ҶОМЕА
Ҷумъа 29 Март 2024 01:17
Рӯзе барои таъҷилан ба маконе расидан таксӣ фармоиш додам. Баъди лаҳзаҳои башумор таксӣ наздам ҳозир шуд. Рафтору муомилаи ронандаи он маро то андозаи боварнакарданӣ мутаҳайир сохт.
Вақте савори мошин шудам, ронанда бо табассуми малеҳу ширин истиқболам гирифт. Ман низ банди суҳбати телефонӣ беихтиёр табассум намудам.
- Шамол нест, тирезаро пӯшам?
- Не, ташаккур, лозим нест.
- Ҷоятон бароҳат аст?
- Бале, бароҳатам, ташаккур.
- Ширинӣ мехӯред? Ҳозир аз мағоза харидам. Хеле болаззат. Шоколади мармалоддор. Ман инҳоро хеле дӯст медорам. Ман одатан ба мусофирон чунин таклифҳо намекунам, чун аз рӯи одоб нест. Аммо ситораи шумо ба назарам гарм намуд. Вале агар нахоҳед, маҷбур намекунам...
- Мехӯрам.
Ӯ қуттии шоколадро ба ман дароз кард.
- Аз куҷо фаҳмидед, ки ҳамаи ин шоколадҳоро хӯрда метавонам? - шӯхиомез гуфтам ман.
Ин лаҳза сабукрав назди чароғак таваққуф намуд. Каме дуртар писарбачае гулҳои рангоранг дар даст ҳар тараф медавид.
- Гулро дӯст медоред?
- Оре.
Ӯ писаракро боздошта, як дастагулро харида, ба дастам дод.
Хеле ҳайратзада будаму чӣ гуфтанамро намедонистам. Мошин ба роҳ даромад. Табъам хеле болида буду беихтиёр табассум мекардам. Ногаҳон ҳис кардам, ки андешаҳои саргуме ба қалбам роҳ ёфта, маро каме ба таҳлука низ андохтанд. Ин замон ронанда аз хусуси оила ва фарзандонаш сухан оғоз намудаву андешаҳои ботиламро барҳам дод. Аз нақли ӯ фаҳмидам, ки духтараш донишҷӯи соли 2 – юми яке аз донишгоҳҳои Олмон будааст. Ӯ дар хусуси завҷааш ва духтараш бо як меҳру ихлоси беандоза сухан мекарду ман саропо гӯшу ҳуш будам.
- Медонед-чӣ? Худоро шукр мекунам, ки завҷаи меҳрубону фарзандони солиму солеҳ дорам, соҳиби кори дилхоҳи худ ҳастам. Воқеан, хеле хушбахтам. Духтарам зуд - зуд ба ман занг задаву барои хароҷотҳояш пул мепурсад. Мефаҳмам, моро пазмон мешавад. Охир ӯ дар хориҷа таҳсил мекунад. Ман бо қаноатмандӣ дар корташ маблағ мегузаронам ва ин лаҳзаҳо худро хеле орому осуда ва хушбахт ҳис мекунам. Ва аз он ки тавонистам барои фарзандам кумаки андаке карда бошам, лаззат мебарам. Тасаввур мекунам хушҳолиашро, вақте барои худ куртае, пойафзоле, рӯймолчае мехарад, ё бо дӯстонаш дар қаҳвахона хӯроки дӯстдоштаашро истеъмол мекунад. Ин бароям хеле гуворост.
Ва боз... Ман занамро худам ба кошонаи ҳусн мебарам, то рӯю мӯй ва чашму нохунҳояшро ороиш диҳад. Ва маблағашро худам пардохт мекунам. Ин низ хеле гуворост, ман аз ин лаззат мебарам! Баъдан ӯ чанд муддат нохунҳои орододаи худро ба ман нишон додаву хушҳолона табассум мекунад. Шумо тасаввур мекунед, ки чӣ гуна эҳсоси гуворост, ҳангоми барои аъзои оила кори хубе анҷом додан, хотири онҳоро болида кардан...
- Телефонатонро ҷавоб намедиҳед? Шояд ягон хабари муҳим бошад....
Ин суханҳои ронанда маро лаҳзае ба худ оварду дидам, ки дар телефонам аллакай чанд маротиба зангҳои даромад омадааст...
- Ман як чизро зиёд мушоҳида мекунам, - баъди лаҳзае таваққуф сухани худро идома дод ронанда. - Дар кӯчаҳо одамони хушбахту кушодачеҳра хеле кам ба назар мерасанд. Дар симои раҳгузарон қариб ки табассуми самимиро намебинед. Ҳама чашмҳо ғарқи андешаву ҷабинҳо пурчин ва табъҳо хира. Ростӣ, дар муддати чанд ҳафтаи охир аз миёни мусофирон шумо ягона нафаре ҳастед, ки ба рӯи ман бебокона табассум намудед.
Чанде пеш як ҷуфт зану шавҳари шиносамро вохӯрдам. Онҳо ду фарзанд доранд, як писару як духтар, ки яке дар синфи 1 ва дигари дар синфи 3 таҳсил мекунад. Тамоми муддате, ки мо суҳбат доштем, онҳо танҳо аз хусуси мушкилоти рӯзгор шикоят доштанд, аз он ки таҳсил дар мактабҳо душвор асту нархи сару либос, китобу ашёи мактабӣ гарон. Чандон бо дарду ҳасрат ҳарф мезаданд, ки гӯё ин корҳоро на барои фарзандони худ, балки барои душмани хуниашон анҷом медода бошанд. Медонед, ба онҳо чӣ гуфтам? Гуфтам, як роҳи ҳал вуҷуд дорад: агар мушкили асосии шумо фарзандонатон бошанд, онҳоро ба хонаи кӯдакон супореду ҷон халос! Дигар на фикри харидани сару либос хоҳед дошт, на китобу дафтар ва на ашёи дигари мактабӣ. Онҳо дар ҷавоб гуфтанд: “Не, ин ғайримумкин аст... охир онҳо фарзандони моянд, мо онҳоро дӯст медорем...”. Ин тавр бошад, пас назди Худо шукрона кунед, ки бароятон фарзандони солиму зебо ато кардааст. Нафароне ҳастанд, ки ба нохуни фарзанд зоранду омодаанд бо ҳар қимате соҳиби фарзанд гарданд. Шумо бошед, аз чунин ҳадяи Худованд бархӯрдоред. Шукрона кунед! Барояшон зиндагии шоиста муҳайё кунед. Онҳоро сидқан дӯст доред! Агар ин корҳоро анҷом дода наметавонед, пас ба хонаи кӯдакон супоред. Фақат шикваро бас кунед!... Чунин одамон зиёданд. Онҳо хеле хушбахтанду худ аз ин бехабар. Дуруст мегӯям?...
Ронанда боз аз ину он чанде сухан гуфт. Ман оромона ба суханонаш гӯш медодам ва ин лаҳзаҳо андешаҳои зиёде дар сарам ба гардиш даромада буданду суханҳои нодири ин марди ғайриодӣ дар гӯшам садо медоданд: “Занамро ба кошонаи ҳусн мебарам, то рӯю мӯй ва чашму нохунҳояшро ороиш диҳад. Ва маблағашро худам пардохт мекунам. Ин хеле гуворост, ман аз ин лаззат мебарам!”, “Аз он ки тавонистам барои фарзандам кумаки андаке карда бошам, лаззат мебарам”.
Аён буд, ки ин мард на соҳибкори муваффақест, на бонкдор, на вазиру на сиёсатмадор. Ӯ шомили ягон навъи рейтингҳои 10 ва 100-гонаҳои беҳтарин мардҳо низ нест, мисли баъзе шиносҳои ман сураташ муқоваи рӯзномаву маҷаллаҳоро оро намедиҳад, касе аз ӯ соядаст намепурсад. Ҳатто даромадаш аз даромади ман камтар аст.
Аммо ширинӣ ва хушбахтӣ дар рӯзгори ӯ аз тамоми он нафароне, ки ман то ин замон мешиносам, бештар аст. Зиндагиаш саршори муҳаббату садоқати беолоиш ва поку сода аст. Самимият дар зоҳиру ботинаш яксон ҳувайдост.
Ман ба симои мардҳои дигари роҳгузар нигариставу дар дил меандешидам, ки аз меъёр берун аст, ғайритабиӣ аст, вақте мард (хоса марди тоҷик) симои ҷиддиву ғазабнок надошта бошад, табассум кунад, аз ҳама чиз розӣ бошад, ба зан бигӯяд: “маблағи ороиши рӯю мӯятро худам пардохт мекунам”. Балки одами “муҳим”-е бошаду мудом бо “кори муҳиме” андармон ва умуман дар майдони зиндагӣ ҷанговаре дар набард алайҳи санҷишҳо...
Саргарми чунин андешаҳо дастагули зебову қуттии шоколад дар даст ва хушҳол аз хушсухании ронанда аз мошин пиёда шудам. Дар покии чашмони ин фарди равшанзамир ман дунёи дигареро кашф намудам. Маълум буд, ки ин мард аз қабили он ашхоси камшуморест, ки лутфу меҳрубонии хешро мисли нурҳои хуршеди оламтоб ба ҳама бедареғ нисор намуда, бештар аз ҳама худ аз ин эҳсоси хушбахтӣ мекунад. Ҳарчанд аз ин суҳбату вохӯрии тасодуфии мо чанд рӯзе гузашта бошад ҳам, ман то ҳанӯз зери таъсири он табассум мекунам, қалбам, чашмам, роҳам, рӯзгорам пур аз нур аст. Ва сабақе низ бардоштам, ки то ин дам ҳеҷ устоде бароям набахшида буд.
Вақте савори мошин шудам, ронанда бо табассуми малеҳу ширин истиқболам гирифт. Ман низ банди суҳбати телефонӣ беихтиёр табассум намудам.
- Шамол нест, тирезаро пӯшам?
- Не, ташаккур, лозим нест.
- Ҷоятон бароҳат аст?
- Бале, бароҳатам, ташаккур.
- Ширинӣ мехӯред? Ҳозир аз мағоза харидам. Хеле болаззат. Шоколади мармалоддор. Ман инҳоро хеле дӯст медорам. Ман одатан ба мусофирон чунин таклифҳо намекунам, чун аз рӯи одоб нест. Аммо ситораи шумо ба назарам гарм намуд. Вале агар нахоҳед, маҷбур намекунам...
- Мехӯрам.
Ӯ қуттии шоколадро ба ман дароз кард.
- Аз куҷо фаҳмидед, ки ҳамаи ин шоколадҳоро хӯрда метавонам? - шӯхиомез гуфтам ман.
Ин лаҳза сабукрав назди чароғак таваққуф намуд. Каме дуртар писарбачае гулҳои рангоранг дар даст ҳар тараф медавид.
- Гулро дӯст медоред?
- Оре.
Ӯ писаракро боздошта, як дастагулро харида, ба дастам дод.
Хеле ҳайратзада будаму чӣ гуфтанамро намедонистам. Мошин ба роҳ даромад. Табъам хеле болида буду беихтиёр табассум мекардам. Ногаҳон ҳис кардам, ки андешаҳои саргуме ба қалбам роҳ ёфта, маро каме ба таҳлука низ андохтанд. Ин замон ронанда аз хусуси оила ва фарзандонаш сухан оғоз намудаву андешаҳои ботиламро барҳам дод. Аз нақли ӯ фаҳмидам, ки духтараш донишҷӯи соли 2 – юми яке аз донишгоҳҳои Олмон будааст. Ӯ дар хусуси завҷааш ва духтараш бо як меҳру ихлоси беандоза сухан мекарду ман саропо гӯшу ҳуш будам.
- Медонед-чӣ? Худоро шукр мекунам, ки завҷаи меҳрубону фарзандони солиму солеҳ дорам, соҳиби кори дилхоҳи худ ҳастам. Воқеан, хеле хушбахтам. Духтарам зуд - зуд ба ман занг задаву барои хароҷотҳояш пул мепурсад. Мефаҳмам, моро пазмон мешавад. Охир ӯ дар хориҷа таҳсил мекунад. Ман бо қаноатмандӣ дар корташ маблағ мегузаронам ва ин лаҳзаҳо худро хеле орому осуда ва хушбахт ҳис мекунам. Ва аз он ки тавонистам барои фарзандам кумаки андаке карда бошам, лаззат мебарам. Тасаввур мекунам хушҳолиашро, вақте барои худ куртае, пойафзоле, рӯймолчае мехарад, ё бо дӯстонаш дар қаҳвахона хӯроки дӯстдоштаашро истеъмол мекунад. Ин бароям хеле гуворост.
Ва боз... Ман занамро худам ба кошонаи ҳусн мебарам, то рӯю мӯй ва чашму нохунҳояшро ороиш диҳад. Ва маблағашро худам пардохт мекунам. Ин низ хеле гуворост, ман аз ин лаззат мебарам! Баъдан ӯ чанд муддат нохунҳои орододаи худро ба ман нишон додаву хушҳолона табассум мекунад. Шумо тасаввур мекунед, ки чӣ гуна эҳсоси гуворост, ҳангоми барои аъзои оила кори хубе анҷом додан, хотири онҳоро болида кардан...
- Телефонатонро ҷавоб намедиҳед? Шояд ягон хабари муҳим бошад....
Ин суханҳои ронанда маро лаҳзае ба худ оварду дидам, ки дар телефонам аллакай чанд маротиба зангҳои даромад омадааст...
- Ман як чизро зиёд мушоҳида мекунам, - баъди лаҳзае таваққуф сухани худро идома дод ронанда. - Дар кӯчаҳо одамони хушбахту кушодачеҳра хеле кам ба назар мерасанд. Дар симои раҳгузарон қариб ки табассуми самимиро намебинед. Ҳама чашмҳо ғарқи андешаву ҷабинҳо пурчин ва табъҳо хира. Ростӣ, дар муддати чанд ҳафтаи охир аз миёни мусофирон шумо ягона нафаре ҳастед, ки ба рӯи ман бебокона табассум намудед.
Чанде пеш як ҷуфт зану шавҳари шиносамро вохӯрдам. Онҳо ду фарзанд доранд, як писару як духтар, ки яке дар синфи 1 ва дигари дар синфи 3 таҳсил мекунад. Тамоми муддате, ки мо суҳбат доштем, онҳо танҳо аз хусуси мушкилоти рӯзгор шикоят доштанд, аз он ки таҳсил дар мактабҳо душвор асту нархи сару либос, китобу ашёи мактабӣ гарон. Чандон бо дарду ҳасрат ҳарф мезаданд, ки гӯё ин корҳоро на барои фарзандони худ, балки барои душмани хуниашон анҷом медода бошанд. Медонед, ба онҳо чӣ гуфтам? Гуфтам, як роҳи ҳал вуҷуд дорад: агар мушкили асосии шумо фарзандонатон бошанд, онҳоро ба хонаи кӯдакон супореду ҷон халос! Дигар на фикри харидани сару либос хоҳед дошт, на китобу дафтар ва на ашёи дигари мактабӣ. Онҳо дар ҷавоб гуфтанд: “Не, ин ғайримумкин аст... охир онҳо фарзандони моянд, мо онҳоро дӯст медорем...”. Ин тавр бошад, пас назди Худо шукрона кунед, ки бароятон фарзандони солиму зебо ато кардааст. Нафароне ҳастанд, ки ба нохуни фарзанд зоранду омодаанд бо ҳар қимате соҳиби фарзанд гарданд. Шумо бошед, аз чунин ҳадяи Худованд бархӯрдоред. Шукрона кунед! Барояшон зиндагии шоиста муҳайё кунед. Онҳоро сидқан дӯст доред! Агар ин корҳоро анҷом дода наметавонед, пас ба хонаи кӯдакон супоред. Фақат шикваро бас кунед!... Чунин одамон зиёданд. Онҳо хеле хушбахтанду худ аз ин бехабар. Дуруст мегӯям?...
Ронанда боз аз ину он чанде сухан гуфт. Ман оромона ба суханонаш гӯш медодам ва ин лаҳзаҳо андешаҳои зиёде дар сарам ба гардиш даромада буданду суханҳои нодири ин марди ғайриодӣ дар гӯшам садо медоданд: “Занамро ба кошонаи ҳусн мебарам, то рӯю мӯй ва чашму нохунҳояшро ороиш диҳад. Ва маблағашро худам пардохт мекунам. Ин хеле гуворост, ман аз ин лаззат мебарам!”, “Аз он ки тавонистам барои фарзандам кумаки андаке карда бошам, лаззат мебарам”.
Аён буд, ки ин мард на соҳибкори муваффақест, на бонкдор, на вазиру на сиёсатмадор. Ӯ шомили ягон навъи рейтингҳои 10 ва 100-гонаҳои беҳтарин мардҳо низ нест, мисли баъзе шиносҳои ман сураташ муқоваи рӯзномаву маҷаллаҳоро оро намедиҳад, касе аз ӯ соядаст намепурсад. Ҳатто даромадаш аз даромади ман камтар аст.
Аммо ширинӣ ва хушбахтӣ дар рӯзгори ӯ аз тамоми он нафароне, ки ман то ин замон мешиносам, бештар аст. Зиндагиаш саршори муҳаббату садоқати беолоиш ва поку сода аст. Самимият дар зоҳиру ботинаш яксон ҳувайдост.
Ман ба симои мардҳои дигари роҳгузар нигариставу дар дил меандешидам, ки аз меъёр берун аст, ғайритабиӣ аст, вақте мард (хоса марди тоҷик) симои ҷиддиву ғазабнок надошта бошад, табассум кунад, аз ҳама чиз розӣ бошад, ба зан бигӯяд: “маблағи ороиши рӯю мӯятро худам пардохт мекунам”. Балки одами “муҳим”-е бошаду мудом бо “кори муҳиме” андармон ва умуман дар майдони зиндагӣ ҷанговаре дар набард алайҳи санҷишҳо...
Саргарми чунин андешаҳо дастагули зебову қуттии шоколад дар даст ва хушҳол аз хушсухании ронанда аз мошин пиёда шудам. Дар покии чашмони ин фарди равшанзамир ман дунёи дигареро кашф намудам. Маълум буд, ки ин мард аз қабили он ашхоси камшуморест, ки лутфу меҳрубонии хешро мисли нурҳои хуршеди оламтоб ба ҳама бедареғ нисор намуда, бештар аз ҳама худ аз ин эҳсоси хушбахтӣ мекунад. Ҳарчанд аз ин суҳбату вохӯрии тасодуфии мо чанд рӯзе гузашта бошад ҳам, ман то ҳанӯз зери таъсири он табассум мекунам, қалбам, чашмам, роҳам, рӯзгорам пур аз нур аст. Ва сабақе низ бардоштам, ки то ин дам ҳеҷ устоде бароям набахшида буд.
Эзоҳи худро нависед