Бинои сеошёна. Барҳаво, хушсохту хушсифат. Дорои ҳама шароитҳои зисту таҳсил. Посбон назди даромадгоҳ. Камераҳои назоратӣ фаъол. Кормандон банд ба кор. Хонандагон бо низом машғул ба амалҳои рӯзонаи худ. Саҳни бино ва дохил тоза. Ҳар утоқи хоб муҷаҳҳаз аст бо кати хоб, ҷевон ва қолину дигар лавозимотҳо. Ҳар синфхона таъмин ба таҷҳизоти лозимӣ. Дар баробари ин бино боз маҷлисгоҳ, ошхонаи кушоду барҳаво, утоқи машғулиятҳо бо бозиҳо, аз қабили шоҳмоту теннис ва ғайра дорад. Як бунгоҳи тиббӣ бо духтуру ҳамшираҳои меҳрубону дар корашон бомаҳорат умеду даво мебахшад ба беморон. Китобхона бо китобҳои хонданию компютерҳо низ дар хизмати бошандагони ин ҷост. Даҳлезу долону фаршу шифт ҳама поку озода. Ҳатто то дастаки дару қандили болои сар. Хуллас, биноест дорои ҳама шароитҳои зисту таҳсил. Аммо куҷосту чӣ намерасад он ҷо? Мактаб-интернати №1 барои кӯдакони ятиму бепарастор дар шаҳри Душанбе аст, ин макон. Дорои 452 хонанда. Миёни онҳо 38 ятими кул, боқимонда нимятим ё бепарастор.

ВУРУД

Гузари мо дар як рӯзи зимистонӣ ба ин макон афтод. Дар рӯзи абрӣ вале гарму баҳорона. Саҳни мактаб сокит. Танҳо аз дур садое меомад. Садои ду духтарбачаи бошандагони мактаб. Ором сухан мегуфтанду нозук қадам мезаданд. Ногоҳ назари яке аз онҳо сӯи мо шуд. Нигоҳ одию муқаррарӣ набуд. Шавқу нишоту ҳаяҷон дошт. Барои ман аҷиб буд ин назари пурмеҳр. Чунин эҳсос медод гӯё наздиктарине ҷонибам мешитобад. Бо ӯ рӯ ба рӯ шудем. Аммо ин наздикӣ шодии ӯро дур кард. Якбора чеҳрааш пажмурда шуд. Табассуми зебо нопадид гардид. Мисле ки умедҳояш барбод рафт. Аммо ин навмедиро пушти хандаи худ ниҳон кард. Узр пурсиду дубора равон шуд. Акнун дарк кардам, ки ӯ аз ин дидор симои дигарро мунтазир буд. Чеҳраи азизеро аз хонаводаи худ. Он касонеро, ки ташрифашон подоши интизориҳои ӯст. Он азизоне, ки иллатанд ба як лаҳзаяки лаззати рӯзгори ӯ. Бале. Ӯ маро шабеҳи апаи худ кардааст.
Фироқу бекасӣ. Ин аст ягона дарди онҳо. Дарде, ки ин ғунчаҳоро пажмурда кардааст.

ВАСФ

Хонандагони ин мактаб ҳар рӯзи худро аз рӯи низом сипарӣ месозанд. Дар тартиботи ҷоришуда чизе сарфи назар нашудаасту ҳама чӣ ҷой дорад. Аз ҷумла, хӯрдани се вақт хӯроки гарм, шустушӯ, вақти мактаб рафтан, худомӯзӣ, тамошои телевизор, хондани китоб ва ғайра. Инро аз суҳбат бо муовини директор оид ба таълим Маликмаҳмад Маликзода дарк кардем. Бо пешниҳоди Дилором Муқимова- директор мактаб-интернатро сайр кардем. Моро Фирӯза Нуралиева - раиси Иттифоқи касаба ва сармураббии мактаб-интернат Ҷонибек Расулов роҳнамоӣ намуданд. Мо ҳамаи хонандагонро машғули худомӯзӣ дарёфтем. Зеро рафтани мо ба он ҷо баъд аз нисфирӯзӣ рост омада буд. Аз рӯи реҷа хонандагон баъди дарсҳо ва хӯрдани хӯроки нисфирӯзӣ дар синфхонаҳо омодагӣ медиданд. Бо дидан кардан аз чанд синф муносибати хуби омӯзгорону хонандагонро эҳсос кардем. Зеро онҳо қабл аз ҳама сухану суҳбат ба симои омӯзгорони худ менигаристанд. Ҳамон гунае, ки тифлон бо рӯ ба рӯ гардидан ба нафари бегона ба волидайни худ назар мекунанд. Бо як нигоҳи пурташвиш. Онҳо вақте оромиш меёбанд, ки наздиконро дар канори худ мебинанд. Мисли хонандагони ин мактаб, ки ташвишҳояшон дур мегардад бо дидани омӯзгорони худ.

Мо аз синфхонае дидан кардем, ки он ҷо хонандагони синфи сеюм машғули омӯхтан буданд. Муаллимаю хонандагони ин синф низ аз ин дидор бехабар. Аммо ҳангоми ворид шудани мо ҳамагӣ зуд аз ҷой бархостанд. Бо як овозу тартиб шеър қироат намуданд. Онҳо ҳамин тарз моро хушомадед гуфтанд. Сармураббӣ аз онҳо хоҳиш кард, то дар мавзӯи дилхоҳ шеъре қироат кунанд. Дастони ҳамаи онҳо боло шуд. Чеҳраашон пур аз ҳаяҷон буду навбат мепоиданд барои гуфтани шеър. Қироат карданд. Самимона гуфтанд. Бо дастҳо обурангаш доданд. Таъсирбахш баён карданд. Ҳамагӣ дар бораи Пешвои миллат - падари ятимпарварашон мегуфтанд. Ӯро васф мекарданд. Яке бобоҷонаш мегуфту дигаре дастгиру мададгор. Яке “Пайғоми Яздон” унвон медоду дигаре “Шоҳаншоҳи даврон”. Мо дарк кардем, ки дар дунёи бекасии хеш онҳо дарёфтаанд ин ёвари ҳамешагӣ ва сарпаноҳи худро. Ин аст, ки дӯсташ медоранд. Васфаш мекунанд. Барояш шеър мегӯянд. Инро ягона роҳи ибрози меҳрашон мешуморанд.

ДАРЁФТ

“Падарамро ёд надорам. Моро модарам танҳо калон кардааст. Аммо ҳар гоҳи ба назди модарам рафтан ҳис мекунам, ки рӯзгори ман аз баъзе ҳамсолонам, ки бо хонаводаи худ зиндагӣ мекунанд, хубтар аст”, - мегӯяд Фариза Мусулмонова. Ӯ хонандаи синфи 10-ум мебошад. Оромтабъ аст. Аммо ёвари муаллимаҳои худ ва гулдухтари ҳунарманди ин мактаб-интернат гардидааст. Дунёи зебоеро дорост. Суханаш каму ҳаракатҳояш бошармона аст. Ҳама эҳсоси худро пушти хандаҳояш ниҳон мекунад. Механдад бо ҳама имтиҳоноти қисматаш. Бо шодию ғамаш. Бо дарду аламаш. Бо шудаву ношудаҳояш. Аммо аз олами орзуҳо дур нест. Фазои таҳсилаш ҳаррӯза онҳоро дар қалбаш шукуфонтар месозад. Омӯзгори фанни биология шудан мехоҳад дар оянда.

“Дар аввали омаданам ба ин мактаб-интернат ғамгин шудам. Аммо ҳоло одат кардаам бо ин ҷо. Бо муаллимаҳою ҳамсинфони худ. Онҳоро дӯст медорам”, - мегӯяд ӯ.

Эмомалӣ Раҳмонов бошад, зиёд чолоку зирак аст. Ӯ аз ному насаби худ мефахрад. Аз лаҳзаҳои вохӯрии худ бо сарвари кишвар бо ифтихору хушнудӣ ёд меорад. Мехоҳад бо кору амал низ монанд бошад. Ба президенти маҳбуби худ. Аз ин рӯ талошаш ҳамешагист. Ғайрату тавонаш зиёд. Аммо қалбаш низ аз дард холӣ нест. Бо вуҷуди ҳама шароитҳои хуби мактабу ҳама дастгириҳои кормандони он. Зеро ӯ ятими кул аст. Аз падару модар лаҳзае дар хаёлаш нест. Бо муҳаббати онҳо ноошност. Навозиши онҳоро эҳсос накардааст. Гоҳо-гоҳе ёди онҳо меафтад. Кунҷи танҳоиро ихтиёр мекунад. Аммо боз панди Президенти азиз ва меҳри дӯстону омӯзгорони мактаб-интернат берунаш месозанд аз чоҳи навмедиҳо. Пас дигар намехоҳад таслими нороҳатию рӯҳафтодагӣ гардад. Ояндаашро мунаввар кардан мехоҳад. Ғамхориҳои Сарвари кишварашро бе подош мондан намехоҳад.

БАРДОШТ

Сайри мо дар Мактаб-интернати №1 барои кӯдакони ятиму бепарастор дар шаҳри Душанбе зиёд давом кард. Ба ин бузургу барҳаво будани бино, хушмуомила будани кормандон ва дорои дунёи рангин будани хонандагон боис гардид. Бале, он ҷо ҳама қалбҳо дард дорад. Он ҷо ҳама чеҳраҳо ғарқи хандаҳои ғамниҳон аст. Он ҷо ҳама чашмон ба роҳ аст. Он ҷо ҳама дастон муштоқанд ба меҳр. Аммо он ҷо танҳоӣ нест. Оворагӣ нест. Бечорагию нотавонию беқадрӣ нест. Дар он макон андӯхтани дониш тантана дорад. Он макон холӣ аз умедҳо нест. Дар он макон ҳадафу мақсаду талош ниҳон аст. Бошандагони он ҷо кулли Тоҷикистонро хонаи хеш меҳисобанд. Фарзандони содиқ будан мехоҳанд. Ин аст ягона ҳадафи онҳо. Расидан ба ин мақсадҳо бошад, давои қалби захминашон.