“Бо хости падару модарам ба шахси интихобнамудаашон ба шавҳар баромадам. Шавҳарам яккаписар буд. Кȳшиш менамудам, ки ҳам бо хушдоманам ва ҳам бо шавҳарам муносибати хуб намоям. Зиндагиам хуб пеш мерафт ва фикр намекардам, ки тақдирам чунин мешавад. Пас аз муддате муносибати хушдоманам нисбати ман дигар шуд ва кȳшиш менамуд, ки муносибати шавҳарамро низ бо ман сард намояд. Кȳшишҳои хушдоманам бе натиҷа намонд. Дар муддати кӯтоҳ муносибати шавҳарам бо ман ба куллӣ тағйир ёфт. Баъд аз чанд моҳи оиладорӣ ҳомиладор шудам ва фикр мекардам, ки бо ба дунё омадани фарзанд зиндагиамон хуб мешавад, аммо. Ҳар лаҳза бо баҳонае муноқиша ба амал меомад ва билохира маро ба хонаи падару модарам равон намуданд. Даврони ҳомиладориро танҳо аз сар гузаронидам. Фарзандамро таваллуд кардаму тȳли чор моҳ мешавад, ки фарзандам падари “меҳрубон”-ашро надидааст ва ȳ низ аз фарзандаш хабар нагирифтааст”- бо таассуф гуфт ҷавондухтароне, ки ҳаёти оиладориаш як сол нашуда, вайрон гардидааст.

Асоси пойдории оила аз мавҷуд будани муҳаббат дар он маншаъ мегирад. Барпо намудани оила инсонро ба масъулиятҳои ҷиддӣ водор месозад. Имрȳзҳо дар ҷомеа вайрон гардидани оилаҳои ҷавон зиёд ба назар мерасад, ки боиси нигаронист.

Дар давоми фаъолияти кории худ Кумитаи кор бо занон ва оилаи назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар мақомотҳои дахлдор якчанд омилҳо ва сабабҳои пош хȳрдани оилаҳои ҷавонро муайян намудаанд, аз қабили набудани меҳру муҳаббат байни зану шавҳар, никоҳи барвақтӣ, саломатӣ, нодуруст истифода бурдани телефони мобилӣ, дахолати волидайн дар зиндагии фарзанд ва ғайра.
Ин омилҳо боис мегарданд, ки оилаҳои ҷавон аз ҳам пош хȳранд. Дар мавриди дахолати волидайн дар зиндагии фарзанд ва муноқишаҳои байни оила сокини шаҳри Душанбе Раҷабгул чунин ибрози ақида намуд: “Замоне, ки духтар ба шавҳар мебарояд, ȳ ба дунёи дигар ворид мегардад. Муҳити дигар, оилаи дигар ҳатман ба ȳ таъсир мерасонад ва дар ин ҳангом ȳ ба роҳнамо ниёз дорад, то тавонад аз уҳдаи ҳама кор барояд. Модари шавҳарро мебояд, ки аз рȳзи аввал ȳро ҳамчун келин не, балки духтари хона қабул намуда, бо як меҳри модарона усулу равиши хонаро фаҳмонад. Роҳу равияи зиндагии ҳар хонавода аз ҳам фарқ мекунад. Баъзан инро дарк накарда, ба духтар ҳангоми сар задани иштибоҳаш суханони дағал мегȳянд. Дар урфият мегȳянд “Аз хурдон хато, аз бузургон ато”. Агар бо ҳалимию оромиш барои ислоҳи хатояш кȳшиш намоем, келин ҳам дарк карда, ба гапи калонсолон амал хоҳад кард”.

Назару андешаҳо дар ин мавзӯъ гуногунанд. Равоншинос, мудири кафедраи психологияи умумӣ ва масъалаҳои оилавии Донишгоҳи омȳзгории Тоҷикистон ба номи Садриддин Айнӣ Заррина Кенҷаева доир ба ин масъала мегӯяд: “Дар фаъолияти кориам бо бисёр ҳолатҳои пошхȳрии оилаҳои ҷавон вохȳрдам. Имрȳзҳо духтарони ҷавон бар он ақидаанд, ки хушдоманашон нисбати онҳо рашк дорад. Албатта, ин ақида нодуруст аст. Ҳангоми ислоҳ накардани камбудиҳои худ ва забон наёфтан бо оила духтар айбро ба дȳши дигарон бор мекунад. Вақте модар мехоҳад баъзе иштибоҳотамонро ислоҳ намояд ва ба роҳи дуруст равонаамон созад, барои баъзе нафарон ин амал писанд нест. Аз рȳзи аввал духтар бояд кȳшиш кунад, ки дили аъзои оиларо ба даст оварад. Агар аз як тараф иштибоҳ сар занад, тарафи дигар низ ҳатман ба хато роҳ медиҳад ва дар ин миён кибру ғурури якравонаи ҳарду тараф ғалаба хоҳад кард. Мегȳянд, меваи сабр ширин аст. Садоқату вафодории зан ин сабурии ȳ мебошад”, - гуфт равоншинос З. Кенҷаева.

Як нуктаро мебояд қайд кард, ки падару модарро лозим аст, пеш аз хонадор кардани фарзандон аввал онҳоро соҳибкасб намоянд. Чунки шахси бомаърифат ва соҳибкасб метавонад, оиларо мустаҳкам нигоҳ дорад. Сардори шȳъбаи ҳуқуқ ва кор бо кадрҳои Кумитаи кор бо занон ва оилаи назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Обидҷон Шарифхоҷа доир ба ин масъала гуфт: “Дар шаш моҳи соли 2020 дар қайди давлатии ақди никоҳ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон 29955 нафар сабти ном гардидаанд, ки дар муқоиса бо соли 2019, 3310 нафар кам мебошад. Аз шумораи зикршуда, 5486 нафар аз ҳам ҷудо гардидаанд, ки назар ба соли 2019 579 нафар кам мебошад. Сабаби дигари пошхӯрии оилаҳо ин никоҳи бармаҳал мебошад. Дар соли 2020 мо 190 нафарро тибқи қарори суд ба никоҳи бармаҳал иҷозат додем. Ҳарчанд синни ақди никоҳ дар ҷумҳурӣ аз 18 боло муқаррар гардидааст. Ҳангоми ҷудо шудани оилаҳо фарзанд аз оилаи комил маҳрум мегардад. Тибқи маълумоти шашмоҳа 5356 нафар кȳдакон аз оилаи комил маҳрум шудаанд”.
Дар фарҷом ҳаминро бояд таъкид намуд, ки ҳар ҷавонро мебояд, пеш аз оиладор гардидан, масъулияти ҷиддӣ доштани онро дарк намояд ва барои пеш бурдану мустаҳкам намудани оила омода бошад. Бояд ҳар яки мо дарк намоем, ки оила муҳити муқаддас буда, дар он афроди ҷомеа ба воя мерасад. Донистани ҳаққу ҳуқуқи ҳамдигар низ барои устувор нигоҳ доштани оила муҳим аст. Пас, муҳофизи оилаи худ бошед.

Нуқра МУНАВАРОВА,
коромӯзи “ҶТ”