Тарбия ва ба камол расондани фарзанд дар ҳама давру замон аз ташкили дурусти оила ва ташаккули маърифати оиладорӣ сарчашма гирифтааст. Чун танҳо оилаи солиму соҳибмаърифат метавонад, фарзанди хубро тарбия намудаву ба воя расонад. Мутаассифона, имрӯз баъзе падару модарон нисбати ҳаёту зиндагии онҳо беаҳамиятӣ зоҳир мекунанд. Бахусус, дар таътили тобистона, ки аз дарстайёркунӣ озод ҳастанду вақти холии бештар доранд, онҳо аз ин истифода бурда, ба оворагардӣ машғул мешаванд.


Пӯшида нест, ки бепарвоию беназоратӣ, беаҳамиятию хунукназарии бархе аз волидон нисбати наврасону ҷавонон аст, ки дар ҷомеаи мо баъзан амалҳои номатлуби ҳуқуқвайронкунию ҷиноятӣ аз ҷониби насли наврас содир мегардад, ки нигаронкунанда аст.

Тавре Раёсати ВКД дар шаҳри Душанбе хабар медиҳад, ки аз ҷониби кормандони милитсияи пойтахт дар доираи амалиёти шартии “Оворагард”, ки аз 24-уми июн то ин замон идома дорад, дар умум беш аз 231 ҳолати ба оворагардӣ машғул гаштани нав-расон муайян карда шудааст. Оворагардӣ яке аз омилҳои даст ба ҷинояткорӣ задани ноболиғону наврасон мебошад.

- Таассуфовар аст, ки баъзе аз волидайн нисбати тақдири ояндаи фарзандони худ то дараҷае бепарвоянд, ки дар нимашабӣ дар куҷо будану ба чӣ корҳо машғул гаштани онҳо огоҳӣ надоранд. Дар ҷараёни баргузории амалиёти мазкур нисбати чунин волидайн чораҳои таъсиррасонии қонунӣ андешида шуда, ҳамзамон ҷиҳати ба иҷрои амалҳои манфиатбахш сафарбар намудани нав-расон корҳои фаҳмондадиҳӣ гузаронида мешавад, - омадааст дар хабари Раёсати ВКД дар шаҳри Душанбе.

Бино ба хабар, вобаста ба ин аз кулли волидайн ва он нафароне, ки наврасон зери тарбияи онҳо қарор доранд, хоҳиш карда мешавад, ки нисбати тақдири ояндаи фарзандон бетараф набошанд.

Мутаассифона, то ҳол баъзе аз падару модар мусъулиятшинос набуда, наврасон дар вақти таътили тобистона ба ҳар гуна корҳои номатлуб шомил мешаванд. Пеш аз ҳама барои хуб гузаронидани таътил бояд то омадани он ҳар як падару модар нақшаи муайяне дошта бошанд. Бисёранд нафароне, ки маҳз бо надоштани нақшаи муайян таътили худро бефоида ва бенатиҷа сипарӣ мекунанд. Нақша доштан ин маъноеро дорад, ки вақти дар ихтиёр доштаамонро сарфакорона истифода кардан мехоҳем.

Ҷомеашинос Фирӯз Миров бар он аст, ки маҳз ана ҳамин беаҳамиятии волидон аст, ки наврасон рӯ ба кӯча меоранд ва бештари вақти пурқиммати худ-ро бо кӯчагардиву беҳудагардӣ мегузаронанд ва бадин васила ба таъсири бади кӯча дода мешаванду даст ба авбошӣ, тамокукашӣ, майнӯшӣ, нашъамандӣ, дуздиҳои майда, ҳатто ҷинояткорӣ мезананд. Қайд кардан ба маврид аст, ки давраи наврасӣ табиатан давраи душвор ва пурҷӯшу хурӯш дониста шудааст. Зеро наврасон дар ин давра бо тағйироти куллии равонию ҷисмонӣ рӯ ба рӯ мегарданд ва ин дар навбати худ ба худбаҳодиҳии онҳо бетаъсир нахоҳад монд. Ва маҳз беназоратии волидон дар як давраи таътил боиси тағйир ёфтани муносибати фарзанд бо атрофиён мегардад.

Равоншиносон бар онанд, ки наврасон то ба камол расидан, бояд таҳти назорати падару модар бошанд.

Равоншинос Айюб Бозоров мегӯяд, “ин ҷо як чизро набояд фаромӯш кард, ки инсон табиатан фарди фаъол буда, ҳаёти ӯ бидуни фаъолият ғайриимкон аст. Чун инсон зиндаву солим аст, ӯ ҳатман дар ҳаракат мебошад. Яъне, амал мекунад, чунки тақозои ҳаёт ҳамин аст, вагарна ҳолати равонии ӯ рушд намеёбад. Хусусан, наврасон, ки онҳо ниҳоят чусту чолок ва серғайрат ҳастанд, ба қавле хун дар қалбашон ҷӯш мезанад. Аз ин рӯ, бо дарназардошти ҳамин ҷиҳати масъала ба ҳар як наврас бояд шароити мусоид барои фаъолият кардан ва ё ба шуғле машғул шудан, фароҳам оварда шавад. Дар сурати муҳайё нагаштани ин чиз шахс майл ба анҷом додани амалҳои ношоиста менамояд”.

Бештари мардум ҳам дар ҷинояткор шудани насли наврас падару мордаронро гуноҳкор мешуморанд.

Суҳроб як истифодабарандаи шабакаи иҷтимоии “Facebook” дар зери хабари нашршудаи Раёсати ВКД дар шаҳри Душабе чунин шарҳ навиштааст: “Дар мавсими таътили тобистона фарзандон бояд таҳти назорати доимии падару модар бошанд, то давоми се моҳ наврасон, бахусус писарбача метавонад, ба ҳар гуна корҳои ба синну соли худ номувофиқ даст занад, ки оқибати нохуш дорад. Аз ин рӯ, мо падарону модаронро зарур аст, ки дар таълиму тарбияи фарзанди худ ҷиддӣ бошему онҳоро беназорат нагузорем. Бояд кӯшиш кард, ки фарзандонамонро ба забономӯзӣ, китобхонӣ ва касбомӯзӣ шомил кунем. Фикр мекунам, муомилаи хуби падару модар низ роҳи ҳалли шабгардию оворагардии насли наврас мебошад”.

Аз ин рӯ, падару модаронро зарур аст, ки бо фарзанди худ дӯст бошанд, ба ӯ ҳамеша суҳбат намоянд, андешаҳояро гӯш кунанд ва нисбати таълиму тарбия ӯ бетараф набошанд.

Наҷиба МУРОДБЕКОВА, “ҶТ”