ҶОМЕА
Якшанбе 28 Апрел 2024 11:48
ё чаро ноболиғон наворҳои латукӯби якдигарро ба намоиш мегузоранд?
Агар сол то сол шумораи ҷинояткорӣ аз ҷониби ноболиғону ҷавонон кам гардида бошад ҳам, аммо дар ин миён мушкилиҳои нав ба нав ба вуҷуд омаданд, ки нигаронии бештар доранд. Ин нигаронӣ занозании ҷавонону ноболиғон ва ба навор гирифтану паҳн кардани чунин амалҳояшон дар шабакаҳои иҷтимоӣ мебошад. Мо дар ин матлаб рӯ меорем ба таҳлили ин мавзуъ. Чаро ҷавонон навори латукӯбро дар шабакаҳои иҷтимоӣ паҳн мекунанд? Чунин наворҳо ба ҷавонон чӣ таъсир дорад? Чӣ бояд кард? Падару модарон дар пешгирии чунин амалҳои ҷиноятиву кирдорҳои ғайриахлоқии фарзандон чӣ нақш доранд?
Чунин наворҳои латукӯб аз ҷониби ҷавонон дар шабакаҳои иҷтимоӣ рӯз аз рӯз дар ҳоли зиёд шудан аст, ки гоҳе онҳо дарҳол аз ҷониби худи муаллифон пок карда мешаванду гоҳе онҳо то ба баррасии мақомоти салоҳиятноки дахлдор рафта мерасанд. Аммо ин амали ҷавонон зуҳуроти хатарзо ва номатлуб дар ҷомеаи имрӯзаи мо ба ҳисоб меравад.
Бо вуҷуди оне ки мақомоти интизомӣ чунин амалҳоро зуд баррасӣ намуда, аз оқибатҳои бадтари онҳо пешгирӣ менамояд, аммо он идома ёфта истодааст.
Дастгир гардидани Қудратуллозода Фирдавс вобас-та ба ҳолати латукӯби ноболиғе санаи 2-юми декабри соли 2023 баёнгари ин гуфтаҳо мебошад. Мавсуф писарбачаи ноболиғ - Ҷалолов Асрорро барои суҳбат ба болои боми биноҳои “Қайроққум”-и пойтахт даъват намуда, чанд маротиба бо таҷҳизоти барқӣ (электрошокер) ба баданаш мезанад ва ин амали худро ба навор мегираду он дар шабакаҳои иҷтимоӣ паҳн мегардад.
Ба ҳамин монанд чанд рӯз пеш 4 ноболиғ аз ҷониби Раёсати шаҳрии ВКД дастгир шуданд, ки онҳо бе ягон асос як нафар ноболиғи ҳамсоли худро бо мушту лагад ва чӯбдаст мавриди латукӯб қарор додаанд ва мутаассифона, номбурдагон ҳамзамон ин амали ғайриахлоқӣ ва ҷинояткоронаи худро ба навор гирифта, ҳамчун худнамоӣ дар шабакаҳои интернетӣ паҳн кардаанд, ки ин амали онҳо боиси вокунишҳои зиёди корбарони шабакаҳои иҷтимоӣ низ гардид.
Аз чунин наворҳо маълум мегардад, ки ин амал миёни теъдоде аз ноболиғон дар ҳоли афзоиш буда, дар сурати зиёд шудани чунин наворҳо ноболиғони дигар низ ба онҳо тақлид намуда, кӯдаки аз худ хурдтарро мезананду онро ба навор гирифта, барои тарсондани дигар ҳамсолонашон дар шабакаҳои иҷтимоӣ паҳн мекунанд.
ЯК НАЗАРПУРСӢ
Роҷеъ ба ин амали баъзе ноболиғон дар шабакаи иҷтимоии Фейсбук мо бо саволи “Чаро ҷавонон латукӯб намудану ҷинояти худро ба навор гирифта, паҳн менамоянд?” назарпурсие анҷом додем, ки корбарон ба он шарҳҳои гуногун навиштанд.
Корбаре бо номи Дилноза навиштааст, ки чунин амалҳо аз бетарбиягӣ дар оила маншаъ мегирад ва волидон парвое надоранд, ки писари онҳо дар куҷост ва бо чӣ кор машғул аст.
Корбари дигар бо номи Муҳаммадамин чунин мегӯяд: “Ба навор мегиранд ин маънои онро дорад, ки мо далел дорем, ки шуморо “маҷақ” кардем. Шумо дигар ҳаққи гапзанӣ надоред”.
- Аслан, ин хислат дар вуҷуди тарсуҳо дида мешавад. Чунин ноболиғон бо ин роҳ мехоҳанд, зӯри бозуи худро болои мазлуме ба ҳарифони худ нишон диҳанд. Ба навор гирифтани онҳо ва тариқи шабакаҳо онро расонаӣ кардан, як паҳлуяш ҳамин худнамоӣ ва тарсондани ҳамсолони худи онҳост, - навиштааст Тоҳир, як корбари дигар.
Корбаре бо номи Баҳром гуфтааст, ки чунин амалҳо аз тарбияи паст, беҳавсалагӣ дар оила аст. Ба назари ин корбар вақте инсон мафҳуми муқаддасоте чун имон, инсоф, виҷдон, ватандӯстӣ, мардонагӣ ва раҳму шафқатро бо маънои томаш дарк намекунад, ба чунин амал даст мезанад.
- Бекорхуҷагӣ! Аксари наврасон баъди дарс ба ҳоли худ гузошта шудаанд. Пештар маҳфилҳои зиёд, аз қабили рассомӣ, устогӣ, кандакорӣ, суратгирӣ ва ғайра фаъолият доштанд, ки бачаҳоро фарогир буданд. Аз тарафи волидон тарбия хеле коста шудааст. Баъзе падару модар худ ба тарбия ниёз дорад. Волидон ё калонсолони ҳар як хонавода ҳамчун намуна барои хурдсолони хона бояд рафторе дошта бошанд, ки он барои фарзандон дарси ибрат бошад, - гуфтааст корбаре бо номи Нигора.
Ба назари донишҷӯи ДМТ Зайнулло Бобоев чунин амалҳои баъзе ҷавонону ноболиғон чанд сабаб дорад, ки онҳоро ба таври зайл овардааст:
- чунин наворҳо зуд дар шабакаҳои иҷтимоӣ паҳн шуда, лайку тамошои саҳифаашонро меафзояд, ки ин кор писандашон мешавад;
- бо ин корашон худашонро ба қавле “зӯр”-ҳои маҳалла нишон додан мехоҳанд ва дар симои худашон “Рекет” месозанд;
- барои таҳдид ё тарсонидани касе чунин наворҳояшонро мегузоранд;
- тақлид ба ягон филми авбошӣ мекунанд, ки вақтҳои охир дар шабакаҳои иҷтимоӣ маълуму машҳур гардидааст.
Дар ин назарпурсӣ қариб сад нафар корбар, аз қабили падару модарон собиқадорон, омӯзгорон ва дигар нафарони рӯзгордидаву ҷавонони фаъол нуқтаи назари худро ба таври мухталиф баён доштанд. Аз назарпурсии мазкур қариб 90% ҷинояту паҳни онро дар шабакаҳои иҷтимоӣ аз бемасъулиятиву беназоратии волидон медонанд. 10 дарсади дигар инро аз паст будани маърифати ҳуқуқӣ, беназоратии омӯзгорон ва дигар омилҳо медонанд.
ҶОМЕАШИНОСОН ЧӢ МЕГӮЯНД?
Ҷомеашинос Беҳрӯ Насурова мегӯяд, ки наврасон дар синни гузариш қарор доранд, ки аз нигоҳи илми равоншиносӣ ин синну сол буҳрони вазнини синнусолӣ ба ҳисоб меравад ва дар муҳити тарбия, наврас душвортарбия мешаваду барояш ақидаҳои рафиқон дар мадди аввал меистад.
Ҳамчунин, ин ҷомеашинос мегӯяд: “Тарбияи наврасон дар давраи гузариши синнусолӣ хеле ҷиддиятро талаб мекунад. Зеро тақлид ба кори дигарон маҳз дар ҳамин давра дида мешавад. Чунки рафтори задану ба навор гирифтан ва паҳни он бештар хусусияти тақлидӣ дорад. Ноболиғону ҷавонон он ҳама тақлидро аз тамошои филмҳо ба худ гирифта, дар амал татбиқ мекунанд. Дигар паҳлуи мушкил он аст, ки латукӯб ва ба навор гирифтани он аз ҷониби ноболиғону ҷавонон ва паҳни онҳо дар шабакаҳои иҷтимоӣ як навъ худро муаррифӣ кардани онҳо гардидааст. Бо ин роҳ чунин ноболиғон аз надоштани донишҳои комили ҳуқуқӣ ва ахлоқи ҳамида мехоҳанд, диққати дигар ҷавононро ҷалб карда, худ-ро нотарсу зӯр нишон диҳанд”.
ЧӢ БОЯД КАРД?
Коршиносон бар он назаранд, ки чунин амалҳо бояд сари вақт таҳлил ва пешгирӣ карда шавад, вагарна ин амалҳо рафта - рафта ба оқибатҳои фоҷиабори ба марг расонидани роҳгузар ва ё ҳамсоле аз ҷониби чунин ноболиғон мегардад.
- Агар чунин амалҳои ноболиғон сари вақт пешгирӣ нашавад, на танҳо як гурӯҳи ноболиғон, балки дигар наврасон низ ба рафтори ноҷо ва ваҳшиёнаи онҳо тақлид намуда, сафи ҷинояту ҷинояткориро миёни ноболиғон афзун мекунанд. Бояд ҳатман волидон бо чунин фарзандон суҳбат карда, агар худ аз уҳдаи тарбияи фарзанд набароянд, ба мактабҳои махсус равонашон кунанд, то оҷилан чунин рафтори ғайриҷамъиятиро пешгирӣ намоянд,- мегӯяд ҷомеашинос Б. Насурова.
Мақсуд Юсупов, собиқадори соҳа мегӯяд: “Вақте ки фарзандҳои ман мактабхон буданд, маро роҳбари кумитаи падару модарон интихоб карданд. Мо ҳар моҳ дар синф вохӯрӣ мегузаронидем. Дар синф як-ду писарбачаҳое низ буданд, ки тамоми мактабро нотинҷ карда буданд. Ман он вақт сардори маҳбасхонаҳои вилоятӣ будам. Бо маслиҳат ва розигии падару модарон мо ҳамроҳи мактабхонҳо аз маҳбасхонаҳо дидан намудем. Ду-се писарбачае, ки ба авбошию корҳои нолозим даст мезаданд, бо дидани зиндониён ба фикр зада, як қисмашон хулосаҳои лозимӣ бароварданд. Фаҳмиданд, ки агар чунин рафторашонро идома диҳанд, оянда макони зисташон чунин ислоҳмаконҳо мешавад”.
Омӯзгор Дилором Мухторова бар он назар аст, ки бояд мафкураи бачаҳоро дигар намоем ва дар бораи ҷинояту оқибатҳои он суҳбат намуда, барои исботи он далелҳо оварем. Ҳамчунин, роҳбарони синфҳо, муовини директор оид ба тарбия, директори мактаб дар як ҳафта як маротиба бо хонандагон чунин суҳбатҳо гузаронида, кормандони мақомоти корҳои дохилӣ оид ба ноболиғонро даъват намоянд.
Бархе аз собиқадорон ва афроди рӯзгордида бар он назаранд, ки назорати ҷиддӣ ва реҷаи 24-соата метавонад, пеши чунин амалҳои номатлуби ҷавононро гирад. Ҳолдонон бар он назаранд наврасе, ки ба варзиш ва дарсҳои иловагӣ бештар машғул мешавад, барои беҳудагардӣ вақт пайдо намекунад ва ҳам аз лиҳози ахлоқӣ хуб тарбия меёбад.
- Чунин рафтори ноболиғон агар сари вақт таҳлилу баррасӣ нагардад, солҳои зиёд давом мекунад. Вазорати маориф ва илм, инчунин мутахассисони равоншинос бояд дар якҷоягӣ ин ҳолатҳоро омӯхта, дар консепсияҳои дахлдор роҳҳои нави тарбияи ноболиғонро, аз кӯдакистон то мактабҳои миёна, бо диди имрӯза пешниҳод намоянд. Ҳарчанд ба гузашта такя намоем ҳам, таъсири иттилооти интернет тамоми арзишҳои инсониро ба як мижа задан дигар мекунад, - мегуяд Ҳайдар, корбари шабакаи иҷтимоии Фейсбук.
Агар ин амали ноболиғон сари вақт аз ҷониби волидон ва сохторҳои дахлдори давлатӣ пешгирӣ нашавад, чунин рафтори номатлуби баъзе ҷавонону ноболиғон дар шабакаҳои иҷтимоӣ бештар паҳн гардида, садҳо ҷавонону ноболиғон ба чунин амалҳо тақлид намуда, оқибат ба ҷиноятҳои сангину нангин даст мезананд. Барои ин, моро зарур аст, ки ҳарчи бештар фарзандони худро мунтазам назорат намоему нагузорем, ки вақти холӣ дошта бошанд. Зеро илоҷи воқеа пеш аз вуқуъ гуфтаанд.
Агар сол то сол шумораи ҷинояткорӣ аз ҷониби ноболиғону ҷавонон кам гардида бошад ҳам, аммо дар ин миён мушкилиҳои нав ба нав ба вуҷуд омаданд, ки нигаронии бештар доранд. Ин нигаронӣ занозании ҷавонону ноболиғон ва ба навор гирифтану паҳн кардани чунин амалҳояшон дар шабакаҳои иҷтимоӣ мебошад. Мо дар ин матлаб рӯ меорем ба таҳлили ин мавзуъ. Чаро ҷавонон навори латукӯбро дар шабакаҳои иҷтимоӣ паҳн мекунанд? Чунин наворҳо ба ҷавонон чӣ таъсир дорад? Чӣ бояд кард? Падару модарон дар пешгирии чунин амалҳои ҷиноятиву кирдорҳои ғайриахлоқии фарзандон чӣ нақш доранд?
Чунин наворҳои латукӯб аз ҷониби ҷавонон дар шабакаҳои иҷтимоӣ рӯз аз рӯз дар ҳоли зиёд шудан аст, ки гоҳе онҳо дарҳол аз ҷониби худи муаллифон пок карда мешаванду гоҳе онҳо то ба баррасии мақомоти салоҳиятноки дахлдор рафта мерасанд. Аммо ин амали ҷавонон зуҳуроти хатарзо ва номатлуб дар ҷомеаи имрӯзаи мо ба ҳисоб меравад.
Бо вуҷуди оне ки мақомоти интизомӣ чунин амалҳоро зуд баррасӣ намуда, аз оқибатҳои бадтари онҳо пешгирӣ менамояд, аммо он идома ёфта истодааст.
Дастгир гардидани Қудратуллозода Фирдавс вобас-та ба ҳолати латукӯби ноболиғе санаи 2-юми декабри соли 2023 баёнгари ин гуфтаҳо мебошад. Мавсуф писарбачаи ноболиғ - Ҷалолов Асрорро барои суҳбат ба болои боми биноҳои “Қайроққум”-и пойтахт даъват намуда, чанд маротиба бо таҷҳизоти барқӣ (электрошокер) ба баданаш мезанад ва ин амали худро ба навор мегираду он дар шабакаҳои иҷтимоӣ паҳн мегардад.
Ба ҳамин монанд чанд рӯз пеш 4 ноболиғ аз ҷониби Раёсати шаҳрии ВКД дастгир шуданд, ки онҳо бе ягон асос як нафар ноболиғи ҳамсоли худро бо мушту лагад ва чӯбдаст мавриди латукӯб қарор додаанд ва мутаассифона, номбурдагон ҳамзамон ин амали ғайриахлоқӣ ва ҷинояткоронаи худро ба навор гирифта, ҳамчун худнамоӣ дар шабакаҳои интернетӣ паҳн кардаанд, ки ин амали онҳо боиси вокунишҳои зиёди корбарони шабакаҳои иҷтимоӣ низ гардид.
Аз чунин наворҳо маълум мегардад, ки ин амал миёни теъдоде аз ноболиғон дар ҳоли афзоиш буда, дар сурати зиёд шудани чунин наворҳо ноболиғони дигар низ ба онҳо тақлид намуда, кӯдаки аз худ хурдтарро мезананду онро ба навор гирифта, барои тарсондани дигар ҳамсолонашон дар шабакаҳои иҷтимоӣ паҳн мекунанд.
ЯК НАЗАРПУРСӢ
Роҷеъ ба ин амали баъзе ноболиғон дар шабакаи иҷтимоии Фейсбук мо бо саволи “Чаро ҷавонон латукӯб намудану ҷинояти худро ба навор гирифта, паҳн менамоянд?” назарпурсие анҷом додем, ки корбарон ба он шарҳҳои гуногун навиштанд.
Корбаре бо номи Дилноза навиштааст, ки чунин амалҳо аз бетарбиягӣ дар оила маншаъ мегирад ва волидон парвое надоранд, ки писари онҳо дар куҷост ва бо чӣ кор машғул аст.
Корбари дигар бо номи Муҳаммадамин чунин мегӯяд: “Ба навор мегиранд ин маънои онро дорад, ки мо далел дорем, ки шуморо “маҷақ” кардем. Шумо дигар ҳаққи гапзанӣ надоред”.
- Аслан, ин хислат дар вуҷуди тарсуҳо дида мешавад. Чунин ноболиғон бо ин роҳ мехоҳанд, зӯри бозуи худро болои мазлуме ба ҳарифони худ нишон диҳанд. Ба навор гирифтани онҳо ва тариқи шабакаҳо онро расонаӣ кардан, як паҳлуяш ҳамин худнамоӣ ва тарсондани ҳамсолони худи онҳост, - навиштааст Тоҳир, як корбари дигар.
Корбаре бо номи Баҳром гуфтааст, ки чунин амалҳо аз тарбияи паст, беҳавсалагӣ дар оила аст. Ба назари ин корбар вақте инсон мафҳуми муқаддасоте чун имон, инсоф, виҷдон, ватандӯстӣ, мардонагӣ ва раҳму шафқатро бо маънои томаш дарк намекунад, ба чунин амал даст мезанад.
- Бекорхуҷагӣ! Аксари наврасон баъди дарс ба ҳоли худ гузошта шудаанд. Пештар маҳфилҳои зиёд, аз қабили рассомӣ, устогӣ, кандакорӣ, суратгирӣ ва ғайра фаъолият доштанд, ки бачаҳоро фарогир буданд. Аз тарафи волидон тарбия хеле коста шудааст. Баъзе падару модар худ ба тарбия ниёз дорад. Волидон ё калонсолони ҳар як хонавода ҳамчун намуна барои хурдсолони хона бояд рафторе дошта бошанд, ки он барои фарзандон дарси ибрат бошад, - гуфтааст корбаре бо номи Нигора.
Ба назари донишҷӯи ДМТ Зайнулло Бобоев чунин амалҳои баъзе ҷавонону ноболиғон чанд сабаб дорад, ки онҳоро ба таври зайл овардааст:
- чунин наворҳо зуд дар шабакаҳои иҷтимоӣ паҳн шуда, лайку тамошои саҳифаашонро меафзояд, ки ин кор писандашон мешавад;
- бо ин корашон худашонро ба қавле “зӯр”-ҳои маҳалла нишон додан мехоҳанд ва дар симои худашон “Рекет” месозанд;
- барои таҳдид ё тарсонидани касе чунин наворҳояшонро мегузоранд;
- тақлид ба ягон филми авбошӣ мекунанд, ки вақтҳои охир дар шабакаҳои иҷтимоӣ маълуму машҳур гардидааст.
Дар ин назарпурсӣ қариб сад нафар корбар, аз қабили падару модарон собиқадорон, омӯзгорон ва дигар нафарони рӯзгордидаву ҷавонони фаъол нуқтаи назари худро ба таври мухталиф баён доштанд. Аз назарпурсии мазкур қариб 90% ҷинояту паҳни онро дар шабакаҳои иҷтимоӣ аз бемасъулиятиву беназоратии волидон медонанд. 10 дарсади дигар инро аз паст будани маърифати ҳуқуқӣ, беназоратии омӯзгорон ва дигар омилҳо медонанд.
ҶОМЕАШИНОСОН ЧӢ МЕГӮЯНД?
Ҷомеашинос Беҳрӯ Насурова мегӯяд, ки наврасон дар синни гузариш қарор доранд, ки аз нигоҳи илми равоншиносӣ ин синну сол буҳрони вазнини синнусолӣ ба ҳисоб меравад ва дар муҳити тарбия, наврас душвортарбия мешаваду барояш ақидаҳои рафиқон дар мадди аввал меистад.
Ҳамчунин, ин ҷомеашинос мегӯяд: “Тарбияи наврасон дар давраи гузариши синнусолӣ хеле ҷиддиятро талаб мекунад. Зеро тақлид ба кори дигарон маҳз дар ҳамин давра дида мешавад. Чунки рафтори задану ба навор гирифтан ва паҳни он бештар хусусияти тақлидӣ дорад. Ноболиғону ҷавонон он ҳама тақлидро аз тамошои филмҳо ба худ гирифта, дар амал татбиқ мекунанд. Дигар паҳлуи мушкил он аст, ки латукӯб ва ба навор гирифтани он аз ҷониби ноболиғону ҷавонон ва паҳни онҳо дар шабакаҳои иҷтимоӣ як навъ худро муаррифӣ кардани онҳо гардидааст. Бо ин роҳ чунин ноболиғон аз надоштани донишҳои комили ҳуқуқӣ ва ахлоқи ҳамида мехоҳанд, диққати дигар ҷавононро ҷалб карда, худ-ро нотарсу зӯр нишон диҳанд”.
ЧӢ БОЯД КАРД?
Коршиносон бар он назаранд, ки чунин амалҳо бояд сари вақт таҳлил ва пешгирӣ карда шавад, вагарна ин амалҳо рафта - рафта ба оқибатҳои фоҷиабори ба марг расонидани роҳгузар ва ё ҳамсоле аз ҷониби чунин ноболиғон мегардад.
- Агар чунин амалҳои ноболиғон сари вақт пешгирӣ нашавад, на танҳо як гурӯҳи ноболиғон, балки дигар наврасон низ ба рафтори ноҷо ва ваҳшиёнаи онҳо тақлид намуда, сафи ҷинояту ҷинояткориро миёни ноболиғон афзун мекунанд. Бояд ҳатман волидон бо чунин фарзандон суҳбат карда, агар худ аз уҳдаи тарбияи фарзанд набароянд, ба мактабҳои махсус равонашон кунанд, то оҷилан чунин рафтори ғайриҷамъиятиро пешгирӣ намоянд,- мегӯяд ҷомеашинос Б. Насурова.
Мақсуд Юсупов, собиқадори соҳа мегӯяд: “Вақте ки фарзандҳои ман мактабхон буданд, маро роҳбари кумитаи падару модарон интихоб карданд. Мо ҳар моҳ дар синф вохӯрӣ мегузаронидем. Дар синф як-ду писарбачаҳое низ буданд, ки тамоми мактабро нотинҷ карда буданд. Ман он вақт сардори маҳбасхонаҳои вилоятӣ будам. Бо маслиҳат ва розигии падару модарон мо ҳамроҳи мактабхонҳо аз маҳбасхонаҳо дидан намудем. Ду-се писарбачае, ки ба авбошию корҳои нолозим даст мезаданд, бо дидани зиндониён ба фикр зада, як қисмашон хулосаҳои лозимӣ бароварданд. Фаҳмиданд, ки агар чунин рафторашонро идома диҳанд, оянда макони зисташон чунин ислоҳмаконҳо мешавад”.
Омӯзгор Дилором Мухторова бар он назар аст, ки бояд мафкураи бачаҳоро дигар намоем ва дар бораи ҷинояту оқибатҳои он суҳбат намуда, барои исботи он далелҳо оварем. Ҳамчунин, роҳбарони синфҳо, муовини директор оид ба тарбия, директори мактаб дар як ҳафта як маротиба бо хонандагон чунин суҳбатҳо гузаронида, кормандони мақомоти корҳои дохилӣ оид ба ноболиғонро даъват намоянд.
Бархе аз собиқадорон ва афроди рӯзгордида бар он назаранд, ки назорати ҷиддӣ ва реҷаи 24-соата метавонад, пеши чунин амалҳои номатлуби ҷавононро гирад. Ҳолдонон бар он назаранд наврасе, ки ба варзиш ва дарсҳои иловагӣ бештар машғул мешавад, барои беҳудагардӣ вақт пайдо намекунад ва ҳам аз лиҳози ахлоқӣ хуб тарбия меёбад.
- Чунин рафтори ноболиғон агар сари вақт таҳлилу баррасӣ нагардад, солҳои зиёд давом мекунад. Вазорати маориф ва илм, инчунин мутахассисони равоншинос бояд дар якҷоягӣ ин ҳолатҳоро омӯхта, дар консепсияҳои дахлдор роҳҳои нави тарбияи ноболиғонро, аз кӯдакистон то мактабҳои миёна, бо диди имрӯза пешниҳод намоянд. Ҳарчанд ба гузашта такя намоем ҳам, таъсири иттилооти интернет тамоми арзишҳои инсониро ба як мижа задан дигар мекунад, - мегуяд Ҳайдар, корбари шабакаи иҷтимоии Фейсбук.
Агар ин амали ноболиғон сари вақт аз ҷониби волидон ва сохторҳои дахлдори давлатӣ пешгирӣ нашавад, чунин рафтори номатлуби баъзе ҷавонону ноболиғон дар шабакаҳои иҷтимоӣ бештар паҳн гардида, садҳо ҷавонону ноболиғон ба чунин амалҳо тақлид намуда, оқибат ба ҷиноятҳои сангину нангин даст мезананд. Барои ин, моро зарур аст, ки ҳарчи бештар фарзандони худро мунтазам назорат намоему нагузорем, ки вақти холӣ дошта бошанд. Зеро илоҷи воқеа пеш аз вуқуъ гуфтаанд.
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед