ҶОМЕА
Шанбе 09 Ноябр 2024 10:08
9795
Дар бораи он чиро бояд донист?

Дар Тоҷикистон қарори Ҳукумати кишвар мавриди амал қарор гирифт. Дар асоси он телефон ё гаҷетҳое, ки дар махзани ягонаи рамзҳои IMEI сабти ном нашудаанд ва ё аз расмиёти гумрукӣ нагузаштаанд, соҳибони онҳо аз хидматрасонии алоқа истифода бурда наметавонанд.

Дастгоҳҳое, ки идентификатори байналмилалии онҳо (IMEI) ба махзани маълумот дохил нашудааст, аз ҷониби оператори низоми давлатӣ – ширкати ваколатдори “Нет Солюшенс” хомӯш карда мешаванд.

Ба гуфтаи мақомот, сабти рамзи IMEI бояд назорат аз болои дастгоҳҳои мобилӣ, муайян ва мубориза бо қочоқ ва телефонҳои қалбакиро таъмин кунад.

Бояд гуфт, ки дар Озарбойҷон, Қазоқистон, Туркия ва Узбекистон махзанҳои ягонаи рамзҳои IMEI таъсис дода шудааст. Ба шарофати он, ҳодисаҳои дуздӣ ва фурӯши таҷҳизот тадриҷан кам шуд. То ҷорӣ шудани сабти ҳатмии IMEI на бештар аз 5 дарсади дастгоҳҳои мобилии дуздидашуда ба соҳибони қонунии худ баргардонида мешуданд.

- Ҳамакнун агар шумо телефон ё планшетатонро гум кунед, ба шумо танҳолозим аст, ки IMEI-ро ба рӯйхати сиёҳ ворид кунед ва система дастрасии дастгоҳро ба шабакаҳои мобилӣ ғайрифаъол месозад. Дар ин сурат дуздии таҷҳизот комилан бефоида аст. Фаъолияти телефонҳои қалбакии “ғайриқонунӣ”, ки ба стандартҳои бехатарӣ ҷавобгӯ нес-танд, бо ҳамин роҳ қатъ мешаванд. Дар Тоҷикистон низ истифодаи таҷрибаи ҷаҳонӣ чунин ҳадафҳоро дорад, - омадааст дар қарори мазкур.

СИТОНИДАНИ БОҶИ ГУМРУКӢ

Бояд гуфт, наздики шаш моҳ аст, ки қарори сабти ҳатмии телефонҳои ҳушманд ё дигар гаҷетҳо дар махзани ягонаи рамзҳои IMEI содир шудааст ва тавассути ирсоли паёмак аз сокинон даъват мешавад, ки дастгоҳҳои худро сабт кунанд.

Ин иқдом корбарони телефонҳои мобилиро нигарон кардааст. Бештари сокинон дар шабакаҳои иҷтимоӣ шикоят аз он доранд, ки барои сабти гумрукӣ аз онҳо маблағ ситонида мешавад, ки он харҷи зиёдатӣ буда, бар зарари ҷайби онҳост.

Ба ҳисоби миёна бақайдгирии рамз ба ҳар як харидор ба 15-20 дарсад аз арзиши телефони харидашуда баробар аст.

Ҳамид Абдулҳаев, як сокини кишвар менависад, ки шаш моҳ қабл аз мағозае телефони мобилӣ харидорӣ кардааст, вале пас аз ин муддат ба ӯ паём омадааст, ки бояд дар ҳаҷми 400 сомонӣ расмиёти гумрукиро пардохт кунад. Ӯ мегӯяд, бознишаста аст ва ин миқдор маблағро супорида наметавонад ва намедонад дар ин ҳолат чӣ кор кунад.

- Моҳи июн аз як мағозаи шаҳри Хуҷанд бо маблағи 2000 сомонӣ телефон харида будам. Аз куҷо медонистам, ки он аз гумрук гузаштааст ё не? Ин вазифаи идораҳои дахлдор аст, ки дар мағозаҳо ба қайд гирифтаву андозсупоранда фурӯши телефон ё дигар василаҳои қочоқиро пешгирӣ кунанд.

Акнун пас аз 6 моҳи истифодаи телефон ба ман мегӯянд, ки телефони шумо аз расмиёти гумрукӣ нагузаштааст ва бояд беш аз 400 сомонӣ супоред. Мани нафақахӯр, ки ҳамин пули телефонро ҳам писарам додааст, бо ин нафақаи ночиз ин миқдор маблағро боз аз куҷо меёбам? - навиштааст ӯ.

Дилором Мамурова, як корбари дигар менависад, ки як хешовандаш телефони айфонро тақрибан 10 сол қабл харид кардааст, вале имрӯз ба давлат бояд дар ҳаҷми 2600 сомонӣ боҷи гумрукӣ пардохт кунад.

Ба гуфтаи ин шаҳрванд, он хеле гарон буда, бо чунин маблағ ӯ метавонад телефони навро харад.

- Ӯ телефони айфонашро дар қуттияш гузошту дигар истифода накард ва бо он пул аз мағоза телефони одии дигаре харид. Албатта ин ҳолат моро нигарон кардааст, чун шахсан худи ман ба маблағи 620 сомонӣ боҷи гумрукӣ пардохт кардам, - навиштааст Дилором.

САБТИ ҲАТМИИ ВОРИДКУНАНДАГОН ВА ХАРИДОРОН

Бештари корбарон мегӯянд, дар ҳоле ки соҳибкорон телефонҳоро мехаранд ва бояд аз расмиёти гумрукӣ онро гузаронанд, маблағ ситонидан аз харидорон кори дуруст нест.

- Тибқи қонунгузорӣ, вақте ки соҳибкор борашро аз сарҳад мегузаронад, бояд расмиёти гумрукиро ба ҷо оварад. Дар ҳолати нагузаронидан он қочоқ маҳсуб мешавад. Дар ин сурат бояд соҳибкор ба ҷавобгарӣ кашида шавад, на ин ки харидор, - навиштааст корбари дигар бо номи Фазилат Аминова.

Вале дар нишасти матбуоти ахири Хадамоти гумруки назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Хуршед Каримзода, сардори ин ниҳод гуфта буд, ки сабти рамзи IMEI-и телефонҳо ва дигар василаҳои алоқаи мобилӣ ҳатмӣ аст. Ин амал, чӣ аз тарафи воридкунанда бошад ва чӣ аз тарафи харидор, бояд анҷом дода шавад.

- Ин масъала муносибати байни тоҷиру харидор аст. Ҳангоми харидорӣ бояд истеъмолкунанда пурсад, ки мол аз қайд гузаштааст ё не. Арзиши василаи алоқа аз ҳамин ҷо муайян мешавад. Агар бо иловаи пардохтҳои гумрукӣ бошад, нархи он болотар мешавад, аммо дар сурати аз ҷониби харидор ба расмият даровардани пардохти гумрукӣ баръакс хоҳад буд”, - шарҳ дода буд ӯ.

Ба гуфтаи Каримзода, то замони ба фурӯш баровардан, воридкунандагони василаҳои алоқа вазифадор нестанд, ки рамзҳои IMEI-ро ба Системаи давлатии муайянсозии василаҳои мобилии алоқаи барқӣ ворид кунанд.

“Ҳангоми бақайдгирии рамз бояд симкорти истифодабаранда ба таҷҳизот насб шуда бошад. Муҳим нест, кӣ ба расмият медарорад. Асос ин ки истифодабаранда бидуни ин амал аз таҷҳизоти харидааш истифода карда наметавонад. Барои ҳамин ҳатмӣ нест, ки воридкунандаи таҷҳизот ҳангоми воридот онро ба расмият дарорад”, - афзуд Хуршед Каримзода.

Аммо тибқи иттилои Системаи давлатии сабти дастгоҳҳои мобилӣ қайди IMEI ва аз расмиёти гумрукӣ гузаронидани телефонҳо ҳангоми ворид намудан вазифаи тоҷирон аст.

Мутахассисон низ мегӯянд, агар рамзҳои IMEI-и телефон сабт нашуда бошанд, пас ин маънои онро дорад, ки телефон ба қаламрави Тоҷикистон ба таври қочоқ ворид шудааст.

IMEI ЧИСТ ВА САБТИ ОН ЧӢ ГУНА СУРАТ МЕГИРАД?

Бояд гуфт, ки IMEI - ин рақами силсилавии иборат аз 15 рақам аст, ки дар дастгоҳ, талони кафолат (гарантийный талон), дар барчаспи зери батареяи баъзе дастгоҳҳо, қуттии телефон ё дастгоҳи дигаре, ки SIM-кортро қабул мекунад, нишон дода шудааст.

Барои он ки телефони харидашуда аз шабака хомӯш карда нашавад, ҳангоми харидани телефон шумо бояд тафтиш намоед, ки оё IMEI-и он дар махзани ягонаи миллӣ сабт шудааст ё на.

Инро тавассути рақамчинии дархос-ти *3366# дар дастгоҳ ё бо воридкунии IMEI-и он дар саҳифаи асосии сомонаи www.imei.tj анҷом додан мумкин аст. Шумо метавонед аз ҳама гуна телефон, масалан, аз дастгоҳи куҳнаи худ бисанҷед. Барои ин лозим аст, ки IMEI-и матлуби худро бе фосила ба комбинатсияи *3366* илова намоед ва аломати #-ро дар охири он гузоред (комбинатсияи намуди *3366*IMEI# ҳосил мешавад).

Агар идентификатор дар система мавҷуд набошад, пас беҳтар аст, ки чунин дастгоҳоро нахаред.

Шумо метавонед IMEI-и дастгоҳи худ-ро тариқи рақамчинии USSD дархости *#06# ё бо дидани рамз дар қуттие, ки гаҷет харида шудааст, пайдо намоед.

Агар шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон аз мамлакати дигар телефон харида бошад, он гоҳ ду роҳ имконпазир аст. Якум ин аст, ки фавран пас аз воридшавӣ аз хориҷа бо пур намудани эъломияи мусофирии шакли Т-6 дар дидбонгоҳи гумрукӣ онро ба расмияти гумрукӣ дарорад. Роҳи дуюм ин аст, ки IMEI-ро пулакӣ давоми 30 рӯз аз лаҳзаи бозгашт ба қайд гирад. Агар ин амалҳо иҷро нашаванд, муштарӣ ҳангоми пайвастшавии аввалин ба шабакаҳои операторони мобилӣ SMS - огоҳӣ қабул менамояд.

Паёмаки дуюм дар бораи зарурати воридкунии IMEI ба система рӯзи 25-ум меояд. Ва пас аз 30 рӯз дастгоҳ аз ҷониби ширкати “Нет Солюшенс”, ки тибқи Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 31 марти соли 2020 ваколатдор шудааст, қатъ карда мешавад.

Шаҳрванди хориҷие, ки дар Тоҷикистон қарор дорад, бояд ҳамин муҳлатҳоро риоя намояд. Агар дастгоҳи мобилии ӯ дар роуминги байналмилалӣ фаъол бошад, ба ӯ воридкунии IMEI ба системаи давлатӣ зарур нест. Вале, ҳангоми истифодаи алоқаи мобилии маҳаллӣ бе қайди рамзи IMEI телефонро на бештар аз 30 рӯз истифода бурдан мумкин аст.

Агар телефон бо сабаби набудани IMEI дар системаи давлатӣ қатъ гардида бошад, дар ин сурат бояд ба ширкати “Нет Солюшенс” муроҷиат намоед.

Дастгоҳро танҳо бо IMEI-рамзҳои дар рӯйхати “сафед” ба қайд гирифташуда интихоб намоед, то ки ба талаботи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷавобгӯ буда, дар алоқа бимонед.

Бояд гуфт, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон қарори сабти рақами IMEI-и ҳама гуна телефонҳои мобилӣ, планшет ва ноутбукҳоро моҳи марти соли 2020 содир карда буд. Сабти он дар Тоҷикистон тобистони имсол ҳатмӣ шуд.

Мақомоти Тоҷикистон аз соҳибони телефонҳои мобилӣ даъват намуда буданд, ки ҳар чи зудтар IMEI-и телефонҳои мобилии худро сабт намоянд, то мушкилиҳои дигар пеш наояд. Тибқи хабари мақомот, дар кишвар ҳудуди ду миллион рамзи фаъоли IMEI мавҷуд аст, вале ин шумораи умумии дастгоҳҳо нест, зеро яке аз онҳо метавонад ду ва зиёда рамз дошта бошад.

Эзоҳи худро нависед



Рамзҳо дар расм