СИЁСАТ
Ҷумъа 19 Апрел 2024 12:00
Имрӯз бо гузашти бист сол бо возеҳияти тамом дарк менамоем, ки Иҷлосияи ХVI Шӯрои Олӣ дар сарнавишти миллати мо чӣ нақши муҳиме бозид ва ба дӯши мо, яъне онҳое, ки бо амри тақдир дар айни ҷанги хонумонсӯз зимоми давлатдориро ба даст гирифта буданд, чӣ масъулияти бузурге афтода буд. Ба назари аввал иҷрои нақшаҳое, ки дар он иҷлосияи таърихӣ ба хотири оштии миллӣ ва таъмини сулҳи деринтизор кашида шуданд, ғайриимкон менамуд. Зеро, ханӯз оташи ҷанг аланга мезад ва кишвар харобазор гашта, садҳо ҳазор шаҳрвандони мо дур аз Ватан ва сарсону саргардон умр ба сар мебурданд. Вазъият боз аз он сабаб печидаву мураккаб буд, ки сохторҳои асосии ҳокимияти давлатӣ пурра фалаҷ гардида буданд. Бо вуҷуди ҳамаи ин шӯълаи умед дар дилам лаҳзае хомӯш намешуд.
Эмомалӣ Раҳмон
Ташаккули Пешвои миллат аз Иҷлосияи ХVI тақдирсоз сарчашма мегирад. Иҷлосияи ХVI Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар таърихи халқи тоҷик тақдирсоз буда, аҳамияти таърихӣ дорад, чунки дар ин иҷлосияи таърихи ҷанги хонумонсӯзи шаҳрвандӣ боз дошта, ҳукумати қонуни барқарор карда шуд, ба пойдевори сулҳу салоҳ асос гузашта, барқарор кардан ва инкишофи хоҷагии халқ сар шуд.
Дар иҷлосия тасдиқ гардидани рӯзномаи он, баъд аз он интихоби роҳбари давлат яке масъалаҳои муҳим хисобида мешуд. Чунки рафти кори иҷлосия, муҳокима, қабули қарор ва хулосаҳои судбахш аз бисёр ҷиҳат ба сарвари нави давлат вобастагии калон дошт. Ман ҳамчун тарҷумони иҷлосияи таърихӣ дар муҳокимаи ҳамаи масъалаҳои асоси бо қадри имкон ширкат варзида будам. Дар асоси маслиҳати комиссияи муросои миллӣ (38 нафар) тамоми аъзоёни Президиуми Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳукумат, сарварони вазорату кумитаҳо ва дигарон ба истеъфо рафтанашон лозим буд, ҳамин хел ҳам шуд. Аммо бо супориши баъзе қувваҳо Раиси Шӯрои Олӣ Акбаршо Искандаров ба истеъфо нарафт ва тибқи қонун бо роҳи овоздиҳии расми он кас аз вазифа озод карда шуд. Баъд аз он дар асоси пешниҳоди вакилони мардумӣ номзадҳо ба вазифаи Раиси Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, дар он вақти мураккабу бесару сомонӣ дар асоси Конститутсияи амалкунандаи ҷумҳурӣ сарвари давлат ҳисобида мешуданд, номзадҳо пешниҳод карда шуд, Дар аввали иҷлосия номзадҳо пешниҳод карда шуда, бо сабабҳои объективию субъективӣ номзадиашонро боз доштаанд. Сипас, аз тарафи вакили мардумӣ аз минтақаи Кӯлоб А.Мирзоев номзадии вакили мардуми Эмомалӣ Раҳмонро пешниҳод намудаанд, ки ин таклифро аз номи вакилони мардумӣ тарафдорӣ карданд. Дар натиҷаи овоздиҳии пинҳонӣ аз 197 нафар вакилони мардуми 186 нафар ба тарафдории Эмомалӣ Раҳмонов 11 нафар зидди номзадии ӯ овоз доданд. Дар натиҷа 19 ноябр Эмомалӣ Раҳмон – собиқ Раиси комиҷроияи вилояти Қӯлоб, вакили мардуми, Раиси Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон интихоб гардид, ки дар як вақт иҷрокунандаи вазифаи Президенти ҷумҳурӣ низ ба шумор мерафт. Гирифтани унвони Пешвои миллат – асосгузори сулҳ ва Ваҳдати миллӣ Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Ҷаноби Олӣ Эмомалӣ Раҳмон аз Иҷлосияи тақдирсози миллат ХVI сарчашма мегирад.
Дар ҳақиқат, шароите, ки фарзанди номвар ва номбардори халқ Эмомалӣ Раҳмон бори аввал роҳбари давлат интихоб шуд, Ватани нав ба истиқлолрасидаи Тоҷикистон рӯзҳои даҳшатборро аз сар мегузаронд. Ҷангу низоъҳои хунини миёни тоҷикон боиси ҳисороти зиёди моливу ҷонӣ гардида, ба якпорчагии мамлакат ва ҳастии миллати тоҷик таҳдид мекард. Эмомалӣ Раҳмон бо тадбирҳои хирадмандона ва матонат, халқи тоҷикро аз мардуми парешонро сарҷамъ намуд ва садҳо ҳазор ғурбатзадагонро ба Ватан баргардонд. Бо иродаи Сарвари давлат дар як муддати кӯтоҳ харобаҳо ба ободӣ табдил ёфта, иншоотҳои азим ба вуҷуд омаданд, барои ба ҳам пайвастани тамоми гӯшаву канори мамлакат шоҳроҳи ваҳдат ва барои мустақиман баромадан ба уқёнус ва робита ёфтан ба кишварҳои дуру наздики хориҷӣ роҳҳои бузурги мошингард сохта шуданд.
Таърих гувоҳ аст, муҳимтарин комёбиву дастовардҳои кишвар натиҷаи меҳнати фидокорона ва иқдомҳои қаҳрамононаи Эмомалӣ Раҳмон мебошад. Подоши ин ҳама корнамоиҳо маҳбубият ва маъруфиятест, ки Эмомалӣ Раҳмон дар миёни халқи мамлакат ва ҳазорон ҳазор ҳамватанони бурунмарзи пайдо кардааст. Мукофоти ин ҳама заҳматҳо ҳамчунин ҳусни таваҷҷӯҳ ва эҳтироми бузурги ҷомеаи ҷаҳон мебошад, ки ҳар гоҳ нисбат ба Сарвари донову тавонои Тоҷикистон, сиёсатмадори варзида ва ифодагари марому ормонҳои умумибашарӣ иброз мегардад. Бузургтарин дастоварди Эмомалӣ Раҳмон, бешубҳа, барқарор кардани сулҳи комил ва ваҳдати миллӣ дар Тоҷикистон аст. Таҷрибаи талхи ҷангҳои дохилӣ дар ҷаҳон шаҳодат медиҳад, ки ягон давлат рақиби сиёсӣ ва ҳарифони қудратталабашро сангарҳои ҷанг берун оварда, бо силоҳи ҷангию лавозимоти ҳарбӣ ва сарбозони ҷангозмудааш дар сари дастгоҳи давлатию сохторҳои идоракунӣ ва мақомоти низомӣ нашинондааст. Сарвари давлат Эмомалӣ Раҳмон тавассути таъмини сулҳ ва ваҳдати миллӣ, ҳамчунин барои гузаштан ба марҳилаи барқарорсозии иқтисодиёт ва оғози корҳои созандагию бунёдкорӣ заминаи боэътимод гузошт. Эълон намудани соли 2017-Соли ҷавонон, соли 2018 – соли рушди сайёҳӣ ва ҳунарҳои мардумӣ ва солҳои 2019-2021 соли Рушди деҳот, сайёҳӣ ва ҳунарҳои мардумӣ ва қабули қонунҳои “Дар барои танзими анъана ва ҷашну маросими миллӣ” ва “Дар бораи масъулияти падару модар дар таълиму тарбияи фарзанд” ба дарки аҳамияти самтҳои мазкур дар ҳаёти мардум такони ҷиддӣ бахшид.
Имрӯз истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистонро беш аз 193 кишвари ҷаҳон ба расмият шинохтааст ва бо 160 давлатҳои ҷаҳон шартномаҳои гуногун имзо шудааст. Ҷумҳурии Тоҷикистон бо эътироф кардани Оинномаи Созмони Миллали Муттаҳид, Санади хотимавии Хелсинки, Баёнияи Париж ва дигар созишномаҳои байналхалқӣ сиёсати дохилӣ ва хориҷии худро амалӣ сохта, ҳифзи ҳуқуқи инсонро сарфи назар аз мансубияти миллӣ, маҳаллӣ ва мазҳабиву нажодӣ муроҷиат менамояд. Ҳамзамон дар баланд бардоштани нуфузу эътибори байналмилалии Тоҷикистон ва ҳаллу фасли масъалаҳои глобалии олам талошҳои Эмомалӣ Раҳмон ниҳоят бузург ва саривақтианд. ӯ борҳо аз минбари баланди Созмони Миллали Муттаҳид баромад карда, дар баробари муаммоҳои Тоҷикистон таваҷҷӯҳи ҷомеаи ҷаҳониро ба қазияи Афғонистон, масъалаҳои мубориза бо терроризму экстремизм, қочоқи маводи муҳаддир, рушди нобаробари давлатҳои ҷаҳон, масъалаи таъминоти оби тоза ва ғайраҳо ҷалб мекунад. Аз ҷумла, ҷомеаи ҷаҳонӣ оқибат ба ҳалли қазияи Афғонистон, ки ҳамзамон ба пойгоҳи терроризму экстремизм табдил ёфтааст, рӯ овард.
Дар тӯли бисту хашт соли истиқлолияти кишвари мо таҳти сарвари Эмомалӣ Раҳмон дар роҳи бунёди ҷомеаи мустақили демократӣ қадамҳои устувор гузошт. Дар ин муддат Тоҷикистон соҳиби Парчам, Нишон ва Суруди Миллии нав гардид. Пояҳо ва рукнҳои асосии давлатдории худ – артиши миллӣ, қувваҳои сарҳадиро ба вуҷуд овард ва устувор гардонд. Тоҷикистон ба узвияти созмонҳои бонуфузи байналхалқӣ пазируфта шуд ва бо аксари мамлакатҳои пешрафтаи дунё робитаҳои сиёсӣ, иқтисодӣ ва фарҳангӣ барқарор намуд. Асосҳои сохтори конститутсионӣ ва идоракунии давлат танзим гардида, пули миллӣ ба муомилот баромад, шиносномаи миллӣ эътироф гардид.
Ҳамин тавр, хизмати таърихии Эмомалӣ Раҳмон аз он иборат аст, ки маҳз ӯ ихтиёри давлатдориро ба даст оварда, пеши роҳи хатари нобудии онро гирифт, оташи ҷанги дохилиро хомӯш намуд, сохтори фалаҷгардидаи ҳокимият, хусусан мақомоти ҳифзи ҳуқуқро барқарор сохт, артиши миллӣ ва нерӯҳои посбони сарҳадро таъсис дод, барои таҳкими ҳокимият ва давлат шароит муҳайё намуд, заминаи сулҳи миллиро матраҳ кард, гурезаҳо ва муҳоҷирони иҷбориро ба Ватан баргардонид, заминаи устувори эъмори ҷомеаи навини Тоҷикистонро гузошт, ислоҳоти конститутсиониро дар мамлакат амалӣ гардонид, Конститутсияи нави Тоҷикистонро эҷод кард, 27 июни соли 1997 барои ба имзо расидани Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ заминаҳои ҳуқуқиву сиёсиро шароит фароҳам сохт, сулҳи тоҷиконро ба даст овард, ки барои ҷаҳониён таҷрибаи беназир аст, заминаҳои эҳёи миллиро фароҳам сохт, ба корҳои азими созандагӣ ифтитоҳ бахшид, аҳволи иҷтимоӣ ва иқтисодии мардумро ба куллӣ беҳтар карда, хатари гуруснагиро аз байн бурд, эътибори сиёсии давлатро дар арсаи байналмилалӣ афзуд. Эмомалӣ Раҳмон ба ивази саҳми хеле арзишманди худ дар таъмини сулҳи Тоҷикистон, таҳкими амнияти минтақа ва дигар хидматҳои шарофатмандонааш дар вусъати муносибатҳои дӯстона ва ҳамкории байни мардумон бо унвону нишонҳои олии давлатҳо ва созмонҳои гуногуни ҷаҳон сарфароз гардидааст.
Дар марҳилаи нави бунёди давлати ҷавони Тоҷикистон тақдири баланди миллати куҳандиёри тоҷик дар симои шахсияти беназири таърихӣ Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон олитарин сифатҳои адолати инсонӣ, бузургдилию шуҷоат, раҳму шафқат ва қобилияти нотакрори ваҳдатофариро ато кард ва маҳз ҳамин ҳамоҳангӣ ҷомеаро ба сатҳи баланди хештаншиносӣ расонид.
Дар ҳақиқат, маҳз бо заҳмату талошҳои пайгиронаи Эмомалӣ Раҳмон Тоҷикистон дар интиҳои асри ХХ аз фоҷиаи миллӣ раҳоӣ ёфта, истиқлолияти давлатии худро таҳким бахшид ва миллати тоҷик баъд аз ҳазор сол дар роҳи эҳёи давлатдории миллӣ ба дастовардҳои бузурги таърихӣ ноил гардид ва имрӯз ба сӯи ояндаи нек устуворона қадам мегузорад. Дар арафаи ҷашни 28 - солагии Иҷлосияи ХVI Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои таҳкими асосҳои давлатдории навини тоҷикон, ки воқеан орзуи беш аз ҳазорсолаи ниёгони сарфарози мо баъди пош хӯрдани давлати бузурги Сомониён буд, бо роҳбарии бевоситаи сарвари давлат Эмомалӣ Раҳмон дар давоми 27 соли охир корҳои зиёде анҷом дода шуд, Натиҷаи ҷаҳду талошҳои шабонарӯзӣ ва ҳамин дастовардҳо аст, ки Сарвари давлат Эмомалӣ Раҳмон таъйи солҳои Истиқлолияти Тоҷикистон бо унвону мукофотҳои сершумори байналмиллалӣ сарфароз гардидааст. Хизматҳои Эмомалӣ Раҳмон ҳам дар дохили кишвар ва ҳам берун аз он эътироф гардидаанд. Мо дар радифи 27-солагии Иҷлосияи таърихии ХVI Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон(2019) ҷашну идҳои фархунда, ба мисли таҷлили Наврӯзи байналмиллалӣ, 22 - солагии ба имзо расидани Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ ва дигар идҳои миллиро бо роҳбари сиёсатмадорӣ варзидаи байналмиллалӣ, сарвари давлат Эмомалӣ Раҳмон тантановор ҷашн мегирим.
Хулоса аз он иборат аст, ки дар Иҷлосияи тақдирсози ХVI Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба вазифаи роҳбари давлати Тоҷикистон сарвари нав Эмомалӣ Раҳмон интихоб карда шуда, ва айни ҳол Президенти, раиси Ҳукумат, сарфармондеҳи қувваҳои мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошанд. Ҳамчун сарвари давлат вазифаҳои зеринро иҷро намудаанд: истиқлолияти сиёсӣ, иқтисодӣ ва фарҳангии Ҷумҳурии Тоҷикистонро таъмин кард, ба низои дохилӣ(ҷанги шаҳрвандӣ) хотима бахшид, тартибу низом, сулҳу осоиш ва ризоияти ҷомеаи Тоҷикистонро таъмин кард, бозгашти гурезаҳо ва муҳоҷирони иҷбориро таъмин намуд, ташаббускори ислоҳотҳои сиёсӣ, қабули Конститутсия, Парчам, Нишон ва Суруди миллӣ гардид, кишварро аз бӯҳрон иқтисодӣ-иҷтимоӣ ва маънавӣ берун кард, обрӯву нуфузи Тоҷикистонро дар арсаи байналхалқӣ баланд бардошт, нахустин сарвари давлати тоҷикон аст, ки аз минбари СММ нутқ эърод кард, асосгузори стратегияи сиёсати ҳарбии мамлакат ва кафили амалишавии он гардид, амнияти давлатро таъмин ва мустаҳкам кард, қувваҳои сиёсии мамлакатро ба муқобили терроризми дохилӣ ва байналхалқӣ равона сохт, ғояи худшиносии миллиро баланд бардошт, ба эҳёи суннатҳои таърихию фарҳангии ниёгон эъибори ҷиддӣ дод, таҷлили бошукӯҳи чашнҳои 1100-солагии давлати Сомониён, 700-солагии Мирсаид Алии Ҳамадонӣ, 700-солагии Камоли Хуҷандӣ, 2700-солагии Кӯлоб, 2500-солагии шаҳри Истаравшан, 90, 100, 110-солагии академик Б.Ғафуров, 60-солагии вилояти Суғд, 3000-солагии Ҳисор, 100-солагии С.Ӯрунхоҷаев, Ҷашни 5500- солаги Саразм ва таёрӣ ба ҷашнҳои 30-солагии Истиқлолияти сиёсии Тоҷикистон ва ғайраро амалӣ намуд.
Сафар ЭРКАЕВ, дотсенти ДДХ ба номи академик Б.Ғафуров, иштирокчии Иҷлосияи ХVI
Эмомалӣ Раҳмон
Ташаккули Пешвои миллат аз Иҷлосияи ХVI тақдирсоз сарчашма мегирад. Иҷлосияи ХVI Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар таърихи халқи тоҷик тақдирсоз буда, аҳамияти таърихӣ дорад, чунки дар ин иҷлосияи таърихи ҷанги хонумонсӯзи шаҳрвандӣ боз дошта, ҳукумати қонуни барқарор карда шуд, ба пойдевори сулҳу салоҳ асос гузашта, барқарор кардан ва инкишофи хоҷагии халқ сар шуд.
Дар иҷлосия тасдиқ гардидани рӯзномаи он, баъд аз он интихоби роҳбари давлат яке масъалаҳои муҳим хисобида мешуд. Чунки рафти кори иҷлосия, муҳокима, қабули қарор ва хулосаҳои судбахш аз бисёр ҷиҳат ба сарвари нави давлат вобастагии калон дошт. Ман ҳамчун тарҷумони иҷлосияи таърихӣ дар муҳокимаи ҳамаи масъалаҳои асоси бо қадри имкон ширкат варзида будам. Дар асоси маслиҳати комиссияи муросои миллӣ (38 нафар) тамоми аъзоёни Президиуми Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳукумат, сарварони вазорату кумитаҳо ва дигарон ба истеъфо рафтанашон лозим буд, ҳамин хел ҳам шуд. Аммо бо супориши баъзе қувваҳо Раиси Шӯрои Олӣ Акбаршо Искандаров ба истеъфо нарафт ва тибқи қонун бо роҳи овоздиҳии расми он кас аз вазифа озод карда шуд. Баъд аз он дар асоси пешниҳоди вакилони мардумӣ номзадҳо ба вазифаи Раиси Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, дар он вақти мураккабу бесару сомонӣ дар асоси Конститутсияи амалкунандаи ҷумҳурӣ сарвари давлат ҳисобида мешуданд, номзадҳо пешниҳод карда шуд, Дар аввали иҷлосия номзадҳо пешниҳод карда шуда, бо сабабҳои объективию субъективӣ номзадиашонро боз доштаанд. Сипас, аз тарафи вакили мардумӣ аз минтақаи Кӯлоб А.Мирзоев номзадии вакили мардуми Эмомалӣ Раҳмонро пешниҳод намудаанд, ки ин таклифро аз номи вакилони мардумӣ тарафдорӣ карданд. Дар натиҷаи овоздиҳии пинҳонӣ аз 197 нафар вакилони мардуми 186 нафар ба тарафдории Эмомалӣ Раҳмонов 11 нафар зидди номзадии ӯ овоз доданд. Дар натиҷа 19 ноябр Эмомалӣ Раҳмон – собиқ Раиси комиҷроияи вилояти Қӯлоб, вакили мардуми, Раиси Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон интихоб гардид, ки дар як вақт иҷрокунандаи вазифаи Президенти ҷумҳурӣ низ ба шумор мерафт. Гирифтани унвони Пешвои миллат – асосгузори сулҳ ва Ваҳдати миллӣ Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Ҷаноби Олӣ Эмомалӣ Раҳмон аз Иҷлосияи тақдирсози миллат ХVI сарчашма мегирад.
Дар ҳақиқат, шароите, ки фарзанди номвар ва номбардори халқ Эмомалӣ Раҳмон бори аввал роҳбари давлат интихоб шуд, Ватани нав ба истиқлолрасидаи Тоҷикистон рӯзҳои даҳшатборро аз сар мегузаронд. Ҷангу низоъҳои хунини миёни тоҷикон боиси ҳисороти зиёди моливу ҷонӣ гардида, ба якпорчагии мамлакат ва ҳастии миллати тоҷик таҳдид мекард. Эмомалӣ Раҳмон бо тадбирҳои хирадмандона ва матонат, халқи тоҷикро аз мардуми парешонро сарҷамъ намуд ва садҳо ҳазор ғурбатзадагонро ба Ватан баргардонд. Бо иродаи Сарвари давлат дар як муддати кӯтоҳ харобаҳо ба ободӣ табдил ёфта, иншоотҳои азим ба вуҷуд омаданд, барои ба ҳам пайвастани тамоми гӯшаву канори мамлакат шоҳроҳи ваҳдат ва барои мустақиман баромадан ба уқёнус ва робита ёфтан ба кишварҳои дуру наздики хориҷӣ роҳҳои бузурги мошингард сохта шуданд.
Таърих гувоҳ аст, муҳимтарин комёбиву дастовардҳои кишвар натиҷаи меҳнати фидокорона ва иқдомҳои қаҳрамононаи Эмомалӣ Раҳмон мебошад. Подоши ин ҳама корнамоиҳо маҳбубият ва маъруфиятест, ки Эмомалӣ Раҳмон дар миёни халқи мамлакат ва ҳазорон ҳазор ҳамватанони бурунмарзи пайдо кардааст. Мукофоти ин ҳама заҳматҳо ҳамчунин ҳусни таваҷҷӯҳ ва эҳтироми бузурги ҷомеаи ҷаҳон мебошад, ки ҳар гоҳ нисбат ба Сарвари донову тавонои Тоҷикистон, сиёсатмадори варзида ва ифодагари марому ормонҳои умумибашарӣ иброз мегардад. Бузургтарин дастоварди Эмомалӣ Раҳмон, бешубҳа, барқарор кардани сулҳи комил ва ваҳдати миллӣ дар Тоҷикистон аст. Таҷрибаи талхи ҷангҳои дохилӣ дар ҷаҳон шаҳодат медиҳад, ки ягон давлат рақиби сиёсӣ ва ҳарифони қудратталабашро сангарҳои ҷанг берун оварда, бо силоҳи ҷангию лавозимоти ҳарбӣ ва сарбозони ҷангозмудааш дар сари дастгоҳи давлатию сохторҳои идоракунӣ ва мақомоти низомӣ нашинондааст. Сарвари давлат Эмомалӣ Раҳмон тавассути таъмини сулҳ ва ваҳдати миллӣ, ҳамчунин барои гузаштан ба марҳилаи барқарорсозии иқтисодиёт ва оғози корҳои созандагию бунёдкорӣ заминаи боэътимод гузошт. Эълон намудани соли 2017-Соли ҷавонон, соли 2018 – соли рушди сайёҳӣ ва ҳунарҳои мардумӣ ва солҳои 2019-2021 соли Рушди деҳот, сайёҳӣ ва ҳунарҳои мардумӣ ва қабули қонунҳои “Дар барои танзими анъана ва ҷашну маросими миллӣ” ва “Дар бораи масъулияти падару модар дар таълиму тарбияи фарзанд” ба дарки аҳамияти самтҳои мазкур дар ҳаёти мардум такони ҷиддӣ бахшид.
Имрӯз истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистонро беш аз 193 кишвари ҷаҳон ба расмият шинохтааст ва бо 160 давлатҳои ҷаҳон шартномаҳои гуногун имзо шудааст. Ҷумҳурии Тоҷикистон бо эътироф кардани Оинномаи Созмони Миллали Муттаҳид, Санади хотимавии Хелсинки, Баёнияи Париж ва дигар созишномаҳои байналхалқӣ сиёсати дохилӣ ва хориҷии худро амалӣ сохта, ҳифзи ҳуқуқи инсонро сарфи назар аз мансубияти миллӣ, маҳаллӣ ва мазҳабиву нажодӣ муроҷиат менамояд. Ҳамзамон дар баланд бардоштани нуфузу эътибори байналмилалии Тоҷикистон ва ҳаллу фасли масъалаҳои глобалии олам талошҳои Эмомалӣ Раҳмон ниҳоят бузург ва саривақтианд. ӯ борҳо аз минбари баланди Созмони Миллали Муттаҳид баромад карда, дар баробари муаммоҳои Тоҷикистон таваҷҷӯҳи ҷомеаи ҷаҳониро ба қазияи Афғонистон, масъалаҳои мубориза бо терроризму экстремизм, қочоқи маводи муҳаддир, рушди нобаробари давлатҳои ҷаҳон, масъалаи таъминоти оби тоза ва ғайраҳо ҷалб мекунад. Аз ҷумла, ҷомеаи ҷаҳонӣ оқибат ба ҳалли қазияи Афғонистон, ки ҳамзамон ба пойгоҳи терроризму экстремизм табдил ёфтааст, рӯ овард.
Дар тӯли бисту хашт соли истиқлолияти кишвари мо таҳти сарвари Эмомалӣ Раҳмон дар роҳи бунёди ҷомеаи мустақили демократӣ қадамҳои устувор гузошт. Дар ин муддат Тоҷикистон соҳиби Парчам, Нишон ва Суруди Миллии нав гардид. Пояҳо ва рукнҳои асосии давлатдории худ – артиши миллӣ, қувваҳои сарҳадиро ба вуҷуд овард ва устувор гардонд. Тоҷикистон ба узвияти созмонҳои бонуфузи байналхалқӣ пазируфта шуд ва бо аксари мамлакатҳои пешрафтаи дунё робитаҳои сиёсӣ, иқтисодӣ ва фарҳангӣ барқарор намуд. Асосҳои сохтори конститутсионӣ ва идоракунии давлат танзим гардида, пули миллӣ ба муомилот баромад, шиносномаи миллӣ эътироф гардид.
Ҳамин тавр, хизмати таърихии Эмомалӣ Раҳмон аз он иборат аст, ки маҳз ӯ ихтиёри давлатдориро ба даст оварда, пеши роҳи хатари нобудии онро гирифт, оташи ҷанги дохилиро хомӯш намуд, сохтори фалаҷгардидаи ҳокимият, хусусан мақомоти ҳифзи ҳуқуқро барқарор сохт, артиши миллӣ ва нерӯҳои посбони сарҳадро таъсис дод, барои таҳкими ҳокимият ва давлат шароит муҳайё намуд, заминаи сулҳи миллиро матраҳ кард, гурезаҳо ва муҳоҷирони иҷбориро ба Ватан баргардонид, заминаи устувори эъмори ҷомеаи навини Тоҷикистонро гузошт, ислоҳоти конститутсиониро дар мамлакат амалӣ гардонид, Конститутсияи нави Тоҷикистонро эҷод кард, 27 июни соли 1997 барои ба имзо расидани Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ заминаҳои ҳуқуқиву сиёсиро шароит фароҳам сохт, сулҳи тоҷиконро ба даст овард, ки барои ҷаҳониён таҷрибаи беназир аст, заминаҳои эҳёи миллиро фароҳам сохт, ба корҳои азими созандагӣ ифтитоҳ бахшид, аҳволи иҷтимоӣ ва иқтисодии мардумро ба куллӣ беҳтар карда, хатари гуруснагиро аз байн бурд, эътибори сиёсии давлатро дар арсаи байналмилалӣ афзуд. Эмомалӣ Раҳмон ба ивази саҳми хеле арзишманди худ дар таъмини сулҳи Тоҷикистон, таҳкими амнияти минтақа ва дигар хидматҳои шарофатмандонааш дар вусъати муносибатҳои дӯстона ва ҳамкории байни мардумон бо унвону нишонҳои олии давлатҳо ва созмонҳои гуногуни ҷаҳон сарфароз гардидааст.
Дар марҳилаи нави бунёди давлати ҷавони Тоҷикистон тақдири баланди миллати куҳандиёри тоҷик дар симои шахсияти беназири таърихӣ Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон олитарин сифатҳои адолати инсонӣ, бузургдилию шуҷоат, раҳму шафқат ва қобилияти нотакрори ваҳдатофариро ато кард ва маҳз ҳамин ҳамоҳангӣ ҷомеаро ба сатҳи баланди хештаншиносӣ расонид.
Дар ҳақиқат, маҳз бо заҳмату талошҳои пайгиронаи Эмомалӣ Раҳмон Тоҷикистон дар интиҳои асри ХХ аз фоҷиаи миллӣ раҳоӣ ёфта, истиқлолияти давлатии худро таҳким бахшид ва миллати тоҷик баъд аз ҳазор сол дар роҳи эҳёи давлатдории миллӣ ба дастовардҳои бузурги таърихӣ ноил гардид ва имрӯз ба сӯи ояндаи нек устуворона қадам мегузорад. Дар арафаи ҷашни 28 - солагии Иҷлосияи ХVI Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои таҳкими асосҳои давлатдории навини тоҷикон, ки воқеан орзуи беш аз ҳазорсолаи ниёгони сарфарози мо баъди пош хӯрдани давлати бузурги Сомониён буд, бо роҳбарии бевоситаи сарвари давлат Эмомалӣ Раҳмон дар давоми 27 соли охир корҳои зиёде анҷом дода шуд, Натиҷаи ҷаҳду талошҳои шабонарӯзӣ ва ҳамин дастовардҳо аст, ки Сарвари давлат Эмомалӣ Раҳмон таъйи солҳои Истиқлолияти Тоҷикистон бо унвону мукофотҳои сершумори байналмиллалӣ сарфароз гардидааст. Хизматҳои Эмомалӣ Раҳмон ҳам дар дохили кишвар ва ҳам берун аз он эътироф гардидаанд. Мо дар радифи 27-солагии Иҷлосияи таърихии ХVI Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон(2019) ҷашну идҳои фархунда, ба мисли таҷлили Наврӯзи байналмиллалӣ, 22 - солагии ба имзо расидани Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ ва дигар идҳои миллиро бо роҳбари сиёсатмадорӣ варзидаи байналмиллалӣ, сарвари давлат Эмомалӣ Раҳмон тантановор ҷашн мегирим.
Хулоса аз он иборат аст, ки дар Иҷлосияи тақдирсози ХVI Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба вазифаи роҳбари давлати Тоҷикистон сарвари нав Эмомалӣ Раҳмон интихоб карда шуда, ва айни ҳол Президенти, раиси Ҳукумат, сарфармондеҳи қувваҳои мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошанд. Ҳамчун сарвари давлат вазифаҳои зеринро иҷро намудаанд: истиқлолияти сиёсӣ, иқтисодӣ ва фарҳангии Ҷумҳурии Тоҷикистонро таъмин кард, ба низои дохилӣ(ҷанги шаҳрвандӣ) хотима бахшид, тартибу низом, сулҳу осоиш ва ризоияти ҷомеаи Тоҷикистонро таъмин кард, бозгашти гурезаҳо ва муҳоҷирони иҷбориро таъмин намуд, ташаббускори ислоҳотҳои сиёсӣ, қабули Конститутсия, Парчам, Нишон ва Суруди миллӣ гардид, кишварро аз бӯҳрон иқтисодӣ-иҷтимоӣ ва маънавӣ берун кард, обрӯву нуфузи Тоҷикистонро дар арсаи байналхалқӣ баланд бардошт, нахустин сарвари давлати тоҷикон аст, ки аз минбари СММ нутқ эърод кард, асосгузори стратегияи сиёсати ҳарбии мамлакат ва кафили амалишавии он гардид, амнияти давлатро таъмин ва мустаҳкам кард, қувваҳои сиёсии мамлакатро ба муқобили терроризми дохилӣ ва байналхалқӣ равона сохт, ғояи худшиносии миллиро баланд бардошт, ба эҳёи суннатҳои таърихию фарҳангии ниёгон эъибори ҷиддӣ дод, таҷлили бошукӯҳи чашнҳои 1100-солагии давлати Сомониён, 700-солагии Мирсаид Алии Ҳамадонӣ, 700-солагии Камоли Хуҷандӣ, 2700-солагии Кӯлоб, 2500-солагии шаҳри Истаравшан, 90, 100, 110-солагии академик Б.Ғафуров, 60-солагии вилояти Суғд, 3000-солагии Ҳисор, 100-солагии С.Ӯрунхоҷаев, Ҷашни 5500- солаги Саразм ва таёрӣ ба ҷашнҳои 30-солагии Истиқлолияти сиёсии Тоҷикистон ва ғайраро амалӣ намуд.
Сафар ЭРКАЕВ, дотсенти ДДХ ба номи академик Б.Ғафуров, иштирокчии Иҷлосияи ХVI
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед