СИЁСАТ
Панҷшанбе 25 Апрел 2024 08:31
ё сарони давлатҳо аз ҳаводиси Афғонистон чӣ гуфтанд?
Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон 16 ва 17 сентябр нишасти сарони кишварҳои Созмони Аҳдномаи Амнияти Дастҷамъӣ (СААД) ва ҳамзамон Созмони Ҳамкории Шанхай (СҲШ) баргузор гардид, ки дар он яке аз масъалаҳои муҳим ҳаводиси Афғонистон буд. Дар мулоқоти сарони давлатҳои СААД ва СҲШ президентҳои кишварҳои Тоҷикистон, Беларус, Қазоқистон, Қирғизистон, Ӯзбекистон, нахуствазирони давлатҳои Покистону Арманистон ва вазири корҳои хориҷии Русия ҳузур доштанд. Дар нишастҳо Владимир Путин Президенти Русия, Си Ҷин Пин, Президенти Чин ва Нарендра Моди, нахуствазири Ҳиндустон ба таври онлайнӣ ширкат доштанд.
ЁДОВАРӢ АЗ КУМАК БА АФҒОНИСТОН
Дар нишасти СААД, ки 16 сентябр доир гардид, пеш аз ҳама аз ҷониби сарони давлатҳо таваҷҷуҳ ба воқеаҳои ахири Афғонистон карда шуд. Дар он Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бори дигар аз гурӯҳи Толибон танқид намуда, онҳоро ваъдахилоф гуфтанд:
“Толибон аз ваъдаҳои қаблии худ дар бораи ташкили ҳукумати фарогир бо иштироки васеи неруҳои дигари сиёсӣ ва қавмҳои этникӣ дар ин кишвар даст кашиданд ва аз таъсиси як аморати исломӣ бар асоси қонунҳои сахти асримиёнагии шариат хабар доданд. Ҳайати эълоншудаи ҳукумати муваққатӣ гуногунии сиёсӣ, қавмӣ ва забонӣ, инчунин, баробарии гендериро ба назар намегирад”,-гуфтанд Президенти кишвар.
Пешвои миллат ҳамзамон аз вазъият дар дараи Панҷшер ёдоварӣ карда, гуфтанд, ки вазъ дар Афғонистон бадтар аз оне аст, ки расонаҳо инъикос мекунанд. “Мувофиқи маълумоте, ки ҳар рӯз аз манотиқи мухталифи Афғонистон ба мо мерасад, вазъи воқеӣ дар маҳал комилан дигар аст, он чанд маротиба бадтар аз онест, ки дар расонаҳо инъикос карда мешавад. Мо инро дар мисоли Панҷшер возеҳ дида метавонем”,- афзуданд Пешвои миллат.
Сарвари давлат гурӯҳи Толибонро ба он айбдор карданд, ки дастрасии Панҷшерро ба ғизо ва дигар ашёи зарурӣ ба таври қатъӣ манъ кардаанд ва боз ҳам аз Созмони Милали Муттаҳид, Салиби Сурх ва созмонҳои дигари башардӯстонаи байналмилалӣ хостанд, ки ба мардуми Афғонистон кумак кунанд.
Қосим Ҷомарт Тоқаев Президенти Қазоқистон дар пайи гуфтаҳои Президенти Тоҷикистон дар нишасти сарони СҲШ пешниҳод намуд, ки барои интиқоли кумакҳои башардӯстона ба Афғонистон марказе ташкил карда шавад. Тоқаев гуфт, Қазоқистон омодааст, ки ин марказро дар шаҳри Алмаато ташкил кунад.
- Қазоқистон ояндаи Афғонистонро ҳамчун кишвари воҳид ва мустақил мебинад. Дар ин замони тақдирсоз СҲШ метавонад, барои ба даст овардани сулҳ дар Афғонистон нақши бисёр фаъол дошта бошад. Мо бар ин назарем, ки барои аз байн бурдани маводи мухаддир ва ҳамчунин муҳоҷирати беназорат аз Афғонистон бояд кор кунем. Бояд ба мардуми Афғонистон, ки ҳоло ба мушкилот рӯ ба рӯ шудаанд, кумак расонем, - гуфт Қ.Тоқаев.
Нахуствазири Покистон Имрон Хон низ аз ҷомеаи ҷаҳонӣ даъват намуд, ки дар бари Афғонистон бошанд ва барои рушди ин кишвар кумак кунанд.
“Яке аз авлавиятҳо буҳрони инсонӣ ва вазъияти иқтисодӣ дар ин кишвар аст. Хатари фурӯпошии иқтисодии Афғонистон пойбарҷост. Аз ҳама мехоҳем, ки Афғонистонро таҳти ҳимояи байналмилалӣ қарор диҳем ва кумаки инсондӯстонаро дар Афғонистон равона кунем. Дар ин роҳ Покистон аз ҳеч гуна кумакҳои башардӯстона худдорӣ намекунад”,-гуфт ӯ.
Покистон кишварест, ки яке аз ҷонибдорони аслии Толибон гуфта мешавад ва фаъолони ҷомеаи шаҳрвандии Афғонистон борҳо аз дахолати ин кишвар ба ҳаводиси Афғонистон ҳарф задаанд.
Вале Имрон Хон гуфт, Покистон аз ҷанги Афғонистон осеби зиёд дида, ҳоло мизбони 4 миллион гурезаи афғон аст. Ӯ ҳамчунин гуфт, Покистон аз терроризм 150 миллиард доллар зарар дида, 80 ҳазор нафарро аз даст додааст.
Си Ҷин Пин роҳбари Чин низ дар баромадаш бештар ба масъалаи Афғонистон ишора кард ва иброз дошт, ки ҷомеаи ҷаҳонӣ дар вазъияти Афғонистон бояд дар якҷоягӣ ҳамкорӣ кунанд.
“Бояд Афғонистонро ташвиқ кунем, ки давлати фарогир созанд. Давлате, ки дар ҳама масъалаҳо, аз ҷумла сиёсати дохилӣ ва хориҷӣ миёнарав аст. Бояд ба ҳама гуна шаклҳои терроризм муқобила кунем. Талош кунем, ки Афғонистон масири сулҳу суботро тай кунад”, - афзуд роҳбари Чин.
ҶОНИБДОРОНИ ТОҶИКИСТОН АФЗУДАНД
Ҷумҳурии Тоҷикистон аз аввалин кишварҳоест, ки мавқеи худро нисбати ҳукумати Толибон ба таври рӯшан муайян кард ва возеҳ гуфт, ки аморати исломии онҳоро эътироф нахоҳад кард. Коршиносон низ борҳо гуфтанд, ки маҳз пас аз мавқеъгирии Тоҷикистон мушоҳида шуд, ки бархе аз кишварҳои дигар низ назарашонро дар баробари Толибон тағйир доданд.
Баъди Тоҷикистон Фаронса дуюмин кишваре буд, ки гуфт, ҳукумати Толибонро нахоҳад пазируфт. Нарендра Моди, нахуствазири Ҳинд дар нишасти СҲШ аз Толибон ҳамчун гурӯҳи ифротгароӣ ном бурда гуфт, ба расмият шинохтани давлати онҳо мавзӯи баъдӣ аст. Моди гуфт, бояд дар Афғонистон бо ҳузури намояндагони ҳамаи ақаллиятҳо давлат ташкил шавад ва набояд Афғонистон дигар барои содироти терроризм истифода шавад”.
Ҳамзамон ӯ гуфт, ки ифротгароӣ яке аз мушкилиҳои асосии минтақа аст ва шароити пешомада дар Афғонистон ин мушкилро вазнинтар кардааст. Нахуствазири Ҳинд таъкид кард, ки кишварҳои узви СҲШ дар масъалаи Афғонистон бояд чораҷӯӣ кунанд.
Сарвазири Покистон Имрон Хон низ гуфтааст, ки пас аз дидору гуфтушунид бо Президенти Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо намояндагони ҳаракати Толибон дар бораи бунёди ҳукумати фарогир дар Афғонистон ба музокирот шурӯъ кардааст.
Вохӯрии сарвазири Покистон бо Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 17 сентябр дар Душанбе сурат гирифт. Маркази матбуоти Президенти Тоҷикистон дар ин бора иттилоъ дод, ки ҷонибҳо ҷиҳати ташкили гуфтушунид байни намояндагони Ҷабҳаи муқовимати миллии Афғонистон ва ҳаракати Толибон дар Душанбе ба мувофиқа расиданд.
- Пас аз вохӯрӣ бо роҳбарони ҳамсоякишварҳои Афғонистон, бахусус баъди гуфтушуниди тӯлонӣ бо Президенти Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ман бо Толибон дар бораи бунёди ҳукумати фарогир дар Афғонистон бо иштироки ҳамаи гурӯҳҳои этникӣ - тоҷикону ҳазораҳо ва ӯзбекон гуфтушунид оғоз намудам”, - навиштааст Имрон Хон дар “twitter” - и худ.
Дар нишасти сарони СААД ва СҲШ хабари гуфтугӯи Толибон ва тоҷикони Афғонистон аз ҳама муҳим арзёбӣ гардид.
Созиши роҳбарони Тоҷикистону Покистон дар бораи ташкили гуфтугӯи намояндагони Толибон ва тоҷикони Афғонистон аз сӯи ҷомеаи Тоҷикистон хуб пазируфта шуд. Бархе онро муваффақияти Президенти кишвар Эмомалӣ Раҳмон барои ҳимояи ҳуқуқи тоҷикони Афғонистон маънидод карданд.
Сомонаи Хадамоти Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон менависад, ки Тоҷикистон ва Покистон барои хатми низоъ, “ташаннуҷ дар вилояти Панҷшер тавассути эълон кардани оташбас ва кушодани роҳҳо барои таъмини кумакҳои башардӯстона ба мардуми ин минтақа” ба мувофиқа расидаанд.
Вақт ва замони баргузории гуфтушунид то ҳол маълум нест. Вале коршиносон бар ин назаранд, ки дар сурати баргузор шудани гуфтушунид мавзӯи меҳварӣ бояд вазъи Панҷшер ва кумак ба он бошад.
Ба гуфтаи коршиносон интизор меравад, ки дигар кишварҳо низ аз мавқеъгирии Тоҷикистон ҷонибдорӣ мекунанд ва мавқеи худро нисбати аморати исломии Толибон муайян хоҳанд кард.
ӮЗБЕКИСТОНУ РУСИЯ ЧӢ ГУФТАНД?
Владимир Путин, Президенти Русия иваз шудани қудрат дар Афғонистонро мусбат арзёбӣ кард. Ӯ гуфт, ки: “Тамоми сарзамини Афғонистон таҳти контроли Толибон аст ва бояд онҳоро ташвиқ кунем, ки ваъдаҳои худро амалӣ кунанд”. Владимир Путин ба тарзи умумӣ аз хатарҳо гуфт ва кишварҳои узви соз-монро даъват кард, ки барои ҳифзи субот дар қаламравҳои худ омода бошанд.
- Вазъият дар минтақаи масъулияти СААД ва сарҳадҳои берунии кишварҳои узв на танҳо ноустувор аст, балки мушкилоти воқеан шадиде ва хатарҳои амнияти кишварҳои моро ба миён меорад, - гуфт раҳбари Русия.
Шавкат Мирзиёев, Президенти Ӯзбекистон хостори гуфтугӯ бо Толибон шуд. Мирзиёев дар ҷаласаи роҳбарони Созмони Ҳамкориҳои Шанхай бори дигар аз гуфтугӯ бо гурӯҳи Толибон ҳимоят кард ва хостори дидори роҳбарони созмон бо Толибон шуд.
Мирзиёев таъкид намуд, ки бояд ҳаққи бонувон ва ақаллиятҳои миллӣ дар Афғонистон риоя шуда, дар масъалаи коҳиши муҳоҷират бо онҳо бояд ҳамкорӣ кард.
СААД соли 1992 таъсис дода шудааст, ки айни ҳол Арманистон, Беларус, Русия, Тоҷикистон, Қазоқистон ва Қирғизистон узви онанд. СААД бо ҳадафи тақвияти сулҳ, амнияту устуворӣ дар минтақа ва ҷаҳон, ҳифзи дастаҷамъии истиқлол, ягонагии марзӣ ва тамомияти арзии кишварҳои узв таъсис шудааст.
Ёдовар мешавем, ки Русия, Ҳиндустон, Қазоқистон, Қирғизистон, Чин, Покистон, Тоҷикистон ва Ӯзбекистон узви комилҳуқуқи СҲШ мебошанд.
Бино ба маълумоти нашршуда, Қатар, Миср ва Арабистони Саудӣ шарикони нави Созмони Ҳамкории Шанхай шудаанд. Ҳамчунин вуруди Эрон ба СҲШ дар ин нишаст аниқ шуд.
Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон 16 ва 17 сентябр нишасти сарони кишварҳои Созмони Аҳдномаи Амнияти Дастҷамъӣ (СААД) ва ҳамзамон Созмони Ҳамкории Шанхай (СҲШ) баргузор гардид, ки дар он яке аз масъалаҳои муҳим ҳаводиси Афғонистон буд. Дар мулоқоти сарони давлатҳои СААД ва СҲШ президентҳои кишварҳои Тоҷикистон, Беларус, Қазоқистон, Қирғизистон, Ӯзбекистон, нахуствазирони давлатҳои Покистону Арманистон ва вазири корҳои хориҷии Русия ҳузур доштанд. Дар нишастҳо Владимир Путин Президенти Русия, Си Ҷин Пин, Президенти Чин ва Нарендра Моди, нахуствазири Ҳиндустон ба таври онлайнӣ ширкат доштанд.
ЁДОВАРӢ АЗ КУМАК БА АФҒОНИСТОН
Дар нишасти СААД, ки 16 сентябр доир гардид, пеш аз ҳама аз ҷониби сарони давлатҳо таваҷҷуҳ ба воқеаҳои ахири Афғонистон карда шуд. Дар он Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бори дигар аз гурӯҳи Толибон танқид намуда, онҳоро ваъдахилоф гуфтанд:
“Толибон аз ваъдаҳои қаблии худ дар бораи ташкили ҳукумати фарогир бо иштироки васеи неруҳои дигари сиёсӣ ва қавмҳои этникӣ дар ин кишвар даст кашиданд ва аз таъсиси як аморати исломӣ бар асоси қонунҳои сахти асримиёнагии шариат хабар доданд. Ҳайати эълоншудаи ҳукумати муваққатӣ гуногунии сиёсӣ, қавмӣ ва забонӣ, инчунин, баробарии гендериро ба назар намегирад”,-гуфтанд Президенти кишвар.
Пешвои миллат ҳамзамон аз вазъият дар дараи Панҷшер ёдоварӣ карда, гуфтанд, ки вазъ дар Афғонистон бадтар аз оне аст, ки расонаҳо инъикос мекунанд. “Мувофиқи маълумоте, ки ҳар рӯз аз манотиқи мухталифи Афғонистон ба мо мерасад, вазъи воқеӣ дар маҳал комилан дигар аст, он чанд маротиба бадтар аз онест, ки дар расонаҳо инъикос карда мешавад. Мо инро дар мисоли Панҷшер возеҳ дида метавонем”,- афзуданд Пешвои миллат.
Сарвари давлат гурӯҳи Толибонро ба он айбдор карданд, ки дастрасии Панҷшерро ба ғизо ва дигар ашёи зарурӣ ба таври қатъӣ манъ кардаанд ва боз ҳам аз Созмони Милали Муттаҳид, Салиби Сурх ва созмонҳои дигари башардӯстонаи байналмилалӣ хостанд, ки ба мардуми Афғонистон кумак кунанд.
Қосим Ҷомарт Тоқаев Президенти Қазоқистон дар пайи гуфтаҳои Президенти Тоҷикистон дар нишасти сарони СҲШ пешниҳод намуд, ки барои интиқоли кумакҳои башардӯстона ба Афғонистон марказе ташкил карда шавад. Тоқаев гуфт, Қазоқистон омодааст, ки ин марказро дар шаҳри Алмаато ташкил кунад.
- Қазоқистон ояндаи Афғонистонро ҳамчун кишвари воҳид ва мустақил мебинад. Дар ин замони тақдирсоз СҲШ метавонад, барои ба даст овардани сулҳ дар Афғонистон нақши бисёр фаъол дошта бошад. Мо бар ин назарем, ки барои аз байн бурдани маводи мухаддир ва ҳамчунин муҳоҷирати беназорат аз Афғонистон бояд кор кунем. Бояд ба мардуми Афғонистон, ки ҳоло ба мушкилот рӯ ба рӯ шудаанд, кумак расонем, - гуфт Қ.Тоқаев.
Нахуствазири Покистон Имрон Хон низ аз ҷомеаи ҷаҳонӣ даъват намуд, ки дар бари Афғонистон бошанд ва барои рушди ин кишвар кумак кунанд.
“Яке аз авлавиятҳо буҳрони инсонӣ ва вазъияти иқтисодӣ дар ин кишвар аст. Хатари фурӯпошии иқтисодии Афғонистон пойбарҷост. Аз ҳама мехоҳем, ки Афғонистонро таҳти ҳимояи байналмилалӣ қарор диҳем ва кумаки инсондӯстонаро дар Афғонистон равона кунем. Дар ин роҳ Покистон аз ҳеч гуна кумакҳои башардӯстона худдорӣ намекунад”,-гуфт ӯ.
Покистон кишварест, ки яке аз ҷонибдорони аслии Толибон гуфта мешавад ва фаъолони ҷомеаи шаҳрвандии Афғонистон борҳо аз дахолати ин кишвар ба ҳаводиси Афғонистон ҳарф задаанд.
Вале Имрон Хон гуфт, Покистон аз ҷанги Афғонистон осеби зиёд дида, ҳоло мизбони 4 миллион гурезаи афғон аст. Ӯ ҳамчунин гуфт, Покистон аз терроризм 150 миллиард доллар зарар дида, 80 ҳазор нафарро аз даст додааст.
Си Ҷин Пин роҳбари Чин низ дар баромадаш бештар ба масъалаи Афғонистон ишора кард ва иброз дошт, ки ҷомеаи ҷаҳонӣ дар вазъияти Афғонистон бояд дар якҷоягӣ ҳамкорӣ кунанд.
“Бояд Афғонистонро ташвиқ кунем, ки давлати фарогир созанд. Давлате, ки дар ҳама масъалаҳо, аз ҷумла сиёсати дохилӣ ва хориҷӣ миёнарав аст. Бояд ба ҳама гуна шаклҳои терроризм муқобила кунем. Талош кунем, ки Афғонистон масири сулҳу суботро тай кунад”, - афзуд роҳбари Чин.
ҶОНИБДОРОНИ ТОҶИКИСТОН АФЗУДАНД
Ҷумҳурии Тоҷикистон аз аввалин кишварҳоест, ки мавқеи худро нисбати ҳукумати Толибон ба таври рӯшан муайян кард ва возеҳ гуфт, ки аморати исломии онҳоро эътироф нахоҳад кард. Коршиносон низ борҳо гуфтанд, ки маҳз пас аз мавқеъгирии Тоҷикистон мушоҳида шуд, ки бархе аз кишварҳои дигар низ назарашонро дар баробари Толибон тағйир доданд.
Баъди Тоҷикистон Фаронса дуюмин кишваре буд, ки гуфт, ҳукумати Толибонро нахоҳад пазируфт. Нарендра Моди, нахуствазири Ҳинд дар нишасти СҲШ аз Толибон ҳамчун гурӯҳи ифротгароӣ ном бурда гуфт, ба расмият шинохтани давлати онҳо мавзӯи баъдӣ аст. Моди гуфт, бояд дар Афғонистон бо ҳузури намояндагони ҳамаи ақаллиятҳо давлат ташкил шавад ва набояд Афғонистон дигар барои содироти терроризм истифода шавад”.
Ҳамзамон ӯ гуфт, ки ифротгароӣ яке аз мушкилиҳои асосии минтақа аст ва шароити пешомада дар Афғонистон ин мушкилро вазнинтар кардааст. Нахуствазири Ҳинд таъкид кард, ки кишварҳои узви СҲШ дар масъалаи Афғонистон бояд чораҷӯӣ кунанд.
Сарвазири Покистон Имрон Хон низ гуфтааст, ки пас аз дидору гуфтушунид бо Президенти Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо намояндагони ҳаракати Толибон дар бораи бунёди ҳукумати фарогир дар Афғонистон ба музокирот шурӯъ кардааст.
Вохӯрии сарвазири Покистон бо Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 17 сентябр дар Душанбе сурат гирифт. Маркази матбуоти Президенти Тоҷикистон дар ин бора иттилоъ дод, ки ҷонибҳо ҷиҳати ташкили гуфтушунид байни намояндагони Ҷабҳаи муқовимати миллии Афғонистон ва ҳаракати Толибон дар Душанбе ба мувофиқа расиданд.
- Пас аз вохӯрӣ бо роҳбарони ҳамсоякишварҳои Афғонистон, бахусус баъди гуфтушуниди тӯлонӣ бо Президенти Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ман бо Толибон дар бораи бунёди ҳукумати фарогир дар Афғонистон бо иштироки ҳамаи гурӯҳҳои этникӣ - тоҷикону ҳазораҳо ва ӯзбекон гуфтушунид оғоз намудам”, - навиштааст Имрон Хон дар “twitter” - и худ.
Дар нишасти сарони СААД ва СҲШ хабари гуфтугӯи Толибон ва тоҷикони Афғонистон аз ҳама муҳим арзёбӣ гардид.
Созиши роҳбарони Тоҷикистону Покистон дар бораи ташкили гуфтугӯи намояндагони Толибон ва тоҷикони Афғонистон аз сӯи ҷомеаи Тоҷикистон хуб пазируфта шуд. Бархе онро муваффақияти Президенти кишвар Эмомалӣ Раҳмон барои ҳимояи ҳуқуқи тоҷикони Афғонистон маънидод карданд.
Сомонаи Хадамоти Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон менависад, ки Тоҷикистон ва Покистон барои хатми низоъ, “ташаннуҷ дар вилояти Панҷшер тавассути эълон кардани оташбас ва кушодани роҳҳо барои таъмини кумакҳои башардӯстона ба мардуми ин минтақа” ба мувофиқа расидаанд.
Вақт ва замони баргузории гуфтушунид то ҳол маълум нест. Вале коршиносон бар ин назаранд, ки дар сурати баргузор шудани гуфтушунид мавзӯи меҳварӣ бояд вазъи Панҷшер ва кумак ба он бошад.
Ба гуфтаи коршиносон интизор меравад, ки дигар кишварҳо низ аз мавқеъгирии Тоҷикистон ҷонибдорӣ мекунанд ва мавқеи худро нисбати аморати исломии Толибон муайян хоҳанд кард.
ӮЗБЕКИСТОНУ РУСИЯ ЧӢ ГУФТАНД?
Владимир Путин, Президенти Русия иваз шудани қудрат дар Афғонистонро мусбат арзёбӣ кард. Ӯ гуфт, ки: “Тамоми сарзамини Афғонистон таҳти контроли Толибон аст ва бояд онҳоро ташвиқ кунем, ки ваъдаҳои худро амалӣ кунанд”. Владимир Путин ба тарзи умумӣ аз хатарҳо гуфт ва кишварҳои узви соз-монро даъват кард, ки барои ҳифзи субот дар қаламравҳои худ омода бошанд.
- Вазъият дар минтақаи масъулияти СААД ва сарҳадҳои берунии кишварҳои узв на танҳо ноустувор аст, балки мушкилоти воқеан шадиде ва хатарҳои амнияти кишварҳои моро ба миён меорад, - гуфт раҳбари Русия.
Шавкат Мирзиёев, Президенти Ӯзбекистон хостори гуфтугӯ бо Толибон шуд. Мирзиёев дар ҷаласаи роҳбарони Созмони Ҳамкориҳои Шанхай бори дигар аз гуфтугӯ бо гурӯҳи Толибон ҳимоят кард ва хостори дидори роҳбарони созмон бо Толибон шуд.
Мирзиёев таъкид намуд, ки бояд ҳаққи бонувон ва ақаллиятҳои миллӣ дар Афғонистон риоя шуда, дар масъалаи коҳиши муҳоҷират бо онҳо бояд ҳамкорӣ кард.
СААД соли 1992 таъсис дода шудааст, ки айни ҳол Арманистон, Беларус, Русия, Тоҷикистон, Қазоқистон ва Қирғизистон узви онанд. СААД бо ҳадафи тақвияти сулҳ, амнияту устуворӣ дар минтақа ва ҷаҳон, ҳифзи дастаҷамъии истиқлол, ягонагии марзӣ ва тамомияти арзии кишварҳои узв таъсис шудааст.
Ёдовар мешавем, ки Русия, Ҳиндустон, Қазоқистон, Қирғизистон, Чин, Покистон, Тоҷикистон ва Ӯзбекистон узви комилҳуқуқи СҲШ мебошанд.
Бино ба маълумоти нашршуда, Қатар, Миср ва Арабистони Саудӣ шарикони нави Созмони Ҳамкории Шанхай шудаанд. Ҳамчунин вуруди Эрон ба СҲШ дар ин нишаст аниқ шуд.
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед