ҶОМЕА
Шанбе 27 Апрел 2024 05:20
Ё соҳибкоре, ки ваҳдат омили муваффақиятҳои ӯст
Акбар Низомов сокини 64 – солаи ноҳияи Қубодиёни вилояти Хатлон аст, ки дар солҳои ҷанги шаҳрвандӣ аз ватан гуреза шуда, бо аҳли оила ба кишвари Афғонистон рафта буд. Ин мард ва аҳли оилааш дур аз Ватан душвориҳои зиёди зиндагиро паси сар намудаанд, вале пас аз баргардонидани гурезаҳо аз ҷониби Ҳукумати кишвар тавонистааст, бо кӯшишу заҳматҳои худ имрӯз ба зиндагии осоишта ва ба як қатор муваффақиятҳо ноил гардад.
Ӯ дар солҳои ҷанги шаҳрвандӣ бо аҳли оилааш муддати се сол дар Афғонистон кору зиндагӣ мекунад. Ба гуфтааш он ҷо ба тиҷорат машғул шуда, аз он ҳисоб зиндагиашро пеш мебурд.
КӮЧ БАСТАН
Акбар мегӯяд, солҳои ҷанги шаҳрвандӣ барои ҳар як фарди кишвар душвор буд ва ҳамин гуна ҳазорҳо нафар аз Тоҷикистон ба дигар кишварҳо гуреза шуда рафтанд, ки оилаи онҳо ба кишвари Афғонистон ҳиҷрат баст. Ба гуфтаи Акбар, он замон дар Афғонистон мардуми муҳоҷир ба ду қисмат тақсимбандӣ шуда буданд, ки як қисмат зери зулму ситами мухолифин қарор доштанд.
- Як қисми мардум дар шаҳри Қундуз ва атрофи он ҷо пинҳон шуда, зери назорати қувваҳои мухолифин қарор доштанд. Онҳо тамоми хайрияҳои аз хориҷ меомадаро барои сарфи ҷанг гуфта худашон мегирифтанд ва миқдори ками онро ба мардум медоданд. Аз ин рӯ, ин гурӯҳи муҳоҷирин рӯзгори хеле сангине доштанд. Он вақт ҳамагон роҳи ба лагери “Сахӣ” расиданро меҷустанд. Ин лагер дар наздикии шаҳри Мазори Шарифи вилояти Балх ҷойгир буд. Тамоми роҳҳои баромади шаҳр зери назорати гурӯҳҳои мухолифин буд. Мардум роҳи қочоқи гурезро аз шаҳри Қундуз пайдо карда, ба ҳар роҳ худ-ро ба “Сахӣ” мерасониданд. Мо низ бо роҳе худро ба ин лагер расондем”,-нақл мекунад Акбар.
Ӯ мегӯяд, чандин маротиба гурезаҳо кӯшиши ба Тоҷикистон баргаштанро мекарданд, вале гурӯҳҳои мухолифин садди роҳ мешуданд.
- Солҳое, ки мо дар Афғонистон будем, бисёр мехостем, ба кишвари худамон баргардем, вале ҳамон солҳо баъзе аз гурӯҳҳои мухолифин ба мошинҳое, ки бояд муҳоҷиронро ба ватан меоварданд, садди роҳ мешуданд.
Акбар мегӯяд, қисмати дигари муҳоҷирин, ки дар лагери “Сахӣ” қарор доштанд, зиндагии нисбатан хуб доштанд ва мардуми одии Афғонистон бо онҳо муносибати хуб мекарданд.
- Мардуми заҳматкаш барои кор ба деҳаҳо ва шаҳри Мазори Шариф мерафтанд. То бегоҳ кор карда, музди ночизашонро гирифта, ба лагер бармегаштанд. Мардуми таҳҷоӣ нисбати гурезаҳои тоҷик хеле меҳрубон буданд. Чун дар кишвари ҷангзадаи Афғонистон оилае набуд, ки доғи гурезагиро надида бошад.
Ба гуфти ҳамсуҳбати мо, тоҷикон дар онҷо ба ҳунарҳои гуногун машғул буданд ва бо маоши муайн кор пайдо кардан мумкин буд, вале ёди Ватан ва дидори наздикон онҳоро қарор намегузошт.
- Гарчанде шароит барои зиндагӣ он қадар бад набуд, вале ёди Ватан, хешу табор ва заминҳои аҷдодӣ дили моро хун мекард. Мардум муштоқи шунидани хабар аз барномаи радиоии “Хоки ватан” буданд, ки он барои баргардонидани гурезагони ҷанги шаҳрвандӣ нигаронида шуда буд,-нақл мекунад, ҳамсуҳбати мо.
Ба қавли қаҳрамони мо баъди рӯйхат шудани он ки бояд ба Тоҷикистон баргарданд, онҳоро ба тамоми лавозимоти зарурӣ таъмин намуданд. Аз ҷиҳати хӯрока, пӯшока ва назорати тиббӣ таъмин гаштанд.
Ӯ гуфт: “Вале танҳо баъди даъвати Раиси Шӯрои Олӣ муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва бастани Созишномаи истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ гурезаҳо тавонистанд ба ватан озодона баргарданд. Чун аз Тоҷикистон ҳайати корӣ бо иштироки Талбак Садриддинов, Шукурҷон Зуҳуров ва дигарон барои даъвати мо ба Афғонистон рафта буданд”.
БОЗГАШТ БА ВАТАН
Ҳамин тариқ, 31-уми августи соли 1994 Акбар ва оилааш ҳамроҳи дигар гурезаҳои тоҷик ба Тоҷикистон бармегардад. Онҳоро дар истгоҳи роҳи оҳани Хушодӣ, Президенти кишвар, ки он вақт Раиси Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон буд, пешвоз мегиранд.
- Бо мо дар мавриди сулҳу осоиштагии кишвар суҳбат карданд. Бисёр ҳам суханҳои таърихӣ гуфтанд, ки то ҳол аз лавҳи хотирам нарафтааст. Сарвари давлат гуфтанд, ки Тоҷикистон Ватани шумо аст ва ҳеҷ кас ҳақ надорад, ки шуморо аз ин макон берун кунад.
“Мардуми Тоҷикистон, биёед, ба Ватан. Як бурда ноне, ки дорем, бо ҳам мехӯрем. Тоҷикистон ватани азиз шумо аст. Ҳоло ки омадед, ватанро обод кунед ва ба гузашта салавот гӯед”,-аз қавли Пешвои миллат нақл мекунад Акбар.
Ӯ мегӯяд, пас аз вохӯрӣ, Президенти кишвар ба онҳо ваъда доданд, ки хонаҳояшонро барқарор мекунанд ва барои зиндагии оянда шароит фароҳам меоранд ва ҳамин тавр ҳам карданд.
- Албатта, хонаҳоятон дар ҳолати пештара нестанд. Мо ҳамаи онҳоро дида баромадем, вале шумо фақат камари ҳиммат баста, ватанро обод кунед. Ман ба шумо ваъда медиҳам, ки аз пештара дида, хонаҳои шумо обод мешавад. Хонаҳо ва ҷойҳоятонро барқарор мекунем”-гуфта буданд Президент. Ҳамин гуна устоҳои махсус омада, бо дастгирии баъзе аз ташкилотҳои хориҷӣ дар сохтани хонаҳоямон ба мо кумак карданд,-илова намуд ҳамсуҳбати мо.
Ба қавли Акбар, дар Тоҷикистон танҳо ҳимоят ва сиёсати оқилона ва сахтгиронаи Сарвари давлат буд, ки онҳо соҳиби макони аслии зисти худ гаштанд.
- Ҳамин сиёсати оқилонаи Сарвари давлат буд, ки шахсони хонаҳои моро соҳибшуда бечуну чаро хонаҳоямонро холӣ карданд ва молу ҳоли қисман боқимондаро ба мо баргардониданд. Пешвои миллат ба аҳдашон вафо карданд. Дар муддати кӯтоҳ тамоми хонаҳои сӯхтаи мо барқарор ва тариқи ҳашар мактабҳоро бино кардем,-гуфт қаҳрамони мо.
ШУРУИ КОР АЗ ЗАМИНҲОИ ПРЕЗИДЕНТӢ
Соли 1997 вақте ки аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои аз вартаи гуруснагӣ баромадан ба сокинони кишвар заминҳои президентӣ ҷудо мегардад, ба оилаи Акбар Низомов низ замин ҷудо карда мешавад, ки ӯ аввалин кори худро аз кишти гандум шуруъ мекунад.
Акбар дар соли 2013 хоҷагии деҳқонии инфиродии хешро дар ҳаҷми панҷ гектар замин ҷудо намуда, тасмим мегирад, ки дар он ҷо бо аҳли оила ба кишти чормағзаки заминӣ ва фурӯши он машғул шавад. Ҳоло аз ҳисоби заминҳои деҳқонӣ ва тиҷорати чормағзаки заминӣ Акбар ва хонаводааш зиндагиашонро пеш мебаранд. Ба гуфтаи Акбар, дар як сол аз ин намуди растанӣ 3 то 8 тонна ҳосил мегиранд.
Аз хоҷагии Акбар дар солҳои аввал савдогарон маҳсулотро омада, аз сари замин тариқи яклухт ва арзон харидорӣ мекарданд. Ҳамзамон чормағзакҳои заминиро Акбар бо аҳли оилааш мағз карда, онро шӯрак мекарданд ва ба бозор мебароварданд.
Акбар мегӯяд, ин заминҳо барои киштукори ин намуди растанӣ бисёр ҳам мувофиқ аст, аз ин хотир маҳз дар ин заминҳо чормағзаки заминӣ кишт мекунанд.
Ба гуфти қаҳрамони мо, ҳар бегоҳирӯзӣ онҳо дар ҳаҷми 500 кило чормағзаки заминиро коркард мекунанд ва аз корхонаи онҳо мизоҷон омада ба бозор мебаранд. Килои онро бо нархи 6 сомонӣ мефурӯшанд, вале вақте аз пӯчоқ онро ҷудо мекунанд, нарх аллакай 13 сомонӣ мешавад ва вақте зирбонидаву намак мекунанд, он 15 сомонӣ ва аз он боло нархгузорӣ мешавад.
Акбар бо заҳмату талошҳои худ ва аҳли оилааш дар ин самт тавонистааст муваффақ шавад. Ӯ нафарест, ки корашро аз омӯзгори оддӣ шурӯъ намуда, солҳои ҷанг дар ғарибӣ чанд соли умрашро сипарӣ намуд, вале ба ҳамаи ин душвориҳо нигоҳ накарда, имрӯз як соҳибкори муваффақе дар минтақаи худ гаштааст, ки намунаи ибрате барои дигарон аст.
Ӯ шукргузор аз он аст, ки имрӯз бо шарофати ваҳдати миллӣ дар Тоҷикистони осоишта умр ба сар мебарад ва сулҳу амонӣ дар кишвар пойдор аст.
Акбар Низомов сокини 64 – солаи ноҳияи Қубодиёни вилояти Хатлон аст, ки дар солҳои ҷанги шаҳрвандӣ аз ватан гуреза шуда, бо аҳли оила ба кишвари Афғонистон рафта буд. Ин мард ва аҳли оилааш дур аз Ватан душвориҳои зиёди зиндагиро паси сар намудаанд, вале пас аз баргардонидани гурезаҳо аз ҷониби Ҳукумати кишвар тавонистааст, бо кӯшишу заҳматҳои худ имрӯз ба зиндагии осоишта ва ба як қатор муваффақиятҳо ноил гардад.
Ӯ дар солҳои ҷанги шаҳрвандӣ бо аҳли оилааш муддати се сол дар Афғонистон кору зиндагӣ мекунад. Ба гуфтааш он ҷо ба тиҷорат машғул шуда, аз он ҳисоб зиндагиашро пеш мебурд.
КӮЧ БАСТАН
Акбар мегӯяд, солҳои ҷанги шаҳрвандӣ барои ҳар як фарди кишвар душвор буд ва ҳамин гуна ҳазорҳо нафар аз Тоҷикистон ба дигар кишварҳо гуреза шуда рафтанд, ки оилаи онҳо ба кишвари Афғонистон ҳиҷрат баст. Ба гуфтаи Акбар, он замон дар Афғонистон мардуми муҳоҷир ба ду қисмат тақсимбандӣ шуда буданд, ки як қисмат зери зулму ситами мухолифин қарор доштанд.
- Як қисми мардум дар шаҳри Қундуз ва атрофи он ҷо пинҳон шуда, зери назорати қувваҳои мухолифин қарор доштанд. Онҳо тамоми хайрияҳои аз хориҷ меомадаро барои сарфи ҷанг гуфта худашон мегирифтанд ва миқдори ками онро ба мардум медоданд. Аз ин рӯ, ин гурӯҳи муҳоҷирин рӯзгори хеле сангине доштанд. Он вақт ҳамагон роҳи ба лагери “Сахӣ” расиданро меҷустанд. Ин лагер дар наздикии шаҳри Мазори Шарифи вилояти Балх ҷойгир буд. Тамоми роҳҳои баромади шаҳр зери назорати гурӯҳҳои мухолифин буд. Мардум роҳи қочоқи гурезро аз шаҳри Қундуз пайдо карда, ба ҳар роҳ худ-ро ба “Сахӣ” мерасониданд. Мо низ бо роҳе худро ба ин лагер расондем”,-нақл мекунад Акбар.
Ӯ мегӯяд, чандин маротиба гурезаҳо кӯшиши ба Тоҷикистон баргаштанро мекарданд, вале гурӯҳҳои мухолифин садди роҳ мешуданд.
- Солҳое, ки мо дар Афғонистон будем, бисёр мехостем, ба кишвари худамон баргардем, вале ҳамон солҳо баъзе аз гурӯҳҳои мухолифин ба мошинҳое, ки бояд муҳоҷиронро ба ватан меоварданд, садди роҳ мешуданд.
Акбар мегӯяд, қисмати дигари муҳоҷирин, ки дар лагери “Сахӣ” қарор доштанд, зиндагии нисбатан хуб доштанд ва мардуми одии Афғонистон бо онҳо муносибати хуб мекарданд.
- Мардуми заҳматкаш барои кор ба деҳаҳо ва шаҳри Мазори Шариф мерафтанд. То бегоҳ кор карда, музди ночизашонро гирифта, ба лагер бармегаштанд. Мардуми таҳҷоӣ нисбати гурезаҳои тоҷик хеле меҳрубон буданд. Чун дар кишвари ҷангзадаи Афғонистон оилае набуд, ки доғи гурезагиро надида бошад.
Ба гуфти ҳамсуҳбати мо, тоҷикон дар онҷо ба ҳунарҳои гуногун машғул буданд ва бо маоши муайн кор пайдо кардан мумкин буд, вале ёди Ватан ва дидори наздикон онҳоро қарор намегузошт.
- Гарчанде шароит барои зиндагӣ он қадар бад набуд, вале ёди Ватан, хешу табор ва заминҳои аҷдодӣ дили моро хун мекард. Мардум муштоқи шунидани хабар аз барномаи радиоии “Хоки ватан” буданд, ки он барои баргардонидани гурезагони ҷанги шаҳрвандӣ нигаронида шуда буд,-нақл мекунад, ҳамсуҳбати мо.
Ба қавли қаҳрамони мо баъди рӯйхат шудани он ки бояд ба Тоҷикистон баргарданд, онҳоро ба тамоми лавозимоти зарурӣ таъмин намуданд. Аз ҷиҳати хӯрока, пӯшока ва назорати тиббӣ таъмин гаштанд.
Ӯ гуфт: “Вале танҳо баъди даъвати Раиси Шӯрои Олӣ муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва бастани Созишномаи истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ гурезаҳо тавонистанд ба ватан озодона баргарданд. Чун аз Тоҷикистон ҳайати корӣ бо иштироки Талбак Садриддинов, Шукурҷон Зуҳуров ва дигарон барои даъвати мо ба Афғонистон рафта буданд”.
БОЗГАШТ БА ВАТАН
Ҳамин тариқ, 31-уми августи соли 1994 Акбар ва оилааш ҳамроҳи дигар гурезаҳои тоҷик ба Тоҷикистон бармегардад. Онҳоро дар истгоҳи роҳи оҳани Хушодӣ, Президенти кишвар, ки он вақт Раиси Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон буд, пешвоз мегиранд.
- Бо мо дар мавриди сулҳу осоиштагии кишвар суҳбат карданд. Бисёр ҳам суханҳои таърихӣ гуфтанд, ки то ҳол аз лавҳи хотирам нарафтааст. Сарвари давлат гуфтанд, ки Тоҷикистон Ватани шумо аст ва ҳеҷ кас ҳақ надорад, ки шуморо аз ин макон берун кунад.
“Мардуми Тоҷикистон, биёед, ба Ватан. Як бурда ноне, ки дорем, бо ҳам мехӯрем. Тоҷикистон ватани азиз шумо аст. Ҳоло ки омадед, ватанро обод кунед ва ба гузашта салавот гӯед”,-аз қавли Пешвои миллат нақл мекунад Акбар.
Ӯ мегӯяд, пас аз вохӯрӣ, Президенти кишвар ба онҳо ваъда доданд, ки хонаҳояшонро барқарор мекунанд ва барои зиндагии оянда шароит фароҳам меоранд ва ҳамин тавр ҳам карданд.
- Албатта, хонаҳоятон дар ҳолати пештара нестанд. Мо ҳамаи онҳоро дида баромадем, вале шумо фақат камари ҳиммат баста, ватанро обод кунед. Ман ба шумо ваъда медиҳам, ки аз пештара дида, хонаҳои шумо обод мешавад. Хонаҳо ва ҷойҳоятонро барқарор мекунем”-гуфта буданд Президент. Ҳамин гуна устоҳои махсус омада, бо дастгирии баъзе аз ташкилотҳои хориҷӣ дар сохтани хонаҳоямон ба мо кумак карданд,-илова намуд ҳамсуҳбати мо.
Ба қавли Акбар, дар Тоҷикистон танҳо ҳимоят ва сиёсати оқилона ва сахтгиронаи Сарвари давлат буд, ки онҳо соҳиби макони аслии зисти худ гаштанд.
- Ҳамин сиёсати оқилонаи Сарвари давлат буд, ки шахсони хонаҳои моро соҳибшуда бечуну чаро хонаҳоямонро холӣ карданд ва молу ҳоли қисман боқимондаро ба мо баргардониданд. Пешвои миллат ба аҳдашон вафо карданд. Дар муддати кӯтоҳ тамоми хонаҳои сӯхтаи мо барқарор ва тариқи ҳашар мактабҳоро бино кардем,-гуфт қаҳрамони мо.
ШУРУИ КОР АЗ ЗАМИНҲОИ ПРЕЗИДЕНТӢ
Соли 1997 вақте ки аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои аз вартаи гуруснагӣ баромадан ба сокинони кишвар заминҳои президентӣ ҷудо мегардад, ба оилаи Акбар Низомов низ замин ҷудо карда мешавад, ки ӯ аввалин кори худро аз кишти гандум шуруъ мекунад.
Акбар дар соли 2013 хоҷагии деҳқонии инфиродии хешро дар ҳаҷми панҷ гектар замин ҷудо намуда, тасмим мегирад, ки дар он ҷо бо аҳли оила ба кишти чормағзаки заминӣ ва фурӯши он машғул шавад. Ҳоло аз ҳисоби заминҳои деҳқонӣ ва тиҷорати чормағзаки заминӣ Акбар ва хонаводааш зиндагиашонро пеш мебаранд. Ба гуфтаи Акбар, дар як сол аз ин намуди растанӣ 3 то 8 тонна ҳосил мегиранд.
Аз хоҷагии Акбар дар солҳои аввал савдогарон маҳсулотро омада, аз сари замин тариқи яклухт ва арзон харидорӣ мекарданд. Ҳамзамон чормағзакҳои заминиро Акбар бо аҳли оилааш мағз карда, онро шӯрак мекарданд ва ба бозор мебароварданд.
Акбар мегӯяд, ин заминҳо барои киштукори ин намуди растанӣ бисёр ҳам мувофиқ аст, аз ин хотир маҳз дар ин заминҳо чормағзаки заминӣ кишт мекунанд.
Ба гуфти қаҳрамони мо, ҳар бегоҳирӯзӣ онҳо дар ҳаҷми 500 кило чормағзаки заминиро коркард мекунанд ва аз корхонаи онҳо мизоҷон омада ба бозор мебаранд. Килои онро бо нархи 6 сомонӣ мефурӯшанд, вале вақте аз пӯчоқ онро ҷудо мекунанд, нарх аллакай 13 сомонӣ мешавад ва вақте зирбонидаву намак мекунанд, он 15 сомонӣ ва аз он боло нархгузорӣ мешавад.
Акбар бо заҳмату талошҳои худ ва аҳли оилааш дар ин самт тавонистааст муваффақ шавад. Ӯ нафарест, ки корашро аз омӯзгори оддӣ шурӯъ намуда, солҳои ҷанг дар ғарибӣ чанд соли умрашро сипарӣ намуд, вале ба ҳамаи ин душвориҳо нигоҳ накарда, имрӯз як соҳибкори муваффақе дар минтақаи худ гаштааст, ки намунаи ибрате барои дигарон аст.
Ӯ шукргузор аз он аст, ки имрӯз бо шарофати ваҳдати миллӣ дар Тоҷикистони осоишта умр ба сар мебарад ва сулҳу амонӣ дар кишвар пойдор аст.
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед