Ҳамасола бо оғози соли нави хониш масъалаи сару либоси мактабӣ чи дар расонаҳо ва чи миёни мардум мавриди баҳсҳои тезу тунд қарор мегирад. Аз ин ки муассисаҳои таълимӣ барои либоси ягона доштани хонандагон талош мекунанд, бисёре аз мардум изҳори норозигӣ карда, аз ин пешниҳод сарпечӣ менамоянд. Чанд рӯз пеш як модаре, ки се фарзандаш хонандаи мактаб аст, ба мо арз кард, ки ӯро маҷбур мекунанд, барои фарзандонаш аз корхонаҳои ватанӣ либоси ягонаи мактабӣ харад.

Ӯ изҳор дошт, ки аз либосҳои ягонаи муассисаҳо норозӣ асту ҳамасола бо мушкилии зиёд ба фарзандҳояш либос харидорӣ мекунад.
   
- Соли гузашта бо супориши муассиса ман бо ду фарзандам аз молҳои Иттиҳодияи истеҳсолии нассоҷии тоҷик либоси мактабӣ дастрас намудам. Баъди таътили зимистона онҳоро дигар фарзандонам пӯшида натавонистанд. Чун баъди шустушӯ ранги кабуди матоъ сафед шуд. Бароям дубора дастрас намудани либоси мактабӣ душвор буд. Зеро дар фасли сармо бояд либосҳои гармро харидорӣ намоям. Имсол низ аз овозаҳои мардум маълум аст, ки танҳо дар фурӯшгоҳҳои махсуси барои мактабиён аз молҳои корхонаҳои истеҳсоли ватанӣ либосҳои мактабро дастрас кунем. Ман намедонам, чӣ кор кунам?,- гуфт ин модар.

Ба мисли ин модар даҳҳо нафар сокинон, ки чунин шикоятҳо доранд ва муассисаҳои таълимиро барои роҳандозӣ кардани ин раванд гунаҳкор медонанд.    

Мо низ барои пайгирии ин мавзӯъ ва огоҳ шудан аз вазъ ба ярмаркаҳои фурӯши либосҳо ва чанде аз муассисаҳои таълимии пойтахт роҳ пеш гирифтем.

Дар ҳақиқат дар ярмаркаҳои фурӯши либосҳои мактабӣ волидону хонандагони зиёде барои харидории либосҳои ягонаи мактабӣ мешитофтанд. Ва қисман ризову қисме норизо. Намояндагони фурӯши ярмаркаҳо ҳангоми суҳбат бо мо изҳор доштанд, ки эшон ҳеҷ хонанда ё муассисаи таълимиеро барои харидани либосҳои мактабӣ маҷбур накардаанд.

Дар ин миён вобаста ба он ки Вазорати маориф ва илми кишвар низ аз фурӯши либосҳои ягонаи мактабӣ манфиатдор асту муассисаҳои таълимиро маҳз вазорат маҷбур мекунад, овозаҳо зиёд буданд.

Вобаста ба ин масъала Эҳсони Хушбахт, сухангӯйи Вазорати маориф ва илм изҳор дошт: “Вазорати маориф ва илми кишвар чанд сол аст боз таъкид дорад, ки дар мактаб харидуфурӯши либоси мактабӣ манъ аст. Дар умум, ягон муаллими мактаб объекти харидуфурӯши либос набояд бошад”.

Муассисаҳои таълимии кишвар низ ин иддаоро, ки вазорат эшонро барои таъмини ҳатмии хонандагон бо либосҳои ягонаи мактабӣ маҷбур мекунанд, рад намуданд.

Назмия Қулматова, муовини директори МТМУ №72-и ноҳияи Синои шаҳри Душанбе ҳангоми суҳбат изҳор дошт, ки барои либоси ягона доштан дар мактабҳои миёна худи муассисаҳо бо корхонаҳои истеҳсоли ватанӣ довталабона шартнома мебанданд. Ӯ мақсади чунин иқдомро дар он донист, ки мехоҳанд бо ин роҳ ягонагии фазо ва баробариро миёни хонандагон таъмин намоянд.   

- Мо бо ин мақсад бо корхонаҳои саноатии кишвар шартнома мебандем, ки хонанда ба муассиса бо сару либоси ягона ворид шавад. Ин аз як тараф барои таълиму тарбияи мактаббачагон муфид буда, аз тарафи дигар баробарии хонандагонро таъмин мекунад. Инчунин мақсади дигари ин иқдом дар он аст, ки хонандагонро бо ин роҳ аз бегонапарастӣ дур намоем,-изҳор дош Н. Қулматова.

Ӯ илова кард, ки дар акси ҳол хонандагон, махсусан духтарон бо либосҳое ба дарсҳо ҳозир мешаванд, ки аз ҳар ҷиҳат ба раванди таълим халал ворид менамояд. Хонандагони нисбатан доро мудтарин либосҳои аврупоиву туркиро ба бар мекунанд, ки ба сиҳатии равонии дигар хонандагон бетаъсир буда наметавонад.
Аз муассисаҳои дигари таълимӣ бо тасдиқи гуфтаҳои Қулматова изҳор доштанд, ки бо ин роҳ мехоҳанд, истеҳсоли ватаниро равнақ диҳанд ва барои боло бурдани сатҳи маишии мардум ва ба кишвари саноатӣ табдил додани Тоҷикистон кумак намоянд.

Дақиқан агар муассисаҳои таълимӣ бо чунин мақсадҳо ин иқдомҳоро роҳандозӣ кардан мехоҳанд, корест ситоишшуданӣ. Бо ин роҳ ҳам гардиши молу колои дохилӣ рӯ ба афзоиш меорад ва ҳам чандин нафар соҳиби ҷои кору зиндагии осоишта мегарданд.

Дар масъалаи сифати матоъҳо, ки баъзе волидон аз он шикоят мекунанд, масъулини Вазорати саноат ва технологияҳои навро мебояд дар мавридаш фикр кунанд ва барои дастгирии иқдоми муассисаҳои таълимии кишвар камари ҳиммат банданд.