ВАРЗИШ
Панҷшанбе 02 Май 2024 12:03
ё чӣ гуна маърифати муроҷиат ба равоншиносро дар миёни варзишгарон ҷорӣ созем?
Дар ҳама самтҳо равоншиносон мавқеи асосиро ишғол менамоянд. Танҳо равоншинос метавонад, ки фикрронии хоҳ омӯзгор, хоҳ иқтисодчӣ, хоҳ варзишгарро ҷо ба ҷо намуда, тавсияҳои муфид пешниҳод намуда, роҳнамои роҳи муваффақият низ бошад. Ҳамзамон калиди муваффақияти шахсони муваффақи ҷаҳон машварати доимии равоншиносон низ ба ҳисоб меравад. Аммо имрӯз, мутаассифона, дар бархе аз соҳаҳо набудани равоншиносон эҳсос мешавад, ки соҳаи варзиш яке аз онҳост.
Абдулло Раҳмонзода, раиси Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон низ зимни нишасти хабарии ниҳоди зертобеаш моҳи феврали соли равон иброз намуда буд, ки “Мо ба равоншиносони сатҳи байналмилалӣ дар самти варзиш эҳтиёҷ дорем”. Бо ин мақсад мо тасмим гирифтем, ки мавзӯи мазкурро ба риштаи таҳлил кашида, омилҳои набудани равоншиносон, инчунин нақши онҳо дар пешрафти варзишро муайян созем.
МАШВАРАТИ ДОИМИИ ВАРЗИШГАР БО РАВОНШИНОС МУҲИМ АСТ!
Дар давлатҳои пешрафта тамоми варзишгарони муваффақ ба равоншиносон муроҷиат менамоянд. Аз ҳаёти футболбози машҳур Криштиано Роналдо қисса мекунанд, ки ҳангоми сар задани мушкили оилавӣ боре бо равоншиноси машҳур Ҷордан Питерсон ду соат суҳбат кардааст.
Инчунин Тайсон Фюри, муштзани бритониёгӣ, ҳамзамон чемпиони ҷаҳон низ бо равоншиносон машваратҳо менамояд.
Чуноне дар сомонаи “Press Association Sport” зикр шудааст, Тайсон Фюри аз мушкилиҳои руҳию равонӣ азият мекашад. Ҳамчунин варзишгар дар сомонаҳои иҷтимоӣ расман эълон намуда буд, ки варзишро тарк менамояд.
Бино ба иттилои манбаъ баъд аз машваратҳо ва суҳбатҳои пайвастаи равоншинос ӯ тасмим дорад, ки дубора ба ринг бармегардад.
Ҳамин тариқ, вақте дар бораи дигар варзишгарони муваффақи ҷаҳон мехонем, маълумамон мегардад, ки аксари онҳо бо равоншиносон робитаҳои зич доранд.
ЯК ОМИЛИ ҒАЛАБАИ ВАРЗИШГАРОН – ОМИЛИ РАВОНӢ
Мутахассисони соҳаи варзиш бар он андешаанд, ки варзишгарон на танҳо бояд ҷисман омода бошанд, балки руҳан низ омода бошанд. Зеро 50% муваффақияти варзишгарон ин омодагии руҳии онҳо ба ҳисоб меравад.
Равоншинос Маҳмуд Кабирӣ ғояҳои асосии ғалабаи варзишгаронро омили равонӣ меҳисобад. Ӯ гуфт:
- Дар рафти мусобиқаҳо аз ҷиҳати равонӣ омода набудани варзишгарон ба назар мерасад. Омодагии равонӣ қабл аз баргузории варзишӣ дида намешавад. Машварати доимӣ бо варзишгарон, махсусан дар самти омодашавӣ ба мусобиқа, кор бо гурӯҳҳо ва пайдо намудани энергияи мусбӣ барои муваффақ шудан дар мусобиқаҳо муҳим ба шумор меравад.
Ба гуфтаи ин равоншинос пеш аз мусобиқа рақиби варзишгар тариқи наворҳо ба ӯ руҳан таҳдид месозад. “Яъне ӯ дар ҳузури рӯзноманигорон ва тамошобинон мегӯяд, ки “ман ғолибиятро ба даст меорам, рақибамро мағлуб мекунам” ва амсоли ин. Ин худ як зарба ба варзишгар мешавад. Яъне вуҷуди ӯро тарс фаро гирифта, ба ҳолати шубҳа, стресс ва ноумедӣ гирифтор мешавад. Вақте варзишгар бо ин ҳол ба майдон мебарояд, аллакай мағлуб аст”. Ва ин равоншинос хеле зарур мешуморад, ки варзишгар омодагии равонӣ дошта бошад.
Инчунин ӯ иброз дошт, ки: “Машварат накардан бо равоншиносон пеш аз мусобиқа таъсири манфӣ дорад, зеро варзишгар шояд мушкилоти оилавӣ дорад ё ин ки иқтисодӣ ва ё ягон мушкили дигар, ки барои мураббии варзишгар фаҳмо нест. Вақте ки бо равоншинос муроҷиат намуда, сӯҳбатҳо анҷом медиҳад, ин ҳолати нооромиҳои ботинии варзишгарро равоншинос ошкор месозад. Ҳамчунин, ба воситаи машваратҳои доимии равоншинос бо варзишгар, ӯ метавонад камбудиҳои худро дарёфта, рӯз то рӯз ба натиҷаҳои назаррас ноил гардад”.
НАБУДАНИ РАВОНШИНОСОН ДАР МУСОБИҚАҲОИ ВАРЗИШӢ ЭҲСОС МЕШАВАД
Коршиносони соҳаи варзиш бар он ақидаанд, ки тамоми дастаҳои мунтахаби варзишӣ бояд равоншинос дошта бошанд. Бидуни равоншиноси соҳаи варзиш самти варзиш пеш рафта наметавонад.
Мавзуна Чориева, директори генералии Кумитаи миллии олимпии Тоҷикистон мегӯяд: “Аз 27 федератсияи варзишие, ки дар Тоҷикистон фаъолият мекунад, танҳо 4 федератсияи ҷумҳурӣ ба пуррагӣ бо равоншиносон таъмин мебошанд, ки ин барои варзишгарони мо қонеъкунанда нест. Дар умум зимни мусобиқаҳои варзишӣ набудани равоншиносон эҳсос карда мешавад”.
Зимни пурсиш аз аксари варзишгарон барои мо маълум гардид, ки бисёре аз онҳо пеш аз мусобиқаҳо бо равоншиносон машварату суҳбатҳо анҷом намедиҳанд. Шумораи ками варзишгарон бо равоншиносон ҳамкорӣ менамоянд, ки ангуштшуморанд. Инчунин аз рафти суҳбат бо онҳо муайян карда шуд, ки аз ҷониби федератсияҳо, кумитаҳо ва сохторҳои давлатии варзишӣ варзишгарон бо равоншиносон таъмин набуда, пеш аз мусобиқаҳо омодагии руҳию равонӣ намебинанд. Аксари варзишгарон хостори онанд, ки пеш аз мусобиқаҳо бо равоншиносон суҳбатҳо анҷом диҳанд.
Ҷонона Назарова, варзишгари риштаи самбо гуфт: “Мо мутаассифона, бо равоншиносон машваратҳо анҷом намедиҳем ва дар умум равоншинос надоштем ва надорем”.
Теннисбоз Убайдулло Султонов бошад, бобати ин масъала гуфт, ки бо вуҷуди надоштани равоншинос қабл аз мусобиқаҳо худро руҳан омода месозад: “Шахсан ман чунин мешуморам, ки суҳбат ва машварати доимии варзишгарон бо равоншиносон хеле муҳим ва зарур аст”.
Дар ин радиф Комроншоҳи Устопириён низ аз набудани равоншиносони касбӣ шиква кард.
ОЁ ВАРЗИШГАРОН БА РАВОНШИНОС МУРОҶИАТ МЕКУНАНД?
Равоншинос Маҳмуд Кабирӣ мегӯяд: “Дар даҳ соли охир варзишгарони зиёд ба мо муроҷиат намуда буданд. Аммо айни ҳол шумораи муроҷиати варзишгарон хеле кам шудааст. Айни замон танҳо бо 2 нафар варзишгари риштаи варзиши таэквон - до машваратҳои доимӣ мегузаронам”.
Дар тақвияти гуфтаҳои Маҳмуд Кабирӣ равоншиноси дигар Алиаҳмад Ёраҳмадов гуфт, ки давоми фаъолияти чандинсолааш танҳо 2 варзишгар муроҷиат намудаасту халос. Ҳамзамон аз ҷониби ягон федератсия ё кумитаи варзишӣ то инҷониб ба ӯ таклифи ҳамкорӣ накардаанд.
БА ҶОИ ХУЛОСА
Аксари варзишгарон пас аз мағлуб шудан бо рақиби худ дар мусобиқаҳои варзишӣ руҳафтода шуда, бархеи онҳо аз роҳи пешанамудаи худ даст мекашанд. Ва бархеи дигарашон бошад, маҳорат ва қувваю бозуи ба даст овардани ғолибиятро доранд, аммо вақте ки нафаре пеш аз онҳо рақобат мекунад ва мағлуб мешавад, дар дилашон тарсу ҳарос ҷо шуда, худро мағлуб меҳисобанд.
Хуб мешуд барои бартараф кардани ин мушкил дар навбати аввал федератсияҳои варзишии мамлакат бо равоншиносон таъмин карда шаванд. Ва дар пайи ин дар Донишкадаи тарбияи ҷисмонӣ ва дигар муассисаҳои таҳсилоти олии кишвар, ки кафедраҳои равоншиносӣ доранд, ихтисоси равоншиноси соҳаи варзиш таъсис дода шавад. Ҳамин тариқ дар марҳилаҳои баъдӣ клубҳои варзишӣ ва дастаҳои мунтахаб-ро бо равиншиносон таъмин карда, ба ин васила маърифати ҳамкории варзишгарон бо равоншиносонро ҷорӣ кунем.
Таҳмина ЮСУФӢ, “ҶТ”
Дар ҳама самтҳо равоншиносон мавқеи асосиро ишғол менамоянд. Танҳо равоншинос метавонад, ки фикрронии хоҳ омӯзгор, хоҳ иқтисодчӣ, хоҳ варзишгарро ҷо ба ҷо намуда, тавсияҳои муфид пешниҳод намуда, роҳнамои роҳи муваффақият низ бошад. Ҳамзамон калиди муваффақияти шахсони муваффақи ҷаҳон машварати доимии равоншиносон низ ба ҳисоб меравад. Аммо имрӯз, мутаассифона, дар бархе аз соҳаҳо набудани равоншиносон эҳсос мешавад, ки соҳаи варзиш яке аз онҳост.
Абдулло Раҳмонзода, раиси Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон низ зимни нишасти хабарии ниҳоди зертобеаш моҳи феврали соли равон иброз намуда буд, ки “Мо ба равоншиносони сатҳи байналмилалӣ дар самти варзиш эҳтиёҷ дорем”. Бо ин мақсад мо тасмим гирифтем, ки мавзӯи мазкурро ба риштаи таҳлил кашида, омилҳои набудани равоншиносон, инчунин нақши онҳо дар пешрафти варзишро муайян созем.
МАШВАРАТИ ДОИМИИ ВАРЗИШГАР БО РАВОНШИНОС МУҲИМ АСТ!
Дар давлатҳои пешрафта тамоми варзишгарони муваффақ ба равоншиносон муроҷиат менамоянд. Аз ҳаёти футболбози машҳур Криштиано Роналдо қисса мекунанд, ки ҳангоми сар задани мушкили оилавӣ боре бо равоншиноси машҳур Ҷордан Питерсон ду соат суҳбат кардааст.
Инчунин Тайсон Фюри, муштзани бритониёгӣ, ҳамзамон чемпиони ҷаҳон низ бо равоншиносон машваратҳо менамояд.
Чуноне дар сомонаи “Press Association Sport” зикр шудааст, Тайсон Фюри аз мушкилиҳои руҳию равонӣ азият мекашад. Ҳамчунин варзишгар дар сомонаҳои иҷтимоӣ расман эълон намуда буд, ки варзишро тарк менамояд.
Бино ба иттилои манбаъ баъд аз машваратҳо ва суҳбатҳои пайвастаи равоншинос ӯ тасмим дорад, ки дубора ба ринг бармегардад.
Ҳамин тариқ, вақте дар бораи дигар варзишгарони муваффақи ҷаҳон мехонем, маълумамон мегардад, ки аксари онҳо бо равоншиносон робитаҳои зич доранд.
ЯК ОМИЛИ ҒАЛАБАИ ВАРЗИШГАРОН – ОМИЛИ РАВОНӢ
Мутахассисони соҳаи варзиш бар он андешаанд, ки варзишгарон на танҳо бояд ҷисман омода бошанд, балки руҳан низ омода бошанд. Зеро 50% муваффақияти варзишгарон ин омодагии руҳии онҳо ба ҳисоб меравад.
Равоншинос Маҳмуд Кабирӣ ғояҳои асосии ғалабаи варзишгаронро омили равонӣ меҳисобад. Ӯ гуфт:
- Дар рафти мусобиқаҳо аз ҷиҳати равонӣ омода набудани варзишгарон ба назар мерасад. Омодагии равонӣ қабл аз баргузории варзишӣ дида намешавад. Машварати доимӣ бо варзишгарон, махсусан дар самти омодашавӣ ба мусобиқа, кор бо гурӯҳҳо ва пайдо намудани энергияи мусбӣ барои муваффақ шудан дар мусобиқаҳо муҳим ба шумор меравад.
Ба гуфтаи ин равоншинос пеш аз мусобиқа рақиби варзишгар тариқи наворҳо ба ӯ руҳан таҳдид месозад. “Яъне ӯ дар ҳузури рӯзноманигорон ва тамошобинон мегӯяд, ки “ман ғолибиятро ба даст меорам, рақибамро мағлуб мекунам” ва амсоли ин. Ин худ як зарба ба варзишгар мешавад. Яъне вуҷуди ӯро тарс фаро гирифта, ба ҳолати шубҳа, стресс ва ноумедӣ гирифтор мешавад. Вақте варзишгар бо ин ҳол ба майдон мебарояд, аллакай мағлуб аст”. Ва ин равоншинос хеле зарур мешуморад, ки варзишгар омодагии равонӣ дошта бошад.
Инчунин ӯ иброз дошт, ки: “Машварат накардан бо равоншиносон пеш аз мусобиқа таъсири манфӣ дорад, зеро варзишгар шояд мушкилоти оилавӣ дорад ё ин ки иқтисодӣ ва ё ягон мушкили дигар, ки барои мураббии варзишгар фаҳмо нест. Вақте ки бо равоншинос муроҷиат намуда, сӯҳбатҳо анҷом медиҳад, ин ҳолати нооромиҳои ботинии варзишгарро равоншинос ошкор месозад. Ҳамчунин, ба воситаи машваратҳои доимии равоншинос бо варзишгар, ӯ метавонад камбудиҳои худро дарёфта, рӯз то рӯз ба натиҷаҳои назаррас ноил гардад”.
НАБУДАНИ РАВОНШИНОСОН ДАР МУСОБИҚАҲОИ ВАРЗИШӢ ЭҲСОС МЕШАВАД
Коршиносони соҳаи варзиш бар он ақидаанд, ки тамоми дастаҳои мунтахаби варзишӣ бояд равоншинос дошта бошанд. Бидуни равоншиноси соҳаи варзиш самти варзиш пеш рафта наметавонад.
Мавзуна Чориева, директори генералии Кумитаи миллии олимпии Тоҷикистон мегӯяд: “Аз 27 федератсияи варзишие, ки дар Тоҷикистон фаъолият мекунад, танҳо 4 федератсияи ҷумҳурӣ ба пуррагӣ бо равоншиносон таъмин мебошанд, ки ин барои варзишгарони мо қонеъкунанда нест. Дар умум зимни мусобиқаҳои варзишӣ набудани равоншиносон эҳсос карда мешавад”.
Зимни пурсиш аз аксари варзишгарон барои мо маълум гардид, ки бисёре аз онҳо пеш аз мусобиқаҳо бо равоншиносон машварату суҳбатҳо анҷом намедиҳанд. Шумораи ками варзишгарон бо равоншиносон ҳамкорӣ менамоянд, ки ангуштшуморанд. Инчунин аз рафти суҳбат бо онҳо муайян карда шуд, ки аз ҷониби федератсияҳо, кумитаҳо ва сохторҳои давлатии варзишӣ варзишгарон бо равоншиносон таъмин набуда, пеш аз мусобиқаҳо омодагии руҳию равонӣ намебинанд. Аксари варзишгарон хостори онанд, ки пеш аз мусобиқаҳо бо равоншиносон суҳбатҳо анҷом диҳанд.
Ҷонона Назарова, варзишгари риштаи самбо гуфт: “Мо мутаассифона, бо равоншиносон машваратҳо анҷом намедиҳем ва дар умум равоншинос надоштем ва надорем”.
Теннисбоз Убайдулло Султонов бошад, бобати ин масъала гуфт, ки бо вуҷуди надоштани равоншинос қабл аз мусобиқаҳо худро руҳан омода месозад: “Шахсан ман чунин мешуморам, ки суҳбат ва машварати доимии варзишгарон бо равоншиносон хеле муҳим ва зарур аст”.
Дар ин радиф Комроншоҳи Устопириён низ аз набудани равоншиносони касбӣ шиква кард.
ОЁ ВАРЗИШГАРОН БА РАВОНШИНОС МУРОҶИАТ МЕКУНАНД?
Равоншинос Маҳмуд Кабирӣ мегӯяд: “Дар даҳ соли охир варзишгарони зиёд ба мо муроҷиат намуда буданд. Аммо айни ҳол шумораи муроҷиати варзишгарон хеле кам шудааст. Айни замон танҳо бо 2 нафар варзишгари риштаи варзиши таэквон - до машваратҳои доимӣ мегузаронам”.
Дар тақвияти гуфтаҳои Маҳмуд Кабирӣ равоншиноси дигар Алиаҳмад Ёраҳмадов гуфт, ки давоми фаъолияти чандинсолааш танҳо 2 варзишгар муроҷиат намудаасту халос. Ҳамзамон аз ҷониби ягон федератсия ё кумитаи варзишӣ то инҷониб ба ӯ таклифи ҳамкорӣ накардаанд.
БА ҶОИ ХУЛОСА
Аксари варзишгарон пас аз мағлуб шудан бо рақиби худ дар мусобиқаҳои варзишӣ руҳафтода шуда, бархеи онҳо аз роҳи пешанамудаи худ даст мекашанд. Ва бархеи дигарашон бошад, маҳорат ва қувваю бозуи ба даст овардани ғолибиятро доранд, аммо вақте ки нафаре пеш аз онҳо рақобат мекунад ва мағлуб мешавад, дар дилашон тарсу ҳарос ҷо шуда, худро мағлуб меҳисобанд.
Хуб мешуд барои бартараф кардани ин мушкил дар навбати аввал федератсияҳои варзишии мамлакат бо равоншиносон таъмин карда шаванд. Ва дар пайи ин дар Донишкадаи тарбияи ҷисмонӣ ва дигар муассисаҳои таҳсилоти олии кишвар, ки кафедраҳои равоншиносӣ доранд, ихтисоси равоншиноси соҳаи варзиш таъсис дода шавад. Ҳамин тариқ дар марҳилаҳои баъдӣ клубҳои варзишӣ ва дастаҳои мунтахаб-ро бо равиншиносон таъмин карда, ба ин васила маърифати ҳамкории варзишгарон бо равоншиносонро ҷорӣ кунем.
Таҳмина ЮСУФӢ, “ҶТ”
Хабарҳои дигар
Рӯзнома
Эзоҳи худро нависед