Фарзанд барои инсон аз ҳама неъматҳо боло меистад. Дар ҳаёт ҳеҷ дороие наметавонад, ки ҷои фарзандро гирад. Зиндагӣ маҳз бо фарзанд маънӣ пайдо мекунаду ҳастӣ бо фарзанд маҷро меёбад. Фарзанд дар ростои оне, ки аз волидон ному нишон мегузорад, ҳамчунин муттако ва пушту паноҳи онҳо дар айёми пирӣ мегардад. 

Ҳамин аст, ки донишмандону хирадмандон аз бузургии ин неъмат сари ҳар қадам ёд кардаанду мекунанд. Аслан дар ҷомеаи мо ду навъи одамонро шинохтан мумкин аст: Яке дар ҳасрати боре шунидани садои гиряи фарзанд, дигаре аз он садо гурезон. Яке то дами марг тамоми дороии худро сарфи табобату роҳҳои ба даст овардани фарзанд мекунад, дигаре барои бо фарзанд рӯ ба рӯ нашудан ҳама кори аз дасташ меомадигиро анҷом медиҳад. Яке дар ҳасрати шамидани бӯи фарзанд, дигаре аз он бӯи хуш нафрат дорад.

Рӯзе бояд аз ноҳияи Шамсиддин Шоҳин ба шаҳри Кӯлоб ва аз он ҷо ба ноҳияи Мир Сайид Алии Ҳамадонӣ мерафтам. Раҳораҳ шоҳиди ду ҳодисае шудам, ки сабаби аслии назди ноутбук нишастанам шуданд. Вақте аз нисфи роҳ ба мошин савор шудам, ду мусофири пеш аз ман саворшуда бо ҳам бобати кадом масъалае баҳс доштанд. Дар аввал ба хотири гӯш накардани суҳбати шахсии эшон дар гӯшҳоям гӯшмонак мондаму аз оинаи мошин манзараҳои сари роҳро тамошо мекардам. Вале бо садои баланд суҳбат кардани онҳо маро маҷбур кард, ки ба онҳо диққат диҳам. Ва табиист, ки дар ин гуна ҳолату мавқеъ аз гӯшмонакҳо садо мегузарад. Ҷавони тақрибан 30-сола бо ғазаб такрор мекард: “Ба ӯ, ки даркор набошанд, ба ман низ даркор нестанд. Онҳо танҳо фарзандони ман нестанд. Ман боз ба суд медиҳаму кӯдаконро ба ӯ медиҳам. Вақти нигоҳубини онҳоро надорам.” Аз суҳбати ҷавон маълум гардид, ки ӯ соҳиби се фарзанд – ду писару як духтар будааст. Ба қарибӣ аз ҳамсараш ҷудо шудаву ба қавлаш фарзандонашро “дарди сар”-и ӯ кардан мехоҳад. Баъди ба суд муроҷиат кардан, суд ду фарзандро ба падарашу якеро ба модараш додааст. Вале ҳам падар ва ҳам модар намехостаанд, ки ин “дардҳои сар”-ро ҳамроҳи худ гиранд. Ҳарчанд марди ҳамроҳаш ба ӯ маслиҳат медод, ки нисбат ба фарзандонаш зиштгӯӣ накунаду онҳоро ҳамроҳаш гирад, вале ҷавон бо исрор мегуфт: “Ин “дардҳои сар”-ро ман чӣ кор мекунам? Кӣ онҳоро мехӯронаду мепӯшонад? То калон шудани онҳо ман як рӯзи роҳатро намебинам...” 

Баъди ба шаҳри Кӯлоб расиданамон ба мошини дигар савор шудам. Мусофирони ҳамроҳи ман ду зани тақрибан 60-сола ва як зани тақрибан 30-сола буданд. Дар роҳ фаҳмидам, ки ронанда ҳамсояи занҳои мусофир будааст ва ҳамагӣ сокинони деҳае аз ноҳияи Ҳамадонӣ ҳастанд.

- Кадом шамол шуморо ин ҷо овард? Ҷое магар тӯй ё ягон маърака омадед? – мард занҳоро ба гап дароварданӣ шуд.

- Аз куҷо тӯю маърака? Келинамро ба беморхона оварда будем. Ба таъкиди духтурон бояд ҳар рӯзи сешанбею ҷумъа ӯ аз ташхиси тиббӣ гузарад. Духтурон гуфтанд, ки айби асосӣ дар келинат аст. Хунукиаш бисёр аст. Барои ҳамин бояд табобат кунем. Набошад фарзандор намешавад, - бо чеҳраи ғамзада ҷавоб дод зан. 

- Руҳафтода нашавед, Худо медиҳад. Муҳим ноумед шудан даркор нест. Писари ҳамсояи додари ман қариб 10 сол бефарзанд буд, баъд фарзанддор шуд. Паиҳам се фарзанд ёфт, - зоҳиран аз саволаш хиҷолат кашид, ки бо оҳанги дилсӯзона ба зан гуфт ронанда. Зан бошад, инони гиряро сар дода, оби чамонашро бо латтаи сараш поккунон гуфт:

- Тамоми намуди табобатро кардем. Тавсияи ҳамаро ба назар гирифтем. Гуфтем шояд яке сабаб мешаваду ақаллан як фарзандам кӯдакдор мешавад. Тамоми беморхонаҳоро гаштем, ягон натиҷа нест. Дар шикамамон нахӯрдему табобат кардем. Се писарам дар Русия фақат барои табобати бародари калониашон кор мекунанд. Писари якумам ҳашт сол ва писари дуюмам чор сол мешавад, ки оиладоранд, аммо на инаш фарзанддор шуду на онаш. Пуле ки дар табобаташон сарф кардем, ҳисоб надорад. Аммо агар Худо намедодааст, ҳама гуна табобат бефоида будааст. Бовар кунед, ҳарчанд сабр мекунам ва кӯшиш мекунам, ки доир ба ин масъала фикр накунам, аммо намешавад. Охир, зеби хона фарзанд аст. Фарзанд несткунандаи дарду ғами ҳаёт аст. Ҳузури фарзанд инсонро оромиш мебахшад. Дар ин синну сол маро бояд набераҳоям пешвоз гиранду ман онҳоро навозиш кунам...

Дар ин манзара зан аз бефарзандӣ мегуфту мегирист. Аз безуриётии писараш ашки ҳасрат мерехт. Хумории набера аз тақдири фарзандонаш норозигӣ мекард. Ҳамроҳи ӯ келинаш ҳам ашк мерехту аз бефарзандиаш назди хушдоманаш хиҷолат мекашид. 
Як лаҳза фикр. Дар як мошин як нафар роҳи халосӣ аз фарзандонро меҷӯяд, аммо дар мошини дигар нафаре роҳи ба даст овардани онро. Дар як мошин бо қаҳр садо мебарояд: “Ман безорам аз онҳо!”, вале дар мошини дигар ин садо аст: “Худо кунад, ки дар хонаи мо кӯдак бошад”. 

Аҷаб тазоде, яке зору яке безор...