки ин анъанаро идома дода истодаанд, имрӯз низ дар Муассиса кам нестанд. Ҷонмаҳмад Мирзоев, Ҷумъахон Яқубов, Сӯҳроб Исматов, Мадина Ғафурова, Сӯҳроб Исматов, Талабшо Мунавваров, Файзиддин Дилматов, Ислом Зуҳуров, Дилшод Саидов, Меҳрубон Муҳиддинова, Гулсунбӣ Шарифова, Фирӯз Камолов, Меҳриддин Саидов, Юнус Шарбатов, Зарангез Лоиқова, Чинигул Узбекова, Навҷавон Муллоев, Қамариддин Юсупов, Асҳобиддини Сафармурод, Марям Тошпулодова, Тоир Расулов, Мирзоҳаёт Муллоев ва боз даҳҳо нафар шогирдони дигари имрӯзаи Коллеҷ ифтихори варзиши тоҷиканду дастовардҳои боз ҳам бузург онҳоро дар пеш аст.
Дар воқеъ, ба таъкиди Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон “Омӯзгорон дар ҳама давру замон нерӯи тавоно, ташаббускори фаъол, пешбари ҷомеа ва тарғибгари ғояҳои олӣ буданду ҳастанд ва хоҳанд монд”. Дар ин замина итминон дорем, ки омӯзгорони Коллеҷи тарбияи ҷисмонии Тоҷикистон баҳри тарбияи кадрҳои баландихтисосу садоқатманд пайваста кӯшиш намуда, барои ободӣ, боз ҳам шукуфоии Ватан ва ба як кишвари пешрафта, мутамаддин ва мутараққӣ табдил додани Тоҷикистон ва дарёфти мақоми шоистаи он дар ҷомеаи ҷаҳонӣ минбаъд низ саҳм хоҳанд гирифт.
Мавлон ШАРИФОВ, узви ИЖТ
Эзоҳи худро нависед