Ҳамасола дар кишвари Чин даҳҳо ҳазор тифлон рабуда мешаванд. Ин масъала даҳсолаҳо то кунун ҳалли худро наёфтааст. Дар ин муддат чандин насл камол ёфта, баъзеҳо ҳатто дарк карда наметавонанд, ки волидони кунунияшон замоне онҳоро чун сагчаи зотӣ харидаанд.

Мао Ин дар як мижазанӣ ғайб зад. Писарчаи дусола дар шаҳри Сиан ҳамроҳи падар аз боғча ба манзил бармегашт. Ҳар ду назди меҳмонхона барои обнӯшӣ истоданд. Падар мехост оби ҷӯшро каме сард созад, ки аллакай писарчааш ғайб зада буд. Ин ҳодиса моҳи октябри соли 1988 рух дод. Аз он дам волидони тифл ҳазорҳо эълон чоп намудаю полис ва гурӯҳҳои ҷустуҷӯиро ба по хезонданд. Баҳри дарёфти тифл модар ҳатто тарки кор кард ва худро пурра барои дарёфти ӯ бахшид. Билохира бахт ба рӯяш хандид. Моҳи апрели соли равон полис аз хусуси ҷавонмарде дарак дод, ки шояд писари ғайбзадаи ин оила бошад. Ӯ дар масофаи ҳазорҳо километр дур аз зодгоҳаш, дар мавзеи Сичуан бо номи Гу Нинин зист дошт. Ташхиси ДНК, яъне пайвастагии ирсӣ нишон дод, ки ӯ тифли гумшудаи ин хонадон аст.

Полис ошкор намуд, ки тифлро оилаи бефарзанд бар ивази 6 ҳазор юан (840 доллар аз рӯи қурби имрӯза) харидааст.

Таҳлилҳо нишон додааст, ки рабудани тифлон аксаран дар деҳот рух медиҳад. Дар ин маврид мақсади рабудани тифл танҳо фурӯхтан ба оилаҳои бе фарзанд набудааст. Бархе тифлонро ба меҳнати маҷбурӣ, фоҳишагарӣ ва гадоӣ ҳам маҷбур мекардаанд. Охиринро дар аксар маврид маслуқ месозанд. Зеро хайр намудан ба маслуқон бештар аст. Ҳамчунин, тавассути хонаҳои кӯдакон қисмеро ба хориҷа, барои оилаҳои муштоқи фарзанд интиқол медиҳанд. Ҳамин тавр, побанди хоҳиши ёрӣ расондан ба тифли ятим, аврупоиҳо ва амрикоиҳо бехабар тиҷорати фурӯши тифлонро дастгирӣ кардаю мекунанд.

Дар Чин маълумоти расмӣ бобати рабудани тифлон мавҷуд нест. Лек мувофиқи маълумоти тахминӣ аз 30 то 70 ҳазор хурдсолон ҳамасола дар ин кишвари сернуфустарини олам дуздида мешаванд.

Полис ба ҳисобот танҳо аъмоли ошкоршударо бобати дуздӣ ворид месозад. Зеро волидон наметавонанд исбот созанд, ки тифли эшон дуздида шудааст. Аризаи ин гуна волидон даруни ҷузвдон “Дар бораи ғайбзанӣ” зери чанг мехобад.

Аз рӯи маълумот аён шуд, ки аз ҳама давраи наҳс барои тифлон фасли тобистон аст. Маҳз дар ин давра бештар ғайб задани онҳо мушоҳида шудааст. Сабаб дар он аст, ки дар айёми гармиҳо ба муҳлатҳои зиёд ва дароз дар берун сайругашт мекунанд. Аз ҳама беш дуздидани тифлони аз ду то чорсола рух додааст. Дар ин маврид, новобаста аз фасли сол, қурбониёни асосӣ писарбачаҳо будаанд.

Дар поёни садаи пешин ташкил ва рабудани тифлон нисбатан осон буд. Дар кӯчаҳо дурбинҳои назоратӣ ва интернет вуҷуд андошт. Кунун замона дигар имконоти зиёд пайдо шудааст. Лек масъала ҳамоно ҳалли худро наёфт. Мувофиқи нақли волидон, аксар вақт полисҳо сабти камераҳоро аз назар намегузаронанд. Аз назар гузаронанд ҳам чанд рӯз пас, ки дарёфти тифли ғайбзада хеле душвор аст.

Аз рӯи далелҳои ошкорнамудаи полис аён шудааст, ки ба кӯдакрабоӣ гурӯҳҳои пурқуввати ҷиноӣ машғул ва дар сар то сари Чин фаъолияти густурда доранд. Тифлро аз даст ба даст, аз минтақае ба минтақа ҳавола месозанд, ки пайгирии он беҳад душвор мегардад. Ҳангоми ба даст афтодан ҷинояткоронро ҷазоҳои сахт интизор аст. Ду нафар роҳбари чунин гурӯҳҳои ҷиноӣ ба қатл расонда шуд.

Истифодаи таҷҳизоту технологияи муосир ва ширкати ҳар чи бештари ҳукуматдорон дар ҳалли қазияи мавҷуда, масъалаи доғдори кишвари Чинро батадриҷ шояд ҳал созад. Лек барои ҳазорҳо тифлону волидон тақдир чунин афтода, ки дигарбора бо ҳам напайванданд.

Ҳамасола дар олам чандин миллион тифлон ғайб мезананд. Аз ин хотир, бо ташаббуси иттиҳоди Аврупо 25 май ҳамчун Рӯзи ёдбуди тифлони ғайбзада таҷлил мегардад.