ҶОМЕА
Шанбе 16 Ноябр 2024 10:16
БА ОЗМУНИ "ҶТ"
Тоҷикистон дар таърихи на он қадар зиёди соҳибистиқлолии худ, ки он ҳамагӣ 31 сол аст, бо ҳодисаҳои сангин ва имтиҳонҳои сахти таърихӣ даст ба гиребон шудааст. Чунин имтиҳонҳои сахти таърихӣ замоне миллати моро озмоиш карданд, ки пас аз ҳазорсолаҳо ҳамакнун соҳиби давлати мустақил шуда буд. Намояндагони ин миллати соҳибтамаддуну соҳибмаърифат ва бо фазлу илм аз ин ки орзуву ормони беш аз даҳ асраашон ҷомаи амал пӯшида буд, меболиданду мефахриданд.
Аммо дар гӯшаи хаёли касе набуд, ки дар ибтидои соҳиб гардидан ба неъмати бебаҳои таърихӣ, яъне истиқлолияту соҳибихтиёрии кишвари азизамон – Тоҷикистон моро санҷиши талхи таърихӣ интизор аст ва барои ҳифзи соҳибихтиёриву озодиву сулҳу субот ҷони ҳазорон нафар қурбон мешавад.
Кишвари азизамон дар нахустин рӯзҳои фараҳмандии соҳибихтиёрии худ аз тарафи нотавонбинони хеш ба ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ ва бесарусомониҳои печдарпеч рӯ ба рӯ гардид. Дар он ҳангом сокинони кишвар, ки дар фазои истиқлоли тозабадаст-омада мерақсиданду хушҳолӣ мекарданд, ногаҳон бо ба вуқуъ омадани низои дохилӣ хурсандию шодмонии худро фаромӯш карда, ҷойи он пероҳани яъсу ноумедиро ба бар карданд. Он замон ҷойи хандаи беғаши кӯдакон садои гӯшхароши тиру туфанг ба гӯш мерасиду ҳамагӣ дилсард аз рӯзгори доштаашон буданд.
Ба таъкиди таърихшиносону ҳолдонҳои давр агар дар ҳамон замони даргириҳои дохилӣ яке аз ҳодисаҳои муҳими таърихие, ки онро имрӯз унвони тақдирсоз медиҳанду бо ба забон оварданаш мефахранд, баргузор намегардид, шояд ҳаёти осудае, ки ҳоло дорему озодона ҳаёт ба сар мебарем, аз даст мерафт ва ин ҳодисаи муҳими таърихӣ дар он айёми хеле ҳассос барои давлату миллат ин баргузории Иҷлосияи XVI Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад. Он дар шароите баргузор гардид, ки кишвар дар марҳилаи ниҳоят ҳассоси таърихӣ ќарор дошта, масъалаи будан ва набудани давлати миллии тоҷикон ҳал мешуд.
Маҳз бо пайки доир гардидани Иҷлосияи XVI Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки аз 16 ноябр то 2 декабри соли 1992 дар Қасри Арбоби шаҳри Хуҷанд баргузор гардиду дар он аз 230 нафар вакил 197 нафар иштирок карданд, роҳи минбаъдаи давлату давлатдорӣ ва муҳимтар аз ҳама барқарор намудани сулҳу суботи сартосарӣ дар кишвари азизамон муайян карда шуд.
Муҳимтарин дастоварди Иҷлосияи таърихии XVI Шурои Олӣ баробари қабули чандин қарорҳои мушаххасу тақдирсоз ин интихоби дурусти Раиси Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон буд, ки дар он замони хеле вазнин чун боду ҳаво барои миллати азияткашидаи тоҷик лозим буд. Ба бахти миллати сарбаланди тоҷик муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон якдилона аз тарафи вакилони мардумӣ Раиси Шурои Олӣ интихоб гардиданд ва суханони нахустини умедворкунандаи ин марди хирад ба қалбҳои яхбас-таву ғамдори сокинони кишвар гармиву нур бахшид.
Ба қавли ҳолдонҳо Иҷлосия, ки дар замони хеле сахт доир гардида буд, иштирокчиёни он – вакилони мардумӣ ҳеҷ бовар надоштанд, ки Раиси тозаинтихоби Шурои Олӣ тавонад, ба даргириҳои дохилӣ хотима бахшаду сулҳу оромиро дар мамлакат таъмин созад, зеро ҳеҷ кас ба як соати ояндаи зиндагиаш бовар надошт ва ҳар замон хатар ба ҷонҳо таҳдид мекард.
Аммо алорағми андешаҳои бархе аз иштирокчиёни Иҷлосия сарвари тозаинтихоб муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон тавонистанд, бо ҷасорату ҳақгӯии хеш тамоми вакилони мардумӣ ва сокинони кишварро бовар кунонанд, ки мо дар якҷоягӣ метавонем, ба муқобили ҳама гуна ҳодисаҳои нохуб мубориза барему сулҳу оромиро дар Меҳан барқарор созем.
Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар он айёми ҳассос чандин маротиба ба сокинони кишвар муроҷиат намуда, оид ба авзои рӯз ва боварӣ бахшидан ба ин ки ҳатман дар ин сарзамини аҷдодӣ боз сулҳу оромиро барқарор месозанд, ибрози назар карда буданд. Аз ҷумла, моҳи декаб-ри соли 1992 дар муроҷиатнома ба халқи шарифи Тоҷикистон чунин иброз доштанд: “Ҳамватанони муҳтарам! Ман ба ҳар яки шумо дар давраи барои Ватан хеле душвор муроҷиат карда, ба ақлу заковати шумо, ки ворисону фарзандони барӯманди тоҷик ҳастед, бовар мекунам. Ман қасам ёд мекунам, ки тамоми донишу таҷрибаамро барои дар ҳар хона ва ҳар оила барқарор шудани сулҳ равона карда, барои гулгулшукуфии Ватани азизам садоқатмандона меҳнат мекунам.
Барои ноил шудан ба ин нияти муқаддас, агар лозим шавад, ҷон нисор мекунам, чунки ман ба ояндаи неки Ватанам ва ҳаёти хушбахтонаи халқи азияткашидаам бовар дорам”.
Маҳз ҳамин боварию эътимоди қавии Пешвои миллат ба ояндаи неки Тоҷикистон буд, ки ба тамоми душворию рӯзҳои тираи талхи миллат бо таҳаммул ва тафаккури мантиқӣ бархӯрд намуда, ҷиҳати рафъи онҳо бо истифода аз андешаи солим тадбирҳои саривақтию муҳимро рӯи даст гирифтанд.
Қобили қайд аст, ки Пешвои миллат ҷиҳати барқароршавии сулҳу субот дар кишвар талошҳои хеле зиёд намудаанд. Ҷойи таъкиди махсус аст, ки то ба имзо расидани Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва созгории миллӣ, яъне 27-уми июни соли 1997, Роҳбари давлат ба хотири осоиштагии мамлакат 21 маротиба гуфтушунид гузаронда, шахсан худашон ҳафт маротиба дар муколамаҳо иштирок карданд. Дар он айём ҳамзамон Сарвари кишвар 80 маротиба ба халқи Тоҷикистони азиз муроҷиатнома, хитоба, суханрониҳои расмӣ, мусоҳибаю табрикот карда, доимо аз дӯстию ваҳдат суҳбат мекарданд.
Дар он рӯзҳо Пешвои миллат баробари дигар масъалаҳои ҳалталаби давр ба масъалаи баргардонидани гурезагони тарки ватанкарда, таваҷҷуҳи хосса зоҳир намуда, зимни муроҷиат ба гурезагони Ватан, ки дар хоки кишварҳои ҳамсоя буданд, хеле самимӣ ва ғамхорона гуфта буданд: “Ҳамдиёрони азиз, ба Ватан баргардед! Ба шумо кӯҳи тилло ваъда намедиҳам, аммо як пора ноне, ки дорем, бо ҳам мебинем”.
Баъди ҳамин таъкиди Роҳбари давлат ҳамаи онҳое, ки тарки хоки Ватан карда буданд, ба хонаҳои аслии хеш ба кишвар баргашта, дар атрофи Пешвои миллат муттаҳид гардиданд, то дар барқарор гардидани сулҳу оромӣ дар Меҳан саҳми худро гузоранд ва, хушбахтона, ҳамин тавр ҳам шуду дар зери роҳбарии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон сулҳу ваҳдат дар кишвар пойдор гардид ва мардум ба зиндагии орому осуда баргаштанд.
Имрӯз он ҳама дастовардҳо ва зиндагии саршори меҳру муҳаббат ва ширинро дорем, сарчашмааш аз Иҷлосияи XVI Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад.
Шукрона мекунем, ки бо баргузории Иҷлосияи XVI Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон роҳбарии кишварро нафаре бар зимма гирифтанд, ки дӯстдору вафодор ва наҷотбахши ин миллату ин давлат гардиданд. Танҳо ва танҳо нафаре дар он замони ҳассос Тоҷикистонро аз буҳрони сиёсию иқтисодию иҷтимоӣ раҳонида метавонист, ки ин Ватану ин миллатро болотар аз ҷонаш дӯст дорад ва баҳри оромию шукуфоии он ҷоннисорӣ намоянд. Ин нафар фарзанди фарзонаи миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон буданд. Ба бахти баланди мо муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар он айём Роҳбари давлат гардида, тамоми ҳастии хешро баҳри ободию осудагии Меҳан равона сохтанд ва даҳчанд ба он муваффақ шуданд.
Имрӯз, ки рӯзгори хубу осоишта дорему ҳамеша дар чеҳраамон хандаи самимӣ танинандоз аст, қалбҳоямон моломоли орзуҳои ширин асту садои хушу беғаши кӯдакон ба гӯш мерасад, бояд ҳамеша баҳри таҳкими дастовардҳои ин рӯйдоди муҳими таърихӣ талош варзем.
Шоҳзод РАҲИМЗОДА,
сардори Раёсати кор бо ҷавонон
ва варзиши шаҳри Душанбе
Тоҷикистон дар таърихи на он қадар зиёди соҳибистиқлолии худ, ки он ҳамагӣ 31 сол аст, бо ҳодисаҳои сангин ва имтиҳонҳои сахти таърихӣ даст ба гиребон шудааст. Чунин имтиҳонҳои сахти таърихӣ замоне миллати моро озмоиш карданд, ки пас аз ҳазорсолаҳо ҳамакнун соҳиби давлати мустақил шуда буд. Намояндагони ин миллати соҳибтамаддуну соҳибмаърифат ва бо фазлу илм аз ин ки орзуву ормони беш аз даҳ асраашон ҷомаи амал пӯшида буд, меболиданду мефахриданд.
Аммо дар гӯшаи хаёли касе набуд, ки дар ибтидои соҳиб гардидан ба неъмати бебаҳои таърихӣ, яъне истиқлолияту соҳибихтиёрии кишвари азизамон – Тоҷикистон моро санҷиши талхи таърихӣ интизор аст ва барои ҳифзи соҳибихтиёриву озодиву сулҳу субот ҷони ҳазорон нафар қурбон мешавад.
Кишвари азизамон дар нахустин рӯзҳои фараҳмандии соҳибихтиёрии худ аз тарафи нотавонбинони хеш ба ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ ва бесарусомониҳои печдарпеч рӯ ба рӯ гардид. Дар он ҳангом сокинони кишвар, ки дар фазои истиқлоли тозабадаст-омада мерақсиданду хушҳолӣ мекарданд, ногаҳон бо ба вуқуъ омадани низои дохилӣ хурсандию шодмонии худро фаромӯш карда, ҷойи он пероҳани яъсу ноумедиро ба бар карданд. Он замон ҷойи хандаи беғаши кӯдакон садои гӯшхароши тиру туфанг ба гӯш мерасиду ҳамагӣ дилсард аз рӯзгори доштаашон буданд.
Ба таъкиди таърихшиносону ҳолдонҳои давр агар дар ҳамон замони даргириҳои дохилӣ яке аз ҳодисаҳои муҳими таърихие, ки онро имрӯз унвони тақдирсоз медиҳанду бо ба забон оварданаш мефахранд, баргузор намегардид, шояд ҳаёти осудае, ки ҳоло дорему озодона ҳаёт ба сар мебарем, аз даст мерафт ва ин ҳодисаи муҳими таърихӣ дар он айёми хеле ҳассос барои давлату миллат ин баргузории Иҷлосияи XVI Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад. Он дар шароите баргузор гардид, ки кишвар дар марҳилаи ниҳоят ҳассоси таърихӣ ќарор дошта, масъалаи будан ва набудани давлати миллии тоҷикон ҳал мешуд.
Маҳз бо пайки доир гардидани Иҷлосияи XVI Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки аз 16 ноябр то 2 декабри соли 1992 дар Қасри Арбоби шаҳри Хуҷанд баргузор гардиду дар он аз 230 нафар вакил 197 нафар иштирок карданд, роҳи минбаъдаи давлату давлатдорӣ ва муҳимтар аз ҳама барқарор намудани сулҳу суботи сартосарӣ дар кишвари азизамон муайян карда шуд.
Муҳимтарин дастоварди Иҷлосияи таърихии XVI Шурои Олӣ баробари қабули чандин қарорҳои мушаххасу тақдирсоз ин интихоби дурусти Раиси Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон буд, ки дар он замони хеле вазнин чун боду ҳаво барои миллати азияткашидаи тоҷик лозим буд. Ба бахти миллати сарбаланди тоҷик муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон якдилона аз тарафи вакилони мардумӣ Раиси Шурои Олӣ интихоб гардиданд ва суханони нахустини умедворкунандаи ин марди хирад ба қалбҳои яхбас-таву ғамдори сокинони кишвар гармиву нур бахшид.
Ба қавли ҳолдонҳо Иҷлосия, ки дар замони хеле сахт доир гардида буд, иштирокчиёни он – вакилони мардумӣ ҳеҷ бовар надоштанд, ки Раиси тозаинтихоби Шурои Олӣ тавонад, ба даргириҳои дохилӣ хотима бахшаду сулҳу оромиро дар мамлакат таъмин созад, зеро ҳеҷ кас ба як соати ояндаи зиндагиаш бовар надошт ва ҳар замон хатар ба ҷонҳо таҳдид мекард.
Аммо алорағми андешаҳои бархе аз иштирокчиёни Иҷлосия сарвари тозаинтихоб муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон тавонистанд, бо ҷасорату ҳақгӯии хеш тамоми вакилони мардумӣ ва сокинони кишварро бовар кунонанд, ки мо дар якҷоягӣ метавонем, ба муқобили ҳама гуна ҳодисаҳои нохуб мубориза барему сулҳу оромиро дар Меҳан барқарор созем.
Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар он айёми ҳассос чандин маротиба ба сокинони кишвар муроҷиат намуда, оид ба авзои рӯз ва боварӣ бахшидан ба ин ки ҳатман дар ин сарзамини аҷдодӣ боз сулҳу оромиро барқарор месозанд, ибрози назар карда буданд. Аз ҷумла, моҳи декаб-ри соли 1992 дар муроҷиатнома ба халқи шарифи Тоҷикистон чунин иброз доштанд: “Ҳамватанони муҳтарам! Ман ба ҳар яки шумо дар давраи барои Ватан хеле душвор муроҷиат карда, ба ақлу заковати шумо, ки ворисону фарзандони барӯманди тоҷик ҳастед, бовар мекунам. Ман қасам ёд мекунам, ки тамоми донишу таҷрибаамро барои дар ҳар хона ва ҳар оила барқарор шудани сулҳ равона карда, барои гулгулшукуфии Ватани азизам садоқатмандона меҳнат мекунам.
Барои ноил шудан ба ин нияти муқаддас, агар лозим шавад, ҷон нисор мекунам, чунки ман ба ояндаи неки Ватанам ва ҳаёти хушбахтонаи халқи азияткашидаам бовар дорам”.
Маҳз ҳамин боварию эътимоди қавии Пешвои миллат ба ояндаи неки Тоҷикистон буд, ки ба тамоми душворию рӯзҳои тираи талхи миллат бо таҳаммул ва тафаккури мантиқӣ бархӯрд намуда, ҷиҳати рафъи онҳо бо истифода аз андешаи солим тадбирҳои саривақтию муҳимро рӯи даст гирифтанд.
Қобили қайд аст, ки Пешвои миллат ҷиҳати барқароршавии сулҳу субот дар кишвар талошҳои хеле зиёд намудаанд. Ҷойи таъкиди махсус аст, ки то ба имзо расидани Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва созгории миллӣ, яъне 27-уми июни соли 1997, Роҳбари давлат ба хотири осоиштагии мамлакат 21 маротиба гуфтушунид гузаронда, шахсан худашон ҳафт маротиба дар муколамаҳо иштирок карданд. Дар он айём ҳамзамон Сарвари кишвар 80 маротиба ба халқи Тоҷикистони азиз муроҷиатнома, хитоба, суханрониҳои расмӣ, мусоҳибаю табрикот карда, доимо аз дӯстию ваҳдат суҳбат мекарданд.
Дар он рӯзҳо Пешвои миллат баробари дигар масъалаҳои ҳалталаби давр ба масъалаи баргардонидани гурезагони тарки ватанкарда, таваҷҷуҳи хосса зоҳир намуда, зимни муроҷиат ба гурезагони Ватан, ки дар хоки кишварҳои ҳамсоя буданд, хеле самимӣ ва ғамхорона гуфта буданд: “Ҳамдиёрони азиз, ба Ватан баргардед! Ба шумо кӯҳи тилло ваъда намедиҳам, аммо як пора ноне, ки дорем, бо ҳам мебинем”.
Баъди ҳамин таъкиди Роҳбари давлат ҳамаи онҳое, ки тарки хоки Ватан карда буданд, ба хонаҳои аслии хеш ба кишвар баргашта, дар атрофи Пешвои миллат муттаҳид гардиданд, то дар барқарор гардидани сулҳу оромӣ дар Меҳан саҳми худро гузоранд ва, хушбахтона, ҳамин тавр ҳам шуду дар зери роҳбарии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон сулҳу ваҳдат дар кишвар пойдор гардид ва мардум ба зиндагии орому осуда баргаштанд.
Имрӯз он ҳама дастовардҳо ва зиндагии саршори меҳру муҳаббат ва ширинро дорем, сарчашмааш аз Иҷлосияи XVI Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад.
Шукрона мекунем, ки бо баргузории Иҷлосияи XVI Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон роҳбарии кишварро нафаре бар зимма гирифтанд, ки дӯстдору вафодор ва наҷотбахши ин миллату ин давлат гардиданд. Танҳо ва танҳо нафаре дар он замони ҳассос Тоҷикистонро аз буҳрони сиёсию иқтисодию иҷтимоӣ раҳонида метавонист, ки ин Ватану ин миллатро болотар аз ҷонаш дӯст дорад ва баҳри оромию шукуфоии он ҷоннисорӣ намоянд. Ин нафар фарзанди фарзонаи миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон буданд. Ба бахти баланди мо муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар он айём Роҳбари давлат гардида, тамоми ҳастии хешро баҳри ободию осудагии Меҳан равона сохтанд ва даҳчанд ба он муваффақ шуданд.
Имрӯз, ки рӯзгори хубу осоишта дорему ҳамеша дар чеҳраамон хандаи самимӣ танинандоз аст, қалбҳоямон моломоли орзуҳои ширин асту садои хушу беғаши кӯдакон ба гӯш мерасад, бояд ҳамеша баҳри таҳкими дастовардҳои ин рӯйдоди муҳими таърихӣ талош варзем.
Шоҳзод РАҲИМЗОДА,
сардори Раёсати кор бо ҷавонон
ва варзиши шаҳри Душанбе
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед