Чаро қисмате аз кӯдакон баъди ба воя расидан эҳтироми волидонро ба ҷо меоранду қисмати дигар не? Ин рабт дорад ба тарбия ё..?

ЗАМОНА ГУНАҲКОР АСТ?!

Мавридҳое ҳаст, ки шахс ба худ чунин суоли ғамангез медиҳад: “Чаро маро эҳтиром намекунанд?” Аз шумори чунин афрод метавонад бошад зане, ки танҳо бо амру дастури шавҳар зиндагӣ мекунаду ба қавле “аз хати кашидаи шавҳар берун по гузошта наметавонад”, корманде, ки меҳнати зиёд мекунаду заҳматҳояш миёни коллектив арзише надорад. Фарзанде, падар ё модаре, бародаре, хоҳаре... Яъне метавонад бошад ҳар нафаре аз узви ин ҷомеа.

“Чаро маро эҳтиром намекунанд?” Бархеҳо ба ин суол чунин посух медиҳанд: “Замона чунин аст, одамон чунин шудаанд: бераҳм, хунсард, бепарво. Муносибати хубу ҳамдигарфаҳмӣ, кӯмаку дастгирӣ, шафқату меҳрубонӣ - ин ҳамаро метавон танҳо дар китобу афсонаҳо дарёфт...”

“МОДАР, ТУ ДАХОЛАТ НАКУН...”

Дар ин маврид қиссаи рӯзгори пуршебу фарози пиразанеро мувофиқи матлаб дарёфтем, ки аз муомилаи сарди фарзандон озурда аст. Ӯ мегӯяд, фарзандонаш, ки аллакай ба воя расидаанду ҳар кадоме пайи зиндагии худ аст, эҳтиромашро ба ҷо намеоранд. “Чаро фарзандонам маро эҳтиром намекунанд?” – мепурсад мудом аз худу атрофиён ва аксар дар ҷавоб музтар мемонад...

“Ман тамоми умри худро сарфи тарбияи онҳо кардам, кӯшиш намудам, то аз чизе кам набошанд, бадие дар ҳаққашон накардам. Баръакс, тамоми вақтамро бо онҳо мегузарондам, ҳамроҳашон дарс тайёр мекардаму ғизои беҳтаринро барояшон медодам, ба сайру саёҳат мебурдам. Мудом мекӯшидам, то хобашон бароҳату рӯзашон дурахшону пурсафо бошад. То камию костиро эҳсос накунанд, дар ду ҷой кор мекардам. Мисли асп аз ҷое ба ҷое медавидам... Ва оқибат чӣ подоше гирифтам? Писарам дар як кишвари дур зистанро ихтиёр кардааст. Мегӯяд, хеле серкор аст. Ман ҳам мефаҳмам, вале охир ман аз ӯ чизи зиёде талаб надорам. Бо модар танҳо панҷ дақиқа тавассути телефон гап занад, ҳолпурсиам кунад тамом. Ин магар имкон надорад? Ҳар гоҳе аз ӯ суоле кунам, ҷавобаш яксон аст: “Модар, ман худам чӣ кор карданамро медонам, ту дахолат накун, ин ба ту дахл надорад...” Ман асло тасаввур карда ҳам наметавонистам, ки рӯзе мерасаду писарам бо ман чунин муомилаву суҳбат мекунад.

Духтарам зуд-зуд ба хабаргириам меояд, вале ҳамон дер омаданаш беҳтар аст. Чун дар рӯи хона сарсарӣ гаштаву ба ҳама чиз хӯрдагирӣ мекунад. Гоҳе аз хонаи норуфтаю зарфҳои ношуста эрод мегираду гоҳе маро барои фаромӯшхотирӣ сарзаниш мекунад ва Худо нахоста агар намаки хӯрок камтар ё зиёдтар бошад, бо доду фарёд хонаро ба сараш мебардорад... Масалан, боре маро ба қабули як табиб, ки нархи муоинааш хеле гарон буд, номнавис карду ман он ҷо сари вақт ҳозир шуданро фаромӯш кардам. Чунон ба сарам дод зада, маломат кард, ки... Ба гуфти худаш ӯ маро дӯст медораду дар ҳақам ғамхорӣ мекунад, вале дар муносибату муошираташ заррае эҳтиромро эҳсос намекунам.”

БЕҲТАРИН МУНОСИБАТ МУНОСИБАТ БО ХУД АСТ

Мегӯянд, ки кӯдакон намуна ва ё нусхаи волидонанду тақлидкунанда ба ҳама аъмоли эшон. Аммо ҳамсуҳбати мо мегӯяд, дар кӯдакӣ мисли духтараш саркашу гапнодаро ва дағалмуомила набудааст.

“Модари ман дар бемористоне, ки дар як гӯшаи дури шаҳр воқеъ буд, бистарӣ буду ман ҳамарӯза хӯрокҳои дӯстдоштаашро омода карда, баъди кор барояш мебурдам, - қисаашро идома дода мегӯяд ҳамсуҳбати мо. – Бемориаш тӯлонӣ шуду ман ҳамарӯза дар ҳавои сарди зимистон гоҳе пиёдаву гоҳе савора метохтам, то хӯрокро хунук нашуда, ба модарам расонам. Рӯзҳое мешуд, ки барфи зиёд мебориду ҳаракати нақлиёт қатъ мешуд ва ман соатҳо пиёда аз миёни барфтӯдаҳо роҳ мепаймудам...

Дар пиронсолӣ чашмони модарам камнуру гӯшҳояш вазнин шуда буд. Ман чашму гӯши ӯ будам, асои дасташ будам. Бовар кунед, ман духтари хубе будам барои модарам. Аммо... бубинед, ки дар тарбияи фарзандони худ аз афташ ба хатое роҳ додам... Чаро аз модаре мисли ман бовиҷдону раҳмдил чунин фарзандони бемеҳру бешафқат ба воя расиданд? Ин суолест, ки мудом азиятам медиҳад...”

Дар ин маврид равоншиноси амрикоӣ Ҷеймс Холлис ба як хулосаи аҷибе омадааст. Ӯ мегӯяд: “Моҳияти аслии равобити дӯстона аз он иборат аст, ки он ҳаргиз беҳтар аз робита бо худ нест. Муносибати мо бо худ баёнгари сатҳу сифати муносибати мо бо атрофиён аст.”

Ин аст, ки мо дар мавриди тарбияи наслҳо саргузашти ин пиразанро намунаи ибрат ва сабақомӯз дарёфтем: Ӯ барои модари худ ба ҳама сахтиҳо, ба ҳама қурбониҳо омода буд, тамоми нозу нуз ва эркагиҳои модарро таҳаммул мекард, мекӯшид, то модар ба ҳеҷ ваҷҳ лаҳзае ҳам озурдаву маъюс набошад. Ва дар ин росто фарзандонаш ба хулосае омаданд, ки модари онҳо, чун зани хеле боиродаву раҳмдил аст, ҳама гуна аъмолу кирдорро таҳаммул мекунад, ҳама гуна хаторо мебахшад, ҳама гуна муносибату муомиларо қабул мекунад. Ҳар гуна дағалиро ба осонию бо сукут “фурӯ мебарад”.

Одатан одамон на ҳама вақт бо мо тавре рафтор мекунанд, ки мо бо онҳо мекунем. Балки тавре рафтор мекунанд, ки барояшон ончунон рафторро иҷозат медиҳем.
Дар 99 дарсад ҳолатҳо шахсони наздик беэҳтиромӣ зоҳир мекунанд нисбат ба нафароне, ки шахсияти худро эҳтиром намекунанд.

Ин андешаи мост. Шумо чӣ мегӯед?