МАОРИФ ВА ИЛМ
Шанбе 20 Апрел 2024 05:20
4048

Устод Абдулҳақ Файзиев нафарест, ки умри бобаракати хешро баҳри таълиму тарбияи геологҳои ҷавон бахшида, ба омӯзиш ва таҳқиқи канданиҳои фоиданоки кишвар равон намуда, имрӯзҳо низ пайи кору заҳматҳои зиёд пайваста талош меварзад. Вай 15 марти соли 1938 дар деҳаи зебоманзари Ёрии Панҷакент ба дунё омада, пас аз хатми мактаби ҳафтсолаи деҳа барои давом додани таҳсил ба интернати рақами 1-и шаҳри Панҷакент меояд. Пас аз хатми интернат бо медали нуқра ҳуҷҷатҳои худро ба шуъбаи геологияи факултети табиатшиносии Университети Давлатии Тоҷикистон (ҳоло Донишгоҳи миллӣ) месупорад. Баъди хатми донишгоҳ мувофиқи тақсимот ба Саридораи геологияи назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба кор меояд. Боиси ифтихор аст, ки тӯли як соли кор дар ин ҷо се зина, аз коллектор оғоз намуда, то ба вазифаи коллектори калон ва пас аз он то ба геолог расидааст. Ин дараҷаи сабзиш хусусан барои тоҷиконе, ки дар он солҳо чун мутахассиси ҷавон дар истеҳсолот ба кор меомаданд, осон набуд. Зеро барои ин фосиларо тай намудан ҳадди ақал се сол заҳмат кашидан лозим меомад.

Абдулҳақ Файзиев пас аз як соли заҳмат дар истеҳсолот бо таклифи бевоситаи академикзан Сороҷон Юсупова ба факултети геологияи Донишгоҳи давлатии Тоҷикистон ба кор меояд. Сипас аз соли 1960 инҷониб ӯ бо факултети геология робитаи ногусастанӣ дошта, ба донишҷӯён аз фанҳои минералогия, кристаллография, сохторҳои геологии майдонҳои маъданӣ ва меъёрҳои геологии ҷустуҷӯи конҳои маъдани сабақ меомӯзонад.

Абдулҳақ Файзиев соли 1966 дар мавзӯи «Минералогия ва шароитҳои пайдоиши конҳои флюорити Қаротегини ҷанубу ғарби (Тёншони ҷанубӣ)» дар шаҳри Алмаато рисолаи номзадӣ ва соли 1981 дар мавзӯи «Минералогия, пайдоиш ва қонуниятҳои паҳншавии конҳои  флюорити Тоҷикистони марказӣ» дар шаҳри Маскав рисолаи докториро дифоъ намудааст.  Сипас, аз соли 1982 комиссияи аттестатсионии ИҶШС ба вай унвони профессориро муносиб донистааст.

Аз моҳи марти соли 1985 то моҳи сентябри соли 1996 вазифаи декани факултети геологияи Донишгоҳи миллии Тоҷикистон ва сипас аз соли 1996 то соли 2002 мудири кафедраи геология ва иктишофи конҳои канданиҳои фоиданок ва дар як вақт аз соли 1997 то соли 2011 вазифаи директори Институти геологияи Академияи илмҳои Тоҷикистонро бар дӯш доштанд.  Имрӯзҳо Абдулҳақ Файзиев мудири лабораторияи конҳои канданиҳои фоиданоки Институти геология, сохтмони ба заминҷунбӣ тобовар ва сейсмологияи Академияи илмҳои ҶТ буда, дар як вақт профессори кафедраи геология ва иктишофи конҳои канданиҳои фоиданоки ДМТ мебошад.

Устод Файзиев дар даврони фаъолият мактаби таҳқиқии худро ташкил дода, ҳоло 17 нафар зери роҳбарии эшон рисолаи номзадӣ дифоъ кардаанд.  Абдулҳақ Файзиев қариб дар ҳар як конфронсу симпозиумҳо ва конгрессҳои байналмилаливу ҷумҳуриявии, ки бо илми геология ва шохаҳои мансуб аст, бо мақолаҳои пурмазмуну баландғояи худ баромад намуда, илми геологияи тоҷикро тавонист ба ҷаҳониён муаррифӣ намояд. Ҳама маърӯзаву гузоришҳои ин олими нуктасанҷ ва закӣ фарогири паҳлуҳои асосии масоили замонавист.

Самтҳои омӯзишу пажуҳиши устод паҳлуҳои гуногуни илми геологияро фаро мегирад, ки ҳам аҳамияти  бунёди доранду ҳам амалӣ ва дар истеҳсолот васеъ истифода мегарданд. Масалан, як мисоли мушаххас меорем, ки усули арзону дастрас дар чандин кишварҳои дунё имрӯзҳо мавриди истифода қарор гирифта, миллионҳо маблағҳо сарфа карда мешавад. Конҳои флюорити Тоҷикистони марказиро устод амиқу дақиқ омӯхта, дигаргуншавии шакли кристаллҳои флюоритро вобаста аз мавқеи ҷойгиршавии онҳо дар рагҳои маъданӣ, ҳамчун мисоли хусусияти типоморфи - морфологии минералҳо ошкор намуд, ки аз рӯи шакл онҳоро баҳо дода, пешакӣ муайян кардан мумкин аст, ки рагҳои маъдании кон дар жарф дурнамо доранд ё не?

Бояд тазаккур дод, ки хизматҳои шоистаи ин олими варзида ва фидоии илмро дар омӯзиши геология ба инобат гирифта, Комиссияи байналхалқӣ оид ба номгузории минералҳои тозападид, як минерали навро ба шарафи ӯ – «Файзиевит» ва номи як организми палеонтологии сангшударо Polygnatus Faizievy номгузорӣ намудаанд.                 Мавсуф муаллифи беш аз 500 асару мақола ва корҳои илмист. Аз он ҷумла 7 рисолаи илмӣ ва 7 китоби дарсӣ оид ба минералогия ва кристаллография ва чандин васоити таълимиву методии устод аз чоп баромадаанд. Маҳз дар давраи соҳибистиқлолии кишвар 5 асари пурарзиши илмӣ ва 5 китоби дарсии устод ба мутахассисону ҳаводорони илми геология тақдим гардидааст, ки ин ҳам бошад, як дастоварди хубест дар рушду нумӯи илми геологияи тоҷик.

Нигоштаҳои илмии ин олими забардаст ва фидоии илм дар маҷаллаву журналҳои беш аз бист давлатҳои хориҷ, аз ҷумла Булғористон, Амрико, Италия, Канада, Олмон, Хитой, Россия, Украина, Ҷумҳурии Исломии Эрон, Непал, Испания, Исландия, Бразилия ва ғайра рӯи чоп омадаанд, ки ин аз маънии баланд ва арзиши олии онҳо шаҳодат медиҳад.  Устоди азизу гиромиқадри мо  Абдулҳақ Файзиев имрӯзҳо ҷашни зодрӯз дошта ва ба синни мубораки 80 қадам мениҳанд. Мо шогирдон устодро аз самими қалб табрику муборакбод намуда, барояшон саломатӣ ва тамоми хушиҳои рӯзгорро таманно мекунем.

Бо эҳтироми самимӣ,  шогирдон

М. ФОЗИЛОВ,

Ш. ХУДОБАХШ,

И. ОЙМУҲАММАДЗОДА, Ф. МАЛАХОВ,

М. ГАДОЕВ,

Ф. ФАЙЗИЕВ,

С. ЭЛНАЗАРОВ,

Н. САФАРАЛИЕВ,

Н. НАБИЕВ,

С. ЯТИМОВ

Эзоҳи худро нависед



Рамзҳо дар расм

Рӯзнома

Назарсанҷӣ

У вас нет прав на участие в данном опросе.

Тақвим

Дш Сш Чш Пш Ҷ Ш Яш
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 1 2 3 4 5

Апрел 2024 c.