ҶОМЕА
Ҷумъа 29 Март 2024 06:41
Дар истгоҳ мунтазири нақлиёт будам. Пас аз чанд лаҳзае хатсайри даркорӣ омад ва ман ҳамроҳи як гурӯҳ духтарон дохили он гаштам. Дар ин ҳангом ногаҳон чашмам ба кӯдаке афтод, ки тақрибан панҷсола буд. Бо вуҷуди хурдсол буданаш хело хушзеҳн менамуд. Ба муҳити атроф назар мекарду барои дар бораи онҳо маълумоте гирифтан, ба модараш суолҳои пайи ҳам медод. Мехост ҳама чизро фаҳмаду донад. Вале ҳар боре, ки ба модараш суол медод, ҷои шунидани посухҳои пурсишҳояш фақат таъкиди “Ором нишин, гап назан!” – ро мешуниду халос. Пас аз чанд маротиба такрори ин ҳолат кӯдак каме озурда гардида, бо чеҳраи гирифта, то фаромадан, ба нуктае дида медӯхт...
Ин ҳолат ба ман бисёр таъсир кард, ки чаро модар ба ягон суоли тифли бечора, ки ҳадафаш донистани навгониҳои атроф аст, посух надоду баръакс барои чунин рафтор сарзанишаш кард. Баръакси ин ҳолат модарро лозим буд, ба пурсишҳои кӯдак ҷавоб гӯяд. Зеро ин гуна рафтор ба кӯдак таъсири манфӣ мерасонад.
Кӯдакон, ки қобилияти зеҳнии хуб доранд, дар ин айём бояд падару модарон он гунае бо онҳо муносибат намоянд, ки шавқу завқи кӯдакон нисбати донишомӯзӣ афзояд. Ҳар муносибате, ки волидайн бо кӯдаконашон мекунанд, дар оянда кӯдак ҳамон гуна муносибат хоҳад кард.
Доир ба ин маъсала равоншинос Собирҷон Саидов гуфт: “Дар ҳама ҳолат кӯдак нахустин малакаи рафторро аз волидайн меомӯзад ва ҳамин гуна ӯ таҷриба мегирад ва ба ҳамон муҳит мутобиқ шуда, рафтору кирдорро аз худ мекунад. Барои кӯдаке, ки аз айёми хурдӣ қобилияти хуби зеҳнӣ дорад, бояд волидайн бо ӯ ҷиддӣ муносибат кунанд ва кӯшиш ба харҷ диҳанд, ки ҳар хоҳиши ӯро иҷро намоянд. Зеро ин марҳилаи хело ҳасос барои кӯдак ба ҳисоб меравад. Майнаи сари ӯ дар инкишоф қарор дорад ва ҳар чизеро, ки ба ӯ мегӯянд, аллакай онро қабул мекунад. Аз ин ҷиҳат бояд оила нисбати фарзанди худ беаҳамиятӣ накунад. То синни панҷсолагӣ марҳилаи хело муҳим барои кӯдак ва тарбияи ӯст”.
Номбурда дар идома таъкид кард, бо фарзандон муносибати сард кардани баъзе аз волидон бисёр иллатҳо дорад. Аз нигоҳи равоншиносон муноқишаи байни падару модарон сабаб мегардад, то ба кӯдак камтаваҷҷуҳӣ зоҳир гардад. Сабаби дигар ин аст, ки оилаҳои ҷавони имрӯза ба мушкилоти рӯзгори хеш бесабру тоқатанд ва баъзеи онҳо ба тарбияи фарзанд омодагӣ надоранд ва дар ҳамин ҳангом, ки кӯдакдор мешаванд, аз уҳдаи тарбия баромада наметавонанд.
Воқеан ҳам, тарбияи кӯдак набояд ночиз гирифта шавад. Кӯшиш ва фидокориҳо кардан лозим барои тарбияи дурусти кӯдак, то ӯ ба ҷое расад. Вақте дар марҳилаҳои асосӣ ба кӯдак аҳамият дода намешаваду бо ӯ муносибати дағал карда мешавад, замони ба воя расидан муносибати ӯ низ ба муҳити атроф дағал мегардад.
Падару модаре, ки фарзандонашонро хуб тарбия мекунанд, онҳо дар оянда ҳатман номбардори волидони хеш мегарданду боиси ифтихорашон. Дар ҳолати баръакс волидон танҳо ғусса хоҳанд хурд. Пас, волидонро лозим аст, ки дар тарбияву муносибат ба фарзандони хеш ҷиддӣ бошанду онҳоро ба роҳи дуруст ҳидоят намоянд.
Саҳоба ШАРИПОВА,
коромӯзи “ҶТ”
Ин ҳолат ба ман бисёр таъсир кард, ки чаро модар ба ягон суоли тифли бечора, ки ҳадафаш донистани навгониҳои атроф аст, посух надоду баръакс барои чунин рафтор сарзанишаш кард. Баръакси ин ҳолат модарро лозим буд, ба пурсишҳои кӯдак ҷавоб гӯяд. Зеро ин гуна рафтор ба кӯдак таъсири манфӣ мерасонад.
Кӯдакон, ки қобилияти зеҳнии хуб доранд, дар ин айём бояд падару модарон он гунае бо онҳо муносибат намоянд, ки шавқу завқи кӯдакон нисбати донишомӯзӣ афзояд. Ҳар муносибате, ки волидайн бо кӯдаконашон мекунанд, дар оянда кӯдак ҳамон гуна муносибат хоҳад кард.
Доир ба ин маъсала равоншинос Собирҷон Саидов гуфт: “Дар ҳама ҳолат кӯдак нахустин малакаи рафторро аз волидайн меомӯзад ва ҳамин гуна ӯ таҷриба мегирад ва ба ҳамон муҳит мутобиқ шуда, рафтору кирдорро аз худ мекунад. Барои кӯдаке, ки аз айёми хурдӣ қобилияти хуби зеҳнӣ дорад, бояд волидайн бо ӯ ҷиддӣ муносибат кунанд ва кӯшиш ба харҷ диҳанд, ки ҳар хоҳиши ӯро иҷро намоянд. Зеро ин марҳилаи хело ҳасос барои кӯдак ба ҳисоб меравад. Майнаи сари ӯ дар инкишоф қарор дорад ва ҳар чизеро, ки ба ӯ мегӯянд, аллакай онро қабул мекунад. Аз ин ҷиҳат бояд оила нисбати фарзанди худ беаҳамиятӣ накунад. То синни панҷсолагӣ марҳилаи хело муҳим барои кӯдак ва тарбияи ӯст”.
Номбурда дар идома таъкид кард, бо фарзандон муносибати сард кардани баъзе аз волидон бисёр иллатҳо дорад. Аз нигоҳи равоншиносон муноқишаи байни падару модарон сабаб мегардад, то ба кӯдак камтаваҷҷуҳӣ зоҳир гардад. Сабаби дигар ин аст, ки оилаҳои ҷавони имрӯза ба мушкилоти рӯзгори хеш бесабру тоқатанд ва баъзеи онҳо ба тарбияи фарзанд омодагӣ надоранд ва дар ҳамин ҳангом, ки кӯдакдор мешаванд, аз уҳдаи тарбия баромада наметавонанд.
Воқеан ҳам, тарбияи кӯдак набояд ночиз гирифта шавад. Кӯшиш ва фидокориҳо кардан лозим барои тарбияи дурусти кӯдак, то ӯ ба ҷое расад. Вақте дар марҳилаҳои асосӣ ба кӯдак аҳамият дода намешаваду бо ӯ муносибати дағал карда мешавад, замони ба воя расидан муносибати ӯ низ ба муҳити атроф дағал мегардад.
Падару модаре, ки фарзандонашонро хуб тарбия мекунанд, онҳо дар оянда ҳатман номбардори волидони хеш мегарданду боиси ифтихорашон. Дар ҳолати баръакс волидон танҳо ғусса хоҳанд хурд. Пас, волидонро лозим аст, ки дар тарбияву муносибат ба фарзандони хеш ҷиддӣ бошанду онҳоро ба роҳи дуруст ҳидоят намоянд.
Саҳоба ШАРИПОВА,
коромӯзи “ҶТ”
Эзоҳи худро нависед