ҶОМЕА
Шанбе 20 Апрел 2024 05:06
ХИЗМАТИ ҲАРБӢ – МАВЗӮИ №1
Бо оғоз шудани мавсими даъвати ҷавонон ба хизмати ҳарбӣ “сарбозшикор” ё ба истилоҳ “облава” мавзӯи рақами яки аксар расонаҳост. Ба баъзе соҳибрасонаҳо Худо медиҳад. Ҳар чи ки дар шабакаҳои иҷтимоӣ бо номи “облава” гузошта мешавад, дар сомонаҳову расонаҳои алоҳида бознашр мегардад. Давоми ду моҳ дар дилхоҳ мавзӯъ агар навиштаву аз Ҳукумат танқид карданӣ бошанд, аз ин “фишанг” ба таври осонакак истифода мебаранд. Яъне облава як дастаки тайёре мегардад, ки баъзе рӯзноманигорони мо бо он ба қавле “бӯғзи дил”-ашонро холӣ мекунанд.
Дар лобалои ҳамаи ин бисёр мепурсанд, ки ба таври иҷборӣ ба хизмат ҷалб кардани ҷавононро сабаб чист? Чаро қисмати зиёди ҷавонони мо огоҳонаву ноогоҳона хостори саркашӣ аз хизмати ҳарбиянд? Чаро бо гузашти солиёни зиёд ҳанӯз ҳам ин раванд ба таври бояд ба танзим намедарояд? Шояд чандин “чаро”-ҳои дигар дар ин миён пурсида шудаанд. Ва ман аминам, ки барои ҷавоб пайдо кардан ба ин ҳама суолҳо рӯзноманигорони азизи мо аз ниҳодҳои дахлдор пурсидаанд ва ҷавобҳои гуногун ҳам вобаста ба ин суолҳо дар расонаҳо нашр шудаву мавриди баҳс қарор гирифтааст.
Аммо дар ин миён як қисми журналистон ба худ ҳаққи онро надодаанд, ки аз худ бипурсанд, чаро вазъ чунин аст? Оё ин институти иҷтимоӣ, ки барои ба вуҷуд овардани афкор дар ҷомеа хизмат мекунад, як бор ҳаққи онро надорад, ки ба ин суолгузориҳо худ посух диҳад? Ба гумони ин ҷониб ҳар рӯзноманигоре, ки мавзӯи мавриди назарро мехоҳад ба баҳс кашад, бояд аввал аз худ пурсад, ки худи ӯ, редаксияи ӯ ва дар умум институте, ки ӯ дар он фаъолият дорад, барои раҳоӣ аз ин вазъ чӣ кардааст? Оё дар мавриди то ба ин ҷо кашида шудани вазъ худи журналис-тон ҳеҷ масъулият ё ҷурмеро намехоҳанд ба гардан бигиранд ё ҳаддалимкон аз худ бипурсанд, ки чаро вазъ то ба ин ҳол омада? Магар як сабаби аз хизмат саркашӣ кардани ҷавонон дар он нест, ки мо - журналистон эшонро водор ба ин мекунем? Магар мо нестем, ки баъзан ҳолатҳо худогоҳонаву нохудогоҳона ҷавононро ба самти гурез аз хизмат раҳнамоӣ мекунем?
НАПУРСИДАН АЗ ХУД – ГУНОҲИ №1
Ман бовар дорам, ки дар ин миён бархе аз журналистони мо камтар аз масъулини қисмҳои ҳарбӣ гуноҳ надоранд. Чаро?
Камина ҳангоми пайгирии ин мавзӯъ ба чанде аз сомонаҳои хабарӣ сар задам ва бо мутолиаи маводҳои мавриди назар ба ин хулоса расидам, ки бояд аз журналистон ҳам пурсида шавад, ки чаро ҷавонон аз хизмат саркашӣ мекунанд?! Чаро чунин афкор дар мағзи ҷавонон гардиш мехӯрад? Чаро мо чунин афкор сохтем?
Агар мегӯем, ки имрӯз журналистикаи тоҷик он нуфуз ва тавонеро надорад, ки афкори муайянро созад, дурӯғ мегуем. Дурӯғи маҳз!
Ман дар ҳамин масъалаи ватандӯстиву миллатдӯстӣ аз чанд моҳи пеш мисол меорам.
Ҳамон шабу рӯзе, ки ҳодисаҳои марзии Тоҷикистону Қирғизистон сар зад, дар ҷомеаи Тоҷикистон мавзӯи рақами 1 мавзӯи ватандӯстӣ буд. Чаро? Чун дар тамоми расонаҳо ҳарфи миллатдӯстиву ватандӯстӣ гуфта мешуд. Дар бахш (сегмент)-и тоҷикии шабакаҳои иҷтимоӣ тамоми маводи расонаҳо, ки бо як хулосаи сатҳӣ ҳамагиаш даъват ба ватандӯстӣ буд, даҳҳо маротиба бознашру паҳн мегардид. Ва бо гузашти ҳамагӣ чанд рӯз ҳамагон шоҳид будем, ки сар карда аз талабагони мактаб то ҷавонону пирони миллат омода буданд, ки баҳри ҳимояи ватан ба Ворух раванд. Ин бешак таъсири матбуот (ВАО) ва афкори сохтаи он буд.
Ё баъдтар дар масъалаи Афғонистону Панҷшер низ айни ҳамин ҳодисаро шоҳид будем. Ҳатто як гурӯҳ ҷавонон аз Ҳукумати кишвар дархост карданд, ки ба эшон иҷоза диҳанд, то барои ҳимояи Панҷшеру дигар ҳаммилатони худ раванд. Магар дар ин миён мешавад таъсири сухани ВАО-ро нодида гирифт? Ин андешаи инфиродии камина аст!
Дар масъалаи хизмати ҳарбӣ бошад, ман ба ҳеҷ хулоса намеоям, ки чаро баъзе журналис-тон бархӯрди дигар дорад. Вақте гап сари даъвати ҷавонон ба хизмати ҳарбӣ меравад, аксар расонаҳо онро ба таври дигар шарҳ медиҳанд. Дар ин миён гӯё масъалаи ватандӯстӣ канор мемонад ва хизмат дар сафи Қувваҳои Мусаллаҳ барои кадом як нафар ё гурӯҳи алоҳида аст.
АФКОРСОЗӢ – РИСОЛАТИ №1
Мо – рӯзноманигорон хуб медонем, ки муҳим инъикоси мавзӯъҳо нест, балки чи гуна инъикос ёфтани он аҳамияти бештар дорад. Ва мутаассифона, бо дарк накардани ин нукта ё огоҳона барзе аз журналистон имрӯзҳо хизмати ҳарбиро ба таври дигар шарҳу тавзеҳ медиҳанд, ки дар бештари маврид боиси аз хизмат саркашӣ намудани ҷавон мегардад.
Барои исботи ин гуфтаҳо ин ҷо якчанд сарлавҳаи маводҳоро, ки барои як маводи журналистӣ аз худи мавод дида муҳимтар аст, ҳамчун намуна меорам:
“Мақомот аз иҷрои нисфи нақшаи даъват ба артиш гузориш дода, аз вуҷуди облава нагуфтанд”, “Раиси як ноҳия ва зердастонаш пайвандони худро ба артиш фиристодаанд. Самимист ё намоишкорӣ?”, “Мақомот: Нақша 80 дар сад иҷро шуд. Сокинон: “Облава” давом дорад”, “Даъват ба артиш аз роҳи зӯр”, “Аз мактаб – ба комиссариати ҳарбӣ. Омӯзгорони ҷавон мегӯянд, аз “сарбозшикор” эмин нестанд”, “Даъвати баҳорӣ. “Хидматпулӣ” маълум нест, “шикор” давом дорад, “ихтиёриён бештаранд””, “Қимати ба артиш нарафтан ва “баталёни фақирон” дар Тоҷикистон”, “Облава”: Яккаписар ва ятими кул ба артиш рафт”, “Модар: Писари маъюбамро “облава” карданд”, “Вируси “облава”, “Мӯйлаб – гурез аз “облава”, “Гурез! Облава омад! Чаро ҷавонон аз хизмати ҳарбӣ сарпечӣ мекунанд?”, “Ихтиёрӣ + “облава”: ё ҳар ду”, “Моҷарои “облава”-и гадоҳо”, “Ба “облава”.
Ман бар инам, ки ин гуна сарлавҳагузориҳо огоҳона ва барои мақсади муайян аст, ки шояд донишу ҷаҳонбинии мо ба дарки он намерасад. Дар акси ҳол инъикоси масоиле, ки марбут ба ватандӯстист, набояд чунин бошад.
Ҳоло барои он ки хонандаи мо дарк кунад, ки барои таъсиргузорӣ ва ба самти дигар ҷалб кардани ҷавонон расонаҳо аз чӣ калидвожаву ибораҳое истифода мебаранд, якчанд намунаи онро меорем:
“Сарбозшикор”, “ҷалби маҷбурии ҷавонон ба хидмат”, “облава”, “хизмати маҷбурӣ”, “ҷалб нашудани фарзандони шахсони доро ва мансабдор”, “шароити номуносиб”, “бадрафторӣ бо сарбозон”, “дедовшина”, “марги ҷавонон дар қисмҳои ҳарбӣ”, “саркашии ҷавонон”, “даъват ба артиш аз роҳи зур”, “шикор”, “баталёни фақирон” ва амсоли ин.
Ҳоло агар каме дониши психологӣ дошта бошем, мефаҳмем, ки ин ибораҳо дар зершуури мо хоҳу нохоҳ таъсир мегузоранд ва агар садҳо сарбози аз хизматомада ба ҳазор ранг хизмат-ро дар пешамон таъриф кунанд, онро қабул нахоҳем кард. Ё не?
ШАРҲИ МАВЗӮЪ – МАСЪУЛИЯТИ №1
Чанде пеш дар расонаҳо мавзӯи пайвандони худу чанде аз зердастонашро ба сафи Артиши миллӣ фиристодани раиси ноҳияи Шамсиддини Шоҳин расонаӣ шуд. Баъзе аз журналистоне, ки ба қавле ҳамеша аз мушкили даъвати сарбозон менависанд, бояд аз ин иқдом ба хубӣ истиқбол мегирифтанд. Аммо бисёри расонаҳо, ки ин ҷо аз овардани номашон иҷтиноб меварзем, инро намоишкорӣ унвон доданд.
Ба ин монанд ҳолатҳоро, ки ҳамасола дар мавсими даъват ба вуҷуд меояд, расонаҳои мо (бисёри ҳолатҳо он расонаҳое, ки касбияти худро дар сатҳи “баланд” арзёбӣ мекунанд) ба таври худ шарҳ медиҳанд, ва воқеиятро ба таври мармуз ба ҷомеа мунъакис мекунанд. Чунин хулоса мешавад, ки бархе аз рӯзноманигорони мо дар “баталёни фақирон” (истилоҳи сохтаи расонаҳо дар мавриди Артиши миллӣ) ҳеҷ гоҳ фарзандони мансабдоронро дидан намехоҳанд. Ё агар бинанд ҳам, тавре вонамуд мекунанд ва ба ҷомеа шарҳ медиҳанд, ки гӯё дар тамоми давраи соҳибистиқлолӣ писари як мансабдор хизмат накарда буд.
ИТТИҲОДИ ШӮРАВӢ – “НАМУНА” - И №1
Дар тамоми расонаҳо, ҳатто дар суҳбатҳои нафарони алоҳида ҳам бисёр мебинем ва мешунавем, ки аз Иттиҳоди Шӯравӣ ҳамчун улгу ё намуна ёд меоранд. Ҳамеша ҳадс мезананд, ки дар он давр саркашӣ аз хизмат умуман дида намешуд ва ба сафи Кувваҳои Мусаллаҳи Иттиҳоди Шӯравӣ пайвастан як ифтихор буд. Аммо намепурсем, ки чаро вазъ дар он давр чунин буду ҳоло чунин аст? Зеро он давр ҳеҷ расонае чун имрӯз ба қавле аз “бадӣ”-ҳои хизмат намегуфт. Ҳатто ғайрати инро надошт. Нафари хизматнокарда аз тамоми имкониятҳои иҷтимоӣ маҳрум мешуд. Ва дар ин миён даҳҳо фишангҳои таъсиррасонӣ буд, ки ҷавони шӯравиро талқин ба хизмат мекард.
Ман дар ҳеҷ рӯзнома ё адабиёти дар даврони шӯравӣ интишоршуда мутолиа накардаам, ки як сарбоз ҳангоми иҷрои вазифаҳои хизматӣ аз сардӣ ба ҳалокат расида бошад. Ё аз тири дайдуи ҳамхизматаш кушта шуда бошад. Ё дар “гауптвахта” аз сардӣ ба бемории сил печида бошад. Ё варо кадом як ҳамяроқаш мурданивор кӯфта бошад. Ин гуна ахбор дар давраи шӯравӣ умуман расонаӣ намешуд. Ҷиноят маҳсуб меёфт. Ва мо ҳамагон аз ин огоҳем.
Падарам бо таассуф нақл мекунанд, ки дар Муғулистон чанд ҳамяроқаш аз сардӣ рӯи дас-таш ҷон дода буданд. Як амакам аз хизмат ба қавле “чок-чок” ва оғӯшта ба хун омада буд. Ва чунин ҳодисаҳо дар он замон ҳам кам набуданд. Вале бурди ҳокимони давр ин буд, ки ҳодисаҳо расонаӣ намешуд ва идеологияи давлатӣ ба таври бояд пиёда мегашт...
Ман ҳамеша зидди онам, ки ҷинояту ҳодисаҳо пӯшида монанд. Бигзор тамоми паҳлуҳои ҳаёти ҷавонон дар хизмат барои ҷомеа инъикос ёбад. Бигзор коршиносон хубу бади хизмати ҳарбиро шарҳ диҳанд. Аммо дар ин миён бояд воқеиятҳо нодида гирифта нашаванд.
Бо оғоз шудани мавсими даъвати ҷавонон ба хизмати ҳарбӣ “сарбозшикор” ё ба истилоҳ “облава” мавзӯи рақами яки аксар расонаҳост. Ба баъзе соҳибрасонаҳо Худо медиҳад. Ҳар чи ки дар шабакаҳои иҷтимоӣ бо номи “облава” гузошта мешавад, дар сомонаҳову расонаҳои алоҳида бознашр мегардад. Давоми ду моҳ дар дилхоҳ мавзӯъ агар навиштаву аз Ҳукумат танқид карданӣ бошанд, аз ин “фишанг” ба таври осонакак истифода мебаранд. Яъне облава як дастаки тайёре мегардад, ки баъзе рӯзноманигорони мо бо он ба қавле “бӯғзи дил”-ашонро холӣ мекунанд.
Дар лобалои ҳамаи ин бисёр мепурсанд, ки ба таври иҷборӣ ба хизмат ҷалб кардани ҷавононро сабаб чист? Чаро қисмати зиёди ҷавонони мо огоҳонаву ноогоҳона хостори саркашӣ аз хизмати ҳарбиянд? Чаро бо гузашти солиёни зиёд ҳанӯз ҳам ин раванд ба таври бояд ба танзим намедарояд? Шояд чандин “чаро”-ҳои дигар дар ин миён пурсида шудаанд. Ва ман аминам, ки барои ҷавоб пайдо кардан ба ин ҳама суолҳо рӯзноманигорони азизи мо аз ниҳодҳои дахлдор пурсидаанд ва ҷавобҳои гуногун ҳам вобаста ба ин суолҳо дар расонаҳо нашр шудаву мавриди баҳс қарор гирифтааст.
Аммо дар ин миён як қисми журналистон ба худ ҳаққи онро надодаанд, ки аз худ бипурсанд, чаро вазъ чунин аст? Оё ин институти иҷтимоӣ, ки барои ба вуҷуд овардани афкор дар ҷомеа хизмат мекунад, як бор ҳаққи онро надорад, ки ба ин суолгузориҳо худ посух диҳад? Ба гумони ин ҷониб ҳар рӯзноманигоре, ки мавзӯи мавриди назарро мехоҳад ба баҳс кашад, бояд аввал аз худ пурсад, ки худи ӯ, редаксияи ӯ ва дар умум институте, ки ӯ дар он фаъолият дорад, барои раҳоӣ аз ин вазъ чӣ кардааст? Оё дар мавриди то ба ин ҷо кашида шудани вазъ худи журналис-тон ҳеҷ масъулият ё ҷурмеро намехоҳанд ба гардан бигиранд ё ҳаддалимкон аз худ бипурсанд, ки чаро вазъ то ба ин ҳол омада? Магар як сабаби аз хизмат саркашӣ кардани ҷавонон дар он нест, ки мо - журналистон эшонро водор ба ин мекунем? Магар мо нестем, ки баъзан ҳолатҳо худогоҳонаву нохудогоҳона ҷавононро ба самти гурез аз хизмат раҳнамоӣ мекунем?
НАПУРСИДАН АЗ ХУД – ГУНОҲИ №1
Ман бовар дорам, ки дар ин миён бархе аз журналистони мо камтар аз масъулини қисмҳои ҳарбӣ гуноҳ надоранд. Чаро?
Камина ҳангоми пайгирии ин мавзӯъ ба чанде аз сомонаҳои хабарӣ сар задам ва бо мутолиаи маводҳои мавриди назар ба ин хулоса расидам, ки бояд аз журналистон ҳам пурсида шавад, ки чаро ҷавонон аз хизмат саркашӣ мекунанд?! Чаро чунин афкор дар мағзи ҷавонон гардиш мехӯрад? Чаро мо чунин афкор сохтем?
Агар мегӯем, ки имрӯз журналистикаи тоҷик он нуфуз ва тавонеро надорад, ки афкори муайянро созад, дурӯғ мегуем. Дурӯғи маҳз!
Ман дар ҳамин масъалаи ватандӯстиву миллатдӯстӣ аз чанд моҳи пеш мисол меорам.
Ҳамон шабу рӯзе, ки ҳодисаҳои марзии Тоҷикистону Қирғизистон сар зад, дар ҷомеаи Тоҷикистон мавзӯи рақами 1 мавзӯи ватандӯстӣ буд. Чаро? Чун дар тамоми расонаҳо ҳарфи миллатдӯстиву ватандӯстӣ гуфта мешуд. Дар бахш (сегмент)-и тоҷикии шабакаҳои иҷтимоӣ тамоми маводи расонаҳо, ки бо як хулосаи сатҳӣ ҳамагиаш даъват ба ватандӯстӣ буд, даҳҳо маротиба бознашру паҳн мегардид. Ва бо гузашти ҳамагӣ чанд рӯз ҳамагон шоҳид будем, ки сар карда аз талабагони мактаб то ҷавонону пирони миллат омода буданд, ки баҳри ҳимояи ватан ба Ворух раванд. Ин бешак таъсири матбуот (ВАО) ва афкори сохтаи он буд.
Ё баъдтар дар масъалаи Афғонистону Панҷшер низ айни ҳамин ҳодисаро шоҳид будем. Ҳатто як гурӯҳ ҷавонон аз Ҳукумати кишвар дархост карданд, ки ба эшон иҷоза диҳанд, то барои ҳимояи Панҷшеру дигар ҳаммилатони худ раванд. Магар дар ин миён мешавад таъсири сухани ВАО-ро нодида гирифт? Ин андешаи инфиродии камина аст!
Дар масъалаи хизмати ҳарбӣ бошад, ман ба ҳеҷ хулоса намеоям, ки чаро баъзе журналис-тон бархӯрди дигар дорад. Вақте гап сари даъвати ҷавонон ба хизмати ҳарбӣ меравад, аксар расонаҳо онро ба таври дигар шарҳ медиҳанд. Дар ин миён гӯё масъалаи ватандӯстӣ канор мемонад ва хизмат дар сафи Қувваҳои Мусаллаҳ барои кадом як нафар ё гурӯҳи алоҳида аст.
АФКОРСОЗӢ – РИСОЛАТИ №1
Мо – рӯзноманигорон хуб медонем, ки муҳим инъикоси мавзӯъҳо нест, балки чи гуна инъикос ёфтани он аҳамияти бештар дорад. Ва мутаассифона, бо дарк накардани ин нукта ё огоҳона барзе аз журналистон имрӯзҳо хизмати ҳарбиро ба таври дигар шарҳу тавзеҳ медиҳанд, ки дар бештари маврид боиси аз хизмат саркашӣ намудани ҷавон мегардад.
Барои исботи ин гуфтаҳо ин ҷо якчанд сарлавҳаи маводҳоро, ки барои як маводи журналистӣ аз худи мавод дида муҳимтар аст, ҳамчун намуна меорам:
“Мақомот аз иҷрои нисфи нақшаи даъват ба артиш гузориш дода, аз вуҷуди облава нагуфтанд”, “Раиси як ноҳия ва зердастонаш пайвандони худро ба артиш фиристодаанд. Самимист ё намоишкорӣ?”, “Мақомот: Нақша 80 дар сад иҷро шуд. Сокинон: “Облава” давом дорад”, “Даъват ба артиш аз роҳи зӯр”, “Аз мактаб – ба комиссариати ҳарбӣ. Омӯзгорони ҷавон мегӯянд, аз “сарбозшикор” эмин нестанд”, “Даъвати баҳорӣ. “Хидматпулӣ” маълум нест, “шикор” давом дорад, “ихтиёриён бештаранд””, “Қимати ба артиш нарафтан ва “баталёни фақирон” дар Тоҷикистон”, “Облава”: Яккаписар ва ятими кул ба артиш рафт”, “Модар: Писари маъюбамро “облава” карданд”, “Вируси “облава”, “Мӯйлаб – гурез аз “облава”, “Гурез! Облава омад! Чаро ҷавонон аз хизмати ҳарбӣ сарпечӣ мекунанд?”, “Ихтиёрӣ + “облава”: ё ҳар ду”, “Моҷарои “облава”-и гадоҳо”, “Ба “облава”.
Ман бар инам, ки ин гуна сарлавҳагузориҳо огоҳона ва барои мақсади муайян аст, ки шояд донишу ҷаҳонбинии мо ба дарки он намерасад. Дар акси ҳол инъикоси масоиле, ки марбут ба ватандӯстист, набояд чунин бошад.
Ҳоло барои он ки хонандаи мо дарк кунад, ки барои таъсиргузорӣ ва ба самти дигар ҷалб кардани ҷавонон расонаҳо аз чӣ калидвожаву ибораҳое истифода мебаранд, якчанд намунаи онро меорем:
“Сарбозшикор”, “ҷалби маҷбурии ҷавонон ба хидмат”, “облава”, “хизмати маҷбурӣ”, “ҷалб нашудани фарзандони шахсони доро ва мансабдор”, “шароити номуносиб”, “бадрафторӣ бо сарбозон”, “дедовшина”, “марги ҷавонон дар қисмҳои ҳарбӣ”, “саркашии ҷавонон”, “даъват ба артиш аз роҳи зур”, “шикор”, “баталёни фақирон” ва амсоли ин.
Ҳоло агар каме дониши психологӣ дошта бошем, мефаҳмем, ки ин ибораҳо дар зершуури мо хоҳу нохоҳ таъсир мегузоранд ва агар садҳо сарбози аз хизматомада ба ҳазор ранг хизмат-ро дар пешамон таъриф кунанд, онро қабул нахоҳем кард. Ё не?
ШАРҲИ МАВЗӮЪ – МАСЪУЛИЯТИ №1
Чанде пеш дар расонаҳо мавзӯи пайвандони худу чанде аз зердастонашро ба сафи Артиши миллӣ фиристодани раиси ноҳияи Шамсиддини Шоҳин расонаӣ шуд. Баъзе аз журналистоне, ки ба қавле ҳамеша аз мушкили даъвати сарбозон менависанд, бояд аз ин иқдом ба хубӣ истиқбол мегирифтанд. Аммо бисёри расонаҳо, ки ин ҷо аз овардани номашон иҷтиноб меварзем, инро намоишкорӣ унвон доданд.
Ба ин монанд ҳолатҳоро, ки ҳамасола дар мавсими даъват ба вуҷуд меояд, расонаҳои мо (бисёри ҳолатҳо он расонаҳое, ки касбияти худро дар сатҳи “баланд” арзёбӣ мекунанд) ба таври худ шарҳ медиҳанд, ва воқеиятро ба таври мармуз ба ҷомеа мунъакис мекунанд. Чунин хулоса мешавад, ки бархе аз рӯзноманигорони мо дар “баталёни фақирон” (истилоҳи сохтаи расонаҳо дар мавриди Артиши миллӣ) ҳеҷ гоҳ фарзандони мансабдоронро дидан намехоҳанд. Ё агар бинанд ҳам, тавре вонамуд мекунанд ва ба ҷомеа шарҳ медиҳанд, ки гӯё дар тамоми давраи соҳибистиқлолӣ писари як мансабдор хизмат накарда буд.
ИТТИҲОДИ ШӮРАВӢ – “НАМУНА” - И №1
Дар тамоми расонаҳо, ҳатто дар суҳбатҳои нафарони алоҳида ҳам бисёр мебинем ва мешунавем, ки аз Иттиҳоди Шӯравӣ ҳамчун улгу ё намуна ёд меоранд. Ҳамеша ҳадс мезананд, ки дар он давр саркашӣ аз хизмат умуман дида намешуд ва ба сафи Кувваҳои Мусаллаҳи Иттиҳоди Шӯравӣ пайвастан як ифтихор буд. Аммо намепурсем, ки чаро вазъ дар он давр чунин буду ҳоло чунин аст? Зеро он давр ҳеҷ расонае чун имрӯз ба қавле аз “бадӣ”-ҳои хизмат намегуфт. Ҳатто ғайрати инро надошт. Нафари хизматнокарда аз тамоми имкониятҳои иҷтимоӣ маҳрум мешуд. Ва дар ин миён даҳҳо фишангҳои таъсиррасонӣ буд, ки ҷавони шӯравиро талқин ба хизмат мекард.
Ман дар ҳеҷ рӯзнома ё адабиёти дар даврони шӯравӣ интишоршуда мутолиа накардаам, ки як сарбоз ҳангоми иҷрои вазифаҳои хизматӣ аз сардӣ ба ҳалокат расида бошад. Ё аз тири дайдуи ҳамхизматаш кушта шуда бошад. Ё дар “гауптвахта” аз сардӣ ба бемории сил печида бошад. Ё варо кадом як ҳамяроқаш мурданивор кӯфта бошад. Ин гуна ахбор дар давраи шӯравӣ умуман расонаӣ намешуд. Ҷиноят маҳсуб меёфт. Ва мо ҳамагон аз ин огоҳем.
Падарам бо таассуф нақл мекунанд, ки дар Муғулистон чанд ҳамяроқаш аз сардӣ рӯи дас-таш ҷон дода буданд. Як амакам аз хизмат ба қавле “чок-чок” ва оғӯшта ба хун омада буд. Ва чунин ҳодисаҳо дар он замон ҳам кам набуданд. Вале бурди ҳокимони давр ин буд, ки ҳодисаҳо расонаӣ намешуд ва идеологияи давлатӣ ба таври бояд пиёда мегашт...
Ман ҳамеша зидди онам, ки ҷинояту ҳодисаҳо пӯшида монанд. Бигзор тамоми паҳлуҳои ҳаёти ҷавонон дар хизмат барои ҷомеа инъикос ёбад. Бигзор коршиносон хубу бади хизмати ҳарбиро шарҳ диҳанд. Аммо дар ин миён бояд воқеиятҳо нодида гирифта нашаванд.
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед