Чанд рӯзи охир дар бозорҳову мағозаҳо гарон шудани нарху навои маҳсулоти хӯрока мушоҳида мешавад. Ин чиз табақаи поёнии ҷомеаро сахт нигарон кардааст. Зеро онҳо наметавонанд бо нархи гарон маҳсулоти аввалияи хӯрокаро ба қадри кофӣ харидорӣ кунанд. Саволи матраҳ ин аст, ки чаро касе сабаби гарон шудани маҳсулоти хӯрокаро дақиқан намегӯяд? Кӣ нархи бозорро муайян мекунад? Соҳибкор, деҳқон ё ...?

- Як моҳ пеш ба бозор рафта, тамоми маҳсулоти аввалияи хӯрокаро "нотарсида" мехаридем, аммо ҳоло бошад ин тавр нест. Зеро, наметавонем бо нархи гарон маҳсулот харем. Қанди сафеде, ки доштем ҳамонро ҳам нархашро боло бурданд, -, мегӯяд Аҳадулло Қурбонов, донишҷӯ.

Дар бисёр вақтҳо Аҳадулло субҳгоҳон чизе нахӯрда, аз паси корҳояш мешавад.

Агар аз як ҷиҳат қимматии нархҳо донишҷӯёнро нигарон карда бошад, аз ҷониби дигар онҳо наметавонанд ба корҳои мавсимӣ ё доимӣ машғул шуда, барои дарёфти ризқу рӯзии худ ва ба волидайнашон "вазнин" наафтидан кор кунанд.
Тибқи маълумоти пешниҳодкардаи Ҷумахон Ашӯров мутахассиси Сарраёсати Агентии омори назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар вилояти Хатлон, то 19-уми октябри соли 2020 нархи як кило картошка 3 сомонӣ, як кило пиёз 2 сомонӣ, як кило қанди сафед 8 сомонӣ ва нархи миёнаи як литр равған ба 14 сомонӣ расида бошад, ин нишондод рӯзи 4-уми ноябри соли 2020 куллан тағйир ёфт. Нархи картошка 3,50 сомонӣ, пиёз 2,20, қанди сафед 10 ва равған 18 сомонӣ боло рафтааст. Ин нишондоди хеле баланд дар мобайни ду ҳафта ё аз он ҳам зиёдтар мебошад, зеро ҳамагон интизорӣ надоштанд, ки дар ин муддати кӯтоҳ нархҳо боло мераванд.

Соҳибкор Амиров Рауф, ки дар бозори "Фаровон"-и шаҳри Бохтар ба хариду фурӯш машғул аст, дар суҳбат гуфт: "Тақрибан молҳо то ба мо омадан аз ду се даст мегузарад. Чи молу маҳсулоти хоҷагӣ, ки барои мо меоранд, ба болояш 0,5 сомонӣ мемонем. Нархҳоро худи мо муайян мекунем. Касе моро маҷбур намекунад, ки нархро поин фарор. Чи хеле ки хоҳем, ҳамон гуна нарх мегузорем".

Дар як рӯз миқдори муайяни сабзавот, маҳсулоти ширӣ, донагӣ ва 25 грам гӯшт барои сабади истеъмолӣ муайян шудааст. Бар асоси ҳисоби оморӣ ва муайяншуда барои ҳар як нафари аҳолии Тоҷикистон 300 сомонӣ барои як моҳ муқаррар шудааст, аммо ин ҳисобот то ҷое шубҳаовар аст ва таҷдид мехоҳад.

Сардори Раёсати хадамоти зиддиинҳисории назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар вилояти Хатлон Юсуфзода Фирӯз дар суҳбат бо мо гуфт: "Ҳамаи нарх ба мо вобастагӣ надорад. Мо танҳо ба маҳсулоти ниёзи аввал сару кор дорем. Маҳсулоте, ки аз хориҷа ба мамлакатамон ворид мегардад, нархҳои онҳоро раёсати мо муайян намекунад, мо танҳо ба маҳсулоти дохила сару кор дорем. Эҳтимол аст, ки нархҳо боз ҳам дар оянда боло меравад. Зеро қурби асъори доллар баланд, ки шуд, нархҳои тамоми маҳсулот боло меравад".

Ба гуфтаи Юсуфзода Фирӯз агар нархи маҳсулот якбора бе ягон асос 20% боло бардошта шавад, соҳибкорро ба ҷавобгарӣ мекашанд. Бароям аҷиб аст, ки чаро вақтҳои охир ба нархгузориҳои соҳибкорон, ки баланд шуданаш ба чашм аён аст, Раёсати зиддиинҳисорӣ чора намеандешад?

Чаро ба худи деҳқонон дар бозороҳои шаҳр махсус ҷой ҷудо намекунанд? Дар ҳоле, ки деҳқон мехоҳад дастранҷи меҳанти худро дар бозор фурӯшад. Аммо дар бозорҳо ҳастанд соҳибкороне, ки аз деҳқонон маҳсулотро бо нархи арзон харидорӣ карда, худ бо нархи дилхоҳ мефурӯшанд. Ҳамин аст қадрдонии деҳқони заҳматкаш? Аз ин лиҳоз масъулинро мебояд сари ин масаъала фикр кунанд.

Фирдавс УМАРОВ,
донишҷӯи ДДБ ба номи Носири Хусрав