Аз қабули Қонуни Ҷумурии Тоҷикистон “Дар бораи танзиму анъана ва ҷашну маросимҳо” 10 сол сипарӣ гардид. Маҳз таваҷҷуҳу ғамхориҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон буд, ки бо мақсади ҳимояи манфиатҳои иҷтимоии сокинони кишвар, паст намудани сатҳи камбизоатӣ ва беҳдошти вазъи иқтисодии ҳар як оила ин қонуни миллӣ қабул гардид. Ба ибораи дигар, маҳз иқдоми хирадмандонаи Пешвои муаззами миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва талаботи мардум буд, ки ин санади муҳим қабулу мавриди амал қарор гирифт.

Тавре ҳамагон медонем, пеш аз қабули қонуни мазкур барои риояи озодии баён ва ҷамъ намудани андешаи сокинони кишварамон “Микрофони озод” ташкил карда шуд ва андешаҳои сокинони кишвар нисбат ба танзими расму оинҳои миллӣ мунтазам тавассути телевизион пахш шуданд. Сокинон ин ташаббуси хирадмандони Сарвари давлатро якдилона дастгирӣ намуданд, зеро онҳо ба хубӣ дарк намуданд, ки қабули ин санад танҳо ба манфиати халқ аст.

Воқеан, агар то қабули қонун ба рӯзгори мардумамон диққат диҳем, миёни сокинон як силсила расму одатҳои мардумию хурофотӣ амал менамуданд, ки хароҷоти миёншикан ва ташвишҳои зиёдатиро бар души соҳибмаърака бор мекарданд. Масалан, дар ақди никоҳ, маросимҳои хостгорию ноншиканон, фотиҳатӯю сандуқбарон, сарупобинону ордбезон, чойгаштаки духтарону базми дӯстони домод, акди кикоҳи давлатию динӣ, оши наҳор аз ду тараф, маҳфил дар тарабхона, рӯбинону маросимҳои зиёди дигар гузаронида мешуданд, ки хароҷоти калонро дарбар мегирифтанд.

Ҳанӯз дар ҷаласаи умумиҷумҳуриявӣ доир ба расму оинҳо ва анъанаву маросимҳои миллӣ 24 майи соли 2007 зимни суханрониашон Роҳбари давлат изҳор дошта буданд: “Ин чорабиниҳо аз боғчаи кӯдакон бо номи “Хайр, боғча” оғоз ёфта, бо “Занги охирин” дар мактабҳо анҷом меёфтанд, ки барои падару модарон мушкилоти зиёд эҷод мекарданд...”

Инак, аз қабули ин қонун 10 сол сипарӣ гашт ва бешубҳа он самараҳои хуб дод. Сокинони кишварамон аз ҳисоби каммасраф гузаронидани маъракаҳояшон тавонистанд, ба манфиати рӯзгорашон маблағҳои зиёдро сарфа намоянд. Тавре аз маълумоти оморӣ бармеояд, дар муқоиса то давраи қабули қонун хароҷоти сокинони кишвар се маротиба кам гардидааст.

Аз ҷониби дигар, тавре мебинем, қабули Қонуни Ҷумурии Тоҷикистон “Дар бораи танзиму анъана ва ҷашну маросимҳо” ба эҳёи анъанаҳои неки ниёгон, баргузории тӯйҳои хайриявӣ ва дастаҷамъона шароит фароҳам овард. Як меъёр ва ҷиҳати боз аз ҳама муҳими қонуни мазкур аз он иборат аст, ки ҳар як сокини кишвар имкон пайдо намуд, то ба муқаррароти Қонуни Ҷумурии Тоҷикистон “Дар бораи танзиму анъана ва ҷашну маросимҳо” такя намуда, маъракаашонро ба таври ихтиёрӣ, бо хоҳиши худ ва бе хиҷолатмандӣ гузаронанд.

Тавре медонем, аз рӯзҳои аввали соҳибистиқлолии кишварамон яке аз ҳадафҳои асосии Ҳукумати ҷумҳурӣ ин паст намудани сатҳи камбизоатии аҳолӣ буд ва, бешубҳа, қабули Қонуни Ҷумурии Тоҷикистон “Дар бораи танзиму анъана ва ҷашну маросимҳо” тақозои замон буд, ҳаст ва боқӣ мемонад.

Тавре олимон таҳлил намудаанд, танзими урфу одат ва ҷашну маросимҳо ба олами ботинии инсон зич алоқаманд аст. Сарчашмаи онро муносибатҳои динӣ ташкил медиҳанд. Аз ин рӯ, ба танзим даровардани урфу одат ва ҷашну маросимҳо масъалаи нозук буда, ба он ба таври дақиқкорона муносибат кардан зарур аст. Ба таъкиди Пешвои миллат расму оин ва ҷашну маросимҳо чун мероси гаронбаҳои маънавӣ марҳалаҳои гуногуни имтиҳони таърихи иҷтимоиро гузашта, то ба даврони Истиқлолият расиданд, ки “нигоҳдориву арҷгузорӣ ба ин ганҷинаи бебаҳо вазифаи ҳар як фарди соҳибватан мебошад”. Аз ин рӯ, мо бояд барои ба танзим даровардани урфу одат ва ҷашну маросимҳо миёни сокинони кишвар корҳои фаҳмондадиҳиро вусъат бахшем.

Мутаассифона, новобаста ба он дигаргуниҳое, ки баъди қабули Қонуни Ҷумурии Тоҷикистон “Дар бораи танзиму анъана ва ҷашну маросимҳо” ҷиҳати ба танзим даровардани урфу одат ва ҷашну маросимҳо дар кишварамон ба амал омаданд, ҳанӯз аз ҷониби шахсони гуногун талаботҳои қонуни мазкур риоя намегарданд. Мо, аз ҷумла аҳли зиё вазифадорем, ки миёни сокинон, бахусус ҷавонон корҳои фаҳмондадиҳиро ба роҳ монем. Аз ҷумла, раёсати Донишкадаи тарбияи ҷисмонии Тоҷикистон ба номи С.Раҳимов бобати фаҳмонидани талаботҳои Қонуни Ҷумурии Тоҷикистон “Дар бораи танзиму анъана ва ҷашну маросимҳо” дар асоси дастуру нишондодҳои Ҳукумати кишвар, дар ин замина Вазорати маориф ва илм ва Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати ҷумҳурӣ барномаву нақшаҳои кориро таҳия ва татбиқ намуда истодааст ва итминон дорем, ки аҳли зиёи кишвар дар қатори дигар масъулони идораву корхонаҳо барои амалӣ намудани талаботҳои қонуни мазкур мунтазам саҳм мегузоранд.

Дилором КАРИМОВА, муовини аввали ректори ДТҶТ ба номи С.Раҳимов