Тибқи қарори Ситоди ҷумҳуриявӣ оид ба пешгирӣ ва паҳншавии коронавирус COVID-19 аз 27-уми апрел то 10-уми майи соли 2020 дар муассисаҳои томактабӣ, муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ, муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбӣ ва муассисаҳои таҳсилоти миёнаи касбӣ таътили муваққатӣ эълон карда шуда буд. Ахиран тибқи як қарори дигар муҳлати таътил то 16-уми август тамдид карда шуд. Дарси хонандагони муасссисаҳои таҳсилоти умумӣ аз 17-уми август оғоз мегардад.

Суолҳои матраҳ ин аст, ки дар давоми таътил толибилмон чӣ кор мекунанд? Омӯзгорон дар якҷоягӣ бо волидон барои толибилмон чӣ корҳоро ба анҷом мерасонанд? Волидон дар ҳоли имрӯз чӣ кор бояд намоянд?

Дар ин маврид сухангӯи Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон Эҳсони Хушбахт иброз дошт, ки то 16-уми август тамоми хонандагону омӯзгорон ба таътили тобистона фиристода шудаанд. Дарсҳо баъди 16-ум боз оғоз мегардад, ки ин ҳама барои пешгирӣ аз паҳншавии коронавирус COVID-19 роҳандозӣ гардидааст.

Ҳамчунин ӯ афзуд, ки дар давраи таътил тибқи рӯйхати таҳиянамудаи вазорат вобаста ба хониши адабиёти бадеӣ дар доираи озмуни “Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст” аз ҷониби омӯзгорон ба хонандагон дастур дода шудааст, ки бештар ба китобхонӣ машғул шаванд ва инчунин дар корҳои хоҷагидории волидайн кӯмак намоянд.

Бино ба иттилои Вазорати маориф ва илми кишвар дар Ҷумҳурии Тоҷикистон 662 муассисаи таҳсилоти томактабӣ бо фарогирии 102 175 кӯдак ва 9766 омӯзгор, 3884 муассисаи таҳсилоти умумӣ бо фарогирии 2033900 хонанда ва 124 593 омӯзгор, 63 муассисаи таҳсилоти ибтидоии касбӣ бо фарогирии 21 890 хонанда ва 2305 омӯзгор ва 75 муассисаи таҳсилоти миёнаи касбӣ бо фарогирии 87 696 донишҷӯ ва 6381 омӯзгор фаъолият мекунанд, ки ҷамъ 4686 муассиса, 2 245 661 муҳассилин ва 143 045 омӯзгорро ташкил медиҳанд.

Ҳукумати кишвар новобаста аз вазъи имрӯза фаъолияти ин ниҳодро хуб ба танзим даровардааст. Бояд зикр намоем, ки тамоми таълимгирандагон дар ин рӯзҳои сахт бо роҳҳои бехавф ва безарар таълим мегиранд. Аз ҷумла, барои тарбиятгирандагони муассисаҳои томактабӣ машғулиятҳои омӯзишии “Сандуқчаи зулбиё” дар ҳаҷми 50 қисм таҳия шуда, тавассути телевизиони кӯдакон ва наврасон “Баҳористон” намоиш дода шуда истодааст. Инчунин, барои хонандагони муассисаҳои таҳсилоти умумӣ низ мутаносибан барномаи таълимии телевизионӣ таҳия шудааст, ки он низ тавассути шабакаҳои телевизионӣ ба роҳ монда мешавад.

Дар баробари ин ҳама ғамхориҳои Ҳукумати кишвар падару модаронро низ зарур аст, ки барои тарбияи насли наврас дар ин рӯзҳо масъулияти бештар эҳсос намоянд.

Дар ҳоли ҳозир, ки вабои аср дар тамоми ҷаҳон паҳн шудаву билохира моро низ дар канор нагузошт, фарзандонро назорат кардан вазифаи аввалиндараҷаи волидон аст. Ба ҷойи дар кӯчаҳо гаштан ва бо телефонҳо ҳар гуна бозӣ кардан, ки руҳан фарзандонро бемор мекунад, волидонро мебояд китобҳои бадеиро ба онҳо дастрас намоянд, то онҳо мутолиа намуда, ба ин васила хиради худро равшан гардонанду аз гузаштаву имрӯзаи хеш бохабар гарданд. Равоншиносон бар он назаранд, ки ҳоло дар шабакаҳои иҷтимоӣ наврасон метавонанд, аз ҷиҳати равонӣ зарар бинад, зеро ҳар гуна иттилооти бардурӯғу беасосе паҳн карда мешавад, ки руҳан фарзандон хаста ва дилмонда мешаванд. Чунин эҳсос менамоянд, ки дигар ҳаёт вуҷуд надораду зиндагӣ ба охир расидааст. Аз ин рӯ, нақши волидон дар ин самт бағоят бузург аст ва назоратро бояд аз рӯи фарзандон пурзӯр намоянд, зеро то муддате дар баробари тарбияи таълими фарзандон ба зимаи онҳост.

Маҳмудшоҳ Кабиров равоншиноси тоҷик афзуд: “Дар шароити имрӯз, ки хабару овозаҳои ғайрирасмӣ ва беасос зиёд мебошанд, ҳатман онҳо аз ҷиҳати равонӣ осеб мебинанд. Аз ҷумла, дар онҳо ҳисси тарс, нобоварӣ, воҳима дида мешавад, ки ин ҳама аз бекорӣ ва зиёд мутолиа ва шунидани хабару овозаҳои носаҳеҳ аст. Ин ҳолат бештар дар наврасоне дида мешавад, ки кам мутолиа мекунанд. Агар онҳо дар ин вақт ба хондани китоб машғул шаванд, каме ҳам бошад аз ҳар гуна хабари бад ва носаҳеҳ дур мешаванд”.

Дар ин лаҳзаҳо коршиносон бар он назаранд, ки хондани китобҳои бадеӣ ба кӯдакону наврасон беҳтарин василаи дур будан аз ҳар гуна овозаҳову хабарҳои бардурӯғ аст. Танҳо шахси китобхон метавонанд, ҳар гуна иттилои носаҳеҳу нодаркорро дар майнаи худ таҳлилу ташхис намояд ва худро аз ҳар гуна фикрҳои нодаркор раҳо бахшад. Аз ин рӯ, волидонро зарур аст, ки барои фарзандонашон адабиётҳои заруриро дастрас намоянду назоратро қавӣ кунанд ва ба ин васила фарзандон таътили муваққатиро самаранок гузаронида, сатҳи дониши худро зиёд мегардонанд.