СИЁСАТ
Чоршанбе 24 Апрел 2024 11:31
7373
Нақши Пешвои миллат дар таҳияи ҳадафҳои тақдирсози миллӣ

Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои бунёди давлати миллӣ ва расидан ба ормонҳои миллии мардуми тоҷик заминаи боътимод фароҳам овард. Ба ин воқеаи муҳими таърихӣ Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон чунин баҳо додааст: «Истиқлолияти давлатии тоҷикон, ки ба мардуми мо дар даҳсолаи охири садаи бистум муяссар гардид, дар таърихи давлатдорӣ ва сарнавишти халқамон гардиши куллӣ ба вуҷуд овард ва ба марҳалаи сифатан нави рушди кишварамон оғоз бахшид. Бешубҳа, ин бузургтарин дастоварди миллати куҳанбунёди тоҷик дар тўли асрҳо ва неъмати бебаҳо барои наслҳои ояндаи халқи мост, ки ҷовидона соҳиби давлати миллии хеш хоҳанд шуд».

Вале мардуми тоҷик аз рўзҳои аввали соҳибистиқлолии Ҷумҳурии Тоҷикистон боз бори дигар ба имтиҳони сангини таърих рў ба рў гардид. Вазъияти сиёсӣ, иҷтимоӣ –иқтисодӣ ҳолати равонии мардумро дар ин давра метавон ба таври мухтасар чунин баён намуд: давлати абарқудрати Иттиҳоди Шуравӣ завол ёфт ва низоми ягонаи иқтисодии он давлат низ якбора аз байн рафт ва риштаҳои ҳамкорию ҳамбастагиҳои байниҳамдигарии ҷумҳуриҳои иттифоқӣ канда шуданд, ки боиси номуътадилии фаъолият ва аз кор мондани бисёр корхонаҳои саноатӣ гашта, чунин мушкилиҳо тамоми соҳаҳои ҳаёти ҷомеаро фаро гирифта буд.

Дар ибтидои истиқлолияти давлатии худ Тоҷикистон ба вартаи ҷанги шаҳрвандӣ гирифтор гашт, ки зарари иқтисодии он зиёда аз 10 млрд доллари ИМА-ро ташкил медод, қисми зиёди аҳолии мамлакатро яъсу навмедӣ фаро гирифта буд, тамоми шохаҳои мақомоти давлатӣ фалаҷ гардида, аз уҳдаи идоракунии мамлакат намебаромаданд. Тамоми қувваҳои сиёсии мамлакат, созмонҳои ҷамъиятӣ ва дастаҳои мусаллаҳи яроқнок на баҳри манфиатҳои умумимиллӣ, балки баҳри манфиатҳои тангназаронаи худ талош мекарданд.

Дар ин марҳилаи таърихӣ Пешвои миллат таҷрибаи ҷаҳониро мавриди омўзиш ва таҳлили ҳамаҷониба қарор дода, бо дарки шароити ба миёномада ва бо мақсади таҳкими асосҳои иқтисодии истиқлолияти давлатӣ ва рушди босуботи кишвар, самтҳои афзалиятноки тараққиёти мамлакатро тарҳрезӣ намуд, ки он унвони Ҳадафҳои стратегии Ҷумҳурии Тоҷикистонро гирифтааст.

Калиди муваффақиятҳои Пешвои миллат Эмомалӣ Раҳмон дар он аст, ки дар зимоми давлатдорӣ ба ганҷинаи ғании таҷрибаи давлатдории ниёгони сарбаланду бомаърифати хеш такя менамояд. Бесабаб нест, ки имрўз ҳам ин кори наҷибро идома дода, аз рўзҳои аввали роҳбари давлат шуданаш Пешвои миллат пайваста вохўрию суҳбатҳоро бо аҳолии тамоми шаҳру ноҳияҳои мамла-кат, шахсони кор-дидаю корозмуда, намояндагони қишрҳои гуногуни ҷомеа ва бахусус, зиёиёни мамлакат ба яке аз самтҳои муҳимтарини фаъолияти хеш қарор додааст.

Дар ин радиф бояд таъкид намуд, ки бо фитрати аз худованд эҳдонамудааш ў ҳамеша авзои ҷомеаро ба хуби дарк менамояд ва вобаста ба он ба ҳалли масъалаҳое оғоз менамояд, ки тақозои рўзанд. Маҳз дар ҳамин замина ӯ дар мизони заковати хеш оқибатҳои корҳои шурўънамудаашро дарк менамояд, ки дар бисёр мавридҳо атрофиёнаш аз фаҳмидани моҳияти мақсадҳои наҷибахш қафо мемонанд. Дар ин ҷода Эмомалӣ Раҳмон дар усули давлатдорӣ ба адлу инсоф такя намуда, дар пиёдасозии ҳадафу ормонҳои мардумӣ, татбиқи нақшаҳои худ, собитқадам, устувор, далеру ҷасур ва нисбат ба худу зердастон серталаб аст.

Саҳифаҳои фаъолияти Пешвои миллат ҳамчун Сарвари давлат инъикоскунандаи чеҳраи сиёсиаш буда, ў ба қавли мардум “шахси қавлу амал” мебошанд. Дар тамоми давраи сарвариашон ҳар мақсаду вазифаи навбатиро ҳамаҷониба меомўзанду таҳлил менамоянд ва аз ин ҷост, ки ҳеҷ кору амали оғозкардаашонро дар нимароҳ намондаанд.

Дар соҳаи идоракунии давлатӣ таҳия ва амалисозии афзалиятҳои миллии стратегӣ дар мамлакатҳои гуногуни ҷаҳон таҷрибаи озмуда-шуда ба ҳисоб меравад. Маса-лан, Япония баъ-ди Ҷанги дуюми ҷаҳон дар ҳоли ниҳоят вазнини иқтисодӣ қарор дошт. Дар нимаи аввали солҳои 50-уми асри ХХ бо мақсади аз ин буҳрони сахт ба-ромадан, ҳуку-мати Япония низоми афзалиятҳои мамлакатро таҳия менамояд, ки он номи “Доктринаи Ёсида”-ро гирифт. Моҳият ва мақсади асосии ин ҳуҷҷат пеш аз ҳама, баҳри ҳалли таъхирнопазири вазифаҳои иқтисодӣ ҷалб намудани захираю имкониятҳои миллӣ буд. Вобаста ба шароити воқеӣ яке аз омилҳои муҳими пешрафти мамлакат дар муносибати мутақобилаи судманди соҳибкорон бо ҳокимият дониста мешуд.

Бори аввал ҳадафҳои стратегии мамлакат дар асоси таҳлили амиқи илмӣ бо дар назар доштани вазъияти ҷаҳони муосир ва барои дарёфти ҷойгоҳи сазовори худ дар ҷомеаи байналмилалӣ, баҳри тавсеа бахшидани рушди босуботи иқтисодӣ дар Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон (20.04.2006) муайян гардиданд. Дар Паём омадааст, ки: “Дар ин ҷаҳони пур аз тазоду рақобатҳои шадиди глобалӣ тақдири имрўзу ояндаи худро дар даст доштан, истиқлолияти комилу давлатдории миллиро ҳифз намудан, амнияти мамлакату оромии ҷомеаро таъмин кардан ва манфиатҳои миллатро пуштибонӣ карда тавонистан аз мову шумо иҷрои корҳои бузургу барномаҳои стратегиро барои даҳсолаҳои дигар тақозо мекунад. Аз ҳамин лиҳоз, мо вобаста ба имкониятҳои мавҷудаи моддиву молиявӣ ҳадафҳои тақдирсози стратегӣ-истиқлолияти энергетикӣ, истиқлолияти озуқаворӣ, раҳоӣ аз бунбасти коммуникатсионӣ, таъмини пешрафти мунтазами иқтисодиёт, сиёсати пайгиронаи иҷтимоӣ, таҳкими амнияту оромии мамлакат ва ҷомеаи шаҳрвандиро пеш гирифта, мехоҳем Ватани азизу муқаддаси худ - Тоҷикистонро ба сафи кишварҳои пешрафтаи олам расонем”.

Барои комёб шудан ба ин мақсади наҷиб, ки аз орзую омоли деринаи мардуми мо сарчашма ме-гирад, иҷрои се ҳадафи стратегии мамлакат басанда нест, вале комё-биҳои дар ин самт бадастомада, ба-рои рушди босур-ъати кишвар заминаи боэътимод муҳайё намуданд.

Аз ин рў, Пешвои миллат бо дарки амиқи заминаҳои рушди босуръат ва имкониятҳои мавҷуда 26-уми декабри соли 2018 дар Паёмашон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳадафи чоруми миллӣ- саноатикунонии босуръати кишварро ҳамчун масъалаи меҳварии сиёсати дохилии мамлакат ба миён гузошта, вазифа гузоштанд, ки: «Мо таъмини истиқлолияти энергетикӣ ва истифодаи самарабахши неруи барқ, аз бунбасти коммуникатсионӣ баровардан ва ба кишвари транзитӣ табдил додани Тоҷикистон, ҳифзи амнияти озуқаворӣ ва дастрасии аҳолии мамлакат ба ғизои хушсифат, инчунин, вусъатдиҳии шуғли пурмаҳсулро ҳамчун ҳадафҳои стратегии худ интихоб намуда, нақшаи гузариши иқтисодиёти кишварро аз шакли аграрӣ - индустриалӣ ба индустриалӣ - аграрӣ амалӣ гардонда истодаем.

Дар натиҷаи тадбирҳои амалинамудаи Ҳукумати мамлакат дар се соли охир ҳиссаи соҳаи саноат дар маҷмўи маҳсулоти дохилӣ аз 15,2 то 17,3 фоиз афзоиш ёфт.

Дар робита ба ин ва бо дар назар доштани аҳамияти соҳаи саноат дар ҳалли масъалаҳои иқтисодиву иҷтимоӣ ва таъсиси ҷойҳои корӣ пешниҳод менамоям, ки саноатикунонии босуръати кишвар ҳадафи чоруми миллӣ эълон карда шавад. Вобаста ба ин, зарур аст, ки то соли 2030 ҳиссаи соҳаи саноат дар маҷмўи маҳсулоти дохилӣ ба 22 фоиз расон-да шавад. Барои расидан ба ин мақсад бояд ама-лишавии барно-маҳои соҳавии қабулгардида ва лоиҳаҳои сар-моягузорӣ таҳти назорати қатъӣ қарор дода, сама-ранокӣ ва сифати онҳо таъмин карда шаванд».97 Мавриди зикр аст, ки ҳадафҳои стратегии мамлакат на танҳо ба манфиати Тоҷикистон, балки манфиатҳои давлатҳои ҳамҷавори мо нигаронида шудааст. Дар ин маврид Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни суханронӣ дар Ҷаласаи 16-уми Конференсияи вазирони Барномаи ҳамкории иқтисодии минтақавии Осиёи Марказӣ (CAREC), ки моҳи октябри соли 2017 баргузор гардида буд, моҳияти иқтисодии ҳадафҳои стратегии Ҳукумати мамлакат ва ба манфиати сокинони ҳамаи кишварҳои минтақа нигаронида шудани онҳоро чунин арзёбӣ намуданд: «Афзалиятҳо ва самтҳои калидии сиёсати давлати Тоҷикистон ҷиҳати баромадан ба масири рушди устувор дар Стратегияи миллии рушди кишвар барои давраи то соли 2030 дарҷ гардидаанд. Дар ин замина таъмини истиқлолияти энергетикӣ ва истифодаи самарабахши неруи барқ, аз бунбасти коммуникатсионӣ баромада, ба кишвари транзитӣ табдил ёфтан, ҳифзи амнияти озуқаворӣ ва дастрасии аҳолӣ ба ғизои хушсифат, инчунин, вусъат додани шуғли пурмаҳсул ба ҳайси ҳадафҳои стратегии мо муайян карда шудаанд. Мусаллам аст, ки ин ҳадафҳо на танҳо манфиати Тоҷикистон, балки манофеи тамоми минтақаро ифода мекунанд. Бовар дорам, ки ҳамкории ҳамоҳангшуда дар доираи Стратегияи зикршуда дар самтҳои калидии амал имкониятҳои кишварҳои минтақаро метавонанд бамаротиб тавсеа бахшанд. Ба ин васила мо метавонем рушди устувори ҳар як кишварро таъмин намуда, сатҳи некўаҳволии мардуми минтақаро баланд бардорем». Сарвари давлат борҳо таъкид намудаанд, ки рушди мунтазами иқтисодиёти кишвар бе истиқлолияти энергетикӣ ва таъмини пурраи ҳамаи соҳаҳо бо неруи барқ ғайриимкон аст.

Нуриддинов Ҳомидхон,
номзади илмҳои таърих, дотсент

Эзоҳи худро нависед



Рамзҳо дар расм