СИЁСАТ
Шанбе 09 Декабр 2023 08:12

Тавре иттилоъ доред, санаи 22 майи соли равонро вакилони Маҷлиси намояндагони кишвар санаи баргузории раъйпурсӣ барои ворид кардани тағйиру иловаҳо ба Конститутсияи мамлакат эълон карданд. Азбаски ҷавонон дар Тоҷикистон беш аз 70 фисадро ташкил медиҳад, иштироки фаъоли онҳо дар ин маъракаи муҳими сиёсӣ нақши асосӣ дорад. То санаи баргузории ин маърака моҳҳои башумор боқӣ мондааст.
Бинобар ин, аз ҷавонони кишвар пурсидем: Тағйиру иловаҳо ба Конститутсияро чӣ гуна дарёфтед?
Муҳаммадҷон Соҳибов:
-Ба ҳамагон маълум аст, ки аз ҷониби парлумони мамлакат лоиҳаи тағйиру иловаҳо ба Каниститутсияи кишвар пешниҳод гардид. Ҳадаф аз такмил додани Каниститутсия инкишоф ёфтани муносбатҳои ҷамъиятӣ, рушди сулҳу субот ва ваҳдат дар Тоҷикистон аст ва зарурат ба миён омадааст, ки меъёрҳои Каниститутсия ба ҳаёти воқеии мо наздик гардонида шавад.
Маҳз ин тағйиру иловаҳо бо як қатор омилҳо асоснок карда мешавад. Пеш аз ҳама лоиҳаи тағйиру иловаҳо дар як рӯзу як моҳ таҳия нашудааст. Пеш аз таҳия шудани он чандин солҳо аз ҷониби мақомоти кишвар омухта шуда ва инак лоиҳаи он пешниҳод шудааст. Аз ҷумла бо такмил ёфтани сохторҳои давлатӣ зарурат ба миён омад, ба монанди такмил додани Маҷлиси Олӣ, Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ ва Мақомоти Судӣ. Инчунин бо қабул шудани Қонун “ Дар бораи забони давлатӣ” ва қарори нави ҳукумати кишвар дар бораи имлои навӣ забони тоҷикӣ зарурияти ворид кардани баъзе мафҳумҳои васеъ ва оммафаҳм пеш омад.
Шарифзода Саъдӣ:
-Зарурияти ворид намуднаи тағйиру иловаҳо ба Каниститутсия ҶТ пеш аз ҳама ба вуҷуд омадани муносибатҳои нави ҷамъиятӣ аст. Муносибат ки нав шуд, он бояд ба танзим дароварда шавад .
Ба танзимдарории он тариқи лоиҳаҳои қонунӣ пешбинӣ карда мешавад. Он меъёрҳое, ки ба он тағйиру иловаҳо ворид карда мешавад, аз нигоҳи забонию мантиқӣ мазмуни худашонро каме дигар кардаанд. Дар маҷмуъ ҳама он тағйиротҳои пешниҳодшуда аз ҷиҳати қонунгузорӣ саривақтӣ мебошанд.
Аз ин хотир пеш аз ҳама дар моддаи якуми Каниститутсия шакли идоракунии президентӣ ворид карда шуд. Дар аввал ин меъёр мавҷуд набуд. Лекин тамоми ҳуқуқшиносон ва аҳолии кишвар медонанд, ки шакли идоракунӣ дар мо президентӣ аст. Лекин он ба тариқи расмӣ дар қонун мавҷуд набуд. Ҳамин зарурат пеш омад, ки он мақоми ҳуқуқиро дар худ касб намояд. Ҳоло ин дар ҳоли пешниҳод аст ва дар рӯзи райъпурсӣ ман бовар дорам, ки қабул мешавад.
Бинобар ин, аз ҷавонони кишвар пурсидем: Тағйиру иловаҳо ба Конститутсияро чӣ гуна дарёфтед?
Муҳаммадҷон Соҳибов:

-Ба ҳамагон маълум аст, ки аз ҷониби парлумони мамлакат лоиҳаи тағйиру иловаҳо ба Каниститутсияи кишвар пешниҳод гардид. Ҳадаф аз такмил додани Каниститутсия инкишоф ёфтани муносбатҳои ҷамъиятӣ, рушди сулҳу субот ва ваҳдат дар Тоҷикистон аст ва зарурат ба миён омадааст, ки меъёрҳои Каниститутсия ба ҳаёти воқеии мо наздик гардонида шавад.
Маҳз ин тағйиру иловаҳо бо як қатор омилҳо асоснок карда мешавад. Пеш аз ҳама лоиҳаи тағйиру иловаҳо дар як рӯзу як моҳ таҳия нашудааст. Пеш аз таҳия шудани он чандин солҳо аз ҷониби мақомоти кишвар омухта шуда ва инак лоиҳаи он пешниҳод шудааст. Аз ҷумла бо такмил ёфтани сохторҳои давлатӣ зарурат ба миён омад, ба монанди такмил додани Маҷлиси Олӣ, Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ ва Мақомоти Судӣ. Инчунин бо қабул шудани Қонун “ Дар бораи забони давлатӣ” ва қарори нави ҳукумати кишвар дар бораи имлои навӣ забони тоҷикӣ зарурияти ворид кардани баъзе мафҳумҳои васеъ ва оммафаҳм пеш омад.
Шарифзода Саъдӣ:

-Зарурияти ворид намуднаи тағйиру иловаҳо ба Каниститутсия ҶТ пеш аз ҳама ба вуҷуд омадани муносибатҳои нави ҷамъиятӣ аст. Муносибат ки нав шуд, он бояд ба танзим дароварда шавад .
Ба танзимдарории он тариқи лоиҳаҳои қонунӣ пешбинӣ карда мешавад. Он меъёрҳое, ки ба он тағйиру иловаҳо ворид карда мешавад, аз нигоҳи забонию мантиқӣ мазмуни худашонро каме дигар кардаанд. Дар маҷмуъ ҳама он тағйиротҳои пешниҳодшуда аз ҷиҳати қонунгузорӣ саривақтӣ мебошанд.
Аз ин хотир пеш аз ҳама дар моддаи якуми Каниститутсия шакли идоракунии президентӣ ворид карда шуд. Дар аввал ин меъёр мавҷуд набуд. Лекин тамоми ҳуқуқшиносон ва аҳолии кишвар медонанд, ки шакли идоракунӣ дар мо президентӣ аст. Лекин он ба тариқи расмӣ дар қонун мавҷуд набуд. Ҳамин зарурат пеш омад, ки он мақоми ҳуқуқиро дар худ касб намояд. Ҳоло ин дар ҳоли пешниҳод аст ва дар рӯзи райъпурсӣ ман бовар дорам, ки қабул мешавад.
Эзоҳи худро нависед