Ҳанӯз аз қарни гузашта Душанбе ҳамчун пойтахти Тоҷикистон мақом дорад. Пас аз соҳибистиқлолӣ бо талошҳои зиёди Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон раванди азнавсозӣ дар кишвар, хусусан дар маркази он, шаҳри Душанбе бо маром идома дошта, тайи чанд соли охир вусъат ёфт. Дар муддати кӯтоҳ симои пойтахти кишвар куллан тағйир ёфта, ба шаҳри ободу зебо мубаддал гардид. Имрӯз дар қитъаи Осиё ва берун аз он Душанбе ҳамчун макони амну субот эътироф гардидааст.

Воқеан, ин ҳама бунёдкорӣ дар Душанбе далели раднопазири заҳмату корнамоиҳои бесобиқаи Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва шаҳрдори ҷавон муҳтарам Рустами Эмомалӣ мебошад. Бо талошҳои пайгирона ва нигоҳи дурандешонаи ӯ Душанбе шабеҳи шаҳри афсонавӣ шуда, макони истироҳат ва фароғати сокинони кишвар ва сайёҳону меҳмонони хориҷӣ гардидааст. Ташаббусҳои созандаи раиси шаҳр дар ҷодаи муаррифӣ намудани Душанбе, ҳамчун пойтахт ва шаҳри пешрафта чашмрас аст.

Маҳз талошҳои бесобиқаи Рустами Эмомалӣ буд, ки моҳи сентябри соли 2020 дар доираи барномаи Хазинаи байнидавлатии ҳамкории башардӯстонаи кишварҳои узви ИДМ, Душанбе дар соли 2021 ҳамчун пойтахти фарҳангӣ эътироф гардид. Ҳамин тавр бо дастгирии ин хазина 22-уми ноябри соли 2020 дар маҷмааи таърихию фарҳангии “Ситадел”-и шаҳри Шимкенти Ҷумҳурии Қазоқистон маросими пӯшидашавии соли “Шимкент-пойтахти фарҳангии ИДМ-2020” ва супоридани навбат ба шаҳри Душанбе барои соли 2021 доир шуд, ки дар он раиси шаҳри Шимкент М. Атенов, раиси кумитаи иҷроия-котиби иҷроияи ИДМ Сергей Лебедов, консули генералии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шаҳри Алмаатои Қазоқистон Баҳодур Назир ва намояндагони дигар иштирок доштанд.

Маросими ифтитоҳи расмии “Душанбе-пойтахти фарҳангии иттиҳод-2021” дар Тоҷикистон рӯзи 21 марти соли равон дар театри давлатии академии опера ва балети ба номи Садриддин Айнӣ бо иштироки намояндагон аз хазинаи байнидавлатии ҳамкориҳои гуманитарӣ, Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, намояндагони кишварҳои аъзои ИДМ, бародаршаҳрҳо, корпусҳои дипломатӣ, созмонҳои байналмилалӣ ва минтақавии муқими шаҳри Душанбе инчунин роҳбарияти вазорату идораҳо баргузор гардид.
Ҷиҳати омодагӣ ба маросими ифтитоҳии “Душанбе-пойтахти фарҳангии иттиҳод-2021” ва дар ин самт андешидани тадбирҳои судманд ба Раёсати фарҳанги Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳри Душанбе, ки бевосита муваззаф ва уҳдадор аст, муроҷиат намудем. Фароғат Муҳаббатова, сармутахассиси ин раёсат гуфт: “Бо мақсади дар сатҳи баланди омодагӣ ва ташкилӣ омода намудани чорабиние, ки 21 - марти соли 2021 доир шуд, Раёсати фарҳанги шаҳр дар ҳамкорию ҳамоҳангӣ бо шуъбаи робитаҳои хориҷӣ ва рушди иҷтимоӣ ва робита бо ҷомеаи дастгоҳи раиси шаҳр лоиҳаи қарори раиси шаҳри Душанберо “Дар бораи баргузор намудани маросими расмии ифтитоҳи эълон гардидани “Душанбе-пойтахти фарҳангии иттиҳод-2021” таҳия намуд, ки тибқи он нақшаи чорабиниҳои Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳри Душанбе тарҳрезӣ ва ҳайати кумитаи тадорукот таъсис дода шуда буданд”.

Ҳамасола тибқи қарори Шӯрои сарони давлатҳои ИДМ шаҳрҳои узви иттиҳод ҳамчун пойтахти фарҳангӣ эълон гардида, давоми як сол тамоми мавзеъ ва имкониятҳои фарҳангии он муаррифӣ карда мешавад.

Тавре аз шаҳрдорӣ барои мо иттилоъ доданд, давоми соли ҷорӣ ҷиҳати муаррифии шоистаи пойтахт зиёда аз 500 чорабиниҳои хурду бузург ва барномаҳои давлатӣ ба роҳ монда шуд. Аз ҷумла, рамзҳои эълон гардидани шаҳри Душанбе, ҳамчун пойтахти фарҳангии иттиҳод-2021 ва форуми байналмилалии “Наврӯзи Душанбе-меҳвари робитаҳои фарҳангию сайёҳӣ”, фестивалҳои ҷумҳуриявии “Сад ранги чакан”, “Сайри гули лола”, намоиши ҳунарҳои мардумӣ ва ҳунармандони шаҳри Душанбе таҳти унвони “Душанбе-шаҳри ҳунармандон” таҳия ва тасдиқ гардида, чорабиниҳои фарҳангӣ бахшида ба Рӯзи шашмақом, фестивали ҷумҳуриявии театрҳои касбӣ “Парасту-2021”, фестивали байналмилалии ҷавонони соҳибистеъдоди давлатҳои узви ИДМ таҳти унвони “Дар меҳмонии Душанбе”, вохӯрии рафиқона бо иштироки намояндагон аз давлатҳои узви ИДМ дар сатҳи баланд омода ва баргузор гардид.
Дар соли 2021 17 боғи фарҳангӣ-фароғатии ҳудуди пойтахт дигарбора таъмир гардиданд. Инчунин 45 муассисаҳои фарҳанг бо чорабиниҳои фарҳангӣ то андозае тавонистанд, барои муаррифии Душанбе ҳамчун пойтахти фарҳангӣ саҳмгузор бошанд.

Эълон гардидани “Душанбе - пойтахти фарҳангии иттиҳод-2021” шаҳрдорӣ ва сокинони пойтахтро водор ба он сохт, ки бештар барои муаррифии гӯшаҳои фароғатӣ ва имкониятҳои фарҳангии пойтахти азизамон саҳмгузор бошанд. Давоми сол Душанбе яке аз маконҳои асосии мулоқотҳои эҷодии ходимони фарҳанг ва санъати ИДМ гардида, чорабинӣ ва барномаҳои зиёди муштарак ва намоишгоҳи санъат ва ҳунарҳои мардумӣ ташкил ва баргузор шуданд.

Аз шаҳрдорӣ ба мо иттилоъ доданд, ки маросими ҷамъбасти “Душанбе-пойтахти фарҳангии иттиҳод-2021” 18 декабр дар бинои театри давлатии академии опера ва балети ба номи С. Айнӣ доир мешавад. Мувофиқи нақша маросими ҷамъбаст дар сатҳи баланд баргузор гардида, дар он ҳунармандону санъаткорони ҳирфаӣ ва соҳибистеъдод аз дохил ва хориҷ ҷалб мегарданд. Дар чорабинии мазкур эстафета дар вазъияти тантанавӣ ба Ҷумҳурии Қир-ғизистон супорида хоҳад шуд.