ҶОМЕА
Ҷумъа 26 Апрел 2024 10:38
Ба озмуни "Ҷавонони Тоҷикистон"
Душанбее, ки Хуррамшаҳри сиёвушонаи имрӯз дар бари Тоҷикистони соҳибистиқлол аст
Фарҳанги шаҳрдориву шаҳрсозии тоҷикон, ки таърихи қадимаеро соҳиб аст, ба унвони яке аз муҳимтарин унсурҳои тамаддуни миллии мо дар ҳама давру замон дар ҳоли рушду таҳаввулот қарор дошта, падидаҳои шоистаи он ба таркиби тамаддуни башарӣ ворид шудааст. Кашф ва муаррифии шаҳри қадимаи Саразм ва вуруди он ба феҳристи ёдгориҳои башарӣ худ гувоҳи суннатҳои хоси шаҳрдории миллии мо дар масири қадимтарин даврони таърихӣ, хоса замони шукӯҳу нусрати тамаддуни шоҳроҳи абрешим маҳсуб меёбад, ки аз сӯи ҷаҳониён ба унвони намунаи аз ҳама куҳантарини фарҳанги шаҳрдории инсоният истиқбол гардида, ба ҳукми унсури тамаддуни башарӣ таблиғ мешавад.
Мардуми тоҷик аз қисмат шукгузоранд, ки тайи солҳои охир бар асоси ташаббусҳои ҷаҳонии Пешвои миллат пойтахти Тоҷикистон - шаҳри Душанбе мизбони бузургтарин ҳамоишҳои байналмилалӣ дар мавриди об, мубориза ба падидаҳои номатлуби ҷаҳони муосир, сайёҳиву ҷаҳонгардӣ, бузургдошти чеҳраҳои мондагори миллат ва шахсиятҳои бонуфузи тамаддуни инсониву фарҳанги башарӣ ва амсоли ин табдил меёбад. Баробари ин, ба мақоми роҳбарии чандин ниҳодҳои бонуфузи минтақавӣ ва ҷаҳонӣ пазируфта шудани Тоҷикистон, инчунин интихоби шаҳри Душанбе ба ҳукми пойтахти фарҳангии чандин сомзонҳои байналмилалӣ, аз ҷумла, пойтахти сайёҳии кишварҳои узви СҲИ, пойтахти фарҳангии ИДМ далели ҳақиқати ин амр аст. Имрӯз ҷаҳони муосир, хоса ниҳодҳои умумиҷаҳонӣ ва минтақавӣ пешрафтҳои назарраси Душанберо дар баробари як пойтахти миллии таҷассумгари мероси бузурги тамаддуни инсонӣ эътироф намудан, ба симои кунунии он ҳамчун як маркази маъмурии ҷавобгӯ ба ниёзҳои ҷомеаи башарӣ ва меъёрҳои шаҳрдории ҷаҳонӣ таваҷҷуҳ намуда, онро дар сатҳи шаҳрҳои бонуфузи олам шинохтаанд.
Таҳаққуқи барномаҳои бузурги Пешвои миллат дар самти таҷдиди симои шаҳри Душанбе ва ба мақоми яке аз шаҳрҳои бузурги ҷаҳонӣ аз лиҳози меъморӣ ва фарҳанги шаҳрдорӣ боло бурдани он дар давоми солҳои охир боз ҳам манзалати таърихӣ ва шуҳрати ҷаҳонии ин пойтахти фарҳангиро бештару пештар афзун мегардонад. Хосатан, тайи чанд соли охир тавассути талош ва кӯшишҳои бевоситаи раиси шаҳри Душанбе Рустами Эмомалӣ ҷаҳониён шоҳиди он мегарданд, ки пойтахти Тоҷикистони азизи мо дар баробари тарҳу симои хешро дигаргун намудан, ба яке аз марказҳои бузурги тамаддуни инсонӣ, муаррифгари ҳақиқии фарҳанги бузурги шаҳрсозии миллии мо бадал мешавад. Дар кӯтоҳтарин фурсат мавриди баҳрабардорӣ қарор гирифтани чандин боғҳои бузурги фарҳангиву фароғатӣ дар баробари оинадории ҳифз ва эҳёи фарҳанги миллии тоҷикон, унсурҳои тамаддуни шаҳрофарӣ ва шаҳрдорӣ ном ва корномаҳои шахсиятҳои беназири миллати моро зинда мегардонанд. Аз ҷумла, ба номи Куруши кабир, Абулқосим Фирдавсӣ, Мавлоно Абдураҳмони Ҷомӣ, Аҳмади Дониш, Садриддин Айнӣ ва дигар шахсиятҳои таърихӣ номгузорӣ шудани ин маконҳои беназири фарҳангӣ оламиёнро дар вусъати ин шаҳри азизу дилҷавони тоҷикон ба ҷаҳони маънавият ва адабу фарҳанги миллӣ раҳнамоӣ мекунад. Баробари манзури тарҳи унсурҳои фарҳанги миллии тоҷикон, симову чеҳраҳои барҷастаи миллати тоҷик дар қаламрави таърих, корномаву пайкорҳои маънавии эшон ба оламиён муаррифӣ гардида, таъриху тамаддуни миллии мо дар канори ҳамдигар ба сурат ва шеваи навин эҳёву бозсозӣ мешавад. Маҳз дар пойтахти Тоҷикистон қомат афрохтани чунин боғҳои муҳташами фарҳангӣ шаҳомати таърихии Душанберо нусрати дигар ато менамояд.
Бунёди биноҳои муҳташам, ки аз омезаҳои аносири меъмории миллии тоҷикон ва падидаҳои тамаддуни ҷаҳонӣ қомат афрохтаанд, ҳамоно таваҷҷуҳи ҷомеаи ҷаҳониро ба эътирофи фарҳанги бузурги шаҳрсозии тоҷикон афзун гардонида, Душанберо дар мақоми маркази бузурги тамаддуни инсонӣ муаррифӣ мекунанд. Имрӯз ҷаҳонгардону меҳмонони шаҳри Душанбе дар баробари сайёҳати рӯҳнавоз дар боғҳои муаттару муанбар ва хуштарҳу босафои Душанбе бо тамошои Кохи Наврӯз, тарҳи меъмории Қасри миллат, Китобхонаи миллии Тоҷикистон, Осорхонаи миллии Тоҷикистон ва яке аз баландтарин парчамҳои сарфарози ҷаҳонӣ ангушти ҳайрат газида, дар симои шаҳри Душанбе, воқеан шаҳри ормонҳои миллати тоҷик ва мардуми азизи моро шинохтаанд.
Воқеан, имрӯз тавассути корномаҳои созанда мардуми тоҷик шаҳри ормонии хешро, ки дар китобҳои куҳану афсонаҳои дерин ҳамеша дар борааш хондаву хаёли дидори онро дар сар мепарвариданд, кашф намуданд. Зеро маҳз Душанбеи азизи мо имрӯз тарҳи яке аз бузургтарин шаҳрҳои ҷаҳонро ба худ мегирад, воқеан дар оинаи вуҷуди ин маркази бузурги миллӣ падидаҳои бузурги фарҳанги шаҳрдории классикӣ ва ҷаҳони муосир муҷассам аст, ки мо дар гӯшаву канори олам мушоҳида мекунем.
Қоматафрозии биноҳои баландошёнаи дорои унсурҳои фарҳанги миллӣ ва муосир, меҳмонхонаҳо бо муаррифии падидаҳои миллӣ ва хидматрасонии сатҳи баланди боғҳои фарҳангӣ, варзишгоҳу муассисаҳои маорифу тандурустӣ, кушку кохҳои фарҳангии муҷаҳҳаз ба воситаҳои ҷавобгӯ ба ниёзҳои замон, ҳатто масҷиду дигар маконҳо моро итминон мебахшад, ки барҳақ Душанбеи мо имрӯз машҳури дунё ва тахтгоҳи тамаддуни миллӣ ва ҳам ҷаҳонӣ гардидааст.
Душанбе имрӯз моро ба ҷаҳон ва ҷаҳонро бо мо пайванд мекунад. Барҳақ, имрӯз ҳар касе ба Душанбе меояд, тарҳу симои зоҳирии ин шаҳри бузургро бо ҳама шаҳомату нусрати таърихиаш, ки фаротар аз ҳазорсолаҳост, мешиносад ва ба қавле агар Душанберо бубинад, Тоҷикистонро кашф мекунад ва агар шукӯҳи тоҷикону Тоҷикистонро бишнохт, Душанберо ҳамчун дили бузурги миллати тоҷик ва Тоҷикистони бузург маърифат хоҳад намуд. Дар ҳақиқат имрӯз Саразми таърихиву навини тоҷикон, Бухорои асри Сомонӣ, Самарқанди самарманди шеъри ниёкон Душанбест, Душанбее, ки Хуррамшаҳри сиёвушонаи имрӯз дар бари Тоҷикистони соҳибистиқлол аст.
Пешвои миллат ҳамеша аз қудрат ва тавонмандии ҷавонони саодатманди тоҷик сухан мекунанд ва ба ин неруи фардосоз ҳамеша бо боварӣ ва эътимод мегиранд. Ҷавонон низ дар симои Пешвои миллати тоҷик шахсияти ормонии хешро пайдо намудаанд, ки ҳамеша бо ифтихор худро пайравони Пешвои миллат унвон мекунанд. Корномаҳои раиси ҷавони шаҳри Душанбе Рустами Эмомалӣ ҳамчун пайрави ҳақиқии Пешвои миллат ва намояндаи насли ҷавони Тоҷикистон дар ҷодаи шукӯҳу нусрати нав бахшидан ба шаҳри Душанбе ва татбиқи сиёсати бузурги Пешвои миллат дар амри ташаккули фарҳанги шаҳрдории тоҷикон дар давраи нави таърихи давлатдории тоҷикон ин ҳақиқатро тафсир намуда, бори дигар садоқати ҷавонони созандаи Тоҷикистонро ба ин сиёсат ва ба ин андешаи наҷиби фардоафрӯзи меъмори кишвари азизи мо собит намуд. Дар кӯтоҳтарин фурсат шараф ёфтани шаҳри Душанбе ба чунин падида ва ҳосили корномаҳои ояндасози роҳбари ҷавони фардоназари он моро итминон мебахшад, ки ин шаҳри азиз ва кишвари бузурги мо - Тоҷикистонро дастовардҳои бештару пештар аз ин, корномаҳои нотакрори созандагӣ, шукӯҳу нусратёриҳои нав ба нав дар пеш аст, зеро ин роҳест, ки Тоҷикистони азизи моро ба самти рӯшанӣ расидан ба ҳадафҳои бузург, қуллаи сарбаафлоки созандагиву бунёдкориҳо ва сароғози эҷоди боз, кохи бегазанди саодати миллӣ, 30 – солагии Истиқлолияти давлатии Тоҷикистон ва чароғафрӯзиҳо дар масири зиндагонии шоистаи мардуми кишвар ҳидоят хоҳад намуд.
Нуралӣ НУРЗОД, доктори илмҳои филологӣ,
муовини директори институти илмӣ-тадқиқотии
илмҳои ҷомеашиносии Донишгоҳи давлатии Хуҷанд ба номи академик Б. Ғафуров
Душанбее, ки Хуррамшаҳри сиёвушонаи имрӯз дар бари Тоҷикистони соҳибистиқлол аст
Фарҳанги шаҳрдориву шаҳрсозии тоҷикон, ки таърихи қадимаеро соҳиб аст, ба унвони яке аз муҳимтарин унсурҳои тамаддуни миллии мо дар ҳама давру замон дар ҳоли рушду таҳаввулот қарор дошта, падидаҳои шоистаи он ба таркиби тамаддуни башарӣ ворид шудааст. Кашф ва муаррифии шаҳри қадимаи Саразм ва вуруди он ба феҳристи ёдгориҳои башарӣ худ гувоҳи суннатҳои хоси шаҳрдории миллии мо дар масири қадимтарин даврони таърихӣ, хоса замони шукӯҳу нусрати тамаддуни шоҳроҳи абрешим маҳсуб меёбад, ки аз сӯи ҷаҳониён ба унвони намунаи аз ҳама куҳантарини фарҳанги шаҳрдории инсоният истиқбол гардида, ба ҳукми унсури тамаддуни башарӣ таблиғ мешавад.
Мардуми тоҷик аз қисмат шукгузоранд, ки тайи солҳои охир бар асоси ташаббусҳои ҷаҳонии Пешвои миллат пойтахти Тоҷикистон - шаҳри Душанбе мизбони бузургтарин ҳамоишҳои байналмилалӣ дар мавриди об, мубориза ба падидаҳои номатлуби ҷаҳони муосир, сайёҳиву ҷаҳонгардӣ, бузургдошти чеҳраҳои мондагори миллат ва шахсиятҳои бонуфузи тамаддуни инсониву фарҳанги башарӣ ва амсоли ин табдил меёбад. Баробари ин, ба мақоми роҳбарии чандин ниҳодҳои бонуфузи минтақавӣ ва ҷаҳонӣ пазируфта шудани Тоҷикистон, инчунин интихоби шаҳри Душанбе ба ҳукми пойтахти фарҳангии чандин сомзонҳои байналмилалӣ, аз ҷумла, пойтахти сайёҳии кишварҳои узви СҲИ, пойтахти фарҳангии ИДМ далели ҳақиқати ин амр аст. Имрӯз ҷаҳони муосир, хоса ниҳодҳои умумиҷаҳонӣ ва минтақавӣ пешрафтҳои назарраси Душанберо дар баробари як пойтахти миллии таҷассумгари мероси бузурги тамаддуни инсонӣ эътироф намудан, ба симои кунунии он ҳамчун як маркази маъмурии ҷавобгӯ ба ниёзҳои ҷомеаи башарӣ ва меъёрҳои шаҳрдории ҷаҳонӣ таваҷҷуҳ намуда, онро дар сатҳи шаҳрҳои бонуфузи олам шинохтаанд.
Таҳаққуқи барномаҳои бузурги Пешвои миллат дар самти таҷдиди симои шаҳри Душанбе ва ба мақоми яке аз шаҳрҳои бузурги ҷаҳонӣ аз лиҳози меъморӣ ва фарҳанги шаҳрдорӣ боло бурдани он дар давоми солҳои охир боз ҳам манзалати таърихӣ ва шуҳрати ҷаҳонии ин пойтахти фарҳангиро бештару пештар афзун мегардонад. Хосатан, тайи чанд соли охир тавассути талош ва кӯшишҳои бевоситаи раиси шаҳри Душанбе Рустами Эмомалӣ ҷаҳониён шоҳиди он мегарданд, ки пойтахти Тоҷикистони азизи мо дар баробари тарҳу симои хешро дигаргун намудан, ба яке аз марказҳои бузурги тамаддуни инсонӣ, муаррифгари ҳақиқии фарҳанги бузурги шаҳрсозии миллии мо бадал мешавад. Дар кӯтоҳтарин фурсат мавриди баҳрабардорӣ қарор гирифтани чандин боғҳои бузурги фарҳангиву фароғатӣ дар баробари оинадории ҳифз ва эҳёи фарҳанги миллии тоҷикон, унсурҳои тамаддуни шаҳрофарӣ ва шаҳрдорӣ ном ва корномаҳои шахсиятҳои беназири миллати моро зинда мегардонанд. Аз ҷумла, ба номи Куруши кабир, Абулқосим Фирдавсӣ, Мавлоно Абдураҳмони Ҷомӣ, Аҳмади Дониш, Садриддин Айнӣ ва дигар шахсиятҳои таърихӣ номгузорӣ шудани ин маконҳои беназири фарҳангӣ оламиёнро дар вусъати ин шаҳри азизу дилҷавони тоҷикон ба ҷаҳони маънавият ва адабу фарҳанги миллӣ раҳнамоӣ мекунад. Баробари манзури тарҳи унсурҳои фарҳанги миллии тоҷикон, симову чеҳраҳои барҷастаи миллати тоҷик дар қаламрави таърих, корномаву пайкорҳои маънавии эшон ба оламиён муаррифӣ гардида, таъриху тамаддуни миллии мо дар канори ҳамдигар ба сурат ва шеваи навин эҳёву бозсозӣ мешавад. Маҳз дар пойтахти Тоҷикистон қомат афрохтани чунин боғҳои муҳташами фарҳангӣ шаҳомати таърихии Душанберо нусрати дигар ато менамояд.
Бунёди биноҳои муҳташам, ки аз омезаҳои аносири меъмории миллии тоҷикон ва падидаҳои тамаддуни ҷаҳонӣ қомат афрохтаанд, ҳамоно таваҷҷуҳи ҷомеаи ҷаҳониро ба эътирофи фарҳанги бузурги шаҳрсозии тоҷикон афзун гардонида, Душанберо дар мақоми маркази бузурги тамаддуни инсонӣ муаррифӣ мекунанд. Имрӯз ҷаҳонгардону меҳмонони шаҳри Душанбе дар баробари сайёҳати рӯҳнавоз дар боғҳои муаттару муанбар ва хуштарҳу босафои Душанбе бо тамошои Кохи Наврӯз, тарҳи меъмории Қасри миллат, Китобхонаи миллии Тоҷикистон, Осорхонаи миллии Тоҷикистон ва яке аз баландтарин парчамҳои сарфарози ҷаҳонӣ ангушти ҳайрат газида, дар симои шаҳри Душанбе, воқеан шаҳри ормонҳои миллати тоҷик ва мардуми азизи моро шинохтаанд.
Воқеан, имрӯз тавассути корномаҳои созанда мардуми тоҷик шаҳри ормонии хешро, ки дар китобҳои куҳану афсонаҳои дерин ҳамеша дар борааш хондаву хаёли дидори онро дар сар мепарвариданд, кашф намуданд. Зеро маҳз Душанбеи азизи мо имрӯз тарҳи яке аз бузургтарин шаҳрҳои ҷаҳонро ба худ мегирад, воқеан дар оинаи вуҷуди ин маркази бузурги миллӣ падидаҳои бузурги фарҳанги шаҳрдории классикӣ ва ҷаҳони муосир муҷассам аст, ки мо дар гӯшаву канори олам мушоҳида мекунем.
Қоматафрозии биноҳои баландошёнаи дорои унсурҳои фарҳанги миллӣ ва муосир, меҳмонхонаҳо бо муаррифии падидаҳои миллӣ ва хидматрасонии сатҳи баланди боғҳои фарҳангӣ, варзишгоҳу муассисаҳои маорифу тандурустӣ, кушку кохҳои фарҳангии муҷаҳҳаз ба воситаҳои ҷавобгӯ ба ниёзҳои замон, ҳатто масҷиду дигар маконҳо моро итминон мебахшад, ки барҳақ Душанбеи мо имрӯз машҳури дунё ва тахтгоҳи тамаддуни миллӣ ва ҳам ҷаҳонӣ гардидааст.
Душанбе имрӯз моро ба ҷаҳон ва ҷаҳонро бо мо пайванд мекунад. Барҳақ, имрӯз ҳар касе ба Душанбе меояд, тарҳу симои зоҳирии ин шаҳри бузургро бо ҳама шаҳомату нусрати таърихиаш, ки фаротар аз ҳазорсолаҳост, мешиносад ва ба қавле агар Душанберо бубинад, Тоҷикистонро кашф мекунад ва агар шукӯҳи тоҷикону Тоҷикистонро бишнохт, Душанберо ҳамчун дили бузурги миллати тоҷик ва Тоҷикистони бузург маърифат хоҳад намуд. Дар ҳақиқат имрӯз Саразми таърихиву навини тоҷикон, Бухорои асри Сомонӣ, Самарқанди самарманди шеъри ниёкон Душанбест, Душанбее, ки Хуррамшаҳри сиёвушонаи имрӯз дар бари Тоҷикистони соҳибистиқлол аст.
Пешвои миллат ҳамеша аз қудрат ва тавонмандии ҷавонони саодатманди тоҷик сухан мекунанд ва ба ин неруи фардосоз ҳамеша бо боварӣ ва эътимод мегиранд. Ҷавонон низ дар симои Пешвои миллати тоҷик шахсияти ормонии хешро пайдо намудаанд, ки ҳамеша бо ифтихор худро пайравони Пешвои миллат унвон мекунанд. Корномаҳои раиси ҷавони шаҳри Душанбе Рустами Эмомалӣ ҳамчун пайрави ҳақиқии Пешвои миллат ва намояндаи насли ҷавони Тоҷикистон дар ҷодаи шукӯҳу нусрати нав бахшидан ба шаҳри Душанбе ва татбиқи сиёсати бузурги Пешвои миллат дар амри ташаккули фарҳанги шаҳрдории тоҷикон дар давраи нави таърихи давлатдории тоҷикон ин ҳақиқатро тафсир намуда, бори дигар садоқати ҷавонони созандаи Тоҷикистонро ба ин сиёсат ва ба ин андешаи наҷиби фардоафрӯзи меъмори кишвари азизи мо собит намуд. Дар кӯтоҳтарин фурсат шараф ёфтани шаҳри Душанбе ба чунин падида ва ҳосили корномаҳои ояндасози роҳбари ҷавони фардоназари он моро итминон мебахшад, ки ин шаҳри азиз ва кишвари бузурги мо - Тоҷикистонро дастовардҳои бештару пештар аз ин, корномаҳои нотакрори созандагӣ, шукӯҳу нусратёриҳои нав ба нав дар пеш аст, зеро ин роҳест, ки Тоҷикистони азизи моро ба самти рӯшанӣ расидан ба ҳадафҳои бузург, қуллаи сарбаафлоки созандагиву бунёдкориҳо ва сароғози эҷоди боз, кохи бегазанди саодати миллӣ, 30 – солагии Истиқлолияти давлатии Тоҷикистон ва чароғафрӯзиҳо дар масири зиндагонии шоистаи мардуми кишвар ҳидоят хоҳад намуд.
Нуралӣ НУРЗОД, доктори илмҳои филологӣ,
муовини директори институти илмӣ-тадқиқотии
илмҳои ҷомеашиносии Донишгоҳи давлатии Хуҷанд ба номи академик Б. Ғафуров
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед