ҶОМЕА
Ҷумъа 29 Март 2024 05:10
Илҳомҷон Атоев, муовини раиси Хадамоти алоқаи назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон омили паст будани суръати интернетро айби худи истифодабарандагони телефонҳои мобилӣ гуфт. Ӯ дар нишасти хабарии ин ниҳод, ки рӯзи 11 июл баргузор шуд, гуфт: “Мо пушти ягон ширкатро гирифтанӣ нестем. Дар бештари вақт айб дар нофаҳмӣ ва нодуруст истифода бурдани муштарӣ аст. Як нафар омад ва гуфт, ки интернеташ зуд тамом мешавад. Дидем, ки ҳама функсияҳои телефонаш рӯшан аст”.
“ШИРКАТҲО КАМБУДИИ ХУДРО НАМЕГӮЯНД”
Вале ин гуфтаи муовини раиси Хадамоти алоқа норозигии истифодабарандагони ширкатҳоро ба бор овардааст. Онҳо мегӯянд, мисоли он ки бо рӯшан будани ҳамаи функсияҳо суръати интернет суст мешавад, аз воқеият дур аст.
Муовини раиси Хадамоти алоқа гуфт, аз шикояти муштариён дар бораи суръату сифати пасти интернет хабар доранд, аммо нагуфт, ки нисбати кадом ширкат ва чӣ қадар шикоят расидааст.
Самад Саидов, яке аз сокинон мегӯяд, ки вақте аз мушкилии хизматрасониҳои интернетӣ шикоят мекунед, кормандони он баҳонаҳои гуногунро пеш меоранд, вале аз камбудиҳои худ чизе намегӯянд.
- Вақте ба кормандони хизматрасониҳои ширкатҳои мобилӣ барои пурсиш ё шикоят меравӣ, мегӯянд, мавҷ дар минтақаҳо кам аст. Аммо аз камбудии хизматрасониҳои худашон сухане намегӯянд. Нав фаҳмидем, ки телефонамон гуноҳ доштааст. Ҳар моҳ 80 ё 150 сомонӣ маблағи телефон барои интернет набошад, метавонем телефони нав иваз кунем. Гап сари ин нест, зеро пай бурдаем, ки телефон не, хизматрасониҳои интернетӣ айб доранд, - гуфт номбурда.
Шаҳзод Қурбонов ҷавони дигар мегӯяд, ки тамоми намуди симкортҳоро дар телефонаш таҷриба кардааст, вале ҳамаи онҳо ҳангоми истифодаи интернет мушкил ба бор овардаанд.
- Интернет дар Тоҷикистон воқеан ҳам қимат ва суст аст. Ман тамоми намуди симкортҳоро аз ширкатҳои мобилӣ истифода намудам ва намуда истодаам, вале дуруст кор намекунанд. Инҷо айб дар интернет аст ё дар телефони ман? Лек ман телефонро 2500 сомонӣ харидорӣ намудаам, - мегӯяд ҳамсуҳбати мо.
Инстифодабарандаи дигар Фариза Мирзоева мегӯяд, аз суръати доштаи интернеташ розӣ аст. Ба қавли ӯ, агар ба маблағи калон интернет харидорӣ кунӣ, интернет хуб кор мекунад ва мушкилеро пеш намеорад.
- Масалан, ман бо нархи 150 сомонӣ дар телефонам интернет насб кардаам, ва кораш хуб аст. Гарчанде дар баъзе ҳолатҳо мушкил бо интернет ба миён меояд, вале дар умум кори он хуб аст. Ҳангоми тамошои филму наворҳо бо интернет мушкил надорам, - илова кард, Фариза.
Дар ду соли охир ин изҳороти севум ва баҳсбарангези муовини раиси Хадамоти алоқаи кишвар дар мавриди суръати сусти интернет аст. Илҳом Атоев дар нишасти соли гузаштаи худ гуфта буд: “Агар телефони мобилӣ дастгоҳи базавие, бо қолаби 3G ё 4G надорад, суръати интернет паст мешавад”. Аз он пеш, дар соли 2020 кӯҳҳо ва мавқеи ҷуғрофиро сабаби асосии суст будани интернет дар Тоҷикистон номида буд.
СУРЪАТИ ИНТЕРНЕТ БАЛАНД ШУДААСТ
Мақомоти Тоҷикистон аз баланд шудани суръати интернет дар кишвар изҳори назар карданд, вале то ҳол шикояти сокинон идома дорад. Илҳом Атоев ҳамзамон аз беҳ гардидани суръати интернет дар Тоҷикистон изҳори назар кард. Ӯ гуфт, ки ин нишондод дар соли 2021, яъне суръати воридшавии интернет ба Тоҷикистон 70 Гбит сонияро ташкил медод, вале имрӯз онро то ба 100 Гбит сония расонидаанд.
- Мо кӯшиш дорем, ки сатҳу сифати хизматрасонии интернетиро марҳила ба марҳила хубтару беҳтар гардонем. Барои ин техникаву технологияи ҳозиразамонро ба қадри имкон ворид намуда истодаем. Дар давраи ҳисоботӣ Хадамоти алоқа дар ҳамкорӣ бо ширкатҳои мобилӣ нақшаи корӣ таъсис дод, ки дар асоси он дар шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ суръат ва сифати интернет баланд гардонида шуд. Аз ҷумла, аз тарафи ҶДММ “Babilon-Mobaile” 278 истгоҳҳои базавии замонавии 4G харидорӣ шуд, ки ин имкон дод, то сатҳу сифати интернет дар ҷумҳурӣ беҳтар гардад, - гуфт ӯ.
Айни замон дар кишвар шумораи истифодабарандагони интернет дар якҷоягӣ бо истифодабарандагони интернети мобилӣ ва собит 4,2 миллион нафарро ташкил медиҳанд.
Даромади умумии соҳаи алоқаи кишвар бошад, дар зарфи 6 моҳи соли равон 1 млрд. 660 млн. 509 ҳазор сомониро ташкил додааст, ки 12,2% зиёдтар нисбат ба ҳамин давраи соли 2021 мебошад.
СУРЪАТИ СУСТТАРИНИ ИНТЕРНЕТ ДАР ТУРКМАНИСТОН?
Як созмони байналмилалие, ки дар мавриди суръати интернет дар кишварҳои ҷаҳон таҳқиқот анҷом додааст, Ҷумҳурии Тоҷикистонро ба даҳгонаи кишварҳое дохил кардааст, ки суръати интернет дар онҷо суст арзёбӣ мегардад. Сомонаи “Cable.co.uk” дар гузорише навиштааст, ки Тоҷикистон дар миёни кишварҳои ҷаҳон аз назари суръати интернет дар ҷойи 211-ум қарор дорад.
Дар ин гузориш Туркманистон дар ҷойи охирин қарор гирифтааст. Ин кишвар ҳамагӣ 0,50 мегабайт-сония интернет фароҳам мекардааст ва бо чунин суръат, масалан, боргириву (скачать) тамошои филме имкон надорад. Барои боргирии филми иборат аз 5 гигабайт дар Туркманистон 22 соату 34 сония зарур будааст.
Вале қиёси нархи интернет дар Осиёи Марказӣ ва Русия нишон медиҳад, ки Тоҷикистон дар радаи миёна қарор дорад.
Бар асоси гузориши пойгоҳи “numbeo.com” нархи моҳонаи интернети ноқилии бемаҳдуд бо суръати 60 Мбит/сония аз ҳама арзон дар Русия 8,8 доллар ва аз ҳама гарон дар Туркманистон ҳудуди 339,1 доллар мебошад.
Ин нишондод дар Қазоқистон – 10,6 доллар, дар Тоҷикистон - 13,8, Қирғизистон – 14,1 ва Узбекистон – 18,6 доллар арзёбӣ шудааст.
МУШКИЛИ АСОСӢ ЧИСТ?
Мутахассисони соҳа омили паст будани суръати интернет дар Тоҷикистонро ба хусусияти фаъолияти Маркази ягонаи коммутатсионӣ (МЯК) рабт медиҳанд. Чун тамоми трафики интернетӣ аз маркази ягона мегузарад ва иқтидори он барои коркарди ҳаҷми зиёди трафик намерасад.
- Илова бар ин, трафик доимо зиёд мешавад, чунки ҳам истифодабарандагон зиёд шуда истодаанд, ҳам трафики онҳо. Аз ин рӯ, вазъ бо суръати пасти интернет рӯзҳои наздик беҳтар намешавад, - мегӯяд Рустам Гулов, мутахассиси соҳа.
Ҳамзамон номбурда мегӯяд, дар ҳолати аз байн бурдани МЯК ва сабук кардани назорат аз болои провайдерон (ширкатҳои хизматрасони соҳа)-и мустақил ин мушкил ҳалли худро меёбад.
- Дар ин сурат онҳо метавонанд, озодона ба рушди базаи техникии худ маблағгузорӣ карда, технологияи нав ворид намоянд, то ки суръати интернет тезтар шавад,-илова намуд ӯ.
“ШИРКАТҲО КАМБУДИИ ХУДРО НАМЕГӮЯНД”
Вале ин гуфтаи муовини раиси Хадамоти алоқа норозигии истифодабарандагони ширкатҳоро ба бор овардааст. Онҳо мегӯянд, мисоли он ки бо рӯшан будани ҳамаи функсияҳо суръати интернет суст мешавад, аз воқеият дур аст.
Муовини раиси Хадамоти алоқа гуфт, аз шикояти муштариён дар бораи суръату сифати пасти интернет хабар доранд, аммо нагуфт, ки нисбати кадом ширкат ва чӣ қадар шикоят расидааст.
Самад Саидов, яке аз сокинон мегӯяд, ки вақте аз мушкилии хизматрасониҳои интернетӣ шикоят мекунед, кормандони он баҳонаҳои гуногунро пеш меоранд, вале аз камбудиҳои худ чизе намегӯянд.
- Вақте ба кормандони хизматрасониҳои ширкатҳои мобилӣ барои пурсиш ё шикоят меравӣ, мегӯянд, мавҷ дар минтақаҳо кам аст. Аммо аз камбудии хизматрасониҳои худашон сухане намегӯянд. Нав фаҳмидем, ки телефонамон гуноҳ доштааст. Ҳар моҳ 80 ё 150 сомонӣ маблағи телефон барои интернет набошад, метавонем телефони нав иваз кунем. Гап сари ин нест, зеро пай бурдаем, ки телефон не, хизматрасониҳои интернетӣ айб доранд, - гуфт номбурда.
Шаҳзод Қурбонов ҷавони дигар мегӯяд, ки тамоми намуди симкортҳоро дар телефонаш таҷриба кардааст, вале ҳамаи онҳо ҳангоми истифодаи интернет мушкил ба бор овардаанд.
- Интернет дар Тоҷикистон воқеан ҳам қимат ва суст аст. Ман тамоми намуди симкортҳоро аз ширкатҳои мобилӣ истифода намудам ва намуда истодаам, вале дуруст кор намекунанд. Инҷо айб дар интернет аст ё дар телефони ман? Лек ман телефонро 2500 сомонӣ харидорӣ намудаам, - мегӯяд ҳамсуҳбати мо.
Инстифодабарандаи дигар Фариза Мирзоева мегӯяд, аз суръати доштаи интернеташ розӣ аст. Ба қавли ӯ, агар ба маблағи калон интернет харидорӣ кунӣ, интернет хуб кор мекунад ва мушкилеро пеш намеорад.
- Масалан, ман бо нархи 150 сомонӣ дар телефонам интернет насб кардаам, ва кораш хуб аст. Гарчанде дар баъзе ҳолатҳо мушкил бо интернет ба миён меояд, вале дар умум кори он хуб аст. Ҳангоми тамошои филму наворҳо бо интернет мушкил надорам, - илова кард, Фариза.
Дар ду соли охир ин изҳороти севум ва баҳсбарангези муовини раиси Хадамоти алоқаи кишвар дар мавриди суръати сусти интернет аст. Илҳом Атоев дар нишасти соли гузаштаи худ гуфта буд: “Агар телефони мобилӣ дастгоҳи базавие, бо қолаби 3G ё 4G надорад, суръати интернет паст мешавад”. Аз он пеш, дар соли 2020 кӯҳҳо ва мавқеи ҷуғрофиро сабаби асосии суст будани интернет дар Тоҷикистон номида буд.
СУРЪАТИ ИНТЕРНЕТ БАЛАНД ШУДААСТ
Мақомоти Тоҷикистон аз баланд шудани суръати интернет дар кишвар изҳори назар карданд, вале то ҳол шикояти сокинон идома дорад. Илҳом Атоев ҳамзамон аз беҳ гардидани суръати интернет дар Тоҷикистон изҳори назар кард. Ӯ гуфт, ки ин нишондод дар соли 2021, яъне суръати воридшавии интернет ба Тоҷикистон 70 Гбит сонияро ташкил медод, вале имрӯз онро то ба 100 Гбит сония расонидаанд.
- Мо кӯшиш дорем, ки сатҳу сифати хизматрасонии интернетиро марҳила ба марҳила хубтару беҳтар гардонем. Барои ин техникаву технологияи ҳозиразамонро ба қадри имкон ворид намуда истодаем. Дар давраи ҳисоботӣ Хадамоти алоқа дар ҳамкорӣ бо ширкатҳои мобилӣ нақшаи корӣ таъсис дод, ки дар асоси он дар шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ суръат ва сифати интернет баланд гардонида шуд. Аз ҷумла, аз тарафи ҶДММ “Babilon-Mobaile” 278 истгоҳҳои базавии замонавии 4G харидорӣ шуд, ки ин имкон дод, то сатҳу сифати интернет дар ҷумҳурӣ беҳтар гардад, - гуфт ӯ.
Айни замон дар кишвар шумораи истифодабарандагони интернет дар якҷоягӣ бо истифодабарандагони интернети мобилӣ ва собит 4,2 миллион нафарро ташкил медиҳанд.
Даромади умумии соҳаи алоқаи кишвар бошад, дар зарфи 6 моҳи соли равон 1 млрд. 660 млн. 509 ҳазор сомониро ташкил додааст, ки 12,2% зиёдтар нисбат ба ҳамин давраи соли 2021 мебошад.
СУРЪАТИ СУСТТАРИНИ ИНТЕРНЕТ ДАР ТУРКМАНИСТОН?
Як созмони байналмилалие, ки дар мавриди суръати интернет дар кишварҳои ҷаҳон таҳқиқот анҷом додааст, Ҷумҳурии Тоҷикистонро ба даҳгонаи кишварҳое дохил кардааст, ки суръати интернет дар онҷо суст арзёбӣ мегардад. Сомонаи “Cable.co.uk” дар гузорише навиштааст, ки Тоҷикистон дар миёни кишварҳои ҷаҳон аз назари суръати интернет дар ҷойи 211-ум қарор дорад.
Дар ин гузориш Туркманистон дар ҷойи охирин қарор гирифтааст. Ин кишвар ҳамагӣ 0,50 мегабайт-сония интернет фароҳам мекардааст ва бо чунин суръат, масалан, боргириву (скачать) тамошои филме имкон надорад. Барои боргирии филми иборат аз 5 гигабайт дар Туркманистон 22 соату 34 сония зарур будааст.
Вале қиёси нархи интернет дар Осиёи Марказӣ ва Русия нишон медиҳад, ки Тоҷикистон дар радаи миёна қарор дорад.
Бар асоси гузориши пойгоҳи “numbeo.com” нархи моҳонаи интернети ноқилии бемаҳдуд бо суръати 60 Мбит/сония аз ҳама арзон дар Русия 8,8 доллар ва аз ҳама гарон дар Туркманистон ҳудуди 339,1 доллар мебошад.
Ин нишондод дар Қазоқистон – 10,6 доллар, дар Тоҷикистон - 13,8, Қирғизистон – 14,1 ва Узбекистон – 18,6 доллар арзёбӣ шудааст.
МУШКИЛИ АСОСӢ ЧИСТ?
Мутахассисони соҳа омили паст будани суръати интернет дар Тоҷикистонро ба хусусияти фаъолияти Маркази ягонаи коммутатсионӣ (МЯК) рабт медиҳанд. Чун тамоми трафики интернетӣ аз маркази ягона мегузарад ва иқтидори он барои коркарди ҳаҷми зиёди трафик намерасад.
- Илова бар ин, трафик доимо зиёд мешавад, чунки ҳам истифодабарандагон зиёд шуда истодаанд, ҳам трафики онҳо. Аз ин рӯ, вазъ бо суръати пасти интернет рӯзҳои наздик беҳтар намешавад, - мегӯяд Рустам Гулов, мутахассиси соҳа.
Ҳамзамон номбурда мегӯяд, дар ҳолати аз байн бурдани МЯК ва сабук кардани назорат аз болои провайдерон (ширкатҳои хизматрасони соҳа)-и мустақил ин мушкил ҳалли худро меёбад.
- Дар ин сурат онҳо метавонанд, озодона ба рушди базаи техникии худ маблағгузорӣ карда, технологияи нав ворид намоянд, то ки суръати интернет тезтар шавад,-илова намуд ӯ.
Эзоҳи худро нависед