МАОРИФ ВА ИЛМ
Панҷшанбе 18 Апрел 2024 11:12
8810
Як-ду даҳсола пеш донишҷӯёне, ки таҳсил дар хориҷи кишварро интихоб менамуданд, кам ба назар мерасид. Аммо тайи чанд соли охир шумори чунин донишҷӯён бамаротиб афзудааст.

Аксари мардум бар онанд, ки таҳсил дар хориҷи кишвар ин таҷрибаи зарурӣ ва мукаммал, вусъати ҷаҳонбинӣ, равобити судманди дӯстию ҳамкорӣ, дипломи бонуфуз ва имконияти бунёди болоравии мансабӣ дар сатҳи байналмилалӣ мебошад. Ҳамчунин таваҷҷуҳи хоса зоҳир намудан ба донишҳои амалӣ ё таҷрибавӣ дар аксари кишварҳои мутараққии ҷаҳон аз афзалиятҳои дигари таҳсил дар хориҷи кишвар арзёбӣ мегардад.

Албатта, дар кишвари мо барои таҳсили хубу босамари ҷавонон ва омӯхтани ҳар гуна касбу ҳунар шароитҳои мусоид фароҳам оварда шудааст. Бар замми ин, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар ҳама вохӯриву мулоқотҳояшон бо ҷавонони кишвар таъкид менамоянд, ки ҷавонони мо набояд бо донишҳои доштаи худ маҳдуд шаванд, балки забонҳои хориҷиро омӯзанду дар кишварҳои хориҷ низ таҳсили илм намуда, донишҳои назариявию амалии худро сайқал диҳанд.

СОЛИ ГУЗАШТА 5 ҲАЗОР. ИМСОЛ ЧӢ?

Тибқи маълумотҳои оморӣ соли гузашта зиёда аз 5 ҳазор хатмкунандаи тоҷик барои идомаи таҳсил ба хориҷи кишвар рафта буд. Имсол бошад, ин шумора то ҳол аниқ нест, чун раванди дохилшавӣ идома дорад.

Суҳроб имсол муассисаи таҳсилоти умумии №13-и ноҳияи Рӯдакиро хатм намуд. Ҳанӯз аз зинаҳои поёнии мактабхонӣ ба таҳсилу илмомӯзӣ дар муассисаҳои таълимии хориҷа таваҷҷуҳи зиёд зоҳир мекард. Ӯ мегӯяд, мехоҳад қабл аз ҳама ҷаҳонбиниашро васеъ намояд. Айни ҳол ба Суҳроб муяссар шуд, ки тавассути озмун тариқи бурсия ба яке аз донишгоҳҳои бонуфузи кишвари Олмон дохил шавад.

- Ин донишгоҳ пулакӣ аст, аммо хоҳишмандон метавонанд, ки бо иштирок дар озмун соҳиби грант шаванд. Барои ба даст овардани чунин грант бояд дорои сертификатҳои гуногун бошед ва ҳамчунин маҳорати хуби навиштани иншоро дошта бошед. Донишгоҳҳое ҳастанд, ки ҳамсола барои ҷалби донишҷӯёни хориҷӣ беш аз миллионҳо доллари амрикоӣ ҷудо мекунанд, - гуфт ҳамсуҳбати мо.

ИМКОНОТ ЗИЁД АСТ

Фарзона аз хурдӣ мехост ҳуқуқшинос шавад, аммо вақте калонтар шуду дар мактаб ба омӯзиши фанҳои биологияву химия шуруъ намуд, шавқаш ба касби табибӣ зиёд шуд. Ӯ дар синфи 10 -ум тасмим гирифт, ки табиб мешавад. Тӯли як сол илова ба фанҳои таълимии мактаб ба курсҳои омӯзишии забони туркӣ ва ҳамчунин омӯзиши иловагии фанҳои зарурӣ рафта, барои имтиҳонҳои дохилшавӣ бо ҷидду ҷаҳд омодагӣ гирифт.

- Чун имрӯзҳо имконоти зиёде барои дохил шудан, дар донишгоҳҳои зиёди кишварҳои хориҷ вуҷуд дорад, ман низ ба яке аз донишгоҳҳои Туркия, равияи тиббӣ ҳуҷҷат супоридаам. Ман бо шарту шароити дохил шудан, ба ин донишгоҳ тавассути сомонаҳои интернетӣ шиносоӣ пайдо кардам. Дар сомонаи донишгоҳ шартҳои дохилшавӣ ва саволҳои имтиҳонот гузошта шуда буданд, ки ман ба ҳамаи онҳо мустақилона ҷавоб омода карда, ба суроғаи дахлдор равон кардам. Агар толеъ мадад кунаду холи гузаришро ба даст биёрам, таҳсилро он ҷо ба таври ройгон идома хоҳам дод”.

ЗАБОНДОНӢ - ШАРТИ МУҲИМ

Бузургмеҳр, хатмкунандаи мактаби таҳсилоти умумии №59-и шаҳри Душанбе, донистани забонҳои хориҷиро яке аз шартҳои асосии таҳсилу иқомат дар кишварҳои хориҷа медонад.
- Барои таҳсил дар донишгоҳҳои хориҷӣ дар баробари шавқу рағбат, дониши мукаммал аз фанҳои мавриди назар ҳамчунин донистани забонҳо хеле муҳим аст, - изҳор медорад Бузургмеҳр. – Ман аз кӯдакӣ ба омӯхтани забони англисӣ шавқи зиёд доштам ва ҳоло ин забонро на камтар аз забони модарии худ медонам. Ҳоло имтиҳонҳои дохилшавиро дар яке аз донишгоҳҳои бонуфузи Амрико тавассути шабакаи интернетӣ супорида, холи гузаришро ба даст овардам. Ният дорам, ки баъди хатми донишгоҳ ба Ватани худ баргашта, донишҳои гирифтаамро дар амал татбиқ кунам ва ба халқу ватани худ хизмат намоям.

СОЛҲОИ ДОНИШҶӮӢ ХОТИРМОН ХОҲАД ГУЗАШТ

Сарвиноз Камолова дар ноҳияи Ҷа-лолиддини Балхӣ ҳамроҳи модар ва хоҳараш зиндагӣ мекунад. Падараш, ки худ дар муҳоҷирати меҳнатӣ дар кишвари Русия аст, барои идомаи таҳсили духтараш дар ин кишвар розигӣ додааст. Ӯ бовар дорад, ки солҳои донишҷӯияш дар хориҷи кишвар хубу хотирмон мегузарад.

- Хеле хушҳолам, ки волидонам барои идомаи таҳсилам дар хориҷи кишвар розигӣ доданд, - мегӯяд Сарвиноз. – Ман дар давоми мактабхонӣ бо ташкилотҳои гуногуни хориҷӣ ҳамкорӣ мекардам, дар тренингҳое, ки барои журналистони ҷавон баргузор мекарданд, иштирок мекардам. Чун ба ин касб шавқу ҳаваси зиёд дорам, худ низ талош менамудам, то маводҳои чандрасонаӣ омода карда, тариқи сомонаҳои иҷтимоӣ нашр намоям. Айни ҳол ба ду донишгоҳ (ҳам Русия ва ҳам Туркия) ҳуҷҷат супорида, аз ҳарду ҳам холи гузаришро ба даст овардаам. Аммо бо хоҳиши падарам донишгоҳи Русияро интихоб кардам. Илова ба ин барои дар Туркия таҳсил кардан, боз 1 сол лозим аст, ки забони туркиро омӯзам. Забони русиро бошад, дар курсҳои омӯзишӣ пурра аз худ кардаам.

ИМКОНИ РУШД КАРДАН ЗИЁД АСТ

Фурӯғ, хатмкунандаи литсейи №1 барои хонандагони болаёқати пойтахт, ҳамзамон дар равияи тиббии ду донишгоҳ (яке дар Тоҷикистон ва дигаре дар Санкт-Петербург) ҳуҷҷат супоридааст. Волидонаш мегӯянд, дар Тоҷикистон, назди хешу ақрабо таҳсил кардан беҳтар аст, аммо Фурӯғ мехоҳад дар хориҷа таҳсил кунад.

- Таҳсил дар хориҷа барои шахс имконоти зиёди рушд карданро фароҳам месозад, - мегӯяд Фурӯғ. – Он ҷо бо донишҷӯёни гуногунфикр ва онҳое, ки идеяву имконоти фарох доранд, шинос мешавам, дӯстони зиёде пайдо мекунам. Ман дӯстони зиёди хориҷӣ дорам, ки тариқи шабакаҳои интернетӣ бо онҳо озодона муошират мекунам. Аз суҳбат бо онҳо эҳсос мешавад, ки хеле озодандешу мустақиланд. Дар таҳияи лоиҳаҳои калон иштирок мекунанд, ихтироъкорону эҷодкоронашон зиёданд. Гумон мекунам, таҳсил дар хориҷи кишвар ба кас ҷасорат меомӯзад, рушд кардан меомӯзад, ба олами атроф бо чашми дигар нигаристан меомӯзад.

Аз суҳбат бо чанд тан хатмкунандагоне, ки айни ҳол ба донишгоҳҳои хориҷи кишвар ҳуҷҷат супоридаанд ва ё дохил шудаанд, маълум гардид, ки онҳо самти ояндаи таҳсил ва фаъолияти худро аз рӯи барномаҳои махсус, ки барои донишҷӯён имконоти зиёд фароҳам меоранд, интихоб намудаанд.

ҶИДДИЯТ ВА МАСЪУЛИЯТНОКӢ МЕОМӮЗАД

Хатмкунандаи равияи иқтисодии яке аз донишгоҳҳои бонуфузи шаҳри Ростови Федератсияи Русия Бахтиёр Ҳакимов чунин андеша дорад, ки таҳсил дар хориҷа дарҳои зиёдеро ба рӯи мо боз менамояд. Ба таъкиди ӯ: “Таҳсил дар хориҷ қабл аз ҳама ба мо ҷиддият ва масъулиятнокӣ меомӯзад. Чаро? Чун ба омӯзиш хеле ҷиддӣ машғул мешавем, саъй мекунем, то аз намояндаҳои дигар миллату халқиятҳо, ки бо ҳам таҳсил мекунанд, ақиб намонем ва дар ҳақиқат ҳам муаррифгари миллати худ, Тоҷикистони азиз дар дигар кишварҳо бошем. Аз афзалиятҳои дигари таҳсили илм дар муассисаҳои таҳсилоти олии кишварҳои хориҷа ин аст, ки дар аксари ин кишварҳо, аз қабили Русияву Амрико, Олмону Фаронса мутахассисони сатҳи баландро омода мекунанд ва бо дипломи донишгоҳҳои ин кишварҳо метавон дар дилхоҳ ширкату корхонаҳои бонуфуз ба осонӣ ҷои кор пайдо намуд. Ҳатто дар макотиби миёнаи ин кишварҳо баъзе фанҳои таълимиро метавон дар сатҳи барномаи таълимии донишгоҳҳо аз бар намуд. Чун ба макотиби миёна беҳтарин мутахассисон ба кор ҷалб мешаванд ва 70 фоизи муаллимони муассисаҳои таҳсилоти миёна дорои унвонҳои илмии дараҷаҳои гуногунанд”.

Аз гуфтаҳои ин ҳамсуҳбати мо метавон хулоса намуд, ки таҳсил дар хориҷа ин қадами нахуст дар роҳи ба даст овардани шуҳрату маъруфияти касбӣ дар сатҳи байналмилалист.

“АЗ РОҲИ ИНТИХОБНАМУДА ПУШАЙМОН НЕСТАМ”
Донишҷӯи курси сеюми Донишгоҳи аграрии шаҳри Уляновски Федератсияи Русия Қурбонҳусейн Ёрасенов аз таҳсил дар ин муассисаи таълимӣ қаноатманд аст. Тавре ӯ иброз медорад, таҳсилу зист дар ин кишвар барои амалисозии орзуву ниятҳояш мусоидат намуда, имкон фароҳам овардааст, то донишҳои назариявию амалияш мукаммал гарданд. Ӯ мегӯяд: “Аз хурдӣ мехостам, ки берун аз кишвар донишҷӯй бошам ва аз роҳи интихобнамудаам пушаймон нестам. Ин ҷо асосан ба машғулиятҳои амалӣ диққати асосӣ равона мешавад, ки ин барои мутахассиси хуб шудан, хеле зарур аст. Имрӯз, ки курси сеюмро тамом кардам, хеле хурсандам, зеро ки аз нозукиҳои касби муҳандисӣ бохабар ҳастам. То ҳол ба ягон мушкилӣ дучор нашудаам. Баъди хатми донишгоҳ мехоҳам ба ватан баргашта, ба мардум хизмат кунам”.

КАДОМ ИХТИСОСҲО КАМЧИНАНД?

Рушди бемайлони техника ва технологияи муосир, тараққиёти босуръати соҳаҳои иқтисодиёту иҷтимоиёт талабот ба касбу ихтисосҳои ҷадид ва ҷавобгӯ ба талаботи давр афзун мегардонад. Имрӯз дар бозори меҳнати ҷаҳонӣ талабот ба ихтисосҳое афзудааст, ки на танҳо дар Тоҷикистон, балки дар баъзе кишварҳои мутараққӣ низ камчинанд. Масалан, дар бозори меҳнати Русия ихтисосҳои бизнес –таҳсил, гейм-дизайн ва мултимедия, энергетикаи алтернативӣ ва нейробиология, забоншиноси рақамӣ, муҳандис-эколог, танзимгари низоми роботкунонӣ аз ҷумлаи итисосҳое мебошанд, ки то ҳол дар муассисаҳои таълимии таҳсилоти олии ин кишвар дар сатҳи хеле маҳдуд омӯзонида мешаванд ва ё умуман омӯзонида намешаванд.

Дар Тоҷикистон бошад, то ҳол масъалаи роҳандозии ихтисосҳои танзимгару барномасоз дар факултаҳои муассисаҳои олӣ ба таври бояду шояд ҳалли худро наёфтааст.

Эзоҳи худро нависед



Рамзҳо дар расм

Рӯзнома

Назарсанҷӣ

У вас нет прав на участие в данном опросе.

Тақвим

Дш Сш Чш Пш Ҷ Ш Яш
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 1 2 3 4 5

Апрел 2024 c.