ҶОМЕА
Шанбе 27 Июл 2024 05:18
Таоруф не, бо амри дил
Ҳарчанд ҳамчун журналист, борҳо аз ин президентҳо иқтибос овардаам, ҷонибдории худро аз сиёсатҳояшон дар матлабҳоям навиштаам, гоҳо интиқод аз командаашон ҳам кардаам, вале бори аввал аст, ки матлаби алоҳидае менависам, ки маҳсули мушоҳида ва дидаҳоям тӯли солҳои 1995 ба инҷониб аст.
Ин ҳам дар ҳолест, ки бори чорум дар интихоботҳо ба номзад – Эмомалӣ Раҳмон овоз додаам, яъне ӯ Президенти интихобкардаи ман аст.
Ҳеҷ гоҳе бо ғараз наменависам, журналистикаро ба тамоми принсипҳояш дӯст медорам ва онҳоро риоя мекунам. Касе аз танқидҳои мунсифонаи ман дигар хулосаҳо мебарорад ё моҳияти онҳоро намефаҳмад, мушкили ӯст, на аз ман.
Ин сатрҳоро дар замоне рӯйи коғаз меорам, ки синнам аз мансабталошӣ гузаштаву ба ҳайси як бознишастаам. Ва чун журналист, он чиро менависам, ки худам мехоҳам. То имрӯз нанавиштам, вале имрӯз бо дидани вазъи дигар кишварҳо, хоса ҳаёти пурмоҷарои сиёсии давр собитам шуд, ки дар замони чи Сарваре мезистем ва инак менависам аз гуфтаву ногуфтаҳо, аз амалҳои мондагораш.
Портрети ин шахсияти бузурги замони мо дар мақолаву китобҳо, шеъру достонҳо, хабару андешаҳо ва садҳо матолиби усуливу назарӣ инъикос ёфтаву душвор аст, чизи наве гуфтан. Аммо тасмими ман ин аст, ки он чиро инъикос намоям, ки диди ман аст, чеҳраи сиёсӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ, фарҳангӣ тарҳҳои стратегӣ, амалҳои гуманистӣ ва ахиран, симои инсонии ӯро мехоҳам аз нигоҳи хеш тасвир созам. Бале, танҳо мушоҳидаҳои инфиродӣ ва бардоштҳои шахсӣ аз фаъолияти як Сарвар аз Пешвои миллат, аз қаҳрамоне ба унвони сулҳофару сулҳовари мо, аз Пешвое, ки як давлати кӯчакеро дар харитаи ҷаҳон бо номи бузурги Тоҷикистон дар ҷаҳон машҳуру шинохта карда тавонист.
Зеро ҳатто дар 70 соли Шуравӣ аз Душанбе берун, моро чун як миллат ё давлат намешинохтанд. Соли 1978 мо, донишҷӯёни тоҷик, дар Латвия ба ҳар як ҳамсуҳбатамон ба зӯр мефаҳмонидем, ки Душанбе ин Узбекистон не, Тоҷикистон аст. Аз ин рӯ, аз рӯи принсип ё ҳақиқатро бояд гуфт ё хомӯш бояд буд.
Ва дар ин ҳоле ки, агар чанд номарди фосиқ даъвои ҳукумат мекунанд, ба ӯ аз тариқи шабакаҳои интернетӣ туҳмат мезананд, чаро ман аз марде, ки тоҷикро аз нав эҳё карду бо тамоми шаҳоматаш дар ҷаҳон муаррифӣ сохт, нанависам? Менависам ва бо амри дил!
Ва бо ифтихор мегӯям Эмомалӣ Раҳмон ПРЕЗИДЕНТИ МАН аст!
ЧАНД ПАҲЛУИ ЯК ЧЕҲРА
Ҳамон сурату сирате, ки Худояш ато карда, ҳамон хислатҳое, ки ягон дипломатияи ҷаҳонӣ ба унвони пӯшида доштани чеҳраи аслӣ, аз ӯ барнагирифташ, ҳамон ботини боғуруре, ки ягон душмани ҳақире натавонист, онро дигар созад, барои аксари мардум азиз аст, ки худ мегӯянд.
Президенти мо, то имрӯз ҳазорон бор аз ҷониби садҳо ҳазорони худиву бегона як инсони заминӣ, Раҳбари мардумӣ, шахси муътамад ва одами раҳмдиле шинохта шудааст. Ӯро бо сағирапарварияш хурду бузурги табақаҳои иҷтимоӣ падари хеш мехонанд. Тамоми хонаҳои ятимон зери назорати шахсии ӯст ва ба дили онҳо бо суханҳои падаронааш чароғи умед ба фардоро рӯшан мекунад. “То даме, ки ман ҳастам, ҳеҷ кадоми шумо ятим нестед”, - гуфта буд боре ӯ. Ва ин меҳрнидо, чеҳраи ҳазорон ятимро шукуфонду хотири онҳоро болида кард, ба ӯ бовар карданд ва хоҳанд кард, зеро ҳар чӣ, ки ӯ то ин дам гуфт, амалӣ кард!
Хиёнат ба Ватан ва риёву фиребро намебахшад, аммо дар авфи ҳазорон –ҳазор маҳбусон ва ҳатто гунаҳгорони “озод”, худиву бегона, зану мард ва хурду бузург дили нарму авфпарвари ӯ ва ин хислати бахшандагияш аломате, осоре ё нишон гузоштааст.
Ман, ки борҳо шоҳиди суҳбатҳои самимии ӯ бидуни маърӯзаҳои расмӣ, ҳангоми таъин ба вазифаҳо, зимни паёму иҷлосияҳо, мулоқоту ҷаласаҳо будам.
- Агар дар ҳамон хислатҳои инсонии ӯ, ки метавонад ҳини як маъракаи шодӣ ё ҷашн кӯдаквор шодӣ кунад, бирақсад, (чи зебо мерақсад!) бисарояд ва ҳаяҷонашро пинҳон накунад. Вале ҳангоми фалокат ё дидори ятиму беморе оби чашм бирезад, метавон дарк кард, ки заминитарин президенте аст, ки бидуни макру ҳилла, ботини хешро, қалбашро пеши чашми омма мекушояд. Аз ин наметарсад, зеро он пок аст, - мегӯяд як ҳамсуҳбати хориҷии ман аз Аврупо.
Симои ӯ худододаву миёни президентҳои ҷаҳон аз зеботаринҳост. Ин гуфтаро борҳо аз забони намояндагони миллатҳои дигари дунё шунидаам. “Ҷамоли хубрӯёнро Худо ҳам дӯст медорад”, - мегӯянд. Парвардигор зебоии ботинро дар зоҳир ҳувайдо мекунад, иқрор медоранд, одамон. Он чиро Офаридгор офарида, ман дигар хел наметавонам тасвир созам. Ӯ марди болобаланди хушсуратест, ки дар чеҳрааш нури худододе, ҳувайдост, гуфта буд, зимни як мусоҳибае бо ман Бозгул Додхудоева ва ман онро баъдан худам ҳам мушоҳида кардаам.
Чеҳраи сиёсиашро ӯ хеле дурудароз сохт. Агар қаду қоматеро чунин Худованд насиби кас гардонад, обрӯро худ бояд ба даст биёрӣ.
Ҳамчун як пайкарае, ки скулптор (ҳайкалтарош) дар офариданаш садҳо бор тарҳ мекашаду мешиканад ва аз нав месозад, ҳамин тавр ӯ низ худро дар ҷаҳони сиёсат офарид.
ТАРҲҲОИ ИНҚИЛОБӢ ВА ТАЪРИХӢ
Сулҳ. Танҳо “Ман ба шумо сулҳ меорам”-аш кифоя аст, ки номаш дар таърихи сиёсии кишвар бо ҳарфҳои заррин сабти абадӣ пайдо кунад. Борҳо шунидаам, ки тоҷикони дигар кишварҳои даргир орзуи ҳамчунин як пешвоеро доранд.
Ҳамон сулҳе, ки маргро ба зиндагӣ, мамотро ба ҳаёт табдил кард ва оташи хонумонсӯзи ҷангро кушт, дӯстро аз душман ҷудо кард ва якпорчагии марзу буми моро дар харитаи ҷуғрофии ҷаҳон барои абад сабт кард. Ҳамон сулҳе, ки баъдан номи неки тоҷиконро дар арсаи таърих дубора зинда кард ва дар қатори фарҳангиёни дигари олам ҷо намуд. То ҳанӯз миёни хатарҳои даҳшатафкани муосир ӯ барои нигаҳдошти амният ва сулҳу салоҳи на танҳо кишвари хеш, балки минтақа ва ҷаҳон дар сафи пеши муборизони олам аст.
Чеҳраи иқтисодии ӯро бидуни тамоми шоҳкориҳояш дар кушодани роҳҳо, раҳоӣ аз бунбастҳо, нақбҳо, корхонаву дигару дигар танҳо бо як шоҳкории аср - сохтмони “Роғун” метавон ҷамъбаст кард. “Роғун”-ро сохт, месозад ва на танҳо ба кишвараш нуру гармӣ меорад, балки Тоҷикистонро дар минтақа ба кишвари истеҳсолкунанда бадал месозад. Яъне давлатро аз дастнигарӣ ба кишвари тавлидотӣ ва таъсиргузор мубаддал хоҳад кард.
Ӯ “Роғун”-ро бо шикастани ҳама шакку шубҳаҳои дӯсту душманаш сохт ва ба мардумаш гуфт: “Роғун ин зиндагии бофароғати индунёии шумост!”.
Тарҳи “Роғун” чун тарҳи Сулҳи Президенти ман, инқилобӣ ва тақдирсоз аст. Агар танҳо ҳамин ду амали ӯро бигирему аз дигарҳояш чашм бипӯшем, кофист, ки ӯро эҳёгари миллат ва давлатсози муваффақи муосир бишиносем.
ЧЕҲРАИ ФАРҲАНГӢ
Чеҳраи фарҳангии ӯ аз завқи маънавияш ҳувайдост. Вақте ки ӯ соли 2011 калонтарин Китобхонаи миллиро дар Осиёи Марказӣ дар дили пойтахт кушод, душманонаш мегуфтанд, мардум гушнаву бекор асту ӯ китобхона месозад. Вале ӯ медонист, ки рӯзе мерасад, мардум сер мешавад, аммо ин маркази фарҳангии миллӣ ба асрҳо дар хидмати халқ хоҳад буд. Китобхонае, ки осор аз китобдории ниёкони мосту ҳар як хонанда дар онҷо бо кайфияти ҳол, бо тамоми имконияти маданӣ метавонад чун як инсони муосиру хушбахт аз он истифода кунад. Маърифат омӯзад. Ба чунин бино дохил шудан худ завқи маънавӣ меофарад.
Тарҳи Осорхонаи миллӣ, ки ба вижагиҳои хеш чун як дастагули ошноӣ барои хориҷиён, дар идомаи боғшаҳри маркази пойтахт рустааст, ифтихори моро аз гузашта, имрӯза ва фардоямон дарак додаву таърихамонро маҳфуз хоҳад дошт.
Бунёди калонтарин театр ва тармиму бозсозии театрҳои дигар, сохтани қасрҳои фарҳангии муосир қариб дар тамоми навоҳии кишвар, барои рушди фарҳанги мардум ба садсолаҳо хидмат хоҳанд кард.
Чойхонаҳои замонавӣ, кохҳои муҳташаме чун Кохи Наврӯз, Кохи Сомон, Кохи Ваҳдат, кохи Борбад чи дар марказу чи дар ноҳияҳо дар хидмати мардум ва сайёҳон аз зумраи даҳҳо иншоотҳои ифтихории мост, ки чеҳраи фарҳангии ӯро чун як Сарвари созанда, таърихӣ месозанд.
Бозгаштан ба фарҳанги ниёгон дар заминаи фарҳанги муосир ва тавъам рушд додани онҳо мақсади бузурги ӯст, ки ба хотири чун миллати соҳибтамаддун шинохтани тоҷикон буд, ҳаст ва хоҳад буд.
Агар ӯ завқи хосаи фарҳангӣ намедошт, ин ҳама зебоипарастиҳое, ки на танҳо шаҳри Душанбе, балки ҳар як ноҳияи дурдасти кӯҳистонро ҳам соат ба соат зеботару муосиртар месозад, магар сутуданӣ нест?
ДИН ВА ДУНЁ
Фароҳам кардани заминаи ибодат барои бандаҳои Худо, дар як макони зебо ва хеле бо шароитҳои муосир ба истифода додани бузургтарин масҷид дар Осиёи Марказӣ ин аз паёме густариши фарҳанги имонӣ миёни мардум аст, ки то ҳол ва то ӯ касеаш накарда.
Имрӯзҳо, ки гурӯҳҳои ифротӣ аз номи дин даст ба қатлу куштору харобсозии тамаддун дар ҷаҳон мезананд ва инсонҳои беимон бо истифодаи номи дин муртакиби хиёнат, ҷиноят, қатли инсонҳо мегарданд, эҷоди ин масҷид дар ахлоқи иҷтимоии мусулмонон бояд таъсири хосаи худро бигузорад.
Ин хидмати Президенти мо шоҳкориест, ки дар таърихи ислом на танҳо дар кишвари мо, балки дар маҷмӯъ, дар ҷаҳони ислом қадр мегардад.
Масъалаи дунявӣ будани давлат масъалаест, ки терроризми ҷаҳонӣ онро бо таблиғоти гумроҳкунандаи хеш, бадном карданӣ мешаванд. Дар ҳоле ки ин давлати дунявӣ барои рушди тамоми адюн имконият фароҳам мегузоранд, чи ҷойи шубҳа аст ва инро Президенти ман солҳост собит карда.
Тарҳи зебои ин масҷиди нав нишоне аз фарҳанги динии мо ва меъмории дар он ба кор рафта, ки дар кулли кишварҳои ҷаҳон алоқамандони худро дорад, маҳсули дасти гулкори устоҳои тоҷик аст, ки фардо шуҳраи ҷаҳон хоҳад гашт.
Ҳадиси Паёмбар (с) аст, ки “Инналлоҳа лаязаъу бис-Султон мо ло язаъу бил-Қур-он”. Яъне Худованд ба воситаи Султон кореро ҷорӣ мекунад, ки ҳатто ба воситаи Қуръон намекунад.
Нашри китоби Қуръон бо хати сирилик дар соли 2010 ва ба мардум дастрас гардонидани ин китоби осмонӣ, ки барои аксарият то ин дам танҳо аз нақлу ривояти як муллои чаласавод расонида мешуд, аз хидматҳои таърихии ин абармард барои шинохти асли дин буд.
Дар боло ишора кардем, ки бо сохтани “Роғун” Президенти азизи мо ин дунёи моро рӯшану обод карданӣ бошад, бо сохтани Масҷиди бузург дунёи охирати мусалмонони кишварро нуру зиё бахшиданист. То ҳол дар таърихи фарҳанги динии мо чунин шоҳкорие назир надорад.
Президенти ман ҳамеша мухолифи дин не, муқобили сӯиистифода аз дин аст, мухолифи он амалҳоест, ки имрӯзҳо терроризми ҷаҳонӣ мекунад. Барои ӯ дини ислом ҳамеша боиси ифтихораш буд ва ӯро миёни мусулмонони шинохтаи дунё тибқи назарпурсиҳои оламиён инро эътироф кардаанд. Андешаи ҷудо будани динро аз терроризм ӯ дар ҷомеаи ҷаҳонӣ бо масъалагузориҳояш дифоъ мекунад. Ҳарчанд тибқи Конститутсияи мо дин аз давлат ҷудо аст, вале ӯ ҳамеша чун як фарзанди мусулмон аз ҳомиёни номи неки мусалмонон буда, бо чунин шоҳкориҳояш имкони биҳиштии иҷрои фарзҳои диниро дар кишвараш муҳайё кардааст.
Дар давлате, ки 99, 9 дарсад мусулмонанд, нигаҳдории арзишҳои дунявӣ, ки гоҳо бархе аз мазҳабиёни ҷоҳилро хуш намеояд, осон нест. Вале ин мувозинатро сиёсати дурбинонаи ӯ мустақар кардааст.
Низоми демократиро дар кишваре, ки то дирӯз сотсиалистӣ буду 70 сол пеш дар форматсияи феодалӣ қарор дошт, маҳз талошҳои бесобиқаи Президенти ман, имконпазир гардонд.
ДАВЛАТИ БЕСАРВАТРО БА ДАСТ ГИРИФТ
Замони ба курсии президентӣ нишастани Эмомалӣ Раҳмони 40-соларо мо насли калонсол ёд дорем. Курсии “давлат”-е, ки тамоми сохторҳояш фалаҷ, хазинааш холӣ, мардумаш ҷангзадаву сарсон, гурезаву парешон, гушнаву мотамбасар аз марги наздикон ва гирифтори даҳҳо мушкили дигар аз қабили кӯпрукҳои тарконидашуда, роҳҳои вайрон, заводу фабрикаи ба ғоратрасида, силоҳбадастони ғайриҳарбӣ, ки аксараш бангиву дузду ғоратгар ҳам буданд ва аз ҳама бадтар мардуми мувоҷеҳи тарс. Ҳамон тарси беқонунӣ, бе ҳифозатӣ, номуайянӣ, беҳокимиятӣ ва бе боварӣ ба фардо. Ин замони даҳшатзои гум шудани ҳама дору надори одамон, яъне шикасти эътимод, замоне, ки касе бори масъулият бар дӯш гирифтан намехост ва чуноне ки худи Эмомалӣ Раҳмон ҳам он замон медонист, барои як давраи кӯтоҳе, ки хавфи кушта шудан ва дар миёни муқовиматҳои даҳҳо гурӯҳҳои мухталифи дохилӣ ва берунӣ, ӯро пазируфтани ширкатдорони Иҷлосияи 16, бешак духӯрагиҳо дошт. Вале он чиро, ки Худо медонад ва он чи ки бо нияти соф ин мард бар дӯш гирифт, таҷрибадортарин сиёсатмадорони он замон аз тарс ба уҳда нагирифта буданд, чунки он ҷанги бародаркуш ҷуръати ҳамаро шикаста буд. Зеро аксари онҳо дурӯя буданду тарсӯ. Касе мурдан намехост, касе қаҳрамонӣ карданӣ набуд, ҳама дар андешаи сар ба саломат будани хеш буданд.
Ана дар ҳамин ҳол, мо фаромӯш набояд кунем, ки ӯ масъулият бар дӯш гирифту пардохт ба сохтани рукнҳои давлатдорӣ. Амниятро таъмин кард, яроқро аз дасти нохалафон гирифт. Заминро ба мардум дод, гурезаҳоро баргардонд, ба мардум умеди зиндагӣ бахшид.
РУКНҲОИ ДАВЛАТДОРӢ
Гимни давлатро қабул кард, Конститутсияро ба ҳадафҳои давлатӣ мутобиқ сохт, Нишону Парчамро интихоб кард, қонуниятро бар сари ҳукумат нишонд, ҳокимиятҳои иҷроия, қонунгузорӣ ва судиро амалӣ кард, ба ВАО мустақилият дод, радиову телевизионҳоро барқарор ва тавсеа дод, мардумро пайки зиндагии навин дардод. Холо, ки инҳоро бо як ҷумла менависем, инҳо амалҳои бузурги таърихие буданд, ки ба солҳо ва асрҳо бунёд хоҳанд гузошт.
МИЛЛАТСОЗӢ ВА ЭҲЁИ ХОТИРАИ ТАЪРИХӢ
Барои эҳёи ғурури миллӣ солиёни зиёде заҳмат кашид, то мардумро ба худи худаш бишиносонад, гузаштаро кофт, чанги таърихро афшонду сарнавишти аҷдодиро бозгардонид, то миллат бидонад, ки ӯ кӣ буду аз куҷо сарчашма дошт.
Ба ин хотир, иқдомҳои наҷибе барои эҳёи арзишҳои фарҳангӣ ва тақвияти руҳия худшиносиву худбоварӣ дар миёни мардумро пеш гирифт. Аз ҷумла, дар марҳилаи парешонию сарсонии миллат ба миён овардани ғояи таҷлили 1100-солагии давлатдории Сомониён ҳамчун даврони тиллоии таърихномаи тоҷикон, на танҳо дар қалби тоҷикону тоҷикистониён, балки дар замири кулли ҳамзабонони мо аз манотиқи мухталифи ҷаҳон эҳсоси худогоҳию бедории миллӣ, садоқат ва шарафмандии ворисият аз аҳди Оли Сомонро ҷилои наву тоза бахшид.
Кӯшид то ҳамагон бидонанд, ки ин давлати пешини мо чи таърихеро аз сар гузаронид, то куҷо расид, чи ба парокандагӣ мувоҷеҳаш кард ва чи боҳамаш меорад. Ӯ донист, ки ин меҳан ва миллати ӯст, ки бояд миллаташ кунад, қудраташ бахшад, номдораш кунад. Ва кард.
Руҳияи шикастаи мардумро ба руҳияи ватандӯстӣ, ифтихор аз гузаштаи хеш ва эътимод ба ояндаи давлатро дар мағз ва дили ҳар фарди кишвар ҷо намуд.
Қабули қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба ҷашнгирии 1100-солагии таъсиси давлати Сомониён ба ҳаёти фарҳангӣ ва руҳияи мардуми кишвар такони ҷиддӣ дод. Ӯ давлати наве сохт, ки дар реша дар умқи таърих дорад.
ЛИДЕР - ОНЕ, КИ ХАЛҚ АЗ ПУШТАШ МЕРАВАД
Аммо ҳар чи ки ӯ кард, идея, андеша, тарҳ ва мақсадаш аз вай буд ва ин ҳамаро дар якҷоягӣ бо халқи тоҷик амалӣ кард. Пас, Президент бе ин иқтидор, бе халқ як нафар аст. Пешво бе миллат касеро ба ҷое намебарад, сулҳро ӯ барои ҳамин мардум овард ва онро аз вартаи нобудӣ ба камолоти эҳё расонд. Президентро шаҳрвандон интихоб кардаанд ва барои пойдории сиёсаташ муттаҳид гаштанд, ваҳдати мардумони ин сарзамин буд, ки он ҳама андешаҳои миллатсозии ӯ дастгирӣ ёфтанду амалӣ шуданд. Пас, ӯ бе миллати тоҷик, бе мардум на онест, ки имрӯз ҳаст ва мардум ӯро Пешвои хеш хондааст.
Ҳуриннисо АЛИЗОДА
"Ҷавонони Тоҷикистон"
№48 аз 30.11.2023
Ҳарчанд ҳамчун журналист, борҳо аз ин президентҳо иқтибос овардаам, ҷонибдории худро аз сиёсатҳояшон дар матлабҳоям навиштаам, гоҳо интиқод аз командаашон ҳам кардаам, вале бори аввал аст, ки матлаби алоҳидае менависам, ки маҳсули мушоҳида ва дидаҳоям тӯли солҳои 1995 ба инҷониб аст.
Ин ҳам дар ҳолест, ки бори чорум дар интихоботҳо ба номзад – Эмомалӣ Раҳмон овоз додаам, яъне ӯ Президенти интихобкардаи ман аст.
Ҳеҷ гоҳе бо ғараз наменависам, журналистикаро ба тамоми принсипҳояш дӯст медорам ва онҳоро риоя мекунам. Касе аз танқидҳои мунсифонаи ман дигар хулосаҳо мебарорад ё моҳияти онҳоро намефаҳмад, мушкили ӯст, на аз ман.
Ин сатрҳоро дар замоне рӯйи коғаз меорам, ки синнам аз мансабталошӣ гузаштаву ба ҳайси як бознишастаам. Ва чун журналист, он чиро менависам, ки худам мехоҳам. То имрӯз нанавиштам, вале имрӯз бо дидани вазъи дигар кишварҳо, хоса ҳаёти пурмоҷарои сиёсии давр собитам шуд, ки дар замони чи Сарваре мезистем ва инак менависам аз гуфтаву ногуфтаҳо, аз амалҳои мондагораш.
Портрети ин шахсияти бузурги замони мо дар мақолаву китобҳо, шеъру достонҳо, хабару андешаҳо ва садҳо матолиби усуливу назарӣ инъикос ёфтаву душвор аст, чизи наве гуфтан. Аммо тасмими ман ин аст, ки он чиро инъикос намоям, ки диди ман аст, чеҳраи сиёсӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ, фарҳангӣ тарҳҳои стратегӣ, амалҳои гуманистӣ ва ахиран, симои инсонии ӯро мехоҳам аз нигоҳи хеш тасвир созам. Бале, танҳо мушоҳидаҳои инфиродӣ ва бардоштҳои шахсӣ аз фаъолияти як Сарвар аз Пешвои миллат, аз қаҳрамоне ба унвони сулҳофару сулҳовари мо, аз Пешвое, ки як давлати кӯчакеро дар харитаи ҷаҳон бо номи бузурги Тоҷикистон дар ҷаҳон машҳуру шинохта карда тавонист.
Зеро ҳатто дар 70 соли Шуравӣ аз Душанбе берун, моро чун як миллат ё давлат намешинохтанд. Соли 1978 мо, донишҷӯёни тоҷик, дар Латвия ба ҳар як ҳамсуҳбатамон ба зӯр мефаҳмонидем, ки Душанбе ин Узбекистон не, Тоҷикистон аст. Аз ин рӯ, аз рӯи принсип ё ҳақиқатро бояд гуфт ё хомӯш бояд буд.
Ва дар ин ҳоле ки, агар чанд номарди фосиқ даъвои ҳукумат мекунанд, ба ӯ аз тариқи шабакаҳои интернетӣ туҳмат мезананд, чаро ман аз марде, ки тоҷикро аз нав эҳё карду бо тамоми шаҳоматаш дар ҷаҳон муаррифӣ сохт, нанависам? Менависам ва бо амри дил!
Ва бо ифтихор мегӯям Эмомалӣ Раҳмон ПРЕЗИДЕНТИ МАН аст!
ЧАНД ПАҲЛУИ ЯК ЧЕҲРА
Ҳамон сурату сирате, ки Худояш ато карда, ҳамон хислатҳое, ки ягон дипломатияи ҷаҳонӣ ба унвони пӯшида доштани чеҳраи аслӣ, аз ӯ барнагирифташ, ҳамон ботини боғуруре, ки ягон душмани ҳақире натавонист, онро дигар созад, барои аксари мардум азиз аст, ки худ мегӯянд.
Президенти мо, то имрӯз ҳазорон бор аз ҷониби садҳо ҳазорони худиву бегона як инсони заминӣ, Раҳбари мардумӣ, шахси муътамад ва одами раҳмдиле шинохта шудааст. Ӯро бо сағирапарварияш хурду бузурги табақаҳои иҷтимоӣ падари хеш мехонанд. Тамоми хонаҳои ятимон зери назорати шахсии ӯст ва ба дили онҳо бо суханҳои падаронааш чароғи умед ба фардоро рӯшан мекунад. “То даме, ки ман ҳастам, ҳеҷ кадоми шумо ятим нестед”, - гуфта буд боре ӯ. Ва ин меҳрнидо, чеҳраи ҳазорон ятимро шукуфонду хотири онҳоро болида кард, ба ӯ бовар карданд ва хоҳанд кард, зеро ҳар чӣ, ки ӯ то ин дам гуфт, амалӣ кард!
Хиёнат ба Ватан ва риёву фиребро намебахшад, аммо дар авфи ҳазорон –ҳазор маҳбусон ва ҳатто гунаҳгорони “озод”, худиву бегона, зану мард ва хурду бузург дили нарму авфпарвари ӯ ва ин хислати бахшандагияш аломате, осоре ё нишон гузоштааст.
Ман, ки борҳо шоҳиди суҳбатҳои самимии ӯ бидуни маърӯзаҳои расмӣ, ҳангоми таъин ба вазифаҳо, зимни паёму иҷлосияҳо, мулоқоту ҷаласаҳо будам.
- Агар дар ҳамон хислатҳои инсонии ӯ, ки метавонад ҳини як маъракаи шодӣ ё ҷашн кӯдаквор шодӣ кунад, бирақсад, (чи зебо мерақсад!) бисарояд ва ҳаяҷонашро пинҳон накунад. Вале ҳангоми фалокат ё дидори ятиму беморе оби чашм бирезад, метавон дарк кард, ки заминитарин президенте аст, ки бидуни макру ҳилла, ботини хешро, қалбашро пеши чашми омма мекушояд. Аз ин наметарсад, зеро он пок аст, - мегӯяд як ҳамсуҳбати хориҷии ман аз Аврупо.
Симои ӯ худододаву миёни президентҳои ҷаҳон аз зеботаринҳост. Ин гуфтаро борҳо аз забони намояндагони миллатҳои дигари дунё шунидаам. “Ҷамоли хубрӯёнро Худо ҳам дӯст медорад”, - мегӯянд. Парвардигор зебоии ботинро дар зоҳир ҳувайдо мекунад, иқрор медоранд, одамон. Он чиро Офаридгор офарида, ман дигар хел наметавонам тасвир созам. Ӯ марди болобаланди хушсуратест, ки дар чеҳрааш нури худододе, ҳувайдост, гуфта буд, зимни як мусоҳибае бо ман Бозгул Додхудоева ва ман онро баъдан худам ҳам мушоҳида кардаам.
Чеҳраи сиёсиашро ӯ хеле дурудароз сохт. Агар қаду қоматеро чунин Худованд насиби кас гардонад, обрӯро худ бояд ба даст биёрӣ.
Ҳамчун як пайкарае, ки скулптор (ҳайкалтарош) дар офариданаш садҳо бор тарҳ мекашаду мешиканад ва аз нав месозад, ҳамин тавр ӯ низ худро дар ҷаҳони сиёсат офарид.
ТАРҲҲОИ ИНҚИЛОБӢ ВА ТАЪРИХӢ
Сулҳ. Танҳо “Ман ба шумо сулҳ меорам”-аш кифоя аст, ки номаш дар таърихи сиёсии кишвар бо ҳарфҳои заррин сабти абадӣ пайдо кунад. Борҳо шунидаам, ки тоҷикони дигар кишварҳои даргир орзуи ҳамчунин як пешвоеро доранд.
Ҳамон сулҳе, ки маргро ба зиндагӣ, мамотро ба ҳаёт табдил кард ва оташи хонумонсӯзи ҷангро кушт, дӯстро аз душман ҷудо кард ва якпорчагии марзу буми моро дар харитаи ҷуғрофии ҷаҳон барои абад сабт кард. Ҳамон сулҳе, ки баъдан номи неки тоҷиконро дар арсаи таърих дубора зинда кард ва дар қатори фарҳангиёни дигари олам ҷо намуд. То ҳанӯз миёни хатарҳои даҳшатафкани муосир ӯ барои нигаҳдошти амният ва сулҳу салоҳи на танҳо кишвари хеш, балки минтақа ва ҷаҳон дар сафи пеши муборизони олам аст.
Чеҳраи иқтисодии ӯро бидуни тамоми шоҳкориҳояш дар кушодани роҳҳо, раҳоӣ аз бунбастҳо, нақбҳо, корхонаву дигару дигар танҳо бо як шоҳкории аср - сохтмони “Роғун” метавон ҷамъбаст кард. “Роғун”-ро сохт, месозад ва на танҳо ба кишвараш нуру гармӣ меорад, балки Тоҷикистонро дар минтақа ба кишвари истеҳсолкунанда бадал месозад. Яъне давлатро аз дастнигарӣ ба кишвари тавлидотӣ ва таъсиргузор мубаддал хоҳад кард.
Ӯ “Роғун”-ро бо шикастани ҳама шакку шубҳаҳои дӯсту душманаш сохт ва ба мардумаш гуфт: “Роғун ин зиндагии бофароғати индунёии шумост!”.
Тарҳи “Роғун” чун тарҳи Сулҳи Президенти ман, инқилобӣ ва тақдирсоз аст. Агар танҳо ҳамин ду амали ӯро бигирему аз дигарҳояш чашм бипӯшем, кофист, ки ӯро эҳёгари миллат ва давлатсози муваффақи муосир бишиносем.
ЧЕҲРАИ ФАРҲАНГӢ
Чеҳраи фарҳангии ӯ аз завқи маънавияш ҳувайдост. Вақте ки ӯ соли 2011 калонтарин Китобхонаи миллиро дар Осиёи Марказӣ дар дили пойтахт кушод, душманонаш мегуфтанд, мардум гушнаву бекор асту ӯ китобхона месозад. Вале ӯ медонист, ки рӯзе мерасад, мардум сер мешавад, аммо ин маркази фарҳангии миллӣ ба асрҳо дар хидмати халқ хоҳад буд. Китобхонае, ки осор аз китобдории ниёкони мосту ҳар як хонанда дар онҷо бо кайфияти ҳол, бо тамоми имконияти маданӣ метавонад чун як инсони муосиру хушбахт аз он истифода кунад. Маърифат омӯзад. Ба чунин бино дохил шудан худ завқи маънавӣ меофарад.
Тарҳи Осорхонаи миллӣ, ки ба вижагиҳои хеш чун як дастагули ошноӣ барои хориҷиён, дар идомаи боғшаҳри маркази пойтахт рустааст, ифтихори моро аз гузашта, имрӯза ва фардоямон дарак додаву таърихамонро маҳфуз хоҳад дошт.
Бунёди калонтарин театр ва тармиму бозсозии театрҳои дигар, сохтани қасрҳои фарҳангии муосир қариб дар тамоми навоҳии кишвар, барои рушди фарҳанги мардум ба садсолаҳо хидмат хоҳанд кард.
Чойхонаҳои замонавӣ, кохҳои муҳташаме чун Кохи Наврӯз, Кохи Сомон, Кохи Ваҳдат, кохи Борбад чи дар марказу чи дар ноҳияҳо дар хидмати мардум ва сайёҳон аз зумраи даҳҳо иншоотҳои ифтихории мост, ки чеҳраи фарҳангии ӯро чун як Сарвари созанда, таърихӣ месозанд.
Бозгаштан ба фарҳанги ниёгон дар заминаи фарҳанги муосир ва тавъам рушд додани онҳо мақсади бузурги ӯст, ки ба хотири чун миллати соҳибтамаддун шинохтани тоҷикон буд, ҳаст ва хоҳад буд.
Агар ӯ завқи хосаи фарҳангӣ намедошт, ин ҳама зебоипарастиҳое, ки на танҳо шаҳри Душанбе, балки ҳар як ноҳияи дурдасти кӯҳистонро ҳам соат ба соат зеботару муосиртар месозад, магар сутуданӣ нест?
ДИН ВА ДУНЁ
Фароҳам кардани заминаи ибодат барои бандаҳои Худо, дар як макони зебо ва хеле бо шароитҳои муосир ба истифода додани бузургтарин масҷид дар Осиёи Марказӣ ин аз паёме густариши фарҳанги имонӣ миёни мардум аст, ки то ҳол ва то ӯ касеаш накарда.
Имрӯзҳо, ки гурӯҳҳои ифротӣ аз номи дин даст ба қатлу куштору харобсозии тамаддун дар ҷаҳон мезананд ва инсонҳои беимон бо истифодаи номи дин муртакиби хиёнат, ҷиноят, қатли инсонҳо мегарданд, эҷоди ин масҷид дар ахлоқи иҷтимоии мусулмонон бояд таъсири хосаи худро бигузорад.
Ин хидмати Президенти мо шоҳкориест, ки дар таърихи ислом на танҳо дар кишвари мо, балки дар маҷмӯъ, дар ҷаҳони ислом қадр мегардад.
Масъалаи дунявӣ будани давлат масъалаест, ки терроризми ҷаҳонӣ онро бо таблиғоти гумроҳкунандаи хеш, бадном карданӣ мешаванд. Дар ҳоле ки ин давлати дунявӣ барои рушди тамоми адюн имконият фароҳам мегузоранд, чи ҷойи шубҳа аст ва инро Президенти ман солҳост собит карда.
Тарҳи зебои ин масҷиди нав нишоне аз фарҳанги динии мо ва меъмории дар он ба кор рафта, ки дар кулли кишварҳои ҷаҳон алоқамандони худро дорад, маҳсули дасти гулкори устоҳои тоҷик аст, ки фардо шуҳраи ҷаҳон хоҳад гашт.
Ҳадиси Паёмбар (с) аст, ки “Инналлоҳа лаязаъу бис-Султон мо ло язаъу бил-Қур-он”. Яъне Худованд ба воситаи Султон кореро ҷорӣ мекунад, ки ҳатто ба воситаи Қуръон намекунад.
Нашри китоби Қуръон бо хати сирилик дар соли 2010 ва ба мардум дастрас гардонидани ин китоби осмонӣ, ки барои аксарият то ин дам танҳо аз нақлу ривояти як муллои чаласавод расонида мешуд, аз хидматҳои таърихии ин абармард барои шинохти асли дин буд.
Дар боло ишора кардем, ки бо сохтани “Роғун” Президенти азизи мо ин дунёи моро рӯшану обод карданӣ бошад, бо сохтани Масҷиди бузург дунёи охирати мусалмонони кишварро нуру зиё бахшиданист. То ҳол дар таърихи фарҳанги динии мо чунин шоҳкорие назир надорад.
Президенти ман ҳамеша мухолифи дин не, муқобили сӯиистифода аз дин аст, мухолифи он амалҳоест, ки имрӯзҳо терроризми ҷаҳонӣ мекунад. Барои ӯ дини ислом ҳамеша боиси ифтихораш буд ва ӯро миёни мусулмонони шинохтаи дунё тибқи назарпурсиҳои оламиён инро эътироф кардаанд. Андешаи ҷудо будани динро аз терроризм ӯ дар ҷомеаи ҷаҳонӣ бо масъалагузориҳояш дифоъ мекунад. Ҳарчанд тибқи Конститутсияи мо дин аз давлат ҷудо аст, вале ӯ ҳамеша чун як фарзанди мусулмон аз ҳомиёни номи неки мусалмонон буда, бо чунин шоҳкориҳояш имкони биҳиштии иҷрои фарзҳои диниро дар кишвараш муҳайё кардааст.
Дар давлате, ки 99, 9 дарсад мусулмонанд, нигаҳдории арзишҳои дунявӣ, ки гоҳо бархе аз мазҳабиёни ҷоҳилро хуш намеояд, осон нест. Вале ин мувозинатро сиёсати дурбинонаи ӯ мустақар кардааст.
Низоми демократиро дар кишваре, ки то дирӯз сотсиалистӣ буду 70 сол пеш дар форматсияи феодалӣ қарор дошт, маҳз талошҳои бесобиқаи Президенти ман, имконпазир гардонд.
ДАВЛАТИ БЕСАРВАТРО БА ДАСТ ГИРИФТ
Замони ба курсии президентӣ нишастани Эмомалӣ Раҳмони 40-соларо мо насли калонсол ёд дорем. Курсии “давлат”-е, ки тамоми сохторҳояш фалаҷ, хазинааш холӣ, мардумаш ҷангзадаву сарсон, гурезаву парешон, гушнаву мотамбасар аз марги наздикон ва гирифтори даҳҳо мушкили дигар аз қабили кӯпрукҳои тарконидашуда, роҳҳои вайрон, заводу фабрикаи ба ғоратрасида, силоҳбадастони ғайриҳарбӣ, ки аксараш бангиву дузду ғоратгар ҳам буданд ва аз ҳама бадтар мардуми мувоҷеҳи тарс. Ҳамон тарси беқонунӣ, бе ҳифозатӣ, номуайянӣ, беҳокимиятӣ ва бе боварӣ ба фардо. Ин замони даҳшатзои гум шудани ҳама дору надори одамон, яъне шикасти эътимод, замоне, ки касе бори масъулият бар дӯш гирифтан намехост ва чуноне ки худи Эмомалӣ Раҳмон ҳам он замон медонист, барои як давраи кӯтоҳе, ки хавфи кушта шудан ва дар миёни муқовиматҳои даҳҳо гурӯҳҳои мухталифи дохилӣ ва берунӣ, ӯро пазируфтани ширкатдорони Иҷлосияи 16, бешак духӯрагиҳо дошт. Вале он чиро, ки Худо медонад ва он чи ки бо нияти соф ин мард бар дӯш гирифт, таҷрибадортарин сиёсатмадорони он замон аз тарс ба уҳда нагирифта буданд, чунки он ҷанги бародаркуш ҷуръати ҳамаро шикаста буд. Зеро аксари онҳо дурӯя буданду тарсӯ. Касе мурдан намехост, касе қаҳрамонӣ карданӣ набуд, ҳама дар андешаи сар ба саломат будани хеш буданд.
Ана дар ҳамин ҳол, мо фаромӯш набояд кунем, ки ӯ масъулият бар дӯш гирифту пардохт ба сохтани рукнҳои давлатдорӣ. Амниятро таъмин кард, яроқро аз дасти нохалафон гирифт. Заминро ба мардум дод, гурезаҳоро баргардонд, ба мардум умеди зиндагӣ бахшид.
РУКНҲОИ ДАВЛАТДОРӢ
Гимни давлатро қабул кард, Конститутсияро ба ҳадафҳои давлатӣ мутобиқ сохт, Нишону Парчамро интихоб кард, қонуниятро бар сари ҳукумат нишонд, ҳокимиятҳои иҷроия, қонунгузорӣ ва судиро амалӣ кард, ба ВАО мустақилият дод, радиову телевизионҳоро барқарор ва тавсеа дод, мардумро пайки зиндагии навин дардод. Холо, ки инҳоро бо як ҷумла менависем, инҳо амалҳои бузурги таърихие буданд, ки ба солҳо ва асрҳо бунёд хоҳанд гузошт.
МИЛЛАТСОЗӢ ВА ЭҲЁИ ХОТИРАИ ТАЪРИХӢ
Барои эҳёи ғурури миллӣ солиёни зиёде заҳмат кашид, то мардумро ба худи худаш бишиносонад, гузаштаро кофт, чанги таърихро афшонду сарнавишти аҷдодиро бозгардонид, то миллат бидонад, ки ӯ кӣ буду аз куҷо сарчашма дошт.
Ба ин хотир, иқдомҳои наҷибе барои эҳёи арзишҳои фарҳангӣ ва тақвияти руҳия худшиносиву худбоварӣ дар миёни мардумро пеш гирифт. Аз ҷумла, дар марҳилаи парешонию сарсонии миллат ба миён овардани ғояи таҷлили 1100-солагии давлатдории Сомониён ҳамчун даврони тиллоии таърихномаи тоҷикон, на танҳо дар қалби тоҷикону тоҷикистониён, балки дар замири кулли ҳамзабонони мо аз манотиқи мухталифи ҷаҳон эҳсоси худогоҳию бедории миллӣ, садоқат ва шарафмандии ворисият аз аҳди Оли Сомонро ҷилои наву тоза бахшид.
Кӯшид то ҳамагон бидонанд, ки ин давлати пешини мо чи таърихеро аз сар гузаронид, то куҷо расид, чи ба парокандагӣ мувоҷеҳаш кард ва чи боҳамаш меорад. Ӯ донист, ки ин меҳан ва миллати ӯст, ки бояд миллаташ кунад, қудраташ бахшад, номдораш кунад. Ва кард.
Руҳияи шикастаи мардумро ба руҳияи ватандӯстӣ, ифтихор аз гузаштаи хеш ва эътимод ба ояндаи давлатро дар мағз ва дили ҳар фарди кишвар ҷо намуд.
Қабули қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба ҷашнгирии 1100-солагии таъсиси давлати Сомониён ба ҳаёти фарҳангӣ ва руҳияи мардуми кишвар такони ҷиддӣ дод. Ӯ давлати наве сохт, ки дар реша дар умқи таърих дорад.
ЛИДЕР - ОНЕ, КИ ХАЛҚ АЗ ПУШТАШ МЕРАВАД
Аммо ҳар чи ки ӯ кард, идея, андеша, тарҳ ва мақсадаш аз вай буд ва ин ҳамаро дар якҷоягӣ бо халқи тоҷик амалӣ кард. Пас, Президент бе ин иқтидор, бе халқ як нафар аст. Пешво бе миллат касеро ба ҷое намебарад, сулҳро ӯ барои ҳамин мардум овард ва онро аз вартаи нобудӣ ба камолоти эҳё расонд. Президентро шаҳрвандон интихоб кардаанд ва барои пойдории сиёсаташ муттаҳид гаштанд, ваҳдати мардумони ин сарзамин буд, ки он ҳама андешаҳои миллатсозии ӯ дастгирӣ ёфтанду амалӣ шуданд. Пас, ӯ бе миллати тоҷик, бе мардум на онест, ки имрӯз ҳаст ва мардум ӯро Пешвои хеш хондааст.
Ҳуриннисо АЛИЗОДА
"Ҷавонони Тоҷикистон"
№48 аз 30.11.2023
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед