“Нозанин, духтарам, рафта дарсҳоятро тайёр кун бароят пул медиҳам, баъд рафта аз мағоза чизи дилхоҳатро гир”- гуфт апаи Латофат ба духтарчааш. Нозанин ки ҳар рӯз бо “пора гирифтан” дарсҳояшро тайёр мекард, имрӯз ҳам бо ваъдаи пул ба утоқи дигар гузашта, дафтару китобҳои дарсияшро гирдаш парешон кард. Ба хондан рӯй овард. Аммо нигоҳҳояш ба соати девор... Як ба китоб менигарист, як ба соат. Гӯё дақиқаҳоро мешумурд, ки кай вақташ тамом шаваду аз модар маблағ гирифта, ба мағоза равад...
“Ана очаҷон, ман дарсҳоямро тайёр кардам. Акнун пул диҳед”. Модари Нозанин пулро дароз кард ва духтарча тозон ба самти дар шитофт...

Бо дигаргун шудани муносибатҳои ҷамъиятӣ ва бархӯрди дигаргуна шудан дар масоили иқтисодӣ, масъалаҳои вобаста ба кӯдакон, махсусан таҳсили ройгону пулакӣ ва дар умум бо пул одат кунонидани кӯдак аз мавзӯъҳои баҳсбарангез гаштааст. Волидайн вобаста ба ин масъала зиёд мепурсанд, ки ба кӯдак пул додан лозим аст ё не? Бо пул ҳавасманд гардонидани кӯдак чӣ паёмад дорад? Ба мисли ин суолҳои зиёде ҳастанд, ки посух мехоҳанд.

Ҷомеашиносону равоншиносони кӯдак бошанд, вобаста ба масъалаи мазкур бо вуҷуди назарҳои мухталиф доштан, ба кӯдак пул доданро кори нек медонанд. Равоншинос Ёрмаҳмад Алиаҳмад бар ин назар аст, ки бо вуҷуди баҳснок будан, имрӯзҳо бояд масъалаи пул додан ё надодан ба баҳс кашида нашавад. Агарчи додани пул ба кӯдак як кам кори сутуданӣ нест, аммо аз ин набояд интизориҳои бад дошт.

- Вобаста ба шароиту муносибатҳои имрӯза бе додани пул ба кӯдакон наметавон муваффақ шуд. Агар ҳамин гуна назар дошта бошем, ки пул барои кӯдак чизи манфӣ аст ва ҳамеша ҷиҳатҳои манфиро ба вуҷуд меорад, ин хатост. Муҳим омӯзонидани тарзи дурусти истифодаи пул ба кӯдак аст. Аввал бояд мо худ дар оила тарзе муносибатамонро бо пул хуб нишон диҳем, ки кӯдак талаботу воқеияти истифода бурдани онро донад,- мегӯяд равоншинос.

Ӯ дар илова гуфт, ки вақте ба кӯдак пули лозимааш дода намешавад, дар байни ҳамсолонаш хиҷолатзада мегардад. “Ин боис мешавад, ӯ шахсият, обрӯ ва мавқеи иҷтимоиашро дар байни дӯстону ҳамсинфонаш аз даст диҳад. Ва дар натиҷа ӯ метавонад, ба роҳҳои каҷ равад”,-илова кард равоншинос Ё. Алиаҳмад.

Ҷомеашиносон ҳам бар инанд, ки бояд ба кӯдак пул дод. Ҷомеашинос Неъмат Шоев қотеона мегӯяд, ки ба кӯдак пул додан лозим аст.

- Замони муосир замоне шудааст, ки тамоми муносибатҳо бо усули ҳавасмандгардонӣ пеш меравад. Имрӯз хама чиз ченак дорад. Ба кӯдак пул додан лозим аст. Лекин аз болои кӯдак назорат бояд бурд, ки маблағи додаро дар куҷо сарф мекунад. Пули зиëд не, чун он кӯдакро бероҳа мекунад. Кӯдакро имрӯз мо агар дар зиндагӣ дилгарм накунем, шояд дар пиронсолӣ моро нигоҳбин накунад,- мегӯяд ҷомеашинос.

Волидон ҳам назарҳои мухталиф доранд. Масалан Латофат, модари Нозанин – қаҳрамони мо бар ин аст, ки одат кунонидани кӯдак бо пул василаи хубе барои донишманд кардани кӯдак аст. Ӯ мегӯяд, ки “Нозанин кайҳост, ки бо пул одат кардааст. Шодам ва бовар дорам, ки бо ин васила духтарчаам нағз мехонад”.

Аммо дар ҳамин ҳол бархе аз нафароне пайдо мешаванд, ки пул додан ба кӯдак дар назари эшон чун кори зишт ҷилва мекунад.

Нуралӣ Саидов, ки собиқаи даҳсолаи омӯзгорӣ дорад, мегӯяд, ки ба кӯдак пеш аз ҳама меҳру муҳаббат зарур аст.

- Зиёданд нафароне, ки бо пул мехоҳанд кӯдаконашон бештар онҳоро дӯст доранд. Вале вақте кӯдакон одат мекунанд, эҳтироми волидон ё хешовандонашонро бо тарозу ё ченаки маблағи додаи онҳо бармекашанд. Яъне, чаро пеш 50 сомонӣ медоду ҳоло 15 сомонӣ. Очаам хубтар, ки 60 сомонӣ медиҳад. Ҳатто кӯдак бояд нархи либос ё ягон туҳфаи гирифтаашро аз волидону наздикон надонад. Танҳо эҳтиёт кун, ботамиз бош ва ғайра, гуфта насиҳат кардану тарбия додан беҳтар аст, -гуфт омӯзгор Нуралӣ Саидов.

Ин омӯзгор ба боғчаву мактаб пул бурдани кӯдаконро нодуруст хонда, бар ин андешааст, ки ин ҳолатҳо ба кӯдакон зарбаи равонӣ мерасонанд.

Бо истиқбол аз гуфтаҳои ин омӯзгор Гулчеҳра Маҳмадиева нависандаи тоҷик низ гуфт: “Ҳавасманд кардани кӯдакон бо маблағ не, бо суханон, бо меҳрубонӣ ва навозиш беҳтар аст. Падару модар на ҳамавақт маблағ дорад, ки баҳои фарзандашро харад. Дар оянда бача одат мекунад, дар руфтани ҳавлӣ, шустани коса, побел кардани замин маблағ талаб кунад. Ба бача фаҳмондан даркор, ки донишро барои падару модар не, барои ояндаи худаш мехонад”.

Беҳрӯз Зайнулло, як сокини пойтахт дар масъалаи мазкур мегӯяд, ки сари он бояд ҷиддан андеша кунем. “Дар ин миён ду масъла вуҷуд дорад: Якум агар ба кӯдак пул лозим бошад надиҳем, мункин аст ки даст ба ғорат ё корҳои бад занад. Дуввум агар барзиёд диҳем, метавонем ӯро муфтхӯр кунем. Аз ин рӯ, мебояд оқилона фикр кард. Роҳи дурустро интихоб кард. Устод Садриддин Айнӣ мегӯяд, ман ба духтарам барои хонданаш 2 сум ва ба писарам 1 сум равон мекардам. Аз ӯ сабабашро пурсиданд. Ӯ дар ҷавоб гуфт, ки духтарро кампулӣ ва писарро серпулӣ ба роҳи бад мебарад. Ба духтар пул лозим шавад, надошта бошад ҳам, дӯздӣ карда наметавонад, аммо корҳои бадтарро мекунад. Аммо писар метавонад, корҳои вазнинро азоб кашида, пул кор кунад.”, - гуфт Беҳрӯз Зайнулло.